واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering
واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering

3 داروی پر مصرف که خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهند

در شرایطی که بیشتر مردم می دانند سکته مغزی شرایطی جدی است، مورد کمتر شناخته شده داروهای تجویزی رایجی هستند که می توانند خطر سکته مغزی را از 25 درصد تا تقریبا 80 درصد افزایش دهند.

سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان اکسیژن و مواد مغذی به مغز مسدود می شود. این شرایط به طور معمول در نتیجه لخته های خون یا پارگی رگ ها شکل می گیرد.

3 داروی پر مصرف که خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهند

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث آپشنز"، سلول های مغز به واسطه کمبود اکسیژن و مواد مغذی می میرند و بر همین اساس افرادی که سکته مغزی را تجربه می کنند ممکن است با معلولیت هایی در درجات مختلف مواجه شوند. اگر سلول های بسیار زیادی گرسنه باقی بمانند، نتیجه نهایی سکته مغزی متاسفانه مرگ خواهد بود.

در حقیقت، سکته مغزی هر ساله موجب مرگ افراد بسیاری در سراسر جهان می شود و یکی از دلایل اصلی شکل گیری معلولیت ها است.

در شرایطی که بیشتر مردم می دانند سکته مغزی شرایطی جدی است، مورد کمتر شناخته شده داروهای تجویزی رایجی هستند که می توانند خطر سکته مغزی را از 25 درصد تا تقریبا 80 درصد افزایش دهند.

مهارکننده های پمپ پروتون

مصرف مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) برای افراد بسیاری که از دو بیماری بازگشت اسید معده به مری و سوزش سردل رنج می برند، تجویز می شوند. نه تنها تجویز این داروها بسیار رایج است، بلکه نمونه های بی نیاز از نسخه پزشک نیز در دسترس هستند که استفاده از آنها را هر چه بیشتر شایع می سازد.

به دلیل محبوبیت بالا، پژوهشگران دانمارکی طی یک مطالعه این که آیا مهارکننده های پمپ پروتون خطر سکته مغزی را افزایش می دهند را مورد بررسی قرار دادند. بنابر نتایج مطالعه بنیاد قلب دانمارک، مصرف این داروها خطر سکته مغزی را به میزان 21 درصد افزایش می دهد. و برای برخی انواع این داروها که در دوزهای بالا مصرف می شوند، خطر سکته مغزی تا 79 درصد نیز افزایش می یابد.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و مهارکننده های سیکلواکسیژناز-2

پژوهش ها نشان داده اند که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS)، مانند ایبوپروفن، و مهارکننده های سیکلواکسیژناز-2، مانند بکسترا و سلبرکس، ممکن است موجب تسکین درد شوند، اما به احتباس هر چه بیشتر مایع نیز منجر می شوند. با افزایش احتباس مایع اغلب الگوی جریان خون آشفته‌تر در سراسر بدن شکل می گیرد.

در نتیجه این آشفتگی، اختلال عملکرد در رگ های خونی و شریان ها رخ می دهد، که ممکن است به خطر افزایش یافته حمله قلبی و سکته مغزی منجر شود.

در شرایطی که آمار دقیق برای سکته مغزی هنوز در دسترس نیست، آمار موجود نشان می دهند که ایبوپروفن خطر حمله قلبی را تا 31 درصد افزایش می دهد.

ارتباط بین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، بیماری قلبی و سکته مغزی موجب نگرانی روزافزون شده است و در همین راستا سازمان غذا و داروی آمریکا مقررات جدیدی را روی برچسب محصولات داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی منتشر کرده است.

یکی از بهترین گزینه ها برای کاهش التهاب تمرکز بر رژیم غذایی است. با حذف یا محدود کردن محصولات غذایی فرآوری شده و بسته بندی شده و آنهایی که حاوی قند فراوان هستند، شما می توانید به کاهش التهاب کمک کنید. در مقابل، مصرف مواد غذایی ضد التهاب را مد نظر قرار دهید. همچنین، شما می توانید افزودن گیاهان دارویی تسکین دهنده درد را به هر وعده غذایی خود مد نظر قرار دهید.

مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

استفاده از داروهای ضد افسردگی در سراسر جهان بسیار شایع است و آمریکا در این زمینه جایگاه نخست را در اختیار دارد.

در میان داروهای ضد افسردگی استفاده از مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین با افزایش خطر سکته مغزی به میزان 25 درصد پیوند خورده اند.

جالب توجه است که داروهای ضد افسردگی تقریبا به آن اندازه که باید یا انتظار می رود موثر عمل نمی کنند. از این رو، به جای استفاده از دارو، شما می توانید جایگزین های طبیعی برای داروهای ضد افسردگی که کارایی آنها ثابت شده است را مد نظر قرار دهید.

عفونت استخوان

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری "متخصص ارتوپدی"

423


 

استئومیلیت Osteomyelitis به معنای التهاب استخوان است و چون علت التهاب استخوان در اغلب قریب به اتفاق موارد عفونت است در عمل، استئومیلیت به معنای عفونت استخوان است. استئومیلیت یا عفونت استخوان یک بیماری جدی و خطرناک است که نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک و معمولا عمل جراحی دارد. علامت عمده عفونت استخوان درد استخوان است.

 عفونت استخوان دو نوع حاد و مزمن دارد.

استئومیلیت حاد یا عفونت حاد استخوان به مواردی میگویند که علائم بیمار در عرض چند روز ایجاد شده و شدت میگیرد. این بیماری بیشتر در کودکان و نوجوانان و بیشتر در پسران دیده میشود.

 

علت عفونت حاد استخوان چیست

میکروب های مختلفی میتوانند موجب استئومیلیت یا عفونت استخوان شوند ولی شایعترین آنها که باکتری به نام استافیلوکک طلایی است که در 80 درصد موارد علت بوجود آورنده عفونت است. باکتری های دیگر مانند استرپتوکک، پنوموکک، ای کولای، سالمونلا و بروسلا هم میتوانند علت استئومیلیت باشند. گاهی عفونت استخوان به علت عفونت قارچی استخوان بوجود میاید.

 

عفونت استخوان چگونه ایجاد میشود

استئومیلیت یا عفونت استخوان میتواند با چند مکانیسم متفاوت ایجاد شود

  • جریان خون : انتقال میکروب ها از طریق جریان خون شایعترین نوع بروز عفونت استخوان است. بسیاری از بیماران ابتدا دچار عفونتی باکتریایی بصورت گلودرد چرکی یا عفونت چرکی پوست مثل زرد زخم هستند. باکتری های مولد این بیماری ها میتواند از محل عفونت به جریان خون فرد وارد شده و سپس از راه آن خود را به استخوان رسانده و در آنجا رشد و تکثیر کرده و علائم استئومیلیت را ایجاد کنند.
  • زخم : در زخم هایی که بدنبال اصابت اجسام برنده ایجاد شده اند و یا وقتی شکسگی باز استخوان بوجود آمده، میکروب ها میتوانند از محیط خارج از بدن بطور مستقیم و از طریق زخم به استخوان وارد شده و در آن رشد کرده و موجب عفونت استخوان شوند
  • مجاورت : گاهی اوقات یک کانون چرکی در یک بافت نزدیک استخوان قرار گرفته و میکروب ها از آن بافت عفونی به استخوان سرایت کرده و موجب عفونت استخوان میشوند

 

 

چه کسی بیشتر در خطر ابتلا به استئومیلیت یا عفونت استخوان است

عفونت استخوان یا استئومیلیت در هر فردی میتواند بوجود آید با این حال شرایط زیر زمینه بروز آنرا آماده تر میکنند

 

  • شکستگی یا خونریزی در داخل استخوان
  • وجود پروتز یا پیچ و پلاک فلزی در داخل استخوان بدنبال عمل جراحی قبلی
  • عمل جراحی اخیر در استخوان
  • ضعیف بودن سیستم ایمنی مانند ابتلا به ایدز، مصرف داروهای شیمی درمانی یا حاوی کورتن و یا نارساسس مزمن کلیه، کبد یا قلب
  • مصرف مواد مخدر تزریقی یا اعتیاد به الکل
  • سابقه قبلی عفونت استخوان
  • اختلال در حس لمس پوست و بدنبال آن زخم های پوستی و سپس عفونت استخوان، بطور مثال در دیابت.

 



نویسنده: دکتر مهرداد منصوری "متخصص ارتوپدی"

419


 

استئومیلیت به معنای التهاب استخوان است و چون شایعترین علت این التهاب عفونت های استخوان هستند معمولا کلمه استئومیلیت برای توضیح عفونت استخوان بکار برده میشود.

گاهی اوقات عفونت استخوان بصورت مزمن و طولانی مدت درمیاید. اینها مواردی هستند که در آنها عفونت حاد استخوان یا اصلا درمان نشده و یا به درستی درمان نگردیده است. در این موارد میکروب در بافت استخوان باقی مانده و به فعالیت خود ادامه میدهد.

 

عفونت مزمن استخوان چگونه ایجاد میشود

استخوان محلی است که در مقایسه با بسیاری بافت های دیگر جریان خون خوبی ندارد. در نتیجه دفاع ایمنی بدن در آنجا ضعیف است. به علت همین وضعیت جریان خون آنتی بیوتیک هایی که پزشک تجویز میکند هم نمیتوانند به راحتی در درون بافت استخوان نفوذ کنند. پس اگر دفاع ایمنی بدن نتواند عفونت را بخوبی تحت کنترل درآورد و یا مدت درمان با آنتی بیوتیک ناکافی باشد و یا آنتی بیوتیک مناسبی برای درمان عفونت بکار برده نشده باشد عفونت ریشه کن نمیشود.

