نکاتی درباره شناخت مزاج و سفارشهای خوراکی برای هر مزاج در طب سنتی

مزاجم را چطور تشخیص دهم؟

متخصص طب ایرانی درباره ویژگی مزاج‌های مختلف، ٬ راه شناخت مزاج و مواد غذایی ویژه هر مزاج توضیح داد.

این روز‌ها بیشتر افراد سعی دارند درباره اینکه طبیعت آن‌ها چگونه است و چه غذا‌هایی باید بخورند یا نخورند، اطلاعات بیشتری به دست بیاورند.

به گزارش فارس، برای دانستن این موضوع لازم است بدانیم که طبع و مزاج چه هستند و چه تفاوت‌هایی با هم دارند و با آگاهی از این تفاوت‌ها و شناخت طبع و مزاج خود، می‌توانیم سبک زندگی و تغذیه خود را به شکل مفید تری پیش ببریم.

کانال عصر ایران در تلگرام

تفاوت طبع و مزاج

طبع در حقیقت، طبیعت هر فرد است و به صورت ارثی و غریزی به وی منتقل می‌شود و عوامل زیادی همچون وراثت، منطقه جغرافیایی، تغذیه و… در چگونگی شکل گرفتن آن تاثیر پذیر هستند. طبع را نمی‌توان تغییر داد، اما مزاج با توجه به نوع غذا‌های مصرفی قابل تغییر است.

اصول طب سنتی بر پایه مزاج بنا شده است و یکی از مهم‌ترین نکات در این طب توجه به مزاج افراد است. اصولا تمامی روش‌های درمانی در طب سنتی بر مبنای مزاج بوده و تشخیص درست آن برای یک درمان کامل ضروری است.

خون حامل اصلی مزاج است و هر چهار ماده را دربردارد: سردی، تری، خشکی، گرمی. به هر یک از این مواد خلط گفته می‌شود که غلظت هر کدام در افراد متفاوت است و باعث به وجود آمدن مزاج می‌شود.

برای آشنایی با انواع مزاج‌ها و چگونگی نحو صحیح استفاده افراد با مزاج‌های مختلف از انواع غذا و در نتیجه داشتن سلامتی بیشتر، با «زهرا سرباز حسینی، متخصص طب ایرانی» به گفتگو نشستیم. مشروح این مصاحبه در ادامه از نظرتان می‌گذرد:

خانم دکتر! موضوع مزاج شناسی و دانستن طبع بدنی مورد توجه بسیاری قرار دارد و اظهار نظر‌های مختلفی بین عامه مردم مطرح است؛ به عنوان متخصص طب ایرانی درباره این موضوع توضیح دهید

از نظر طب سنتی دو بحث داریم؛ یکی کیفیت و دیگری کمیت. کیفیت یعنی اینکه موضوع را از نظر چیز‌های مختلف بررسی کنیم؛ مثلا رنگ، شکل، اندازه و... را بررسی کنیم و دیگر اینکه طبع وگرمی و سردی آن چطور است.

وقتی می‌خواهیم درباره مزاج بگوییم به خصوص در انسانها، داریم درباره گرمی، سردی، تری و خشکی آن صحبت می‌کنیم. این تری و خشکی به معنی خیسی نیست، بلکه به معنای انعطاف پذیری و انعطاف ناپذیری است. مزاج به زبان ساده را باید بگوییم که درباره گرمی و سردی و انعطاف پذیری یا ناپذیری فرد می‌خواهیم صحبت کنیم.

اما اینکه مزاج شناسی چطور انجام شود، در کتب طب ایرانی ۱۰ فاکتور دارد که باید بررسی شود؛ از علائم ظاهری تا باطنی. ظاهری مثل مو، پوست، رنگ و شکل آن و علائم باطنی مثل اخلاق، خواب و رشد بدن و ... است.

اولین قسمت که درباره آن صحبت می‌کنیم هیکل فرد است؛ اینکه هیکل لاغری دارد یا چاق. اگر لاغر باشد معمولا مزاجش خشک است و می‌تواند خشکی از سردی یا گرمی باشد. اگر هیکل چاقی داشته باشد ما سراغ مزاج رطوبی می‌رویم.

مزاج رطوبی نیز تشخیص گرم و سرد بودنش این طور است که اگر فرد تیپ بلغمی (مزاج سرد و رطوبتی) داشته باشد چاقی فرد بیشتر با چربی است و عضلات کمتری دارد، اما اگر تیپ عضلانی داشته باشد می‌گوییم بیشتر از عضله چاق باشد و فرد چهار شانه باشد؛ یعنی فردی است که مزاج گرم و رطوبتی دارد.

هر چقدر رنگ مو به سمت سیاهی برود نشان دهنده گرمی و خشکی است

از نظر مو اگر بخواهیم بررسی کنیم ۵ فاکتور مهم در مو وجود دارد که باید بررسی کنیم. اولی رنگ مو است که هر چقدر رنگ مو به سمت سیاهی برود نشان دهنده گرمی و خشکی است.

به صورت کلی درباره مو این طور است که بحث گرمی و سردی و خشکی با هم مخلوط می‌شود؛ یعنی یک فاکتوری نیست؛ مثلا می‌گوییم گرمی و خشکی، باعث تیره و سیاهی مو می‌شود و سردی و خشکی به سمت رنگ موی روشن و طلایی برود.

در طب سنتی مزاج معتدل نیز داریم؛ به خصوص موی خرمایی و به خصوص در کودکان و سن طفولیت نشان دهنده اعتدال مزاج است و هرچقدر روشن‌تر باشد به سمت سردی و هرچقدر مو تیره‌تر باشد به سمت گرمی می‌رود.

