واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)
Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering
واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)
Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineeringبررسی خاستگاه طبقاتی معترضان اعتراضات اخیر
حال آنکه در برخی از شهرها محلات و مناطقی را که شاهد اعتراضات و شلوغی بوده‌اند، به‌صورت قطعی نمی‌توان مناطق حاشیه‌ای دانست. در غرب شهر تهران منطقه صادقیه و فلکه اول و دوم صادقیه یا در شرق مناطقی مثل تهرانپارس و پیروزی و نبرد، در روزهای شنبه و یکشنبه هفته گذشته شاهد برپایی اعتراضاتی بوده‌اند. یا در شهر شیراز محله اصلی وقوع خشونت‌بار آشوب محله معالی‌آباد بود که از مناطق مرفه و بالاشهر به حساب می‌آید؛ بااین‌حال برخی دیگر از مناطق اعتراضی شامل این تحلیل می‌شوند، مانند تعدادی از شهرهای کوچک و همین‌طور شهرهای حاشیه‌ای اطراف پایتخت که در هفته گذشته بخش زیادی از تلفات و خسارات و اعتراضات در آنها رقم خورد. نظر جامعه‌شناسان دراینباره چیست و ماجرا را چطور تحلیل می‌کنند؟ در همین رابطه همین پرسش‌ها را از علی جنادله، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه علامه و آذر تشکر، جامعه‌شناس که تا چند روز دیگر کتابی از او درباره تعریف و ابعاد حاشیه‌بودگی، منتشر می‌شود، مطرح کردیم.
دوگانه اغتشاشگر و معترض
این جامعه‌شناس می‌افزاید: از برخی جهات این اعتراضات شبیه اعتراضات دی‌ماه 96 و از برخی جهات حتی می‌توان گفت شبیه به اعتراضات 88 است، اما در بحث اعتراضات اخیر یک ویژگی خاصی وجود داشت که من آن را در چارچوب فرسایش سرمایه اجتماعی در کل جامعه تحلیل می‌کنم. مردمی که به خیابان‌‌ها آمدند و اعتراضات خود را مطرح کردند، عمده مطالباتشان، معیشتی بود و تا حدودی این اعتراضات از این نظر استمرار مطالبات اعتراضات دی‌ماه 96 بود، اما به‌لحاظ کنش، متفاوت از آن بود. اعتراضات اخیر را تا حدود زیادی می‌توان محصول و ادامه فرایند فرسایش لایه‌های مختلف میانجی بین جامعه و قدرت سیاسی درنظر گرفت.
جنادله همچنین در ادامه می‌گوید: اولین اعتراضات ناشی از فرسایش لایه اول بود؛ ما نهادهای مدنی و جامعه مدنی واسط که میانجیگری بین مطالبات مردم و سپهر سیاسی و قدرت حاکمه را داشته باشد، دچار فرسایش کردیم و در حقیقت یک لایه از لایه‌های میانجی را از بین بردیم و از کارکرد انداختیم. اعتراضات 96 ناشی از فرسایش و بی‌کارکرد‌کردن لایه دوم یعنی احزاب و جریانهای سیاسی بود که در شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» تبلور پیدا کرد؛ یعنی مردم و گروه‌های معترض احساس کردند که جریانهای سیاسی موجود و احزاب سیاسی موجود توانایی مطالبه خواسته‌های آنها را ندارند و ناچار هستند خودشان وارد خیابان شوند و مطالبه حقوق قانونی خودشان را داشته باشند.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به کوتاه‌تر‌شدن بازه زمانی بروز اعتراضاتی از این دست می‌گوید: «اگر به سال‌های اخیر نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که بازه زمانی اعتراضات در سال‌های اخیر کوتاه و کوتاه‌تر می‌شود و می‌توان گفت از دی‌ماه 96 تا کنون به صورت مستمر ما شاهد اعتراضات پراکنده در جامعه بودیم و احتمالا بیشتر و بیشتر با این اعتراضات مواجه خواهیم شد.