چرک و بافت های عفونی و مرده در عفونت حاد استخوان باید با عمل جراحی خارج شوند. ماندن این بافت ها در درون استخوان موجب مزمن شدن عفونت میشود. همانطور که در مبحث استئومیلیت حاد توضیح داده شد گاهی اوقات قسمتی از استخوان عفونی شده میمیرد. این استخوان مرده که به آن سکستر Sequstrum هم میگویند محلی برای پناه گرفتن میکروب ها میشود.
جریان خون و آنتی بیوتیک به این بافت مرده نمیرسند و در نتیجه میکروب ها در آنجا در امان میمانند. همین استخوان مرده بصورت کانونی برای یک عفونت مزمن استخوان درمیاید.

عامل استئومیلیت مزمن معمولا یک میکروب نیست. در استئومیلیت مزمن معمولا میکروب های استافیلوکوک طلایی، استرپتوکوک، پسودوموناس و ای کولای فعالیت دارند.

 

علائم عفونت مزمن استخوان چیست

مهمترین علامت عفونت مزمن استخوان ترشح مزمن چرک از پوست است. چرک راه خود را از استخوان به پوست باز کرده و بطور مداوم از آن خارج میشود.

گاهی اوقات بیماری دردی هم در اندام حس میکند ولی بیماری میتواند بدون درد باشد. ممکن است پوست محلی که چرک سر باز کرده ترمیم شده و بسته شود. در این موارد چرک در زیر پوست جمع شده و بعد از مدتی دوباره از همان نقطعه یا از مجاور آن سر باز میکند.

در عفونت مزمن استخوان حال عمومی بیمار خوب است و معمولا تب ندارد. گاهی اوقات بدن مسیر خروج چرک را از استخوان مسدود میکند. در این موارد ممکن است علائم دوباره بصورت استئومیلیت حاد و با تب و لرز درآید ولی با خروج چرک از بدن مجددا علائم تخفیف یافته و بصورت مزمن درمیاید.

 

تشخیص استئومیلیت مزمن چگونه است

در رادیوگرافی این بیماران مناطقی از کم شدن تراکم استخوان دیده میشود که در اطراف آن استخوان متراکم شده است. سی تی اسکن, ام آر آی و اسکن رادیوایزوتوپ میتواند به تشخیص عفونت مزمن استخوان کمک کند.

 

عوارض عفونت مزمن استخوان چیست

باقی ماندن کانون عفونی مزمن در بدن میتواند موجب کم خونی شود.
بافت های اضافه ای که بدن برای محدود کردن عفونت میسازد موجب میشوند مفاصل اطراف محل عفونت دچار محدودیت حرکتی شوند.
ضعیف شدن استخوان و پوکی منطقه ای که در اثر فعالیت عفونت در آن بوجود آمده میتواند زمینه را برای شکستگی مرضی یا پاتولوژیک فراهم کند و در نهایت ممکن است در محل خروج ترشحات چرکی از پوست سرطان ایجاد شود.

 

درمان عفونت مزمن استخوان چگونه است

درمان عفونت مزمن استخوان مشکل است. در این بیماران باید میکروب هایی را که در محل عفونت فعالیت دارند مشخص کرده و آنتی بیوتیک مناسبی را که بتواند به قدر کافی قوی باشد و بتواند به راحتی در درون استخوان نفوذ کند را به مدت طولانی برای بیمار تجویز کرد.

در صورت وجود بافت های مرده باید آنها به توسط عمل جراحی از بدن خارج شوند وگرنه عفونت ریشه کن نمیشود. همچنین در صورتیکه جسم فلزی مانند پیچ یا پلاک در استخوان وجود دارد باید آنها را خارج کرد.



عفونت حاد استخوان یا استئومیلیت حاد چه مراحلی دارد

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری "متخصص ارتوپدی"

422

فهرست مقالات مرتبط

 

استئومیلیت در اصل به معنای التهاب استخوان است ولی در عمل معمولا منظور از آن استئومیلیت عفونی یا عفونت استخوان است که به علت فعالیت میکروب های بیماری زا بوجود میاید.

 

عفونت استخوان یا استئومیلیت در چه استخوان هایی بیشتر ایجاد میشود

عفونت استخوان بیشتر در متافیز استخوان های بلند اندام ها یعنی در قسمت هایی از استخوان که نزدیک به مفصل قرار دارند ایجاد میشود. شایعترین محل های ابتلا به عفونت استخوان بترتیب شیوع عبارتند از

  • متافیز پایین استخوان ران
  • بالای استخوان بازو
  • انتهای بالایی استخوان ران

 

سرنوشت یک استخوان عفونت کرده چیست

با رشد و تکثیر میکروب ها در درون استخوان، گلبول های سفید به استخوان وارد شده و شروع به دفاع در برابر میکروب ها میکنند. موادی که گلبول های سفید برای مبارزه با میکروب ها از خود ترشج میکنند موجب اتساع عروق خونی استخوان و نشت مایعات به فضای بین سلولی استخوان میشود. این امر فشار داخل استخوان را بالا میبرد که نتیجه آن تحت فشار قرار گرفتن عروق خونی و بسته شدن آنها و درنتیجه نرسیدن خون به سلول های استخوان و مرگ انها میشود.

مواد سمی ترشح شده از میکروب ها هم سلول های استخوانی را از بین میبرند. سلول های مرده همراه با بقایای گلبول های سفید کشته شده در محیط عفونت ماده ای را بوجود میاورد که به آن چرک میگویند.

بر اثر پر خونی که در استخوان ایجاد میشود مواد معدنی و کلسیم داربست استخوان کاهش میابد. مواد سمی مترشحه از باکتری ها و گلبول های سفید هم به برداشته شدن املاح کلسیم از استخوان و در نتیجه خورده شده و نرم شدن آن در محل عفونت کمک میکنند.

بتدریج چرک در درون محوطه های خالی که بدین صورت در استخوان ایجاد شده است جمع شده و ایجاد آبسه یا مراکز تجمع چرک میکند.
با بیشتر شدن چرک و بزرگتر شدن آبسه، چرک استخوان را سوراخ کرده و به زیر پریوست (پریوست یا ضریع پرده محکم بافتی است که دور تا دور استخوان را پوشانده است) راه پیدا میکند. آبسه موجب میشود پریوست از استخوان جدا شود و چون قسمت زیادی از جریان خون و تغذیه استخوان از راه پریوست است جدا شدن ایندو از هم موجب نکروز و مرگ استخوان میشود.

هر موقع که پریوست از استخوان جدا میشود بین ایندو استخوان جدید ساخت میشود. استخوانی را که در استئومیلیت بین پریوست و استخوان ایجاد میشود اینولکروم Involucrum مینامند. استخوان مرده را هم سکستروم Sequestrum مینامند.

سپس یکی از حالات زیر ایجاد میشود

  • آبسه زیر پریوست بعد از مدتی پریوست را هم پاره کرده و از بین عضلات به زیر پوست رفته و سپس از پوست سر باز کرده و از اندام خارج میشود
  • عفونت و چرک به درون مفصل نزدیک استخوان رفته ایجاد عفونت مفصلی یا آرتریت چرکی میکند
  • ممکن است مقاومت بدن کاملا به عفونت غلبه کرده و آنرا ریشه کن کند
  • ممکن است مقاومت بدن عفونت را ایزوله کرده ولی یک کانون مزمن عفونت برای همیشه در استخوان باقی بماند.




عفونت حاد استخوان یا استئومیلیت حاد چگونه درمان میشود

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری "متخصص ارتوپدی"

420

 

استئومیلیت عفونی یا عفونت استخوان یک بیماری خطرناک است که معمولا بصورت درد شدید در استخوان و تورم آن خود را نشان میدهد. این بیماری نیاز به درمان سریع دارد.

 

درمان عفونت حاد استوان یا استئومیلیت حاد چیست

بیمار بعد از تشخیص عفونت حاد استخوان باید بلافاصله در بیمارستان بستری شده و درمان وی شروع شود.
اساس درمان استئومیلیت حاد استفاده از آنتی بیوتیک تزریقی است. درمان آنتی بیوتیکی باید هر چه سریعتر و بصورت اورژانسی برای بیمار شروع شود.

در ابتدا که نوع میکروب مولد عفونت و اینکه آن میکروب به چه آنتی بیوتیکی حساس است مشخص نیست معمولا پزشک از یک یا ترکیبی از دو آنتی بیوتیک که توانایی مقابله با بیشترین تعداد باکتری ها را دارد استفاده میکند ولی بعد از چند روز که جواب کشت میکروبی بیمار آماده شده، آزمایشگاه به پزشک معالج اطلاع میدهد که نوع میکروب مولد عفونت استخوان چه بوده و آن میکروب به چه آنتی بیوتیکی حساس تر است. در این زمان پزشک معالج میتواند آنتی بیوتیک مناسب تر را برای بیمار تجویز کند.

اگر درمان آنتی بیوتیکی در مراحل ابتدایی بیماری یعنی قبل از ایجاد شدن چرک شروع شود ممکن است نیازی به عمل جراحی وجود نداشته باشد و آنتی بیوتیک به تنهایی بتواند عفونت را متوقف کند ولی در اکثر اوقات به علت تاخیر در تشخیص و شروع درمان، چرک در استخوان و اطراف آن ایجاد میشود. در این موارد بیمار حتما نیاز به عمل جراحی برای خارج کردن چرک دارد.

