سلامت روده با تعادل میکروارگانیسم هایی که در دستگاه گوارش زندگی می کنند، مرتبط است. مراقبت از سلامت روده و حفظ تعادل درست این میکروارگانیسم ها برای سلامت روانی، سیستم ایمنی و موارد دیگر حیاتی است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، باکتری ها، مخمرها و ویروس هایی که جمعیت آنها حدود 100 تریلیون برآورد شده است، به نام میکروبیوم روده نیز شناخته می شوند.
بسیاری از میکروب ها برای سلامت انسان مفید بوده و برخی دیگر حتی ضروری هستند. باقی آنها می توانند مضر باشند، به ویژه زمانی که تکثیر می شوند.
در ادامه این مطلب 10 روش که از پشتیبانی علمی برای بهبود شرایط میکروبیوم روده و تقویت سلامت کلی انسان برخوردار هستند، ارائه شده اند.
برای تقویت باکتری های مفید، یا پروبیوتیک ها در روده، برخی افراد مصرف مکمل های پروبیوتیک را انتخاب می کنند.
برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها می تواند از میکروبیوم سالم روده پشتیبانی کرده و ممکن است از التهاب روده و دیگر مشکلات روده ای پیشگیری کند.
غذاهای تخمیر شده یک منبع طبیعی از پروبیوتیک ها هستند. مصرف منظم خوراکی های زیر ممکن است سلامت روده را بهبود ببخشد:
- سبزیجات تخمیر شده
- کفیر
- کیمچی
- کامبوچا
- میسو
- کلم ترش
- تمپه
پروبیوتیک ها از کربوهیدرات هایی غیر قابل گوارش به نام پریبیوتیک ها تغذیه می کنند. این فرآیند تکثیر باکتری های مفید در روده را تشویق می کند.
پژوهشی در سال 2017 نشان داد که پریبیوتیک ها ممکن است به افزایش تحمل پروبیوتیک ها در برابر برخی شرایط محیطی خاص، از جمله تغیرات دمایی و pH کمک کنند.
از جمله منابع غذایی خوب برای پریبیوتیک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مارچوبه
- موز
- کاسنی
- سیر
- کنگر فرنگی
- پیاز
- غلات کامل
مصرف فراوان شکر و شیرین کننده های مصنوعی ممکن است موجب اختلال در عملکرد روده یا دیسبیوسیس شود که یک بی تعادلی در میکروب های روده است.
مطالعه ای در سال 2015 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که رژیم غذایی استاندارد غربی که شامل شکر و چربی زیاد می شود، آثار منفی بر میکروبیوم روده دارد. این شرایط می تواند بر مغز و رفتار تاثیرگذار باشد.
مطالعه ای دیگر با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که شیرین کننده مصنوعی آسپارتام تعداد برخی سویه های باکتریایی مرتبط با بیماری متابولیک را افزایش داده است.
بیماری متابولیک به گروهی از شرایط که خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش می دهند، گفته می شود.
همچنین، پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی توسط انسان به واسطه تاثیر آنها بر جمعیت باکتریایی روده می تواند اثر منفی بر سطوح قند خون داشته باشد. این به معنای آن است که شیرین کننده های مصنوعی به رغم این که یک قند واقعی نیستند، ممکن است قند خون را افزایش دهند.
مدیریت استرس برای بسیاری از جنبه های سلامت انسان از جمله سلامت روده اهمیت دارد.
مطالعات با حضور سوژه های حیوانی نشان داده اند که عوامل استرسزای روانی می توانند فعالیت میکروارگانیسم های موجود در روده را مختل کنند، حتی اگر استرس کوتاه مدت باشد.
در انسان ها، انواع مختلفی از عوامل استرسزا می توانند بر سلامت روده تاثیر منفی بگذارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس روانی
- استرس محیطی مانند گرما، سرما، یا سر و صدای بیش از حد
- کمبود خواب
- اختلال در ریتم شبانه روزی
از جمله تکنیک های مدیریت استرس می توان به مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، و تنآرامی عضلانی اشاره کرد.
ورزش منظم، خواب خوب، و مصرف یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش سطوح استرس کمک کند.
اگرچه مصرف آنتی بیوتیک ها اغلب برای مبارزه با عفونت های باکتریایی ضروری است، مصرف بیش از حد و غیر ضروری آنها می تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی منجر شود.
آنتی بیوتیک ها می توانند به میکروب های روده و ایمنی بدن آسیب برسانند و برخی پژوهش ها نشان داده اند که حتی پس از گذشت شش ماه از استفاده، روده ممکن است همچنان با فقدان برخی گونه های باکتری مفید مواجه باشد.