هر چقدر رشد مو کمتر و کند‌تر باشد، نشان دهنده سرد بودن مزاج است

درباره رشد مو هر چقدر رشد مو بیشتر باشد نشان دهنده گرم بودن مزاج و هر چقدر رشد مو کمتر و کند‌تر باشد، نشان دهنده سرد بودن مزاج است. درباره تراکم مو نیز هر چقدر مو متراکم‌تر باشد؛ یعنی در منطقه‌ای تعداد مو بیشتر بوده و پر پشت‌تر باشد این نشان دهنده مزاج گرم فرد است و هر چه کم پشت باشد، نشان دهنده مزاج سرد فرد است.

یکی هم در باره حالت مو است. اگر حالت مو حالت مجعد و فر بیشتری داشته باشد نشان دهنده گرمی و خشکی است و هرچقدر حالت مو لخت‌تر و انعطاف‌ پذیری بیشتر و شل باشد و حالت نگیرد، ناشی از رطوبت مزاج فرد است.

درباره بدن فرد؛ برای تشخیص گرمی و سردی فرد، یکی از راحت‌ترین کار‌ها گرفتن دست فرد توسط پزشک است که اگر گرم باشد و اغلب افراد بگویند گرما به ما می‌دهی، نشان دهنده گرمی مزاج فرد است و اگر سرد باشد و اغلب بگویند دستم را می‌گیری سرد است، نشان دهنده سردی است؛ یعنی کلا اگر پوست بدن گرم باشد مزاج گرم و اگر سرد باشد فرد سرد مزاج است.

به صورت کلی دست و پای فرد را لمس می‌کنند و می‌گویند نرم و منعطف است یا پوست خشک و زبری دارد. اگر نرم باشد نشان دهنده رطوبت مزاج و اگر خشک باشد مزاج خشک است. درباره رنگ پوست نیز اگر هرچه رنگ پوست به سمت سفیدی برود نشان دهنده سردی و هر چقدر به سمت قرمزی برود، نشان دهنده گرمی است.

افرادی که پوست سرخ و سفید دارند گرم و‌تر و اگر رنگ پوست به سمت زردی برود گرم و خشک هستند. رنگ سوخته و بادمجانی یا گندمی تیره را می‌تواند به خاطر سردی مزاج باشد. باید این ۱۰ مولفه را در نظر بگیریم و همه را در مجموع دیده تا پزشک به برایندی برسد.

درباره افعال درونی نیز اگر گوارش و هاضمه فرد خوب باشد، زود گرسنه شود، مشکلات گوارشی و رشد نداشته باشد و زود غذا را هضم کند و رشد بدن خوب باشد، نشان دهنده گرمی مزاج و اگر رشد بدن کم باشد یا هاضمه و دفعش مشکل داشته باشد و غذا زود هضم نشود و اشتهای فرد کم باشد، نشان دهنده سردی است. این مزاج‌های طبیعی است و خیلی اوقات با مزاج‌های غیر طبیعی مخلوط می‌شود؛ در نتیجه مزاج شناسی کار راحتی نیست.

افرادی که نیاز به خواب زیادی دارند، نشان دهنده رطوبت مزاج آنهاست

درباره خواب نیز افرادی که نیاز به خواب زیادی دارند، نشان دهنده رطوبت مزاج آنهاست؛ یعنی هر چقدر فرد رطوبتی‌تر باشد به خواب بیشتر نیاز دارد و هر چقدر فرد خشک مزاج‌تر باشد، به خواب کمتری نیاز دارد؛ مثلا فردی می‌گوید با ۶ ساعت خواب، نرمال می‌شود و این میزان خواب برایش کافی و خوب است.

بحث دیگر، خروجی‌های بدن است. خروجی‌های بدن مثل ادرار، مدفوع، خونی که خارج می‌شود، ترشحات چشم و گوش و حلق و بینی که هر چقدر پر رنگ و بوی تندی داشته باشند، فرد گرم مزاج و هر چقدر کم بوده و بی رنگ باشند نشان دهنده سردی مزاج است.

درباره حالت‌های روحی؛ افراد گرم مزاج معمولا درک و فهم سریعی دارند و مطلب را زود متوجه می‌شوند و انگیزه‌های قوی دارند واجرا‌های قوی دارند و معمولا قوت قلب خوبی دارند؛ نترس‌تر بوده و ریسک پذیر‌تر از سرد مزاج‌ها هستند.

معمولا زیاد و تند صحبت می‌کنند و می‌توانند همه چیز را به هم متصل کنند و مثلا می‌توانند ۵ تا ۱۵ دقیقه درباره چیزی صحبت کنند و کلام از دست شان نرود. اما سرد مزاج‌ها تصمیم گیری پایینی داشته و ریسک کمتری دارند و معمولا افرادی هستند که ترسوتر هستند و معمولا در برخورد‌ها افراد سرد مزاج حیا و وقار بیشتری دارند و کمتر شوخی می‌کنند.

رطوبتی مزاج‌ها در تصمیم گیری‌ها معمولا انعطاف پذیر‌تر هستند

درباره خشکی و رطوبت نیز رطوبتی مزاج‌ها در تصمیم گیری‌ها معمولا انعطاف پذیر‌تر هستند؛ یعنی وقتی مشاوره می‌دهیم زود‌تر از تصمیم خود پایین می‌آیند، اما افرادی که خشک مزاج هستند خیلی سخت از تصمیم خودشان عقب نشینی می‌کنند و سخت قانع می‌شوند و ثبات بیشتری در کارشان دارند.

این‌ها علامت‌هایی است که به آن جنس‌های دهگانه گفته می‌شود که در همه کتاب‌های حکما به عنوان مزاج شناسی آمده و باید برایند این‌ها را در نظر بگیریم. ما در طب سنتی ۹مزاج طبیعی داریم، یکی معتدل و بقیه نیز از اعتدال خارج است.