در عمل جراحی بیماران مبتلا به عفونت حاد استخوان، چرک زیر پریوست کاملا تخلیه شده و قسمتی از کورتکس استخوان سوراخ میشود تا پزشک بتواند چرک داخل استخوان را هم خارج کند. سپس لوله هایی به نان درن در داخل استخوان گذاشته شده که سر آنها از زخم بیرون آمده و به یک محفظه پلاستیکی متصل میشود. این لوله چند روز در داخل استخوان باقی میماند تا بقیه ترشحات عفونی از استخوان خارج شوند.

علائم بیماران معمولا بعد از 24 ساعت از شروع درمان فروکش میکند ولی درمان آنتی بیوتیکی باید حداقل 6 هفته ادامه پیدا کند.
پزشک برای مشخص کردن مدت مورد نیاز برای ادامه آنتی بیوتیک از علائم بالینی بیمار و آزمایش ESR استفاده میکند.

دیگر درمان هایی که برای بیمار مبتلا به عفونت حاد استخوان انجام میشود عبارتند از

  • دادن سرم و مایعات به بیمار برای درمان کم آبی
  • تزریق مسکن و تب بر
  • بیحرکت کردن اندام گرفتار با استفاده از آتل و بالا نگه داشتن اندام مبتلا. پس از چند هفته آتل بیمار خارج شده و حرکات مفاصل اندام شروع میشود
  • شروع راه رفتن بیمار پس از قوی شدن استخوان و عضلات اندام و بدست آمدن دامنه حرکتی مناسب در مفاصل اندام

 

عوارض عفونت حاد استخوان چیست

اگر درمان در 5-3 روز اول بیماری شروع شود نتیجه آن خوب خواهد بود. در صورت تاخیر یا عدم درمان ممکن است عوارض زیر ایجاد شود

  • انتشار میکروب و عفونت از طریق جریان خون به همه بدن و فوت بیمار
  • سرایت عفونت به مفصل مجاور استخوان و ایجاد آرتریت چرکی یا عفونت مفصل
  • تخریب صفحه رشد استخوان و بدنبال آن متوقف شدن رشد استخوان و کوتاهی آن و یا رشد نامتقارن استخوان و تغییر شکل متعاقب آن
  • تحریک صفحه رشد استخوان و رشد بیشتر استخوان
  • تبدیل شدن عفونت حاد استخوان به عفونت مزمن
  • تخریب شدید استخوان و از بین رفتن قسمتی از آن
  • ضعیف شدن استخوان و بدنبال آن شکستگی مرضی یا پاتولوژیک آن.

فهرست مقالات مرتبط

بیماری کولیت و کرون (ورم و التهاب روده)

بیماری های کرون و کولیت روده شرایطی است که باعث التهاب و زخم شدن لایه داخلی راست روده و کولون (روده بزرگ) می شود. این حالت در حقیقت واکنش بدن به آسیب یا جراحت وارد شده به این عضو است و می تواند باعث قرمز شدن، ورم روده، دردناک شدن این ناحیه شود. هنگام ابتلا به کولیت روده، زخم های کوچک در سطح روده ایجاد می شود و این زخم ها ممکن است خون ریزی کرده و باعث ایجاد چرک شود. این التهاب معمولاً از راست روده و قسمت پایین روده بزرگ شروع می شود، اما می تواند کل ناحیه کولون (روده بزرگ) را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. اگر کولیت روده فقط بر راست روده تاثیر داشته باشد، در اصطلاح به آن پروکتیت گفته می شود.

التهاب روده گاهی اوقات به عنوان یک بیماری مزمن توصیف می شود. این موضوع به معنی این است که بیماری برای مدت طولانی با فرد همراه است و با این وجود فرد بیمار ممکن است برای بازه های زمانی طولانی علائمی نداشته باشد (بیماری پنهان)، یا بازه های زمانی وجود داشته باشد که فرد با فعال شدن بیماری با علائم و ناراحتی های مشخص مواجه می شود (عود یا تشدید بیماری).

انواع

التهاب روده معمولاً بر اساس حجم آسیب وارد شده به روده بزرگ ارزیابی می شود. شکل زیر سه نوع اصلی این بیماری را نشان می دهد، که به ترتیب از سمت چپ عبارتند از:

Untitled32

  • پروکتیت: در پروکتیت، فقط بخش انتهایی روده دچار التهاب می شود. این موضوع به این معنی است که سایر بخش های روده تحت تاثیر بیماری قرار نمی گیرد و به این ترتیب روده می تواند بطور عادی به فعالیت خود ادامه دهد. برای بسیاری از افراد مبتلا به التهاب روده پروکتیت علامت اصلی این بیماری خون ریزی، یا وجود لکه های خون در هنگام مدفوع کردن است. در این حالت فرد ممکن است دچار اسهال شود یا مدفوع وی طبیعی باشد. علاوه بر این احتمال ایجاد یبوست نیز در این رابطه وجود دارد. شما همچنین ممکن است احساس کنید نیاز به مراجعه سریع به توالت دارید. بعضی افراد مبتلا به پروکتیت احساس می کنند نیاز سریع به اجابت مزاج دارند، اما با تعجب متوجه می شوند مدفوع ندارند، چون روده بزرگ آنها در واقع خالی است. در اصطلاح به این شرایط تنسموس یا زور پیچ گفته می شود. در بعضی افراد، قسمت هلالی روده بزرگ (بخش انحنای روده بزرگ که نزدیک ترین بخش به راست روده است) نیز ممکن است دچار التهاب روده شود که در اصطلاح به این مشکل پروکتوسیگموئیدیت یا التهاب راست روده گفته می شود. علائم این مشکل شبیه پروکتیت است، هر چند به احتمال ابتلا فرد به یبوست در این حالت کمتر است.
  • کولیت دیستال یا کولیت سمت چپ روده: در این نوع بیماری التهاب از راست روده شروع شده و به سمت چپ روده بزرگ که به عنوان دیستال یا بخش نزولی یا پایین رو روده بزرگ شناخته می شود، سرایت می کند. علائم بیماری در این حالت شامل یبوست همراه با خون ریزی و وجود ماده مخاطی، درد در سمت چپ شکم، نیاز شدید به دستشویی و زور پیچ (تنسموس) است.
  • کولیت کامل یا پانیکولیت: کولیت روده وسیع تقریباً کل روده بزرگ را تحت تاثیر خود قرار می دهد. کولیت روده کامل می تواند باعث اسهال بسیار زیاد همراه با خون ریزی، وجود ماده مخاطی، و گاهی اوقات چرک شود. علاوه بر این فرد ممکن است دچار درد و گرفتگی زیاد در ناحیه شکم، زور پیچ، و نیز کاهش وزن شود. در شرایطی که بیماری کمتر عود کرده باشد، علائم اصلی ابتلا می تواند اسهال باشد که بدون خون ریزی است. در موارد بسیار نادر، هنگامی که التهاب روده جدی است، گازهای معده ممکن است در روده بزرگ گیر بیفتند و باعث باد کردن روده شوند. به این شرایط در اصطلاح تخصصی مگاکولون سمی گفته می شود و این مشکل می تواند باعث تب زیاد و نیز درد و گرفتگی شکم شود. در این حالت لازم است فرد به سرعت از درمان های لازم استفاده کند و این درمان ها می تواند شامل نیاز به انجام عمل جراحی باشد.

از دیگر انواع التهاب روده بیماری کرون می باشد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

بیماری کرون

بیماری کرون جزء بیماری های مزمن می باشد، که قسمت های مختلف دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را می تواند تحت تاثیر قرار دهد، و باعث التهاب و زخم روده می شود، که حتی ممکن است منجر به انسداد روده به طور کلی یا جزئی شود. بیماری کرون، بر روده باریک یا روده بزرگ و یا هر دو اثر می کند.

عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، اختلالات سیستم عصبی، باکتری های روده ای و رژیم غذایی حاوی پروتئین بالا می تواند در بروز این بیماری موثر باشد.

بیماری کرون در اکثر مواقع ماه ها یا حتی سال ها قبل از تشخیص در بدن فرد وجود دارد و شخص بی اطلاع از آن است.

بیماری کرون می تواند برای ماه ها و یا حتی سال ها وجود داشه باشد، بدون آنکه بیمار علائمی داشته باشد. کاهش وزن، تب متناوب، اسهال مزمن آبکی ،دردهای شکمی (که با اجابت مزاج تسکین پیدا نمی کنند)، مشکلات پوستی، درد مفاصل، التهاب چشم و اختلالات کبدی از علائم و نشانه های بیماری کرون می باشد.


تفاوت بیماری کولیت و کرون

تشخیص تفاوت بین بیماری کرون و کولیت روده بسیار مهم است. بیماری کرون می تواند هر بخشی از دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیماری کولیت روده تنها روده [بزرگ] را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین، بیماری کرون می تواند، تمامی لایه های دیواره روده را تحت تاثیر قرار دهد، در حالی که، بیماری کولیت روده تنها بر غشای روده تاثیرگذار است.

بیماری کرون بیشتر قسمت انتهایی روده کوچک (ایلئوم) و قسمت ابتدایی روده [بزرگ] را تحت تاثیر قرار می دهد، اما می تواند هر قسمتی از دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد. کولیت روده محدود به روده بزرگ می شود.