ورزش منظم به تقویت سلامت قلب و کاهش و حفظ وزن سالم کمک می کند. همچنین، برخی پژوهش ها نشان داده اند که ورزش منظم ممکن است به بهبود سلامت روده نیز کمک کند که این شرایط می تواند در کنترل وزن و چاقی نقش داشته باشد.
انجام ورزش ممکن است تنوع گونه های باکتریایی روده را افزایش دهد. مطالعه ای در سال 2014 نشان داد که ورزشکاران از تنوع جمعیت میکروبی روده بیشتر نسبت به افرادی که ورزش نمی کردند، برخوردار بودند.
با این وجود، ورزشکاران یک رژیم غذایی متفاوت را نسبت به گروه کنترل مصرف می کردند که می تواند در تفاوت های موجود در میکروبیوم روده آنها نقش داشته باشد.
کارشناسان 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته به همراه دو جلسه یا بیشتر فعالیت های تقویت کننده عضلات را توصیه کرده اند.
خواب کافی و با کیفیت می تواند به بهبود خلق و خو، شناخت، و سلامت روده کمک کند.
مطالعه ای در سال 2014 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که خواب نامنظم و اختلال در خواب می تواند نتایج منفی برای میکروبیوم روده داشته باشد که ممکن است خطر بیماری های التهابی را افزایش دهد.
حداقل هفت ساعت خواب خوب و با کیفیت شبانه برای بزرگسالان توصیه شده است.
همان گونه که آنتی بیوتیک ها می توانند در جمعیت میکروبی روده اختلال ایجاد کنند، محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده نیز می توانند شرایطی مشابه را ایجاد کنند. مطالعه ای در سال 2018 به تجزیه و تحلیل میکروبیوم روده بیش از 700 نوزاد 3 تا 4 ماهه اقدام کرد.
پژوهشگران متوجه شدند که نوزادان ساکن در خانه هایی با بیشترین میزان استفاده از محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده دو برابر احتمال بیشتری دارد دارای سطوح بالاتر باکتری های روده Lachnospiraceae باشند که نوعی مرتبط با دیابت نوع 2 و چاقی است.
در سه سالگی، این کودکان دارای شاخص توده بدنی بیشتری نسبت به آنهایی بودند که در معرض سطوح بالای محصولات ضدعفونی کننده قرار نداشتند.
سیگار کشیدن اثری منفی بر سلامت کلی بدن انسان دارد و روده نیز این شرایط مستثنی نیست. این عادت مضر احتمال ابتلا به سرطان را نیز بسیار افزایش می دهد.
مطالعه ای در سال 2018 نشان داد که سیگار کشیدن با افزایش میکروارگانیسم های بالقوه مضر و کاهش سطوح موارد مفید میکروبیوم روده را تغییر می دهد.
این آثار ممکن است خطر بیماری های روده ای و سیستمیک مانند بیماری التهابی روده را افزایش دهد.
برخی مطالعات نشان داده اند که بین میکروبیوم گیاهخواران و افرادی که گوشت مصرف می کنند، تفاوت چشمگیری وجود دارد.
یک رژیم غذایی گیاهخواری ممکن است سلامت روده را به واسطه سطوح بالای فیبر پریبیوتیک دریافتی بهبود ببخشد.
به عنوان مثال، در یک مطالعه کوچک، افراد چاق یک رژیم گیاهخواری سخت را دنبال کردند که تمام محصولات حیوانی از جمله گوشت، لبنیات، و تخم مرغ برای یک ماه از آن حذف شده بود.
در پایان مطالعه، شرکت کنندگان به واسطه انواع تغییر یافته میکروب ها دارای سطوح کمتری از التهاب روده بودند. همچنین، آنها کاهش وزن را نیز تجربه کردند.
لخته شدن خون در واقع روشی است که بدن برای جلوگیری از خونریزی استفاده می کند. اما اگر لخته خون از بین نرود، می تواند به نقاط مختلف بدن سفر کند. اگر لخته خون در ریه ها گرفتار شود، این شرایط به نام آمبولی ریوی شناخته می شود و اگر در دست یا پا شکل گرفته یا متوقف شود، به نام ترومبوز سیاهرگی عمقی شناخته می شود. همچنین، لخته های خون می توانند راهی اندام های مهم دیگر مانند مغز، کلیه ها، و قلب شده و موجب عوارضی جدی شوند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل "چیت شیت"، بدون در نظر گرفتن این که کجا تشکیل شده یا در نهایت کجا متوقف می شود، این احتمال وجود دارد که لخته خون به یک حمله قلبی یا سکته مغزی منجر شود. آگاهی از علائم، به ویژه اگر در معرض خطر بالا برای تشکیل لخته خون قرار دارید، اهمیت دارد. در ادامه با برخی نشانه های ناخوشایند و ترسناک که می توانند به وجود یک لخته خون در بدن انسان اشاره داشته باشند، بیشتر آشنا می شویم.