بهترین نوع مزاج وجود ندارد

* بهترین نوع مزاج چه نوع مزاجی است؟

تقریبا این اصطلاح را در طب سنتی قبول ندارم که بهترین نوع مزاج کدام مزاج است؛ بلکه می‌گوییم هر فرد باید اعتدال مزاج داشته باشد و اعتدال مزاج خود فرد، بهترین مزاج فرد است.

اینکه همه افراد را بخواهیم به سمت یک مزاج ببریم از نظر علمی و طب سنتی کار غلطی است؛ چون جامعه به افراد با مزاج‌های مختلف نیاز دارد؛ چون هر کسی در آن موقعیت اجتماعی و کاری و حتی خانوادگی که قرار دارد نیاز به یکسری روحیاتی دارد که مزاج‌های مختلف آن را تامین می‌کند؛ یعنی اگر همه مزاج گرمی و تری داشته باشند خیلی اتفاقات در جامعه نمی‌افتد؛ اما اگر کسی می‌خواهد سالم باشد باید مزاج خود را بشناسد و کار‌هایی که باید برای حفظ تعادل مزاج خود را بشناسد انجام دهد.

مثلا فرد دارای مزاج سرد و خشک باید بداند در پاییز که سرد و خشک است دچار مشکلات روحی می‌شود؛ در نتیجه باید در پاییز تدابیر را بیشتر رعایت کند؛ برعکس کسی که مزاج گرم و‌تر دارد باید بداند در بهار و تابستان احتمال دارد به سمت سکته قلبی و مغزی برود؛ چون غلیان خون اتفاق می‌افتد و باید رعایت کند و بداند در بهار و تابستان تدابیر، پاکسازی و سبک زندگی خود را داشته باشد تا مریض نشود؛ در نتیجه در طب سنتی بهترین مزاج نداریم و هرکس هر مزاجی دارد باید تعادل را نگه دارد و شرایط جسمی و روحیش به سلامتی منجر شود.

* درباره نوع غذا‌هایی که مزاج‌های مختلف باید استفاده کنند توضیح بدهید.

یک فرد گرم مزاج مثلا گرم و‌تر در سنین طفولیت تا رشد باید یک نوع سبک زندگی داشته باشد، در جوانی یک نوع سبک زندگی و در میانسالی که به سمت سردی می‌رود یک نوع سبک زندگی و در پیری و بالای ۶۰ سال که بدن حرارتش خیلی رفته و رطوبت اضافه می‌گیرد باید یک سبک زندگی داشته باشد.

همه این‌ها در مناطق و اقلیم‌های مختلف و فصول متفاوت می‌شود؛ یعنی یک نفری که مزاجش گرم و‌تر است اگر در قم زندگی می‌کند باید در تابستان یک نوع تدبیر داشته باشد؛ اگر در تبریز باشد یک نو ع تدبیر و اگر در بندرعباس زندگی می‌کند یک نوع تدبیر داشته باشد.

چیز‌های دیگری نیز اثر می‌گذارد؛ مثلا فرد گرم مزاجی که ۳۰ سال دارد و شغلش غریق نجات استخر است یا این فرد نانوا و یا آهنگر است و همیشه با حرارت مواجه است؛ یا کار فرد یدی است؛ مثلا کارگر ساختمان یا جرثقیل است یا کارمند و پشت میز است؛ سبک زندگی و تغذیه این‌ها زمین تا آسمان با هم فرق می‌کند.

آقایان عموما گرم مزاج‌تر و خانم‌ها سرد مزاج‌تر هستند. مثلا آقای گرم مزاجی در منطقه گرم مزاج مثل قم زندگی می‌کند و به فرض حالا نیز در فصل تابستان است و شغلش هم با گرما ارتباط دارد؛ مثلا نانوا یا کارگر کوره پزی است.

این فرد باید بداند در تابستان اوج مشکلاتش است و باید تغذیه خود را به سمت خنکی ببرد و بیشتر غذای خنک کننده مثل سوپ جو، شربت زرشک و رب انار بخورد.

در بین حبوبات، ماش خیلی بدردش می‌خورد؛ اما درباره یک فرد ۴۵_۵۰ ساله که در تبریز زندگی می‌کند و مزاجش به سردی می‌رود، مزاج شهرش نیز سرد بوده و زمستان نیز هست، فرد بازنشسته بوده و کاری ندارد و خانه نشسته؛ این فرد مستعد مشکلات بلغمی می‌شود.

در نتیجه باید غذاهایش را به سمت رفع بلغم برد؛ مثلا در هفته نخود آب را دو سه بار و انجیر و مویز نیز دو سه بار بخورد؛ همچنین ورزش و پیاده روی روزانه داشته باشد. این کار‌ها باعث می‌شود از بیماری‌ها پیشگیری کند؛ یعنی همه بحث مزاج شناسی و سبک زندگی هنرش این است تا از یکسری مشکلات پیشگیری کنیم.

* آیا هر فرد می‌تواند مزاج خود را تشخیص دهد یا حتما باید متخصص طب سنتی انجام دهد

معمولا کار سختی است؛ البته برخی افراد علائم واضحی دارند. بعضی وقت‌ها مزاج فرد آنقدر مشخص است که خود فرد نیز متوجه می‌شود، اما درست‌ترین راه این است که با پزشک مشورت کنند. خیلی از پزشکان عمومی دوره‌های طب سنتی را گذرانده اند و می‌توانند مزاج شناسی را انجام دهند و متخصصان طب سنتی نیز می‌توانند، اما خوب است مزاج را یک فرد متخصص تعیین کند.