حاشیه‌نشینی جغرافیایی نیست
این جامعه‌شناس در ادامه می‌افزاید: «اما همان‌طورکه بالاتر گفتم، در مجموع از نظر من بحث حاشیه فقط به‌لحاظ جغرافیایی نیست و تمایز جغرافیایی قائل‌شدن برای تحلیل واقعیت موجود ما را از اصل داستان دور می‌کند، چون در حقیقت این منابع صرف‌شده هستند که حاشیه و متن را تعیین می‌کنند؛ مثلا اگر قرار باشد ماجرا از زاویه مطالعات شورش‌های شهری بررسی شود و بررسی کنیم کدام مناطق بیشترین اعتراضات را داشته و کدام مناطق نه، همین خودش ما را به بیراهه می‌برد، چون با زاویه دید جغرافیایی موضوع را دیده‌ایم. البته باید باز تأکید کنم که حتی در همین زمینه هم ما خیلی مطالعه نداریم و اغلب در حال حدس و گمان هستیم و براساس همین حدس و گمان‌هاست که مثلا فکر می‌کنیم در شهر ایکس اتفاقی رخ نمی‌دهد، ولی یک‌باره می‌بینیم همان‌جا چنین چیزی رخ داد، اینجاست که متوجه می‌شویم بررسی ما اشتباه بوده است».
تشکر همچنین با اشاره به نبود پژوهش‌های مستند در این زمینه می‌گوید: «از طرفی دیگر باید در نظر داشته باشیم که موضوعاتی از این دست، موضوعاتی به‌شدت پویا و داینامیک هستند؛ یعنی نمی‌شود هر 10، 15 سال یک پژوهش انجام داد و براساس آنها چنین اتفاقاتی را تحلیل و بررسی کرد. بلکه باید با هر اتفاقی که رخ می‌دهد، مطالعه و پژوهش بشود و ابعاد، ریشه‌ها و جزئیات مرتبط با آن را به‌صورت متناوب بررسی کرد.
این جامعه‌شناس در انتها نیز گفت: «البته در پایان این را هم باید تأکید کنم که همه این تحلیل‌ها مربوط به وقتی است که فرض برنامه‌ریزی‌‌شده بودن اعتراضات را در نظر نگیریم یا دست‌کم از درصد تأثیرگذاری این مؤلفه آگاه باشیم».
هاشمی طبا: بازگشت سیاست به مردم آن هم از طریق داوری صندوق رأی
در قبال اعتراضات اخیر خیلی از ناظران معتقدند که محدود کردن زمینه‌های این اتفاقات به مسائل امنیتی تصمیم اشتباهی است و اصل ماجرا یک زمینه اجتماعی و اقتصادی است که وجود داشته و باعث بروز مشکل شده. شما در خصوص این دو زاویه چه نظری دارید؟
من واقعاً معتقدم اعتراضات اخیر عملاً تبدیل به آشوب شد و راهی نداریم جز اینکه از آن با لفظ اغتشاش نام ببریم. من شخصاً برای آتش زدن بانک و اتوبوس و غارت اموال مردم نامی جز اغتشاش نمی‌شناسم؛ بنابراین هم معتقدم بخشی از رفتار ما در این زمینه باید برخورد سخت با این اتفاقات باشد.
اتفاقاً بحث اصلی ما هم همین است. اینکه باید این اتفاقات و زمینه آنها و همین‌طور چشم‌انداز پیش روی کشور از این منظر را چگونه دید و تحلیل کرد. شما شخصاً در این رابطه فکر می‌کنید زاویه درست نگاه چیست؟
زاویه درست این است که نه ما مسائل امنیتی را نادیده بگیریم و نه زمینه‌های اجتماعی آن را. نمی‌توانیم بحث شرارت‌ها و هدایت این اتفاقات را نبینیم. اما بخش دیگر هم این است که بالاخره نقشه راه ما در این کشور چیست؟ می‌خواهیم چه کنیم؟ می‌خواهیم در سیاست خارجی چه کنیم؟ قرار است چطور اقتصادی داشته باشیم؟ قرار است نظام اجتماعی ما چطور باشد و از این دست سؤالات. خب تکلیف ما در هیچ‌کدام اینها در سطح حاکمیتی مشخص نیست. این یک مشکل است.