دردی که اندام را تحت تاثیر قرار می دهد یکی از علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی است. با وخیمتر شدن شرایط لخته خون، شدت درد می تواند از خفیف به درجات بیشتر افزایش یابد. گاهی اوقات این شرایط به عنوان فشار ناشی از التهاب تعریف می شود و اغلب هنگام راه رفتن تشدید می شود. این نوع از لخته های خون می توانند به دیگر نقاط بدن نیز سفر کرده و موجب پیامدهای ویرانگری شوند.
ممکن است فکر کنید چنین علامتی به اشتباه در این فهرست قرار گرفته است، اما بسیاری از افراد مبتلا به آمبولی ریوی احساس ترس را گزارش کرده اند. ورود یک لخته خون به ریه ها می تواند جریان خون و اکسیژن در بدن را به شدت کاهش دهد. این شرایط می تواند موجب علائم مشابه اضطراب یا حملات هراس شود.
سرفه های خونی می تواند موجب نگرانی و وحشت فرد شود. سرفه خونی ممکن است نشانه ای از انباشت مایع و التهاب ریوی باشد. اگر یک لخته خون راهی ریه ها شده باشد، ممکن است پس از سرفه با مشاهده خون در کف دست خود مواجه شوید. برخی این شرایط را با سینه پهلو اشتباه می گیرند، از این رو، تمام علائم موجود باید مد نظر قرار بگیرند. در هر صورت، دریافت کمک پزشکی فوری اهمیت دارد.
احساس دردی تیز و ناگهانی در سینه می تواند به یک آمبولی ریوی اشاره داشته باشد. درد اغلب هنگام تنفس تشدید می شود که یک نشانه ترسناک از تشکیل یا وجود یک لخته خون در یا اطراف قلب است. اگر درد خفیف است و در دست نیز احساس می شود، ممکن است نشانه ای از یک حمله قلبی باشد. درد ناشی از یک آمبولی ریوی معمولا تیزتر است، اما ممکن است در دست ها نیز شکل بگیرد.
وجود لخته خون در قلب یا ریه ها می تواند موجب تنگی نفس یا احساس وجود وزنه ای سنگین در ناحیه سینه شود. همچنین، برخی این شرایط را همانند تنفس از طریق یک نی توصیف کرده اند. ممکن است بدون این که فعالیت خاصی انجام داده باشید، این گونه به نظر برسد که یک جلسه تمرینات ورزشی سخت را پشت سر گذاشته اید. در هر صورت، تنگی نفس نشانه ای هشدار دهنده است که به فقدان اکسیژن کافی اشاره دارد.
زمانی که یک لخته خون وارد ریه ها می شود می تواند جریان خون و اکسیژن به مغز و دیگر نقاط بدن را محدود کند. برای جبران این شرایط، قلب تلاش می کند سریعتر عمل پمپاژ خون را انجام دهد. میانگین ضربان قلب در حالت عادی 60 تا 100 تپش در دقیقه است. در صورت بروز یک آمبولی ریوی، ضربان قلب انسان در حالت اسراحت می تواند به بیش از 100 تپش در دقیقه افزایش یابد.
تغییر در رنگ دست یا پا ممکن است نشانه ای از ترومبوز سیاهرگی عمقی باشد. این نوع لخته خون در رگ های عمیق دست ها یا پاها شکل می گیرد. ترومبوز سیاهرگی عمقی می تواند جریان خون به دست یا پا را محدود کرده و موجب تغییر رنگ پوست شود. همچنین، لخته خون می تواند موجب احساس گرما یا حتی سوزش شود. این علائم را نادیده نگیرید. ترومبوز سیاهرگی عمقی می تواند از مکان خود در دست یا پا جدا شده و راهی اندام های کلیدی مانند قلب یا ریه ها شود.
یکی از علائم کمتر شناخته وجود لخته خون، مشکلات بینایی است که می تواند به کاهش جریان خون و اکسیژن اشاره داشته باشد. اگر لخته خون در چشم شکل گرفته باشد می تواند موحب تاری دید شود. این شرایط معمولا پس از یک رویداد آسیبزا در این ناحیه رخ می دهد.