* افرادی که گرم مزاج هستند و در مناطق گرم زندگی می‌کنند چه غذا‌هایی را بیشتر بخورند و چه غذا‌هایی را کمتر بخورند؛ ضمن اینکه اکنون که در زمستان قرار داریم چی بخورند؟

برای افراد گرم مزاج در فصل سرد سال تقریبا زندگی راحت‌تر می‌شود و منع مصرفی ندارند؛ گرمی‌ها نیز، چون کمک کننده است؛ می‌توانند مصرف کنند، اما زیاده روی نکنند. البته این افراد در فصل پاییز و زمستان می‌توانند از غذا‌های گرم و سرد به اندازه استفاده کنند و می‌توانند هرچی بخواهند بخورند؛ اما اگر پاییز خشکی نباشد؛ چون پاییز مزاج سرد و خشک دارد، افراد گرم مزاج در مناطق گرم می‌توانند غذا‌های گرمی و سردی را با هم بخورند و منعی ندارند.

مثلا در بین حبوبات جو و ماش سرد و نخود لوبیا گرم است؛ این افراد می‌توانند از هر دو گروه این غذا‌ها را استفاده کنند؛ مثلا آبگوشت بخورند و سوپ جو نیز منعی ندارد.

معمولا می‌گوییم اگر گوشت‌ها را به عنوان تغذیه استفاده کنیم، گوشت گوسفند و مرغ؛ یعنی مرغ‌هایی که محلی باشند و زیاد چاق نباشند و نیز گوسفند، بهترین گوشت هستند. گوشت پرندگانی مثل بلدرچین، شتر و کبک، گوشت گرم هستند و بوقلمون نیز مثل مرغ است؛ اما غلظتش بیشتر است و سخت‌تر هضم می‌شود.

بنده به بیماران می‌گویم مرغ زیر ۲ کیلو یعنی ۱۸۰۰ تا ۱۵۰۰ گرمی مرغ خوبی است، بدنش خیلی فضولات نداشته و سردی خیلی زیادی ندارد و می‌توانند راحت استفاده کنند. اما گوشت شتر، کبک و بلدرچین خیلی گرم هستند و باید در مصرف آن‌ها احتیاط کرد؛ البته در زمستان می‌توانند استفاده کنند.

عسل و ارده شیره منعی ندارد، اما نباید زیاده روی کرد. از نظر صبحانه‌ها، گاهی پنیر با مُصلِحاتش که آویشن و گردوست را می‌توانند استفاده کنند. انواع مربا‌ها منعی ندارد و تخم مرغ نیز بلامانع است.

درباره لبنیات می‌گوییم به طور کلی آن را به عنوان میان وعده بخورند نه با غذا. مثلا ماست را با پودر گلسرخ و نعنا، شیر را با گلاب یا عسل و پنیر را با آویشن یا گردو و دوغ نیز با آویشن، پونه و یا گل سرخ مصرف کنند؛ این‌ها در زمستان برای این افراد اذیت کننده نیست.

در سبزیجات؛ در این فصل (زمستان) کرفس و کدو حلوایی خوب است و منع مصرف ندارند. درباره کاهو و سبزی می‌گوییم سالاد را به عنوان میان وعده بخورند و با غذا نخورند و این افراد نیز در این مورد منع مصرف ندارند. در میوه‌ها نیز منع مصرف ندارند؛ مانند پرتقال، نارنگی و انار که می‌توانند مصرف کنند و خوب است.

افراد سرد مزاج در زمستان در مناطق سرد چی بخورند؟

افرادی که سرد مزاج هستند و منطقه زندگیشان نیز سرد است، در فصل سرد تا می‌توانند باید غذای سرد مزاج را کمتر بخورند و باید با مصلح مصرف کنند. به طور کلی لبنیات را کمتر بخورند؛ به خصوص اگر با شیر غذا‌هایی بپزند؛ مثلا شیر برنج و فرنی را با شیره انگور بخورند و اگر دوست دارند می‌توانند دارچین و زعفران به آن اضافه کنند، در فصل سرد خیلی خوب است.

خوردن پنیر نیز تا حدی مشکلی ندارد؛ البته با همان مصلحاتی که گفته شده، اما ماست و دوغ را اصلا با غذا مصرف نکنند؛ البته اگر گاهی میان وعده استفاده کنند مشکلی ندارد.

می‌توانند کال جوش یا اشکنه را مصرف کنند؛ یعنی فقط کشک به همراه پیاز داغ و نعنا داغ و کمی گردو زردچوبه به همراه آب باشد. این غذا در مناطق کویری زیاد خورده می‌شوند، اما در تبریز هم این نوع غذا وجود دارد و غذای خوبی است.

این غذا را می‌توان به جای استفاده تنها از ماست و دوغ و لبنیات، این طور استفاده کنیم یعنی با ادویه جات و سبزیجات معطر و پیاز و گردو خورد.

در حبوبات؛ بیشتر نخود و لوبیا مصرف کنند و جو و ماش را کمتر مصرف کنند. نخود آب غذای خیلی خوبی است. حلیم و گوشت و سوپ حلیم خانگی نیز غذای خیلی خوبی است. آبگوشت غذای خیلی خوبی است؛ به خصوص نخود لوبیا و گوشت آن خیلی خوب است و باید بیشتر مصرف کنند. آبگوشتِ به خیلی خوب است و تقویت هاضمه می‌دهد؛ چون مزاج سرد مزاج‌ها در زمستان کمی ضعیف‌تر می‌شود.

در سبزیجات، کرفس و بادمجان خوب است؛ البته کمتر از کدو مصرف کنند یا اگر خواستند کدو بخورند غذایی که با کدو درست می‌کنند خیلی خوب زعفران و دارچین را به آن اضافه کنند؛ چون مقوی قلب و کبد هستند و معطر بوده و معمولا فرد از نظر روحی تمایل بیشتری برای مصرف دارد و سردی مزاج غذا را می‌گیرد.