خب در این شرایط از نظر شما راهکار درست و منطقی مقابله با موضوع چیست؟ باید چه مجموعه اتفاقی بیفتد یا چه مجموعه تدابیری اتخاذ شود؟
اول باید وضعیت جامعه را دقیق ببینیم و تعارف را کنار بگذاریم. الان خیلی‌ها معترض هستند؛ هنرمند، کاسب، دانشگاهی، معلم، ثروتمند و... انتقاد دارند فراتر از این حتی در سطح حاکمیت، بعضی مقامات هم معترض هستند. اول باید بپذیریم که اشکال هست، اشکالی که اصلاح‌طلب و اصولگرا هم ندارد.
مسأله همین است، آیا به نظر شما این را هنوز نپذیرفته‌ایم؟
اگر پذیرفته بودیم الان وضع فرق می‌کرد. ما یک زمانی خصوصاً اوایل انقلاب فکر می‌کردیم تافته جدا بافته هستیم و با بقیه دنیا فرق داریم و، چون حکومت ما پسوند اسلامی دارد اگر مثلاً قواعد اقتصاد را نادیده بگیریم دچار تورم و رکود و بیکاری نمی‌شویم. فکر می‌کردیم اگر قواعد ارتباط مؤثر با مردم را نادیده بگیریم، هیچگاه جامعه اعتراض نمی‌کند و مدعی ما نمی‌شود. هنوز هم خیلی جا‌ها همین‌طور فکر می‌کنیم در حالی که باید بپذیریم این‌طور نیست. شاهد قضیه هم همین فساد و تورم و دلخوری و اعتراض عمومی است که در جامعه با آن مواجه هستیم. ما نظام اسلامی هستیم، اما تافته جدا بافته نیستیم و اگر قواعد حکمرانی مطلوب را رعایت نکنیم، باید عواقب آن را تحمل کنیم. هیچ نیروی ما فوق طبیعت نیست که بیاید جای ما مدیریت کند.
خب در این شرایط دوای درد و راهکار چیست؟ یعنی فکر می‌کنید باید چه اتفاقی بیفتد تا زمینه این اتفاقات جمع شود؟
فقط یک اتفاق باید بیفتد؛ بازگشت سیاست به مردم آن هم از طریق داوری صندوق رأی. باید الزامات جمهوریت را بپذیریم. ما دیگر نمی‌توانیم فقط در نام و عنوان خودمان جمهوری باشیم، اما به خیلی از پیش‌نیاز‌های آن بی‌توجهی کنیم. نمی‌شود جمهوری بود، اما حق اعتراض را به رسمیت نشناخت، نمی‌توان جمهوری بود و آزادی بیان نداشت، نمی‌توان جمهوری بود و سیستم انتخاباتی را با محدودیت‌های روزافزون اداره کرد.
دزدان موبایل، پسر 17 ساله را در تهران کشتند
مردان موتورسوار برای سرقت گوشی تلفن همراه پسری ۱۷ ساله، او را به قتل رساندند و فرار کردند.
ایران نوشت: شامگاه دوشنبه ۱۳ آبان گزارش قتل پسرنوجوانی به نام «ابوالفضل» از سوی مأموران کلانتری خانی‌آباد نو به بازپرس کشیک قتل پایتخت اعلام شد و بلافاصله تیم جنایی راهی کوچه چهل و یکم شهرک شریعتی شدند.
در تحقیقات مشخص شد که دو مرد موتورسوار قصد سرقت تلفن همراه مقتول را داشتند اما وقتی با مقاومت او روبه‌رو شدند وی را با چاقو زده و فرار کرده‌اند.
مادر ابوالفضل در این‌باره گفت: پسرم متولد ۲۳ آذر سال ۸۱ بود. تا کلاس هشتم درس خواند و بعد از آن وارد بازار کار شد. ساعت ۸ صبح به کارگاه کفاشی می‌رفت و هر شب پدرش به‌دنبال او می‌رفت و به خانه برمی‌گشتند. شب حادثه، ساعت ۱۰:۳۰ پسرم از پدرش جدا شد تا شارژ تلفن همراه بخرد. ۲۰ دقیقه‌ای گذشت و از پسرم خبری نشد. دوبار به تلفن همراهش زنگ زدم ولی جواب نداد. نگران شده بودم که در همین هنگام صاحب لبنیاتی سر کوچه زنگ خانه‌مان را زد و گفت می‌خواهد شوهرم را ببیند. من از بالا نگاه کردم و دیدم آمبولانسی سر کوچه‌مان است. شوهرم وحشت زده به داخل برگشت و گفت ابوالفضل را با چاقو زده‌اند. بعد پسرم را به بیمارستان شهدای هفتم تیر بردند اما لحظاتی بعد گفتند که پسرم جان باخته است.