تورم در دست یا پا یکی از نشانگرهای عمده ترومبوز سیاهرگی عمقی است. تورم معمولا قابل مشاهده و محسوس است. شما ممکن است هنگام مشاهده خود در آینه متوجه تغییر اندازه در بخش تحت تاثیر قرار گرفته شده یا زمانی که شلوار خود را می پوشید با احساس تنگی در قسمت پا مواجه شوید. اگر به شکل گیری لخته خون مشکوک هستید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
لخته های خون می توانند در سیاهرگ هایی که خون را از روده ها تخلیه می کنند، تشکیل شوند. این می تواند موجب تورم و انسداد شود. در صورت بروز این شرایط، درد شدید شکم را تجربه خواهید کرد. در واقع، ما درباره دردی صحبت می کنیم که می تواند شما را زمینگیر کند. درد اغلب با نفخ و ناراحتی همراه است. اگر درد شکم به ناگاه رخ داده و با گوارش تشدید می شود، به پزشک مراجعه کنید.
مدفوع خون آلود یکی دیگر از نشانه های ترسناک وجود لخته های خون در بدن است. افرادی که با مشکلات سلامت مواجه می شوند، اغلب تغییر در شرایط اجابت مزاج و حرکات روده خود را نیز تجربه می کنند. اگر یک لخته خون در روده تشکیل شده یا راهی روده یا معده شود، ممکن است به دفع مدفوع خون آلود منجر شود. دایورتیکولیت، قرص های ضد بارداری و حتی بیماری کبد می توانند موجب تشکیل لخته های خون در ناحیه شکم شوند.
افراد مبتلا به فشار خون بالا از این موضوع آگاه هستند که در معرض خطر بیشتری برای حملات قلبی و سکته های مغزی قرار دارند. اما این نشانه ممکن است به واسطه یک لخته خون نیز شکل بگیرد. زمانی که یک لخته خون در کلیه ها شکل می گیرد، بدن ممکن است در نابودی و دفع مواد زائد دچار مشکل شود که افزایش فشار خون را در پی دارد. سردردهای ناگهانی، احساس کوبش در سینه، یا خستگی می توانند از نشانه های فشار خون بالا باشند.
گاهی اوقات لخته های خون در رگ هایی که در و اطراف دستگاه گوارش قرار دارند، از جمله معده و روده ها، شکل می گیرند که می تواند به بروز حالت تهوع یا استفراغ منجر شود. نادیده گرفتن این علامت می تواند مشکلساز شود. افراد بسیاری حالت تهوع و استفراغ را با غذایی که مصرف کرده اند یا ورود یک میکروب به بدن خود پیوند می دهند.
بی تردید، تشنج ناگهانی مساله ای طبیعی محسوب نمی شود. باید به این نکته توجه داشت که وجود لخته های خون در مغز می تواند موجب تشنج شود. لخته های خون می توانند به واسطه یک تروما، مانند ضربه مغزی، شکل گرفته یا از بخش های دیگر بدن راهی مغز شوند. اگر در معرض خطر بالای لخته های خون قرار دارید یا اخیرا آسیب دیدگی سر را تجربه کرده اید برای بررسی دقیق شرایط و تشخیص دلیل تشنج به پزشک مراجعه کنید.
گاهی اوقات لخته خون می تواند در کلیه ها تشکیل شده یا از قسمت های دیگر بدن راهی آنها شود. در صورت بروز این اتفاق، فرد ممکن است با ادرار خون آلود مواجه شود. البته مشاهده خون در ادرار لزوما به معنای وجود یک لخته خون نیست و تنها یک نشانه از احتمال بروز آن است.
افراد بسیاری دریافت مواد مغذی از مواد غذایی تازه و کامل را به جای استفاده از مکمل های غذایی توصیه می کنند. یک دلیل برای این توصیه آن است که غذاهای کامل حاوی ترکیبی از مواد معدنی و ویتامین ها هستند که قدرت و تاثیرگذاری آنها را افزایش می دهد. اما یک مکمل غذایی واحد، مانند ویتامین D، ویتامین C، آهن و غیره از قدرت کمتری در غیاب یاری دهندگان مغذی خود برخوردار است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث اپشنز"، به عنوان مثال، شاید شنیده باشید که زردچوبه از قدرت آنتی اکسیدانی زیادی برخوردار است. این ادویه گزینه ای عالی برای کاهش التهاب، تقویت سلامت مغز و تسکین آرتریت است. اما آیا می دانستید که افزودن مقداری فلفل سیاه به زردچوبه می تواند میزان جذب آن توسط بدن را به طور قابل توجهی افزایش دهد؟ بر همین اساس، بدن میزان بیشتری از زردچوبه مصرفی را استفاده می کند.
