جنگ اوکراین و دورنمای نا امنی غذایی

جنگ اوکراین و ناامنی غذایی در اروپا

اوکراین و روسیه هر دو صادرکنندگان عمده محصولات غلات هستند و روی هم رفته بیش از یک چهارم عرضه جهانی گندم را تشکیل می دهند.

جنگ اوکراین درکنار مولفه‌هایی مانند مشکلات ناشی از همه‌گیری کرونا وافزایش جهانی قیمت انرژی روند عرضه و تولید مواد غذایی در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده و این مساله کشورهای اروپایی را که بخشی ازاقلام اساسی خود را ازمناطق اطراف دریای سیاه تامین می‌کنند بشدت نگران ناامنی غذایی کرده است.

کانال عصر ایران در تلگرام

اپلیکیشن عصر ایران

به گزارش ایرنا، بالغ بر دو ماه از اقدام نظامی روسیه در اوکراین می‌گذرد و هنوز دورنمای روشنی از پایان جنگ مشاهده نمی‌شود. تب رجزخوانی کشورهای غربی و روسیه هر روز بالاتر می‌رود و ناظران معتقدند که درگیری‌ها ممکن است چندین سال طول بکشد.

اروپا از ابتدای جنگ اوکراین تحریم‌های اقتصادی سنگینی را علیه روسیه وضع کرده و در تلاش است تا وابستگی خود به نفت‌وگاز این کشور را تا پایان سال جاری میلادی به صفر برساند. بر همین اساس قیمت هر لیتر بنزین و گازوئیل در اغلب کشورهای اروپایی به نسبت دو ماه قبل سی درصد افزایش یافته است.

البته انرژی تنها بخشی نیست که تحت تأثیر قرار گرفته و مسلم است که پیامدهای جنگ فراتر از هزینه فوری آن تاثیری طولانی خواهد داشت که در سال‌های آینده بروز و ظهور پیدا خواهد کرد.

تحولات اوکراین در دو ماه گذشته شکنندگی سیستم های غذایی جهانی را برجسته کرده است. اوکراین و روسیه هر دو صادرکنندگان عمده محصولات غلات هستند و روی هم رفته بیش از یک چهارم عرضه جهانی گندم را تشکیل می دهند.در واقع مناطق اطراف دریای سیاه به "سبد نان جهان" مشهور است و دست کم ۲۹ درصد از صادرات جهانی گندم از روسیه و اوکراین صورت می گیرد

الکساندر کاراوایتسف، اقتصاددان ارشد در شورای بین‌المللی غلات می‌گوید که تجارت در دریای سیاه متوقف شده است، و به دلیل تحریم‌های مالی و افزایش بیمه‌ها، کسی تمایل به ارسال کشتی و تجارت در این منطقه ندارد.

سایر اقلام اساسی مانند ذرت، جو و روغن آفتابگردان نیز به این دلیل که روسیه صادرات غلات را محدود کرده تحت تأثیر قرار گرفته‌ و ادامه جنگ می‌تواند بر کاشت و برداشت محصولات کشاورزی در این منطقه، تأثیر منفی بگذارد.

در دو ماه گذشته قیمت غلات و روغن‌های خوارکی به دلیل اثرات کوتاه‌مدت جنگ افزایش شدیدی را تجربه کرده است. در کشورهایی مانند بریتانیا - با تولید داخلی نسبتاً بالای غلات و دانه‌های روغنی - تأثیر محدود بوده اما قیمت ها بشدت بالارفته و قفسه روغن بسیاری از فروشگاه‌ها خالی است. این درحالیست که بسیاری از کشورهای آفریقایی مانند مصر که تقریباً به طور کامل به واردات وابسته است در برابر کمبود مواد غذایی بسیار آسیب‌پذیرتر هستند.

«عبیر عطفا» سخنگوی ارشد برنامه جهانی غذای سازمان ملل می گوید که تأثیر جنگ در اوکراین فراتر از مرزهای این کشور احساس می شود. وی هشدار داد «هر گونه اختلال جدی در تولید و صادرات از این منطقه، امنیت غذایی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را از بین می‌برد.» این درحالیست که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرد که شاخص جهانی قیمت مواد غذایی در ماه مارس به بالاترین میزان خود از زمان تاسیس فائو رسید.