به خصوص در غذا‌های غلیظ‌تر مثل بادمجان و حلیم، کمک کننده است. این افراد می‌توانند در درست کردن غذا از شوید، آویشن، زیره، ترخون و مرزه خشک کمک بگیرند و هم مزاج غذا را معتدل کنند و هم اینکه بتوانند آن‌ها را همراه غذای سرد استفاده کنند؛ اما به صورت کلی این طور نباشد که مدام سردی بخورند و بخواهند گرمی به آن اضافه کنند.

خوردن گوشت گوسفند برای این افراد اولویت بیشتری دارد؛ البته افراد در سن بالا زیاده روی نکنند، اما قبل از ۴۰ سالگی به خصوص در این فصل گوشت گوسفند مناسب‌تر است و گهگاهی می‌توانند از بلدرچین و کبک استفاده کنند؛ البته نباید زیاده روی کنند، چون به کبد آسیب می‌زند.

میوه‌ها نیز شیرین باشد؛ انار و سیب و پرتقال ترش خیلی ضرر دارد؛ در نتیجه تا می‌توانند نباید این نوع میوه‌های ترش را بخورند، اما میوه‌های شیرین به ویژه سیب شیرین و انار شیرین بسیار خوب است.

نارنگی و پرتقال شیرین نیز می‌توانند استفاده کنند، اما باید با احتیاط باشد و زیاده روی نکنند. مربای پوست پرتقال خیلی کمک کننده به این افراد است؛ همچنین رنده پوست پرتقال یا مربای آن نیز کمک کننده است.

غذای خام بخوریم یا پخته؟ کدام بهتر است؟

گروه علمی: سال‌ها و حتی قرن‌هاست بر سر اینکه بین غذاهای خام و پخته شده کدامیک برای سلامت بهتر است، بحث‌های داغی وجود داشته در طول دوران مدرن تاریخ نیز کارشناسان تغذیه و پزشکان نظرات بعضا متفاوتی را در این باره بیان کرده‌اند.به گزارش ایسنا،در حالی که هر کدام از این نوع غذاها مزایای خود را دارند، انتخاب بین غذاهای خام و پخته به عوامل مختلفی از جمله ترجیحات فردی، نیازهای تغذیه‌ای و ویژگی‌های خاص غذاهای مختلف بستگی دارد.

 

علاقه‌مندان به غذای خام استدلال می‌کنند که آنزیم‌ها و ویتامین‌های طبیعی موجود در غذاهای نپخته دست نخورده باقی می‌مانند و حداکثر فواید تغذیه‌ای را ارائه می‌دهند. برخی از غذاها را حتی بهتر است خام خورد و پختن‌ آن‌ها از ارزش غذایی‌شان کم می‌کند. از سوی دیگر، طرفداران آشپزی مزایای بالقوه روش‌های پخت خاص مانند افزایش قابلیت هضم و افزایش جذب مواد مغذی را برجسته می‌کنند. حتی بعضی سبزیجات وجود دارد که بعد از پخته شدن ارزش غذایی‌شان بیشتر می‌شود.به نظر شما کدام بهتر است؟ غذای پخته یا خام؟ در این مطلب تلاش شده به این پرسش کلیدی علم تغذیه پاسخ داده شود.
فواید غذاهای پخته شده
پختن غذا فواید مختلفی دارد که بر ارزش غذایی و قابلیت هضم کلی آن تأثیر می‌گذارد. در این مطلب به برخی از مزایای مصرف غذاهای پخته اشاره کرده‌ایم.

مواد مغذی تقویت‌شده: پختن غذا می‌تواند دیواره‌های سلولی گیاهان و ساختارهای پروتئینی گوشت را از بین ببرد و مواد مغذی را برای جذب بیشتر در دسترس قرار دهد. این می‌تواند منجر به افزایش فراهمی زیستی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری شود (فراهمی زیستی به درصد قابلیت جذب یک ماده خوراکی، دارو یا سم در خون گفته می‌شود). بهبود قابلیت هضم: پختن باعث نرم شدن غذا می‌شود و جویدن و هضم آن را آسان‌تر می‌کند. پختن غذا همچنین تجزیه فیبرها و پروتئین‌های خاصی را که پردازش آن‌ها به شکل خام برای سیستم گوارشی چالش برانگیز است، تسهیل می‌کند. انتشار انرژی: فرآیند پخت و پز می‌تواند انرژی بیشتری را از کربوهیدرات‌ها آزاد کند و به بدن اجازه ‌دهد تا مواد مغذی را به طور موثرتری جذب و استفاده کند. این امر به ویژه برای غذاهایی مانند غلات و سبزیجات نشاسته‌ای صدق می‌کند. کاهش مواد ضد مغذی: پخت و پز می‌تواند وجود مواد ضد مغذی مانند لکتین و اسید فیتیک را خنثی کند یا کاهش دهد. این مواد می‌توانند در جذب مواد معدنی در بدن اختلال ایجاد کند. افزایش طعم و عطر: پخت و پز طعم و عطر غذا را تغییر می‌دهد و آن را برای حواس جذاب‌تر می کند. این می‌تواند باعث یک تجربه غذایی لذت بخش و رضایت بخش‌تر شود. بهبود ایمنی غذا: پخت و پز باکتری‌های مضر، انگل‌ها و پاتوژن‌های موجود در غذای خام را از بین برده یا کاهش می‌دهد. غذای پخته همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را کاهش می‌دهد.
فواید غذاهای خام
با این حال، مصرف غذاهای خام طیف وسیعی از مزایای سلامتی بالقوه را ارائه می‌دهند، زیرا حالت طبیعی خود را حفظ می‌کنند و در معرض حرارت پخت و پز قرار نمی‌گیرند. در این بخش از مطلب به برخی از مزایای استفاده از غذاهای خام در رژیم غذایی اشاره شده است.