اگر اندکی چربی، مانند آووکادو یا ماهی سالمون، به این ترکیب اضافه کنید، شما می توانید میزان جذب را باز هم بیشتر افزایش دهید.
در ادامه با چند زوج مواد مغذی که می توانند وعده های غذایی شما را به تقویت کننده های فوق العاده سلامت تبدیل کنند، بیشتر آشنا می شویم.
بدن انسان برای جذب بهتر کلسیم که یک ماده معدنی مهم برای حفظ سلامت استخوان ها و اعصاب محسوب می شود به ویتامین D نیاز دارد. اگر با کمبود ویتامین D مواجه باشید، احتمال عدم جذب کلسیم به میزان کافی حتی در صورت مصرف مکمل نیز افزایش می یابد.
کلسیم در شیر و محصولات لبنی دیگر، سبزیجات سبز، سبزیجات برگدار، ماهی های چرب، مانند سالمون، تن و ساردین و لوبیاها وجود دارد.
از منابع غذایی خوب برای ویتامین D نیز می توان به غذای دریایی، مانند صدف چروک و میگو، قارچ ها، زرده تخم مرغ، و غذاهای غنی شده با این ویتامین اشاره کرد.
از جمله ترکیب های غذایی مفید در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماهی های چرب و بروکلی
- تخم مرغ و مقداری پنیر ماست
- سبزیجات برگدار و جگر گاو
- بادام و قزل آلا
در مقادیر کم، سدیم کلراید (نمک خوراکی) محصولی مفید است. متاسفانه، برخی خوراکی ها، مانند غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده، حاوی نمک پنهان فراوان هستند، از این رو، بسیاری از ما بیش از نیاز روزانه خود نمک مصرف می کنیم.
نمک بیش از حد می تواند رگ های خونی را منقبض کرده و حجم خون را افزایش دهد که این شرایط خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.
اما پتاسیم از طریق تشویق کلیه ها به دفع سدیم اضافه می تواند به خنثی کردن اثر این ماده کمک کند. مطالعات نشان داده اند که یک رژیم غذایی سرشار از پتاسیم می تواند سلامت قلب را تقویت کند.
افزایش مصرف پتاسیم، در شرایطی که میزان مصرف نمک را کاهش می دهید، می تواند برای سلامت قلب بسیار مفید باشد. از منابع غذایی خوب برای پتاسیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موز
- زردآلو
- آلو
- لوبیا قرمز
- عدس
ویتامین B12 یک ویتامین اساسی در نظر گرفته می شود، به این معنی که بدن برای ارائه عملکرد درست و بقای خود به آن نیاز دارد. همچنین، بدن برای تولید گلبول های قرمز و سفید خون، تبدیل کربوهیدرات ها به انرژی و تولید DNA به فولات نیاز دارد.
بدن برای جذب بهتر فولات به ویتامین B12 نیاز دارد و این ویتامین در همکاری با فولات به تقسیم و تکثیرسلولی سالم کمک می کند.
ویتامین B12 بیشتر در محصولات حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ، و شیر وجود دارد. از سوی دیگر، فولات بیشتر در سبزیجات، مانند سبزیجات برگدار، حبوبات و لوبیاها وجود دارد و همچنین در برخی میوه ها نیز یافت می شود.
از این رو، ترکیب پروتئین بدون چربی و سبزیجات می تواند این مواد مغذی قدرتمند را در اختیار بدن شما قرار دهد. به عنوان مثال می توان به ترکیب های غذایی زیر اشاره کرد:
- استیک با اسفناج
- مرغ و سوپ لوبیا سفید
روی و مس دو ماده معدنی مهم برای سلامت بدن انسان هستند. روی به مواردی مانند تنظیم فعالیت سیستم ایمنی، تقویت یادگیری و حافظه، و افزایش کیفیت اسپرم مردان کمک می کند.
مس برای تولید گلبول های قرمز، حفظ سلامت استخوان ها و رگ های خونی و کمک به جذب آهن ضروری است.
اما مشکل این است که روی و مس معمولا برای جذب در روده کوچک رقابت دارند. این به معنای آن است که روی بیش از حد در رژیم غذایی شما می تواند موجب کمبود مس در بدن شود. مس بیش از حد نیز می تواند به کمبود روی منجر شود.
از منابع غذایی خوب برای روی و مس می توان به سبزیجات برگدار، گوشت، غذای دریایی، لوبیا، مغزدانه ها، تخم مرغ، و پنیر اشاره کرد. تنها باید تعادل در مصرف مواد غذایی حاوی روی و مس را حفظ کنید تا از مصرف بیش از حد یکی و رو به رو شدن با کمبود دیگری پیشگیری شود.