علاوه بر تأثیری که عرضه محدود مواد غذایی بر افزایش قیمت‌ها خواهد گذاشت، اختلال در عرضه کود نیتروژن نیز بر تولید مواد غذایی تأثیر خواهد گذاشت. کود نیتروژن یکی از اصلی‌ترین کودهای مورد نیاز کشاورزی است که تامین آن به منظور افزایش بازدهی زمین‌های کشاورزی ضروری است.

اروپا در واکنش به تحولات جاری، به فکر افزایش تولد مواد غذایی از طریق تاخیر اجرای مقررات سختگیرانه زیست محیطی افتاده است. البته ناظران معتقدند که این یک رویکرد کوته بینانه است و در درازمدت نتیجه معکوس دارد. «فرانس تیمرمنز» معاون کمیسیون اروپا، در ماه مارس گذشته نسبت به چنین اقداماتی هشدار داد: «لطفاً این توهم را باور نکنید که […] با پشت کردن به راهبردهای کشاورزی به تولید غذا کمک خواهید کرد.»

به هر روی کارشناسان معتقدند که بحران کنونی در سیستم غذایی فقط یک طعم کوچک از آنچه در آینده پیش‌ خواهد آمد است. آن‌ها می‌گویند هر گونه افزایش در تولید مواد غذایی که با گسترش زمین‌های زراعی در اتحادیه اروپا حاصل می‌شود، به دلیل اینکه گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی، منجر به تغییر جدی و بی‌ثباتی الگوی آب و هوای مناطق کشاورزی در سراسر جهان خواهد شد، ناچیز خواهد بود.

تاثیر تغییرات اقلیمی بر امنیت غذایی

آخرین گزارش گروه بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) تأثیر گرمایش دو درجه‌ای بر سیستم‌های غذایی را این طور خلاصه کرده است: «خطرات امنیت غذایی ناشی از تغییرات آب‌وهوایی شدیدتر [از گرمایش ۱.۵ درجه‌ای] خواهد بود که در جنوب صحرای آفریقا، آسیای جنوبی، آمریکای مرکزی و جنوبی منجر به سوءتغذیه و کمبود مواد مغذی می‌شود. گرمایش زمین به تدریج سلامت خاک و اکوسیستم مانند گرده افشانی را تضعیف می کند، فشار ناشی از آفات و بیماری ها را افزایش می دهد و زیست توده جانوران دریایی را کاهش می دهد و بهره وری مواد غذایی را در بسیاری از مناطق روی خشکی و اقیانوس تضعیف می کند.»

از این رو به‌نظر می‌رسد که با از بین رفتن مزارع و محصولات کشاورزی، نا امنیتی غذایی در دهه‌های آتی افزایش خواهد یافت، چراکه اکوسیستم مصرف بشر به طور فزاینده‌ای به زمین و منابع بیشتری برای تأمین مواد غذایی نیاز خواهد داشت.

آیا رژیم غذایی انسان مقصر وضع موجود است؟

بر اساس مطالعات صورت گرفته، ضایعات و مصرف بیش از حد مواد غذایی بخش مهمی از مشکل نا امنی غذایی را تشکیل می‌دهد، اما بیشترین سهم مربوط به دامپروری است. «هنری دیمبلبی» تاجر و نویسنده انگلیسی می‌گوید: هشتاد و پنج درصد از زمینی که برای تغذیه ما استفاده می شود برای دامداری استفاده می شود، درحالی که گوشت و لبنیات فقط یک سوم کالری ما را تشکیل می دهند. این درحالیست که به گفته وی پروتئین های گیاهی به طور متوسط ​​۷۰ برابر کمتر از گوشت گاو گازهای گلخانه ای تولید می کنند و بیش از ۱۵۰ برابر زمین کمتری مصرف می کنند.