زن داغدیده در حالی که گریه می‌کرد، گفت: پسرم بچه آرام و خوبی بود. انگار می‌دانست که قرار است بمیرد. شب قبل از مرگش تا صبح باهم حرف زدیم و کلی سر به سرم گذاشت. من به غیر از او دو تا پسر ۱۳ و ۷ ساله هم دارم. پلیس به ما گفت وقتی دوربین‌های مداربسته اطراف محل حادثه را بررسی کرده‌اند متوجه شده‌اند که پسرم وقتی از مغازه سوپرمارکت خارج شده دو موتورسوار از دور او را زیر نظر گرفته‌اند. یکی از آنها کلاه ایمنی داشته اما دیگری نداشته است. همین که پسرم از مغازه بیرون می‌آید یکی از آنها از موتور پیاده می‌شود و پسرم را تعقیب می‌کند. دوربین‌ها صحنه درگیری را نشان نمی‌دهد. اما ظاهراً قصد سرقت گوشی او را داشتند که پسرم مقاومت کرده و او را با چاقو زده‌اند. پسرم هم تعادلش را از دست داده و روی خودرو سمندی می‌افتد که آنجا پارک بوده است. دزدگیر سمند به صدا درمی آید و صاحب خودرو برای بررسی علت اینکه چرا دزدگیر به صدا درآمده بیرون می‌آید و با جسد پسرم مواجه می‌شود. صاحب سمند به اورژانس زنگ می‌زند و همزمان هم صاحب مغازه لبنیاتی پسرم را می‌بیند و او را می‌شناسد.
الحوثی:در صورت ادامه جنگ، عربستان با خطراتی بزرگ مواجه خواهد شد/مردم منطقه هوشیار باشند
رهبر انصارالله یمن به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اکرم(ص) به سخنرانی پرداخت.
به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری المسیره، عبدالملک الحوثی، رهبر انصارالله یمن در ابتدای سخنرانی خود به شرکت کنندگان در مراسم، ولادت پیامبر اکرم(ص) را تبریک گفت.
وی تأکید کرد: مردم ما هر سال در صدر مردمی هستند که میلاد پیامبر اکرم(ص) را جشن می‌گیرند و اهمیت این مناسبت و این فرصت بزرگ را درک می‌کنند.
عبدالملک الحوثی گفت: کسانی که برای جنگ و محاصره تلاش می‌کنند و می‌خواهند سر ما را در مقابل خود خم کنند باید به آنها گفت که محال است ما در مقابلشان سر خم کنیم. عاقبت این افراد نابودی و خسران است.
وی گفت: ما دستانمان را به سوی صلح و برادری دراز می‌کنیم و کسانی که با ما دشمنی کنند خود به خاطر انتخاب گزینه اشتباه و تصمیم ظالمانه مسئولیت را برعهده دارند. ادامه تجاوز به این معناست که ما باید به ارتقای توانایی‌های نظامی خود و انجام کوبنده‌ترین حملات ادامه دهیم و این حق مشروع ماست. من از نظام سعودی می‌خواهم جنگ و محاصره را متوقف کند وگرنه با خطرات بزرگی مواجه خواهد بود و پیامدهای آن نیز بزرگ خواهد بود.
الحوثی گفت: موضع ما در دشمنی با اسرائیل به عنوان یک رژیم غاصب یک موضع اصولی برپایه ارزش‌های انسانی، اخلاقی و تعهدات دینی است.
وی گفت: من از مردم عزیزمان می‌خواهم همچنان در مسیر آزادی و استقلال و حفظ وحدت و صلح اجتماعی و کمک به مستمندان گام بردارند. از آغاز تجاوز ائتلاف عربستان، بیش از ۱۲۰ ؟؟؟ بشکه نفت در مناطقی که از سوی متجاوزان اشغال شده به سرقت رفته است.