علائم

علائم کولیت روده با توجه به اینکه چه مقدار از راست روده و روده بزرگ دچار التهاب شده و شدت التهاب روده چقدر است، در بین افراد مختلف متفاوت می باشد. رایج ترین علائم ابتلا التهاب روده در افراد شامل موارد زیر است:

  • اسهال مکرر که می تواند حاوی خون، ماده مخاطی یا چرک باشد
  • دل درد (درد شکم)
  • نیاز زیاد به خالی کردن روده

شما ممکن است همچنین در این شرایط با خستگی زیاد (مفرط)، کاهش اشتها و از دست دادن وزن خود نیز مواجه شوید. در این حالت فرد ممکن است برای هفته ها یا ماه ها علایم بسیار خفیف در این رابطه داشته یا هیچ یک از علائم بیماری را نداشته باشد (بیماری پنهان) و در ادامه دوره هایی وجود دارد که فرد با علائم جدی بیماری مواجه می شود (عود یا تشدید بیماری). در این رابطه تا کنون هیچ شرایط مشخصی برای عود یا تشدید بیماری شناسایی نشده است، هر چند استرس یکی از عوامل بالقوه تاثیرگذار بر تشدید شرایط التهاب و ورم روده بیمار است.

در زمان عود بیماری، بعضی افراد مبتلا به کولیت روده همچنین با علائمی مواجه می شوند که ممکن است به التهاب روده آنها ارتباطی نداشته باشد. برای مثال، افراد با درد و ورم مفاصل (آرتروز)، زخم های دهانی، دردناک شدن بخش های مختلف بدن، قرمزی و ورم پوست، یا سوزش و قرمزی چشم ها مواجه می شوند.

شدت بیماری فرد را می توان با توجه به نیاز فرد برای خالی کردن روده ها به تعداد شش بار یا بیشتر در هر روز و نیز داشتن علایم دیگر التهاب روده همچون تنگی نفس، ضربان سریع قلب یا ناهنجاری های مربوط به آن، یا بالا رفتن دمای بدن (تب) تشخیص داد. شما ممکن است همچنین با خون ریزی بیشتر در مدفوع خود در این زمان روبرو شوید.

علت

علت کولیت روده نامشخص است. تا به امروز، هیچ شواهد مشخصی شناسایی نشده که بتواند دلیل دقیق ایجاد عفونت روده یا ابتلا به این بیماری را نشان دهد. کولیت روده یکی از مسائلی است که می تواند به شرایط خود ایمنی بدن ارتباط داشته باشد. این موضوع به معنی این است که سیستم ایمنی بدن که از بدن در برابر عفونت ها دفاع می کند، عملکرد نادرست داشته و به بافت های سالم حمله می کند.

رایج ترین علت مطرح شده درباره این بیماری بیان می کند که در این شرایط سیستم ایمنی باکتری های داخل روده را به عنوان یک تهدید در نظر گرفته و به این ترتیب به بافت های روده حمله می کند و باعث التهاب روده می شود. دلیل دقیق علت مشاهده این رفتار در سیستم ایمنی بدن نامشخص است. با این وجود اکثر متخصصان فکر می کنند ترکیبی از عوامل ژنتیک و محیطی در این رابطه موثر و تاثیرگذار هستند.

تشخیص

http://www.dreamstime.com/-image14390280

برای تشخیص کولیت روده، پزشک متخصص ابتدا از شما درباره علائم بیماری، سلامت عمومی و سابقه بیماری صحبت می کند. پزشک همچنین از نظر فیزیکی وضعیت شما را بررسی می کند و به علائمی همچون رنگ پریدگی (در نتیجه کم خونی) و دل درد (در نتیجه التهاب روده) توجه می کند.

علاوه بر این می توان از یک نمونه مدفوع برای کنترل علائم عفونت استفاده کرد و در این رابطه باید توجه داشت برخی عوامل همچون گاسترو آنتریت‌ (عفونت شکم و روده) نیز گاهی اوقات می تواند دارای علائم مشابه کولیت روده باشد. آزمایش خون نیز ممکن است برای کنترل کم خونی و بررسی وجود التهاب احتمالی در هر یک از اعضای بدن توسط پزشک مورد توجه قرار گیرد.

اگر پزشک متخصص شک داشته باشد که شما دچار بیماری التهاب روده شده اید (واژه ای که عمدتاً برای تشریح دو بیماری کولیت روده و بیماری کرون استفاده می شود)، ممکن است شما را برای انجام آزمایش های دیگری به بیمارستان بفرستد. این آزمایش ها می تواند شامل عکس برداری رادیولوژی و معاینه دقیق راست روده و روده بزرگ باشد. در ادامه دو مورد از رایجترین روش های معاینه دقیق راست روده تشریح می شود.

سیگموئیدوسکوپی

تشخیص کولیت روده را می توان با معاینه سطح و میزان التهاب روده مشخص کرد. انجام این کار در ابتدا با استفاده از سیگموئدوسکوپ امکان پذیر است که یک لوله قابل انعطاف مجهز به دوربین است که به پشت بیمار (مقعد) وارد می شود. علاوه بر این امکان استفاده از سیگموئدوسکوپ برای برداشتن نمونه های کوچک از بافت روده وجود دارد و به این ترتیب می توان نمونه ها را برای یک آزمایشگاه برای بررسی بیشتر ارسال کرد، در اصطلاح به این کار نمونه برداری گفته می شود.

این فرآیند برای بیمار دردناک نیست، اما می تواند ناراحت کننده باشد. به همین خاطر می توان از داروی مسکن برای کمک به ریلکس شدن بیمار استفاده کرد. بطور عادی انجام این کار به حدود 15 دقیقه زمان نیاز دارد و بیمار می تواند در همان روز به خانه باز گردد.

یک سیگموئدوسکوپ در حالت عادی فقط قابلیت معاینه راست روده و بخش انتهایی روده را دارد. به همین خاطر اگر تشخیص داده شود کولیت روده بخش بیشتری از روده بزرگ را تحت تاثیر خود قرار داده است، نیاز به استفاده از یک آزمایش دیگر برای بررسی مشکل وجود خواهد داشت. در اصطلاح تخصصی به این آزمایش کولونوسکوپی گفته می شود.

کولونوسکوپی

در کولونوسکوپی از لوله بلندتر و انعطاف پذیرتری به نام کولونوسکوپ استفاده می شود که به پزشک امکان می دهد کل روده بزرگ را مورد بررسی قرار دهد. مشابه سیگموئدوسکوپ، یک کولونوسکوپ نیز می تواند برای نمونه برداری از روده مورد استفاده قرار گیرد.

قبل از انجام کولونوسکوپی، نیاز است که روده بزرگ کاملاً خالی باشد. بنابراین، لازم است قبل از انجام این کار از ملین های قوی برای بیمار استفاده شود. کولونوسکوپی دردناک نیست، اما ممکن است برای فرد ناراحتی های مشخص به همراه داشته باشد. به این دلیل گاهی اوقات برای بیمار از داروهای مسکن برای ریلکس شدن استفاده می شود. این روش درمانی به حدود نیم ساعت زمان نیاز دارد و پس از خاتمه بیمار می تواند به خانه باز گردد.

درمان

درمان کولیت روده معمولاً شامل دارو درمانی یا انجام عمل جراحی است. امروزه دارو های مختلفی ممکن است در درمان کولیت روده استفاده می شود. به هر حال نوع داروی استفاده شده برای بیمار بستگی به شدت مشکل و بیماری دارد. در این حالت بعضی از داروهایی که برای برخی افراد موثر هستند، ممکن است برای سایرین موثر نباشند و به همین خاطر پیدا کردن داروی مناسب برای کمک به بیمار می تواند برای پزشک وقت گیر و زمان بر باشد. علاوه بر این، به دلیل این که استفاده از بعضی داروها ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشد، لازم است که قبل از استفاده دارو منافع و خطرات حاصل از مصرف این داروها با یکدیگر مقایسه شده و در صورت بیشتر بودن منافع این داروها از خطرات آن استفاده از دارو برای بیمار تجویز شود.

دارو

دارو درمانی برای بیماری کولیت روده معمولاً به منظور کاهش علائم و کنترل علائم عود بیماری و سپس پیشگیری از شدت یافتن بیماری و به کنترل در آوردن آن مورد توجه قرار می گیرد. این موضوع به معنی این است که در موارد خاص بیمار باید داروهای خود را برای یک مدت طولانی که گاهی اوقات چند سال طول می کشد، مصرف نماید یا اینکه ممکن است نیاز به یک دوره کوتاه مصرف دارو برای بیمار وجود داشته باشد. اگر علائم بیماری ملایم و محدود به یک بخش کوچک از روده بزرگ باشد، و در صورتی که علائم بیماری برای بیش از دو سال در بیمار مشاهده نشود، ممکن است امکان توقف درمان به تشخیص پزشک متخصص وجود داشته باشد.

انواع اصلی داروهایی که بطور معمول برای کولیت روده استفاده می شود عبارت از داروهای ضد التهاب و داروهایی است که علائم بیماری را از بین می برد. مصرف داروهای ضد التهاب اولین مرحله درمان بیماری التهاب روده است. این داروها شامل آمینوسالیسیلات ها و کورتیکو استروئیدها است.

تغذیه

  • وعده های غذایی کم جحم: در این حالت بیمار ممکن است احساس بهتر در صورتی داشته باشد که در طول روز به جای دو یا سه وعده غذایی زیاد و پر حجم، از پنج یا شش وعده غذایی به نسبت کم استفاده کند.
  • مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید: سعی کنید روزانه مقدار زیادی مایعات را مصرف کنید. بهترین مایع برای مصرف آب است. نوشابه ها ممکن است حاوی کافئین باشد که این ماده باعث تحریک روده و تشدید اسهال بیمار می شود و نوشیدنی های حاوی کربونات می تواند باعث تولید گاز در روده شوند.
  • مولتی ویتامین مصرف کنید: به خاطر اینکه بیماری کرون می تواند بر قابلیت جذب مواد مغذی توسط روده تاثیر گذارد و به خاطر اینکه رژیم غذایی شما ممکن است در این حالت محدود باشد، در اکثر مواقع استفاده از مولتی ویتامین و مکمل های معدنی می تواند برای بیمار مفید باشد. به هر حال لازم است قبل از مصرف هر گونه ویتامین یا مکمل با پزشک در این رابطه صحبت شود.
  • با متخصص تغذیه صحبت کنید: اگر شما با کاهش وزن یا محدود شدن زیاد رژیم غذایی خود مواجه هستید، لازم است با پزشک متخصص تغذیه در این رابطه صحبت کنید.