در اتحادیه اروپا، بیش از ۶۰ درصد از زمین های زراعی برای تولید خوراک دام به جای غذا برای مصرف انسان استفاده می شود. در واقع بیشتر کالری هایی که وارد زمین های زراعی برای تولید خوراک دام می شود توسط خود حیوان مصرف می شود و تنها بخش کوچکی به محصول نهایی راه پیدا می کند.

گزارش گروه IPCC تاکید می‌کند که رژیم‌های غذایی سرشار از محصولات حیوانی سهم عمده‌ای در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارند. در آخرین گزارش این تشکیلات آمده است: «کاهش مصرف بیش از حد گوشت یکی از مؤثرترین اقدامات برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است». در همین پیوند کارشناسان معتقدند که نسل امروز بشر باید با تغییر فرهنگ غذایی از بروز ناامنی غذایی در قرن آینده جلوگیری کند.

دولت انگلیس قرار است شیوه‌نامه‌ای را منتشر کند که شامل کاهش ۳۰ درصدی مصرف محصولات حیوانی تا سال ۲۰۵۰ و پیشنهادهایی برای تأمین مالی نوآوری برای حمایت از رشد پروتئین‌های گیاهی است.

البته تغییرات جزئی زیادی را می‌توان در سیاست غذایی اعمال کرد که به تسریع تغییرات در رفتار و فرهنگ غذایی کمک ‌کند. اما نقطه مشترک قریب به اتفاق گزارش‌ها و تحلیل‌های ارائه شده توسط نهادهای بین‌المللی ناظر بر این واقعیت است که تولید و عرضه غذا با یک چالش جدی روبروست و باید برای آینده‌ای عادلانه‌تر و مطمئن‌تر برنامه‌ریزی عملی صورت گیرد.

احتمال قحطی مواد غذایی در غرب آسیا و آفریقا در پی جنگ اوکراین

بسیاری از ناظران پیش بینی می کنند طی ماه های آینده و در صورت تداوم جنگ اوکراین، ممکن است قربانیان قحطی در کشورهای حوزه آفریقا و غرب آسیا بسیار بیشتر از قربانیان جنگ اوکراین باشد.

سازمان ملل متحد گزارش داد که قیمت جهانی مواد غذایی در ماه مارس در نتیجه تهاجم روسیه به اوکراین به بالاترین سطح خود رسیده است.

به کانال عصر ایران در تلگرام بپیوندید

به گزارش عصرایران به نقل از گاردین، بر اساس شاخص ماهانه قیمت مواد غذایی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) که در روز جمعه (دیروز) منتشر شد، قیمت انواع روغن‌های پخت و پز، غلات و گوشت طی ماه گذشته به بالاترین سطح خود رسیدند و به این معناست که قیمت مواد غذایی نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک سوم بیشتر است.

جنگ روسیه و اوکراین صادرات کالاهای حیاتی از روسیه و اوکراین را که اغلب از منطقه درگیر جنگ در دریای سیاه انجام می شود، مختل کرده است. این دو کشور بیش از یک چهارم صادرات گندم جهان را دارند.

جنگ اوکراین به افزایش 17 درصدی قیمت غلات در ماه گذشته انجامیده است. صادرات روسیه نیز به دلیل مشکلات مالی و کشتیرانی کند شده است.

قیمت جهانی گندم در ماه مارس گذشته 19.7 درصد افزایش یافته و قیمت ذرت نیز 19.1 درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته است.

بر اساس اعلام فائو این مشکلات احتمالا ادامه خواهد داشت و منجر به افزایش قیمت ها، کاهش ذخایر و عدم اطمینان در بازار گندم در آینده خواهد شد.

یکی از سخنگویان فائو در این باره گفت: قیمت‌های بالاتر به‌ویژه برای کشورهایی که در حال حاضر با بحران‌های دیگری از جمله جنگ داخلی، خشکسالی و دیگر بلایای طبیعی و فقر اقتصادی و یا ترکیبی از اینها دست و پنجه نرم می‌کنند، نگران‌کننده است و این قبیل کشورها که به شدت به واردات مواد غذایی وابسته هستند ممکن است برای پرداخت قیمت های بالاتر مشکل داشته باشند."