حفظ مواد مغذی: غذاهای خام اغلب حاوی سطوح بالاتری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنزیم‌های خاص در مقایسه با خوراکی‌های پخته هستند. در مواد غذایی خام حالت طبیعی این مواد مغذی حفظ می‌شود. حفظ آنزیم: غذاهای خام حاوی آنزیم‌هایی هستند که به هضم و متابولیسم کمک می‌کنند. این آنزیم‌ها اغلب در طول پخت و پز در اثر حرارت از بین می‌روند یا تغییر می‌یابند، اما در غذاهای خام دست نخورده باقی می‌مانند و به طور بالقوه از فرآیند هضم حمایت می‌کنند. افزایش مصرف فیبر: میوه‌ها، سبزیجات خام و آجیل سرشار از فیبر رژیمی هستند که به هضم غذا کمک می‌کنند، احساس سیری را تقویت کرده و از سلامت روده حمایت می‌کنند. فیبر همچنین باعث تنظیم سطح قند خون می‌شود. آبرسانی به بدن: بسیاری از غذاهای خام، مانند میوه‌ها و سبزیجات، محتوای آب بالایی دارند و به آبرسانی به بدن کمک می‌کنند. هیدراته ماندن برای عملکردهای مختلف بدن از جمله هضم، گردش خون و تنظیم دما بسیار مهم است. بهبود سلامت گوارش: فیبر و آنزیم‌های طبیعی موجود در غذاهای خام می‌توانند با تقویت حرکات منظم روده و میکروبیوم سالم روده، از سلامت گوارش حمایت کنند. مدیریت وزن: غذاهای خام اغلب دارای مواد مغذی متراکم و کالری کمتری هستند که آن‌ها را به انتخابی مطلوب برای کسانی تبدیل می‌کند که به دنبال کاهش یا کنترل وزن خود هستند. محتوای فیبر خوراکی‌های خام نیز باعث احساس سیری می‌شود. کاهش استرس اکسیداتیو: برخی از روش‌های پخت و پز می‌توانند رادیکال‌های آزاد تولید کنند و به «استرس اکسیداتیو» کمک کنند. غذاهای خام، غنی از آنتی اکسیدان‌ها، می‌توانند به مبارزه با استرس اکسیداتیو و کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک کنند. سلامت پوست: ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های موجود در غذاهای خام ممکن است با تولید کلاژن، کاهش التهاب و محافظت در برابر آسیب اکسیداتیو، به سلامت پوست کمک کنند.

نور به تنهایی بدون بودن گرما می‌تواند آب را تبخیر کند!

نور به تنهایی بدون حضور گرما می‌تواند آب را تبخیر کند!

نتیجه شگفت‌انگیز یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که آب بدون گرما و فقط با نور می‌تواند تبخیر شود و حتی این کار را با کارایی بیشتری انجام می‌دهد.

عصر ایران- برخلاف آنچه که همه ما در کلاس علوم دبستان یاد گرفتیم، اکنون معلوم شده که ممکن است گرما برای تبخیر آب لازم نباشد.

دانشمندان موسسه فناوری ماساچوست(MIT) به کشف شگفت انگیزی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد نور به تنهایی می‌تواند آب را تبخیر کند و حتی از وجود گرما در این فرآیند، کارآمدتر است. این یافته می‌تواند درک ما از پدیده‌های طبیعی را بهبود بخشد یا سیستم‌های نمک‌زدایی را تقویت کند.

کانال عصر ایران در تلگرام

تبخیر زمانی اتفاق می‌افتد که مولکول‌های آب در نزدیکی سطح مایع، انرژی کافی را جذب می‌کنند تا به صورت گاز(بخار آب) به هوا فرار کنند. به طور کلی، گرما منبع انرژی است و در مورد چرخه آب زمین، این گرما در درجه اول از نور خورشید می‌آید.

اما در چند سال اخیر، گروه‌های مختلف دانشمندان متوجه اختلافاتی در آزمایش‌های خود در مورد آب موجود در هیدروژل‌ها شده‌اند. به نظر می‌رسد که آب نسبت به میزان گرمایی که در معرض آن قرار می‌گیرد، با سرعتی بسیار بالاتر تبخیر می‌شود که گاهی اوقات بیشینه‌ سرعت از لحاظ نظری را سه برابر می‌کند.

بنابراین دانشمندان MIT برای این مطالعه جدید، شروع به تحقیق در مورد آنچه ممکن است رخ دهد، کردند. آنها پس از چند آزمایش اساسی مشکوک شدند که نور خود به تنهایی موجب تبخیر اضافی می‌شود. این ایده تعجب آور است، زیرا آب واقعاً نور را جذب نمی‌کند، بنابراین اگر آب تمیز باشد می‌توانید در صورت تابش نور به آن، تا عمق مناسبی از آن را دید.

دانشمندان برای بررسی واقعی فرضیه خود، یک نمونه هیدروژل را در یک ظرف قرار دادند و آن را به ترتیب در معرض طول موج‌های مختلف نور قرار دادند و مقدار جرمی را که در طول زمان در اثر تبخیر از دست داد، اندازه گرفتند. این آزمایش به دقت کنترل می‌شد و طوری محافظت می‌شد که از وارد شدن هرگونه گرما به سیستم و به هم ریختن نتایج جلوگیری شود.

در نهایت مشاهده شد که آب با سرعتی بسیار بالاتر از آنچه «حد حرارتی» اجازه می‌دهد، در حال تبخیر بود. به نظر می‌رسید درجه تبخیر بر اساس طول موج نور متفاوت است و در طول موج نور سبز به اوج می‌رسد. این وابستگی به رنگ شواهدی را اضافه می‌کند که نشان می‌دهد به گرما مربوط نیست.