جراحی

عمل جراحی می تواند گاهی اوقات برای درمان کولیت روده استفاده شود. اما انجام این کار معمولاً به معنی برداشتن کل روده بزرگ و راست روده (پروکتوکولکتومی) است. در اکثر موارد، این روش درمانی شامل استفاده از روشی به نام آناستوموز (اتصال) ایلئوآنال است که نیاز به استفاده از یک کیف برای جمع آوری مدفوع را بر طرف می کند. در این حالت جراح یک کیسه در انتهای روده کوچک بیمار قرار می دهد. در ادامه این کیسه بطور مستقیم به مقعد متصل می شود و امکان خارج کردن مدفوع را به صورت نسبتاً عادی فراهم می نماید.

به هر حال در اکثر موارد امکان استفاده از این کیسه وجود ندارد. در این حالت، جراح یک مجرای دائمی بر روی شکم باز می کند (شکاف ایلئال) که از طریق آن امکان عبور مدفوع برای جمع آوری در یک کیسه متصل به مجرا برای بیمار فراهم می شود.

عوارض

عوارض معمول کولیت روده شامل موارد زیر است:

پوکی استخوان: افراد مبتلا به کولیت روده با احتمال بیشتر به پوکی استخوان مبتلا می شوند. این بیماری باعث ضعیف شدن استخوان ها و شکننده تر شدن آنها می شود.

رشد ضعیف: کولیت روده و برخی درمان های مورد استفاده برای آن می تواند بر رشد فرد تاثیر گذاشته و بلوغ را به تاخیر اندازد. کودکان و جوانان مبتلا به کولیت روده باید بطور منظم قد و وزن خود را با مراجعه به کارشناسان حرفه ای سلامت بررسی نمایند. نتایج این بررسی ها باید با معیارهای میانگین محاسبه شده با توجه به سن فرد مقایسه شود و در صورت مشاهده مشکل اقدامات مورد نیاز در این رابطه اتخاذ شود.

اسکلروزینگ کلانژیت اولیه: کلانژیت اولیه اسکلروزینگ (PSC) که در آن مجرای صفراوی دچار التهاب شده و با گذشت زمان آسیب می بیند، یکی از عوارض التهاب روده است. مجرای صفراوی عبارت از لوله های کوچکی است که وظیفه انتقال صفرا (مایع گوارش) از کبد به سیستم گوارشی را بر عهده دارد.

مگا کولون سمی: مگا کولون سمی یکی از عوارض نادر و جدی کولیت روده شدید است که باعث التهاب روده شده و در نتیجه آن گاز در روده گیر می افتد و در نتیجه باعث ورم کردن روده بزرگ می شود.

سرطان روده: افراد مبتلا به التهاب روده به احتمال بیشتر به سرطان روده مبتلا می شوند (سرطان کولون، راست روده یا روده) و این شرایط بطور خاص برای بیمارانی خطرناک تر است که التهاب روده آنها شدید یا گسترده باشد. هر چه مدت ابتلا به التهاب روده بیشتر باشد، ریسک ابتلا به سرطان روده افزایش پیدا می کند.افراد مبتلا به التهاب روده معمولاً اطلاعی از ابتلای خود به سرطان روده ندارند، زیرا این موضوع از علائم اولیه این نوع از سرطان است. این شرایط شامل وجود خون در مدفوع، اسهال و درد در ناحیه شکم است (این مشکل از عوارض بیماری کرون نیز می باشد).

به این دلیل که علت کولیت و کرون روده مشخص نیست، روشی برای پیشگیری از التهاب روده وجود ندارد. کولیت روده ممکن است تا چند سال بطور نهفته باقی بماند، و سپس علائم آن از جمله یبوست، اسهال و… ظاهر شود. پزشک با توجه به وضعیت بیماری از درمان هایی شامل دارو، جراحی و… استفاده می کند.







علائم التهاب روده، علت و درمان آن

اصطلاح بیماری روده‌ی التهابی یا به اختصار آی‌بی‌دی (IBD: Inflammatory Bowl Disease) به گروهی از بیماری‌های التهاب‌زا گفته می‌شود که روده را درگیر می‌کنند. گمان غالب بر این بوده است که التهاب روده نوعی بیماری خودایمنی است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که التهاب مزمن روده ممکن است نه به دلیل حمله‌ی دستگاه ایمنی به خود بدن، بلکه به علت حمله‌ به ویروس‌ها و باکتری‌های بی‌ضرر یا غذای موجود در روده‌ها باشد که التهاب و به‌دنبال آن آسیب روده را ایجاد می‌کند. این نوشته را بخوانید تا با علت، علائم و درمان التهاب روده آشنا شوید.


مقاله مرتبط: علائم سرطان روده‌ و ۱۰ خوراکی برای جلوگیری از این بیماری مهلک

التهاب زخم‌شونده‌ی روده‌ی بزرگ یا کولیت اولسراتیو (UC: Ulcerative Colitis) و بیماری کرون (Crohn’s disease) دو بیماری جدی از بیماری‌های التهابی روده هستند. کولیت اولسراتیو محدود به پس‌روده یا روده‌ی بزرگ است. اما بیماری کرون می‌تواند هر قسمتی از لوله‌ی گوارش، از دهان تا مقعد، را درگیر کند؛ گرچه معمولا انتهای روده‌ی کوچک یا روده‌ی بزرگ یا هر دو را درگیر می‌کند.

اگر دچار IBD باشید، می‌دانید که معمولا این بیماری با شدت و ضعف دوره‌ای همراه است. زمانی که التهاب شدید وجود دارد، بیماری فعال است و علائم ظهور می‌کنند. زمانی که میزان التهاب خفیف باشد یا التهابی وجود نداشته باشد، فرد علامتی ندارد و گفته می‌شود که بیماری خاموش شده است.

علت بیماری التهاب روده (IBD)

بیماری التهاب روده دلیل مشخصی ندارد. برخی از عوامل یا ترکیبی از آنها (باکتری‌ها، ویروس‌ها، پادتن‌ها) سیستم ایمنی بدن را برای ایجاد واکنش التهابی در دستگاه گوارش فعال می‌کنند. تحقیقات اخیر ترکیبی از عوامل مانند وراثت، ژن‌ها، و/یا عوامل محیطی را در پیدایش بیماری التهاب روده مؤثر می‌دانند. همچنین این احتمال وجود دارد که بافت بدن، خود این واکنش خودایمنی را برانگیخته کند. دلیل بیماری التهاب روده هرچه باشد، واکنش‌های کنترل‌نشده‌ی التهاب‌زا ادامه پیدا می‌کنند و به دیواره‌ی روده‌ای آسیب می‌زنند؛ این وضعیت منجر به اسهال و درد شکمی می‌شود.

علائم التهاب روده

علائم التهاب روده - درد شکمی

مانند سایر بیماری‌های مزمن، در بیماری التهاب روده (IBD) بیمار دوره‌های افت و خیز بیماری را تجربه می‌کند. با شدت گرفتن بیماری علائم ظاهر می‌شوند، با تخفیف علائم گفته می‌شود بیماری فروکش کرده و با ناپدید شدنِ علائم، سلامتی بازگشته است. علائم التهاب روده می‌توانند خفیف تا شدید باشند و شدت علائم معمولا به این بستگی دارد که بیماری کدام بخش از دستگاه گوارش را درگیر کرده باشد. علائم IBD عبارت است از:

  • گرفتگی و درد شکمی؛
  • اسهال که ممکن است خون‌آلود باشد؛
  • احساس فوریت شدید برای دفع؛
  • تب؛
  • کاهش وزن؛
  • کاهش اشتها؛
  • کم‌خونی فقر آهن که در اثر از دست دادن خون ایجاد شده باشد.

مقاله مرتبط: ۱۰ نکته برای جلوگیری از بیماریهای گوارشی

مشکلاتی که ممکن است با IBD همراه شوند

بیماری التهاب روده می‌تواند با مشکلات جدی‌ در سلامتی روده‌ها همراه باشد:

  • خون‌ریزی فراوان از زخم‌ها (اولسرها)ی روده‌ای؛
  • سوراخ شدگی یا پارگی روده؛
  • تنگ شدن روده (stricture) و مسدود شدن روده، که در بیماری کرون دیده می‌شود؛
  • فیستول (مجرای خروجی ناهنجار) و بیماری‌های اطراف مقعد (بیماری‌هایی که بافت اطراف مقعد را درگیر می‌کند)؛ این مشکل بیشتر در بیماری کرون دیده می‌شود تا در کولیت اولسراتیو؛
  • روده‌ی متسع سمی (مگاکولون سمی) که به اتساع بیش از اندازه‌ی روده‌ی بزرگ گفته می‌شود که می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. این حالت بیشتر در کولیت اولسراتیو دیده می‌شود تا در بیماری کرون؛
  • سوءِتغذیه.

بیماری‌های التهابی روده، به خصوص کولیت اولسراتیو، خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهند. IBD همچنین می‌تواند روی دیگر اندام بدن اثر بگذارد؛ برای مثال، فرد مبتلا به بیماری‌های التهاب روده ممکن است دچار التهاب مفصل (آرتریت)، مشکلات پوستی، التهاب چشم، اختلالات کلیوی و کبد یا از دست دادن بافت استخوانی شود. مشکلات مفصلی، چشمی و پوستی اغلب در کنار یکدیگر بروز پیدا می‌کنند.