به گفته این مقام فائو:" افزایش قیمت در کشورهایی که بیشترین سهم از درآمد قابل تصرف صرف شده برای مواد غذایی در آنها بیشتر است، قابل توجه است. در این موارد، آسیب‌پذیرترین افراد احتمالا وعده‌های غذایی خود را حذف می‌کنند، غذاهای کم‌مغذی می‌خرند یا از سایر راهبردهای مقابله‌ای استفاده می‌کنند که اثرات طولانی‌مدتی بر سلامت و رفاه آنها خواهد داشت."

"جوزف گلوبر" پژوهشگر ارشد موسسه تحقیقات سیاست بین‌المللی غذا، گفت قبل از جنگ اوکراین، قیمت ها در بیشتر کشورها به دلیل محدودیت عرضه جهانی به بالاترین حد خود نزدیک شده بود و سطح ذخایر پیش‌بینی‌شده کشورها نسبت به سال‌های اخیر پایین بود و این بدان معناست که منابع کمی برای مهار اثرات کاهش صادرات از حوزه دریای سیاه وجود دارد."

موسسه تحقیقات سیاست بین‌المللی غذا تخمین می زند که اوکراین و روسیه 12 درصد از کالری های مبادله شده در جهان را تشکیل می دهند.

گلوبر گفت که نوسان قیمت مواد غذایی در همه جا احساس می شود. کشورهایی که به ویژه به گندم روسیه و اوکراین متکی بودند ممکن است مجبور شوند برای تامین گندم به اتحادیه اروپا، ایالات متحده، استرالیا، کانادا و آرژانتین بروند.

او گفت: "بسیاری از این کشورها در شمال آفریقا و خاورمیانه هستند که گندم اغلب 35 درصد از کل کالری مصرفی شان را تشکیل می دهد و اکثریت گندم وارداتی به این کشورها از حوزه دریای سیاه است."

منطقه دریای سیاه همچنین منبعی حیاتی برای روغن آفتابگردان بوده است و محدودیت صادرات به این معناست که قیمت روغن نباتی تقریبا یک چهارم از ماه فوریه (بهمن 1400) بدین سو افزایش یافته است. قیمت روغن های نخل، سویا و کلزا نیز به دلیل افزایش تقاضا افزایش یافته است.

در اوایل این هفته، برنامه جهانی غذا اعلام کرد کاهش صادرات روسیه و اوکراین در اثر جنگ به چندین کشور در شرق آفریقا، از جمله کنیا، اتیوپی، سومالی و سودان جنوبی - کشورهایی که پیشتر و اکنون دوره های طولانی خشکسالی را تجربه کرده اند، ضربه خواهد زد.

برنامه جهانی غذا گفته که قیمت غذاهای محلی در این کشورها به طور متوسط در مقایسه با سال گذشته یک چهارم افزایش یافته است، اما در سودان تا 92 درصد افزایش یافته است.

این سازمان همچنین هشدار داد که کشورهای شرق آفریقا برای کود کاملا به واردات وابسته هستند که اوکراین و روسیه نیز منبع اصلی آن است و این اختلال می تواند بر تولید محلی آنها هم تاثیر گذاشته و قیمت مواد غذایی را حتی بیشتر کند.

بسیاری از ناظران پیش بینی می کنند طی ماه های آینده و در صورت تداوم جنگ اوکراین، ممکن است قربانیان قحطی در کشورهای حوزه آفریقا و غرب آسیا بسیار بیشتر از قربانیان جنگ اوکراین باشد.

---

بیشتر بخوانید:

افزایش نگرانی در خاورمیانه و شمال آفریقا بابت تاثیر جنگ اوکراین بر واردات گندم

چینی ها بیش از نصف غلات دنیا را ذخیره کرده اند

وزیر دفاع فرانسه: جنگ به دروازه‌های اروپا رسیده است

پارلی به سهم فرانسه در این تلاش‌های دفاعی از طریق اعزام سرباز به رومانی، پرسنل نظامی به استونی و پرواز جنگنده‌های این کشور در حریم هوایی رومانی، لهستان و کشورهای بالتیک اشاره کرد.