سپس پژوهشگران این آزمایش را در تاریکی تکرار کردند و با استفاده از الکتریسیته، همان مقدار گرمایی را به هیدروژل اعمال کردند که در آزمایش نور انجام شد. در نهایت دیده شد که میزان تبخیر آب به خوبی در محدوده حرارتی باقی ماند و آب بسیار کمتر از میزانی که با قرار گرفتن در معرض نور تبخیر شد، بخار شد.

پژوهشگران این پدیده جدید را «اثر فوتومولکولی»(photomolecular effect) نامیدند و فرض کردند که فوتون‌های نور می‌توانند به طور بالقوه خوشه‌هایی از مولکول‌های آب را در نزدیکی سطح مایع جدا کنند.

در حالی که تاکنون فقط تحت شرایط آزمایشگاهی با دقت کنترل شده مشاهده شده است، پژوهشگران می‌گویند که ممکن است در طبیعت نیز مانند ابرها یا روی سطح دریا این اتفاق رخ دهد. اگرچه در این شرایط گرما هنوز هم احتمالا بیشتر کار را انجام می‌دهد.

این گروه همچنین پیشنهاد می‌کند که اثر فوتومولکولی می‌تواند به طور بالقوه برای بهبود کارایی سیستم‌هایی مانند نمک‌زدایی یا خنک کننده تبخیری مورد استفاده قرار گیرد.

پژوهشگران برای مطالعه استفاده از این اثر در نمک‌زدایی با انرژی خورشیدی کمک مالی دریافت کرده‌اند. آنها تخمین می‌زنند که این اثر می‌تواند کارایی این سیستم‌ها را سه یا چهار برابر افزایش دهد.

آنها همچنین بودجه‌ای برای بررسی اینکه آیا این اثر می‌تواند مدل‌های آب و هوایی را برهم بزند، در اختیار دارند.

این پژوهش در مجله PNAS منتشر شده است.

منبع: ایسنا

مهندسی ژنتیک برای دستیابی به "گاو کمتر، شیر بیشتر!"

گاو کمتر، شیر بیشتر!

دانشمندان گاوها را طوری مهندسی کرده‌اند که نسبت به شرایط آب و هوایی هوشمند باشند و بدین وسیله ۱۰ تا ۲۰ برابر شیر بیشتری تولید کنند. هدف این است که حیوانات مقاوم در برابر آب و هوا معرفی شوند.

عصر ایران-  نگرانی در مورد اثرات گاوها بر محیط زیست و تغییرات آب و هوایی به دلایل مختلف مدتهاست که یک موضوع کلیدی در دامپروری بوده است.

اول این که گاز متان توسط گاو در طول فرآیند هضم این حیوان تولید می‌شود. این گاز گلخانه‌ای نقش مهمی در گرم شدن کره زمین دارد، زیرا پتانسیل گرمایش بسیار بالاتری نسبت به کربن دی اکسید(CO۲) دارد و راه اصلی انتشار آن همین انتشار آن از جانب حیوانات است.

کانال عصر ایران در تلگرام

دوم این که جنگل‌زدایی اغلب در نتیجه‌ی دامداری است. پاکسازی جنگل‌ها برای چرای گاوها، کربن ذخیره شده را از درختان آزاد می‌کند و فتوسنتز را که فرآیند طبیعی جذب کربن دی اکسید در زمین است، کاهش می‌دهد.

سوم این که نحوه مدیریت فضولات گاو اثر کربن بالایی بر جای می‌گذارد. متان و سایر گازهای خطرناک ممکن است در نتیجه حمل و دفع نامناسب فضولات این حیوانات در جو منتشر شود.

تو هم مثله من چاق شدی؟ ◗شمارتو وارد کن، تضمینی لاغر شو!◖

در نهایت، تولید محصولات خوراک دام اغلب به منابع آب و انرژی قابل توجهی نیاز دارد و می‌تواند منجر به جنگل‌زدایی و تخریب زیستگاه شود.

یکی از راه‌های کاهش همه این مسائل، کاهش تعداد گاوها است و این را می‌توان با افزایش تولید شیر آنها محقق کرد تا گاوهای کمتری همان مقدار خروجی فعلی و حتی بیشتر را داشته باشند.

اکنون گروهی از دانشمندان علوم حیوانی از دانشگاه ایلی‌نوی اوربانا شمپین(Urbana-Champaign) گاوهایی را دستکاری ژنتیکی کرده‌اند که می‌توانند تا ۲۰ برابر شیر بیشتری تولید کنند و آستانه تحمل بالاتری در مقابل بیماری‌ها و آفات دارند.

پژوهشگران قصد دارند در ماه مارس امسال ۱۰۰ نمونه از این جنین‌های جدید را در دو مکان در تانزانیا در گاوهای بومی لقاح کنند و امیدوارند که حیوانات به دست آمده تمام ویژگی‌های مثبتی را که مهندسی شده‌اند، از خود نشان دهند.

مت ویلر، رهبر این پروژه و استاد گروه علوم دامی و علوم محیطی در دانشکده کشاورزی این دانشگاه گفت: ایده این است که مقاومت در برابر بیماری و آفات را با تولید شیر مرتبط نگه داریم تا با تولید مثل، این صفات از هم جدا نشوند.

وی افزود: این در کشورهای در حال توسعه یک چالش خواهد بود. تا زمانی که به نسل مصنوعی خالص نرسید، همیشه این وسوسه وجود خواهد داشت که در این مسیر به تولید مثل گاوها متوسل شوید و اثر گلخانه‌ای را بیشتر کنید.