اثر بیماری کرون روی چشم- درمان التهاب روده

تشخیص بیماری التهاب روده

پزشک IBD را بر اساس علائم شما، همچنین آزمایش‌ها و تست‌هایی که درخواست می‌کند، تشخیص می‌دهد. این تست‌ها و آزمایش‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

آزمایش مدفوع

نمونه‌ی مدفوع فرد برای رد کردن دلایل میکروبی، ویروسی یا انگلی که موجب اسهال می‌شود به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. همچنین، مدفوع برای یافتن ردی از خونی که نمی‌توان آن را با چشم غیرمسلح دید بررسی می‌شود.

آزمایش شمارش سلول‌های خونی (CBC)

یک پرستار یا تکنسین آزمایشگاه از خون فرد نمونه‌ای می‌گیرد که به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. افزایش گلبول‌های سفید خون احتمال وجود التهاب را مطرح می‌کند. و اگر خون‌ریزی شدیدی در بدن وجود داشته باشد، سطح گلبول‌های قرمز خون و هموگلوبین کاهش می‌یابد.

آزمایش‌های خونی دیگر

الکترولیت‌ها (سدیم و پتاسیم)، پروتئین، و نشانگر‌های التهاب مانند سرعت ته‌نشین شدن گلبول‌های قرمز (ESR) و پروتئینِ واکنشیِ سی (CRP: C-reactive protein) ممکن است برای بررسی شدت بیماری درخواست شوند. ممکن است در بیماری کولیت اولسراتیو سطوح آنتی‌بادی سیتوپلاسمی ضدنوتروفیلی دور هسته‌ای (pANCA: Perinuclear antineutrophil cytoplasmic antibody) افزایش پیدا کند.

همچنین ممکن است پزشک تست‌های مخصوص بیماری‌های منتقل‌شده از راه آمیزش را هم درخواست کند.

تصویربرداری اشعه‌ی ایکس باریمی

گرچه به‌ندرت از این آزمایش استفاده می‌شود، اما می‌توان از آن برای بررسی ناهنجاری‌های ایجاد شده در اثر بیماری کرون در بخش فوقانی لوله‌ی گوارش شامل مری، معده و روده‌ی کوچک استفاده کرد.

اگر هدف بررسی بخش فوقانی دستگاه گوارش باشد فرد محلول گچی باریم‌داری را قورت می‌دهد. این محلول سطح لوله‌ی گوارش را می‌پوشاند و آن را برای عکس‌برداری اشعه ایکس قابل رؤیت می‌کند. اگر از این روش برای بررسی بخش تحتانی دستگاه گوارش استفاده شود محلول باریم‌دار از راه مقعد وارد بدن بیمار می‌شود و از او خواسته می‌شود که آن را تا اتمام عکس‌برداری از روده‌ی بزرگ و راست‌روده (رکتوم) نگه دارد. در این فرایند ممکن است بتوان ناهنجاری‌های ایجاد شده چه در اثر بیماری کرون چه کولیت اولسراتیو را مشاهده کرد.


مقاله مرتبط: همه چیز درباره سرطان معده؛ علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن

تست‌های رادیولوژیک دیگر

تصویرنگاری مقطعی (سی‌تی اسکن)، تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام‌آرآی) و سونوگرافی نیز برای تشخیص بیماری کرون و کولیت اولسراتیو استفاده می‌شوند.

سیگموئیدوسکوپی

در این روش یک پزشک با استفاده از سیگموئیدوسکوپ (لوله‌ای باریک و منعطف دارای منبع نور و دوربین)، تصویر یک‌سوم انتهایی روده‌ی بزرگ بیمار را که شامل راست‌روده و کولون سیگموئید است بررسی می‌کند. سیگموئیدوسکوپ از طریق مقعد وارد بدن فرد می‌شود و تصاویر دیواره‌ی روده‌ به دنبال زخم‌ها، التهاب و خون‌ریزی معاینه می‌شود. پزشک همچنین ممکن است در این فرایند با استفاده از ابزاری که از داخل لوله‌ی سیگموئیدوسکوپ رد می‌کند از جدار روده نمونه‌ (بیوپسی) تهیه کند و برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه ارجاع بدهد.

کولونوسکوپی

تشخیص بیماری التهاب روده - کولونوسکوپی

کولونوسکوپی مانند سیگموئیدوسکوپی است، اما در اینجا پزشک از یک لوله‌ی منعطف طویل‌تر برای بررسی تمام روده‌ی بزرگ استفاده می‌کند. این تست امکان بررسی شدت بیماری در روده‌ی بزرگ (کولون) را مهیا می‌کند.

اندوسکوپی فوقانی

اگر علائم فرد مربوط به بخش فوقانی لوله‌ی گوارش باشد، مثلا تهوع و استفراغ، پزشک از اندوسکوپ استفاده می‌کند، که لوله‌ای باریک، منعطف و دارای منبع نور و دوربین است، تا بتواند مری، معده و دئودنوم را که بخش ابتدایی روده‌ی کوچک است مشاهده کند.

زخم‌ها (اولسرها) در معده و دئودنومِ یکی از هر ۱۰ نفر فرد مبتلا به بیماری کرون رخ می‌دهد.

اندوسکوپی کپسولی

این تست در تشخیص بیماری‌هایی که روده‌ی کوچک را درگیر می‌کنند، مانند کرون، مفید است. در این روش فرد کپسول کوچکی را می‌بلعد که درون آن یک دوربین وجود دارد. تصاویری که دوربین از مری، معده و روده‌ی کوچک می‌گیرد به گیرنده‌ی تعبیه شده در کمربندی فرستاده می‌شود که بیمار آن را می‌بندد. در انتهای این فرایند، تصاویر از کمربند روی کامپیوتر بارگذاری می‌شود. دوربین هم نهایتا از روده می‌گذرد و دفع می‌شود.

درمان التهاب روده

درمان IBD شامل روش ترکیبی خودمراقبتی و درمان‌های پزشکی است.

خودمراقبتی

گرچه رژیم خاصی نیست که برای جلوگیری یا درمان IBD مفید تشخیص داده شده باشد، اما ایجاد تغییرات غذایی می‌تواند به کنترل علائم کمک کند. مهم است که با پزشک‌تان درباره‌ی تغذیه سالم صحبت کنید در عین اینکه مطمئن می‌شوید مواد مغذی لازم را به بدن‌تان می‌رسانید. برای مثال برحسب علائم‌تان، پزشک ممکن است بخواهد میزان دریافت فیبر یا لبنیات مصرفی‌تان را کاهش بدهید. همچنین بدن ممکن است وعده‌های کوچک با تعداد بیشتر را بهتر بپذیرد. به‌صورت کلی نیازی به پرهیز غذایی خاصی در این بیماری وجود ندارد مگر غذاهایی که علائم را در شما به وجود می‌آورند یا تشدید می‌کنند.

یکی از مداخلات تغذیه‌ای که احتمال دارد پزشک از شما بخواهد رعایت رژیم کم‌‌باقی‌مانده (low-residue diet) است. در رژیم کم‌باقی‌مانده محدودیت غذایی بسیار بالاست و هدف از آن کاستن از میزان فیبر و سایر مواد هضم‌نشدنی‌ای است که از روده‌ی بزرگ دفع می‌شوند.

رعایت رژیم کم‌باقی‌مانده کمک می‌کند علائمی مانند اسهال و درد شکمی فروکش کنند. نکته‌ی مهم حین پیروی از رژیم کم‌باقی‌مانده این است که مطمئن شوید طول مدت لازم برای مراعات آن را درست فهمیده باشید؛ زیرا در رژیم کم‌باقی‌مانده تمام مواد مغذی که به آن احتیاج دارید تأمین نمی‌شود. همچنین پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامینی را برای شما تجویز کند.

جنبه‌ی مهم دیگر خودمراقبی در بیماری‌های التهاب روده مدیریت استرس است. استرس می‌تواند باعث تشدید علائم IBD بشود. شاید خوب باشد که فهرستی از مواردی که موجب استرس شما می‌شوند را پیدا کنید و بعد ببینید کدام‌یک را می‌توانید از روال روزمره‌تان حذف کنید. همچنین، زمانی که متوجه شدید استرس به سراغ‌تان آمده کشیدن چند نفس عمیق و بیرون دادن آن به آرامی می‌تواند از تنش شما بکاهد.


مقاله مرتبط: کدام غذاها را می‌توانید با معده خالی بخورید و کدام غذاها را نه!

خود مراقبتی در درمان التهاب روده - کاهش استرس با تنفس عمیق

آموختن مدیتیشن، اختصاص زمانی برای خودتان، و تمرینات منظم ورزشی همگی ابزارهای مهمی برای کاهش استرس در زندگی‌ هستند. شرکت در گروه‌های حمایتی بیماری IBD شما را در تماس با افرادی قرار می‌دهد که دقیقا می‌دانند این بیماری چه اثری روی زندگی رومزه‌ می‌گذارد، زیرا آنها همان تجربیاتی را دارند که شما دارید. این افراد می‌توانند حمایت و پیشنهادات خود را برای کنار آمدن با علائم IBD در اختیارتان بگذارند.