وزیر دفاع فرانسه تاکید کرد که جنگ به دروازه‌های اروپا رسیده است.

به گزارش ایلنا به نقل از آناتولی، «فلورانس پارلی»، وزیر دفاع فرانسه امروز -دوشنبه- در جریان سفر به رومانی و بازدید از یک پایگاه نظامی در رومانی که نیروهای ناتو و سربازان فرانسوی در آن مستقر هستند، با بیان اینکه جنگ به دروازه های اروپا رسیده است، خواستار جلوگیری از ورود آن به سرزمین‌های اروپایی شد.

به کانال عصر ایران در تلگرام بپیوندید

پارلی که به همراه «کلاوس یوهانیس»، رئیس‌جمهوری رومانی از این پایگاه دیدن کرد، بر لزوم مشارکت کشورهای عضو ناتو با همان عزم و اراده برای حفاظت از قاره اروپا در چنین روزهای غبار آلود و مبهمی تاکید کرد.

وی افزود: «ما از طریق تلاش‌های دفاعی مشترک، وحدت تزلزل ناپذیر خود را به روسیه نشان می‌دهیم».

پارلی به سهم فرانسه در این تلاش‌های دفاعی از طریق اعزام سرباز به رومانی، پرسنل نظامی به استونی و پرواز جنگنده‌های این کشور در حریم هوایی رومانی، لهستان و کشورهای بالتیک اشاره کرد.

وی افزود: «جنگ به دروازه های اروپا رسیده است و ما نباید اجازه دهیم که وارد سرزمین ما شود».

ماکرون: جنگ به اروپا بازگشته است /جنگ در اوکراین طولانی خواهد بود

ماکرون: جنگ در اوکراین طولانی خواهد بود

دولت "طرح پایداری" را برای مقابله با عواقب اقتصادی این بحران آماده می‌کند. این بحران برای کشاورزی نیز عواقبی خواهد داشت.

رئیس‌جمهور فرانسه هشدار داد که جنگ در اوکراین طول خواهد کشید و باید برای آن آماده شد.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری فرانسه، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه در افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی کشاورزی در پاریس گفت: جنگ به اروپا بازگشته است. جنگ اوکراین طول خواهد کشید و ما باید برای آن آماده شویم. 

به کانال عصر ایران در تلگرام بپیوندید

وی گفت: دولت "طرح پایداری" را برای مقابله با عواقب اقتصادی این بحران آماده می‌کند. این بحران برای کشاورزی نیز عواقبی خواهد داشت.

جامعۀ رنجور ایران؛ پدرانی که خانه را ترک می‌کنند

جامعۀ رنجور ایران؛ پدرانی که خانه را ترک می‌کنند

این آسیب تازه که نشانه آن با نام "ترک پدران از خانه" بروز کرده است مانند سیل می ماند. یعنی بحران آنقدر جدی شده است که مانند سیل می آید تا بخش بزرگی از جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.

عصر ایران؛ سجاد بهزادی- آسیب های اجتماعی در جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری نمود عینی یافته است. در جدیدی ترین نوع این آسیب که ریشه در فقر و فلاکت دارد بی‌سرپناه شدن خانواده‌ها در مواجهه با مشکلات اقتصادی و ترک خانواده توسط مردان است.

در همین ارتباط مدتی قبل نیز یکی از اعضاء اتاق بازرگانی ایران و عضو سابق شورای شهر تهران که مدیر یک موسسه خیریه نیز هست، در صفحه اینستاگرام خود نوشت: "مراجعه زنان با فرزندان‌شان به این موسسه به دلیل ترک همسران آن‌ها در ماه‌های اخیر بیشتر شده است، چراکه همسران آن‌ها به دلیل فقر و بیکاری نمی‌توانستند هزینه‌های خانواده خود را تامین کنند، به همین دلیل آن‌ها را ترک کردند".