الحوثی تأکید کرد: مردم ما در موضع حق و دارای مسئله‌ای عادلانه هستند. عاقبت پایداری و ثبات پیروزی است که خداوند وعده داده است. پایداری مردم ما در طول این همه سال پیروزی از جانب خدا و بشارتی به عاقبت نیک است.
الحوثی تأکید کرد: خرسندی آمریکا و اسرائیل از رخدادهای عراق و لبنان نشان دهنده موضع آن‌هاست. من از مردم امت اسلام می‌خواهم برای رفع مشکلاتشان با احتیاط برخورد کنند تا مبادا زمینه برای بهره‌برداری دشمنان فراهم شود همانطور که در عراق و لبنان این مسئله رخ داده است.
وی گفت: من به تقویت استقلال حقیقی در سطوح فرهنگی، فکری، اقتصادی و سیاسی دعوت می‌کنم. مستکبرین تمامی توانایی و امکاناتشان را برای تقویت سیطره بر مردم به کار می‌گیرند و بر گمراهی و از بین بردن ارزش‌ها و اخلاق تکیه می‌کنند.
آیت‌الله جوادی آملی: منظور از شناخت امام، شناخت ظاهری نیست؛ امام را با «امامت» می‌شناسند
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی از مراجع تقلید گفت: حفظ قرآن علاوه بر جنبه عبادی، جنبه اجتماعی و سیاسی نیز دارد چون به اداره صحیح و بهتر کشور منجر می‌شود.
به گزارش ایرنا، وی در دیدار جمعی از اعضای موسسه قرآنی فرهنگی بیت الاحزان حضرت زهرا(س) افزود: حفظ قرآن یک جریان متقابل بین قرآن و حافظ قرآن است؛ کسی که قرآن حفظ می‌کند باید ببیند آیا قرآن هم به همان اندازه او را حفظ کرده است یا نه؟
وی ادامه داد: اگر حفظ قرآن باعث شد که شخص حافظ از هر خطای فکری و خطیئه عملی محفوظ شود آنگاه این تعامل متقابل به‌درستی شکل‌گرفته است و این را خود شخص حافظ در درون خود به‌خوبی می‌تواند احساس کند که آیا حفظ قرآن باعث جلوگیری از بیراهه رفتن‌های او شده است یا نه، اگر چنین شد آنگاه این تجارت، تجارت سودمند و خوبی است.
آیت‌الله جوادی آملی خاطرنشان کرد: فعالان قرآنی باید به این نکته توجه داشته باشند و بدانند که فعالیت قرآنی یک تعامل متقابل است که می‌تواند جامعه را از آفت‌هایی مانند اختلاس و نجومی و امثال این خطرها حفظ کند.
وی اضافه کرد: اگر قرآن بر کشور حاکم باشد و حریم قرآن حفظ شود، این از هر نیرویی برای حفظ جامعه قوی‌تر خواهد بود چراکه اگر قدرت نظامی تنها منافع ظاهری را حفظ می‌کند، قدرت معنوی قرآن در انسان ایجاد خشیت درونی می‌کند و از انسان «حی لایموت» می‌سازد.
وی ابراز داشت: اگر قرآن در مورد ربا فرمود «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللّهِ» اما در جامعه بانک‌هایی باشند که فعالیت ربوی انجام می‌دهند معلوم می‌شود که قرآن در این جامعه حفظ نشده است. وظیفه فعالان قرآنی این است که حقیقتا قرآن را در جامعه حاکم کنند و به جامعه بشناسانند.
آیت‌الله جوادی آملی گفت: اگر در مورد امام فرمودند «هر فردی که بمیرد درحالی‌که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است»؛ این جمله در مورد قرآن نیز صادق است چراکه امام و قرآن عِدل یکدیگرند. درنتیجه کسی که بمیرد درحالی‌که قرآن را نشناخته باشد هم به مرگ جاهلی مرده است.
وی گفت: اما باید این نکته را موردتوجه داشت که منظور از شناخت امام، شناخت ظاهری نیست؛ امام را با «امامت» می‌شناسند درنتیجه منظور از شناخت قرآن نیز شناخت الفاظ و ظاهر قرآن نیست بلکه منظور شناخت حقیقت قرآن و معنویت آن است.