درمان پزشکی

هدف درمان‌های پزشکی در بیماری IBD، این است که پاسخ التهابی ناهنجار سرکوب شود تا بافت لوله‌ی گوارش فرصتی برای بهبود داشته باشد. زمانی که این بهبودی حاصل شود به تبع آن باید شاهدِ از بین رفتن علائم اسهال و درد شکمی باشیم. زمانی که علائم تحت کنترل درآمدند، درمان پزشکی تمرکز خود را روی کاهش دفعات عود بیماری و حفظ دوره‌ی خاموشی بیماری قرار می‌دهد.

پزشکان معمولا برای درمان IBD داروها را به صورت مرحله‌به‌مرحله تجویز می‌کنند. در شیوه‌ی مرحله‌ای ابتدا داروهای کم‌ضررتر یا داروهایی که دوره‌ی مصرف کوتاه‌تری دارند تجویز می‌شوند؛ اگر این داروها تسکین مورد نظر را فراهم نکرد داروهای مرحله‌ی بالاتر استفاده می‌شوند.

داروهای ضدالتهاب

درمان معمولا با آمینوسالیسیلات‌ها (aminosalicylates) آغاز می‌شود که داروهای ضدالتهاب شبیه به آسپرین هستند:

  • سولفاسالازین یا آزولفیدین (sulfasalazine / Azulfidine)؛
  • اولسالازین یا دیپنتوم (olsalazine / Dipentum)؛
  • بالسالازید یا کولازال (balsalazide/ Colazal)؛
  • مسالامین یا آساکول/ لیالدا/ پنتاسا/ آپریسو (mesalamine/ Asacol, Lialda, Pentasa, Apriso).

مسالامین (مزالازین، مسالازین) نام‌های مختلف دارویی هستند که به‌صورت خوراکی، شیاف مقعدی یا تنقیه برای درمان کولیت اولسراتیو به کار می‌رود.

این دسته داروها به علت خاصیت ضدالتهابی خود هم برای تسکین علائم در دوره‌ی تشدید بیماری و هم برای حفظ دوره‌ی خاموشی بیماری کاربرد دارند. پزشک همچنین ممکن است برای تخفیف علائم داروهای ضداسهال، ضداسپاسم و کاهنده‌ی اسید تجویز کند. فراموش نکنید که نباید از داروهای ضداسهال بدون تجویز پزشک استفاده کنید.

اگر دچار بیماری کرون هستید، به‌خصوص زمانی که این بیماری با مشکلاتی مانند بیماری‌های بافت اطراف مقعد همراه است، پزشک ممکن است مصرف یک آنتی‌بیوتیک‌ را در کنار سایر داروها‌یتان تجویز کند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در کولیت‌های اولسراتیو کمتر معمول است.

کورتیکواستروئیدها

اگر این داروهای اولیه بهبودی لازم را فراهم نیاورند، پزشک احتمالا به سراغ کورتیکواستروئیدها می‌رود. کورتیکواستروئیدها که داروهای ضدالتهابی سریع‌الاثر هستند به‌سرعت علائم و در کنار آن التهاب را به‌اندازه‌ی قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌دهند. گرچه به‌دلیل اثرات جانبیِ استفاده‌ی طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها، از آن تنها در دوره‌ی شدت یافتن علائم استفاده می‌شود و نه برای نگهداری دوره‌ی خاموشی بیماری.

داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی بدن

داروهای مرحله‌ی بعد، داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی بدن هستند، که پزشکان در صورت عدم موفقیت کورتیکواستروئیدها در کنترل علائم یا نیاز به استفاده‌ی طولانی‌مدت از آنها از این دسته‌ی دارویی استفاده می‌کنند.

از این داروها در دوره‌ی خیزش حاد بیماری استفاده نمی‌شود، زیرا ۲ تا ۳ ماه زمان نیاز است تا این داروها اثر خود را نشان بدهند. این داروها به جای درمان مستقیم التهاب، سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهند که ترشح مواد التهاب‌زا در دیواره‌ی روده‌ها از آن ناشی می‌شود. مثال‌های رایج داروهای سرکوب‌کننده‌ی دستگاه ایمنی عبارتند از:

  • آزاتیوپرین یا ایموران (azathioprine/ Imuran)؛
  • متوتروکسات یا روماترکس (methotrexate/ Rheumatrex)؛
  • و مرکاپتوپورین یا پورینتول (۶-mercaptopurine/ Purinethol).

درمان‌های زیستی

درمان‌های زیستی به پادتن‌هایی گفته می‌شود که فعالیت برخی دیگر از پروتئین‌های خاص التهاب‌زا را هدف قرار می‌دهند.

  • اینفلکسی‌ماب یا رمی‌کید (Infliximab/ Remicade)؛
  • اینفلکسی ماب-‌dyyb یا اینفلکترا (infliximab-dyyb/ Inflectra)، داروی بیوژنریک رمی‌کید.

این دو، داروهای تأییدشده‌ی سازمان غذا و داروی امریکا (FDA)، برای درمان موارد متوسط تا شدید بیماری کرون در صورت اثربخش نبودن داروهای معمول، هستند. آنها به دسته‌ داروهایی تعلق دارند که به عنوان ضد TNF شناخته می‌شوند. TNF: tumor necrosis factor به معنی عامل نکروز تومور است. TNF توسط گلبول‌های سفید بدن تولید می‌شود و اعتقاد بر این است که در تخریب بافتی ایجاد شده در بیماری کرون نقش دارد.

داروهای ضد TNF دیگری که FDA آنها را تأیید کرده عبارتند از:

  • آدالیماب یا هومیرا (adalimumab/ Humira)؛
  • آدالیماب-اتو یا اَمجِویتا (adalimumab-atto/ Amjevita)، بیوژنریک داروی هومیرا؛
  • سرتولیزوماب یا سیمزیا (certolizumab/ Cimzia).

داروهای زیستی که اینتگرین‌ها را هدف قرار می‌دهند جایگزینی برای داروهای ضد TNF در درمان بیماری کرون به حساب می‌آیند. دو نمونه از این دسته‌ی دارویی عبارتند از:

  • ناتالیزوماب یا تایسبری (natalizumab/ Tysabri)؛
  • ودولیزوماب یا اِنتی‌ویوو (vedolizumab/ Entyvio)؛
  • آستیکینوماب یا اِستلارا (ustekinumab/ Stelara) داروی دیگری است که اینترلوکین‌های ۱۲ و ۲۳ (IL-12 و IL-23) را مسدود می‌کنند، اینترلوکین‌ها مواد پروتئینی هستند که در سیستم دفاعی بدن نقش مؤثری را برعهده دارند.

داروهای تأییدشده‌ی FDA برای درمان بیماری کولیت اولسراتیو شامل امجویتا، سیمزیا، هومیرا، اینفلکترا، رمی‌کید و گلیموماب یا سیمپونی (golimumab/ Simponi) هستند.

اگر داروهای پیشنهادشده برای درمان IBD روی بیماری شما مؤثر نبود، با پزشک خود برای شرکت در آزمایش بالینی صحبت کنید. در آزمایش‌های بالینی داروهای جدید برای درمان یک بیماری روی افراد امتحان می‌شوند تا ببینند پاسخ بدن بیمار به آن دارو چیست. می‌توانید با بیمارستان‌های علوم پزشکی کشور یا اساتید این دانشگاه‌ها در این رابطه تماس بگیرید و از وجود چنین شرایطی اطلاع کسب کنید.

آیا امکان دارد برای درمان التهاب روده از جراحی استفاده بشود؟

استفاده از جراحی برای درمان بیماری‌های التهابی روده به نوع بیماری بستگی دارد. برای مثال کولیت اولسراتیو را می‌توان با جراحی مداوا کرد زیرا این بیماری به روده‌ی بزرگ محدود می‌شود. زمانی که روده‌ی بزرگ برداشته شود بیماری باز نمی‌گردد. اما با جراحی نمی‌توان بیماری کرون را درمان کرد، با این وجود برخی جراحی‌ها ممکن است در این بیماران انجام بشود. جراحی بیش از اندازه در مبتلایان به بیماری کرون در حقیقت می‌تواند به وخامت بیماری منجر بشود.

انواع مختلفی از جراحی برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو وجود دارد؛ اینکه کدام یک متناسب شماست بستگی به عوامل متعددی دارد:

  • وسعت بیماری؛
  • سن فرد؛
  • وضعیت سلامت کلی فرد.

پروکتوکولکتومی

جراحی در بیماری‌های التهاب روده - ایلئوستومی

اولین گزینه‌ی جراحی، پروکتوکولکتومی (proctocolectomy) است. این جراحی شامل برداشتن تمام روده‌ی بزرگ و راست‌روده است. پس از آن جراح دریچه‌ای روی شکم تعبیه می‌کند که ایلئوستمی نامیده می‌شود و به انتهای روده‌ی کوچک متصل است. این دریچه راه جدیدی را برای تخلیه‌ی مواد دفعی به داخل یک کیسه‌، که با چسب به پوست متصل می‌شود، فراهم می‌آورد.

آناستوموز ایلئوآنال

جراحی متداول دیگر آناستوموز ایلئوآنال (ileoanal anastomosis) نام دارد. جراح روده‌ی بزرگ را بر می‌دارد، سپس یک کیسه‌ی (pouch) داخلی در بدن بیمار تعبیه می‌شود که روده‌ی کوچک را به مجرای مقعدی متصل می‌کند. در این روش مدفوع همچنان از طریق مقعد دفع می‌شود.

هرچند با جراحی نمی‌توان بیماری کرون را درمان کرد، اما حدود نیمی از مبتلایان به کرون زمانی به جراحی نیاز پیدا خواهند کرد. اگر دچار بیماری کرون هستید و به جراحی نیاز دارید پزشک گزینه‌های موجود را با شما در میان خواهد گذاشت. مطمئن شوید که سؤالات خود را پرسیده‌اید و هدف یا اهداف جراحی، خطرات، منافع و مشکلاتی را که ممکن است در اثر انجام ندادن جراحی به آن دچار شوید کاملا متوجه شده‌اید.