وقتی اجزاء یک سیستم کارکرد خود را در بخش های مختلف از دست می دهد فشارها بر روی جامعه تشدید می شود.امروز پدر خانواده در ایران خود را در معرض تحمل فشارهای مضاعفی می بیند که این وضعیت ذاتا از ابتدا برای او تعریف نشده بود.بعنوان مثال ایجاد امنیت روحی و روانی در جامعه وظیفه حکومت ها و دولت هاست.

وقتی یک سرپرست خانوار خود را در معرض ناامنی های مختلف می بیند و امنیت شغلی و ایجاد یک کار شرافتمندانه برای او از دسترس خارج شده است، فشار مضاعفی بر خانواده وارد می شود و در نهایت تلخ ترین و بحرانی ترین آسیب، یعنی "ترک پدر از خانه" رخ می دهد. در این وضعیت بزرگ ترین آفتی که یک جامعه را تهدید می کند تجزیه شدگی اجزاء آن است.

به کانال عصر ایران در تلگرام بپیوندید به کانال عصر ایران در تلگرام بپیوندید

وقتی یک پدر به خاطر مشکلات اقتصادی و ساختارهای ویران شده، خانه را ترک می کند، خطر تجزیه خانواده بسیار بیش تر می شود.

وقتی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس انقلابی می گوید " ساختار اقتصادی کشور باید اصلاح شود زیرا که حدود ۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور نیاز به کمک فوری و آنی دارند؛" این عبارت به معنای تشدید فشارهای روحی و روانی بر پدر و سرپرست خانواده است.

این آسیب تازه که نشانه آن با نام "ترک پدران از خانه" بروز کرده است مانند سیل می ماند. یعنی بحران آنقدر جدی شده است که مانند سیل می آید تا بخش بزرگی از جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.

مسعود نیلی از صاحبنظران اقتصادی کشور به تازگی گفته است" از نظر تورم، هیچ زمانی را به اندازه امروز خطرناک نمی‌بینم. سرنوشت ۸۵میلیون نفر در گرو نحوه مدیریت پولی و مالی کشور است؛ سیل می‌تواند همه ما را از بین ببرد. در کوتاه‌مدت در خطر هستیم نه در چند سال آینده. متوقف کردن روند تورم، در گرو اتخاذ تصمیمات سخت و محبوبیت‌زداست."

امروز نهاد خانواده در وضعیت بحران قرار دارد و پدر خانواده رنجور تر از همیشه روزگار را سپری می کند. انواع خشونت در ساختار خانواده کم بود که خشونت تازه ای به نام "ترک پدر از خانه وکاشانه" هم گریبان گیر خانواده است.

امروز بسیاری از مردان و پدران در جامعه ایران، قربانی خشونتی هستند که حاصل ناامنی و ساختارهای غلط در سیستم است. دامنه این خشونت فراتر از خشونت فیزیکی است و در نهایت چون سیل همه را خواهد برد.

وضعیت اجتماعی، اقتصادی امروز جامعه، خود به تنهایی مولد خشونت هست و نشانه های آن در ساخت اجتماعی جامعه روشن است. کمترین عوارض این خشونت دوری از انسجام، طغیان ونابردباری عمومی در بخش وسیعی از جامعه است.اجازه ندهیم که این آسیب برای پدران به صورت جهش یافته بروز کند و نهادینه شود.

خانواده یک واحد سازنده در جامعه است. اگر پدر خانواده رنجور و نابردبار باشد، مرگی ناپیدا روح جامعه را می خراشد.هستیم ولی در حقیقت نیستیم.جامعه پر از مردانی می شود با ظاهری خنثی ، ساکت و غمگین ودرونی خشمگین و طغیان گر.

به قول مرام المصری شاعر و نویسنده اهل سوریه:

مردى که دهان دارد
اما حرف نمى زند.

لب دارد
اما نمى بوسد.

مردى که با بینى اش
هیچ چیزى را نمى‌بوید.

با گوش‌هایش چیزى را نمى شنود.

مردى با چشمانِ غمگین و بازوانِ بلند
که نمى‌داند چگونه به آغوش بکشد ...