وقتی به بیماری‌های التهاب روده مبتلا باشید، سال‌های طولانی شاهد افت و خیز علائم‌تان خواهید بود. این مسئله به این معنا نیست که بیماری شما را در کنترل خودش دارد؛ مدیریت این بیماری به کمک پزشکان و دیگر مراقبان سلامت، بهترین راه برای حفظ سلامتی تا حد ممکن و در طولانی‌مدت است.


راز زندگی طولانی در مغز قرار دارد

محققان کالج "آلبرت اینشتین" نیویورک به این نتیجه رسیده‌اند که سلول‌های بنیادی موجود در "هیپوتالاموس" می‌توانند بر روند پیری تاثیرگذار باشند.

به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، بررسی‌های محققان نشان می‌دهد راز زندگی طولانی ممکن است در مغز انسان نهفته باشد.

تیم محققان کالج "آلبرت اینشتین" نیویورک در سال 2013 به این نتیجه رسیدند که غده "هیپوتالموس" در مغز می‌تواند بر روند افزایش سن و تحلیل رفتن بدن موثر باشد.

هیپوتالاموس در واقع یک دستگاه کنترل کننده بدن است.این بخش از مغز با تاثیری که بر هیپوفیز می‌گذارد، فعالیت بسیاری از غده‌های بدن مثل پانکراس(لوزالمعده)،تیروئید و ... را کنترل می‌کند.

این عمل از طریق ترشح دو نوع هورمون به نام‌های آزاد کننده و مهار کننده است. که نوع اول ترشحات هیپوفیز را زیادتر و نوع دوم آنرا کمتر میکند. علاوه بر آن هیپوتالاموس دمای بدن، گرسنگی، تشنگی و چرخه زمانی بدن را تنظیم می‌کند.

به طور کلی هیپوتالاموس مرکز اعمال غریزی مانند احساس گرسنگی، سیری، تشنگی، تنظیم دمای بدن، تنظیم فشار خون، رفتارهای هیجانی مثل خشم و ترس و اضطراب و نیز عاطفه است اما نقش آن در تاثیرگذاری بر روند پیری کاملا جدید است.

حال پس از چهار سال محققان به این نتیجه رسیده‌اند که یک مجموعه از سلول‌های بنیادی در هیپوتالاموس مسئول آن هستند که بدن با روند پیری خود چگونه برخورد می‌کند.

دکتر "دانگ‌چنگ کای"(Dongcheng Cai) محقق ارشد این تحقیق گفت: تحقیق ما نشان می‌دهد تعدادی از سلول‌های بنیادی در هیپوتالاموس با افزایش سن کاهش می‌یابند که این موضوع سبب تشدید روند پیری می‌شود.

تحقیقات اولیه که بر روی موش‌ها انجام شد نشان داد که در موش‌های سالم با افزایش سن این سلول‌های بنیادی شروع به نابود شدن می‌کنند.

دکتر کای افزود: در سنین پیری موش‌ها که حدود دو سال است تمام این سلول‌ها نابود شده‌اند.

برای تایید این ارتباط مابین وجود سلول‌های بنیادین هیپوتالاموس و روند پیری محققان بخشی از این سلول‌ها را در مغز موش‌های میانسال نابود کردند و مشاهده کردند که روند تحلیل رفتن بدن و پیری آنها شدت گرفت.

بخش پایانی و هیجان‌انگیز تحقیق این بود که آیا با افزودن این سلول‌های بنیادین به هیپوتالاموس می‌توان بر روند پیری تاثیر گذاشت یا نه.

به همین منظور سلول‌های بنیادی به مغز موش‌های مسن سالم تزریق شد و مشاهده شد که روند پیر شدن در آنها کند شد و در برخی موارد این روند معکوس شده و به سمت شادابی بیشتر حرکت کرد.

در طول تلاش برای فهم نحوه عملکرد این سلول‌های ضد پیری محققان با مولکول‌هایی به نام " microRNA" در مایع مغزی نخاعی مواجه شدند که افزایش آن در مایع مغزی نخاعی با تزریق به کند شدن روند پیری در موش‌ها منجر شد.

این دستاوردها می‌توانند به عنوان اولین قدم‌ها برای دستیابی به فرمول افزایش طول عمر باشد و آنچه که با اطمینان زیاد می‌توان از آن سخن گفت این است که مرکز فرماندهی روند پیری در هیپوتالاموس قرار دارد و با اعمال تغییرات در میزان سلول‌های بنیادی آن و جلوگیری از کاهش آنها می‌توان میزان عمر را افزایش داد.

موضوع "فواره جوانی" یا همان آب حیات می‌تواند با نتایج این تحقیق جنبه واقعی به خود بگیرد.

نتایج این تحقیق در ژورنال علمی Nature منتشر شده است.
منبع: ایسنا

کافئین چه تاثیری بر مغز و بدن دارد؟

بسیاری از افراد نمی‌توانند روز خود را بدون مصرف مواد کافئین‌دار شروع کنند.

به گزارش ایسنا، نوشیدنی‌های مختلف حاوی کافئین به شکل‌های گوناگون بر سلامتی تاثیر می‌گذارند. نتایج یک آزمایش نشان می‌دهد قهوه موجب افزایش طول عمر می‌شود در حالی که بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا دارای سطح بالایی از قند هستند.

کافئین خود ماده محرکی است که تاثیرات مثبت و منفی به دنبال دارد. مصرف آن باعث می‌شود بسیاری از افراد احساس هوشیاری و تمرکز بیشتر داشته و کمتر خواب آلود باشند. هرچند زیاده‌روی در مصرف آن نتیجه منفی به جا می‌گذارد.

همچنین مصرف کافئین بر فرآیندهای بدن همچون هضم غذا، متابولیسم و قدرت بینایی تاثیر می‌گذارد.

سایت "ساینس الرت" در مطلبی به بررسی تاثیرات مصرف کافئین بر بدن و مغز پرداخته که به شرح زیر است:

- کافئین متداول‌ترین داروی "فعال کننده روان" (سایکواکتیو) در جهان است

یکی از نادرترین مطالبی که در مورد کافئین مطرح شده دارو بودن آن است. در حقیقت، کافئین متداول‌ترین داروی "فعال کننده روان" در جهان است. کافئین دارای تاثیرات فعال کننده روان است و شیوه تعامل فرد با جهان اطراف را تغییر می‌دهد.

- کافئین حداقل برای مدتی فرد را هوشیار می‌سازد

طبیعی است که افراد در ساعت‌های میانی روز احساس خستگی کنند. مغز به طور طبیعی از زمانی که فرد از خواب بلند می‌شود تا زمان خواب مولکول بیشتری به نام "آدنوزین" تولید می‌کند. متخصصان معتقدند این مولکول به فرد کمک می‌کند تا شب به خواب برود.

کافئین از طریق مشابه سازی با آدنوزین در مغز این فرآیند طبیعی را مختل می‌کند. کافئین با متصل شدن به گیرنده‌های طراحی شده برای مولکول آدنوزین، آنها را از مسیر طبیعی خود خارج کرده و در نتیجه فرد احساس هوشیاری می‌کند.

- خلق و خوی فرد را تقویت می‌کند

کافئین به عنوان عامل محرک سیستم عصب مرکزی نه تنها هوشیاری را تقویت می‌کند بلکه در خلق و خوی فرد هم تاثیر مثبت می‌گذارد. این اتفاق از تاثیر کافئین در مختل کردن فرآیند تولید مولکول آدنوزین و احساس هوشیاری در فرد ناشی می‌شود.

- کافئین سطح آدرنالین را افزایش داده و فرد را حساس می‌کند

کافئین سلول‌های مغز را تحریک می‌کند و این پیام را به غده هیپوفیز می‌رساند که وضعیت اضطراری پیش آمده است. غده هیپوفیز هم پیامی به غدد فوق کلیوی داده تا بدن را از آدرنالین سرشار کنند.

- کافئین حافظه را تقویت می‌کند

برخی مطالعات حاکی از آن است که کافئین انواع خاصی از حافظه به خصوص توانایی برای به یاد سپردن فهرست لغات را تقویت می‌کند.

- کافئین بازه زمانی توجه را افزایش می‌دهد

یکی از متداول‌ترین دلایلی که افراد از قهوه کافئین دار یا چای مصرف می‌کنند کمک به تمرکز هنگام انجام کارهایشان است.

- کافئین برای مدت کوتاهی از میزان اشتها می‌کاهد

مصرف یک فنجان قهوه حداقل برای مدت زمان کوتاهی میزان اشتها را سرکوب می‌کند هرچند شواهد کافی وجود ندارد که مصرف مرتب آن موجب کاهش وزن شود.

- کافئین به تاثیرگذاری سریع‌تر داروها کمک می‌کند

افراد مبتلا به میگرن از داروی بدون نسخه "اکسدرین" مصرف می‌کنند. علاوه بر این داروهای دیگر همچون ایبوپروفن و استامینوفن هم حاوی کافئین هستند. به همین دلیل شواهد نشان می‌دهد کافئین به داروهای مسکن کمک می‌کند تاثیر سریع‌تر داشته باشند.

- کافئین موجب سوزش معده می‌شود

در حالی که یک فنجان قهوه خستگی را از بدن دور می‌کند کافئین موجب افزایش سطح اسید معده می‌شود و سوزش معده را به دنبال دارد.
منبع: ایسنا