پرورش حیوانات مقاوم در برابر تغییر اقلیم

اگرچه این ابتکار تازه شروع شده است، اما اولین گام مهم در معرفی پرورش حیوانات مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی است. از همین فناوری می‌توان برای محافظت از گاوها در برابر تغییرات آب و هوایی هم در داخل و هم در خارج از کشور استفاده کرد. صفات گرمسیری را می‌توان در گاوهای پرمحصول ایالات متحده برانگیخت تا مقاومت آنها در برابر بیماری، گرما و خشکسالی افزایش یابد.

ویلر می‌گوید: این گاوها در مکزیک، تگزاس، نیومکزیکو و کالیفرنیا بسیار خوب عمل می‌کنند. شاید زمان آن رسیده باشد که به این موضوع فکر کنیم. پیش‌بینی من این است مردم به مرور متوجه می‌شوند که داشتن ژنتیک استوایی چیز خوبی خواهد بود.

منبع: ایسنا

اگر فقط غذای بی چربی بخورید، چه بلایی سرتان می‌آید؟

اگر فقط غذای آب‌ پز و بخارپز بخورید، چه بلایی سرتان می‌آید؟

با حذف روغن خوراکی ۴ ویتامین اصلی (آ، ای، کا و دی) محلول در چربی جذب بدن نخواهد شد. این افراد افتخار هم می‌کنند که به عنوان مثال چند ماه است که لب به روغن نزده‌اند و مواد غذایی را به صورت آب‌پز و بخارپز دریافت کرده‌اند، در حالی که این اقدام‌شان در درازمدت منجر به عوارض جدی برای آنها خواهد شد و بیماری‌زا خواهد بود.

همشهری‌آنلاین نوشت: آمار نگران‌کننده‌ای درباره روند افزایشی برخی بیماری‌ها در کشور مطرح می‌شود که ۵۰ درصد آنها نتیجه عادت‌های بد غذایی است، عادت‌هایی که با اصلاح آنها بار بیماری در نظام سلامت هم تا ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.

 

۲۴ مهر (شانزدهم اکتبر) روز جهانی غذا است و تقریبا از ۱۹۴۵ میلادی تا کنون در این روز در ۱۵۰ کشور جهان، برنامه‌های خاصی به منظور یادآوری و افزایش آگاهی عمومی و تفهیم گرسنگی و فقر اجرا می‌شود. غذا آنقدر اهمیت دارد که بی‌توجهی به آن می‌تواند منجر به تشدید بیماری‌های غیرواگیر (NCD) شود.

 

از سراسر وب

رژیم کتوژنیک دکتر کرمانی! (همین الان ثبت نام کن)

این در حالی است که در ایران هم پژوهش‌های علمی بسیار انجام و مقالات معتبری منتشر شده که نشان می‌دهد حدود ۵۵ درصد از بیماری‌های غیرواگیر عامل تغذیه‌ای دارند. یعنی اگر برنامه غذایی افراد مختلف در جامعه در طول ۲۴ ساعت شامل ۵ گروه اصلی غذاها؛ شامل کربوهیدرات و قندها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، میوه و سبزیجات و شیر و لبنیات باشد و انرژی خود را از همه این گروه‌های غذایی بگیرند، ۵۰ درصد بار بیماری‌های غیرواگیر (NCD) در نظام سلامت کاهش پیدا می‌کند.

 

بررسی فرهنگ غذا در میان ایرانیان نشان می‌دهد که عادات بد غذایی آنها را بیمارتر کرده و نظام سلامت هم با آمار نگران‌کننده‌ای از اضافه‌وزن، چاقی، دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی – عروقی و آلزایمر مواجه است.

 

جلال الدین میرزای رزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تشریح این عادات غذایی به نکات جالبی اشاره می‌کند که با اصلاح آنها، سلامت افراد کمتر در معرض خطر قرار می‌گیرد.

از اسراف مواد غذایی تا غذاهایی که زیاد می‌پزند

میرزای رزاز اولین و مهم‌ترین عادت غذایی بد در میان مردم ایران اسراف مواد غذایی و تولید قابل توجه ضایعات مواد غذایی می‌داند و می‌گوید: ضایعات غذا در ایران ۳۵ میلیون تن و در کل اتحادیه اروپا ۹۰ میلیون تن در سال است. بیشترین ضایعات هم مربوط به نان، میوه، برنج و سبزیجات است. اصلاح این فرهنگ می‌تواند در تثبیت امنیت غذایی و حل مشکل سوءتغذیه در میان افراد کم‌برخوردار اثربخش باشد.

 

به گفته دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نحوه فرآوری و طبخ غذا هم در سبک زندگی ایرانی‌ها مناسب نیست و در توضیح بیشتر بیان می‌کند: بدترین روش‌ها را برای پخت غذا داریم. از جمله سرخ‌کردنی‌ها که جزو سبد اصلی غذاهای روزانه هستند. مواد غذایی که بیش از اندازه سرخ می‌شوند، آسیب جدی برای سلامت دارند. این درست که برخی غذاهای سنتی ما حاوی سرخ‌کردنی‌هاست اما این شیوه باید در حد تف‌دادن باشد، نه این که ماده غذایی در روغن غوطه‌ور شود. خانواده‌های ایرانی، ذائقه کودکان‌شان از همان اول با غذاهای بسیار چرب و سرخ‌شده عادت می‌دهند که در دوران نوجوانی تغییر این ذائقه کار سختی خواهد بود.

 

وی با بیان این که مدت زمان طبخ هم یکی دیگر از مشکلات است، عنوان می‌کند: گاهی پیش می‌آید که غذا را به مدت ۷ تا ۸ ساعت می‌پزیم و نتیجه این کار، از بین رفتن کیفیت غذاست، پخت بیش از حد، بیشترین آسیب را به مواد مغذی غذا می‌زند. در این باره بهتر است از زودپز استفاده کنیم یا زمان طبخ را به روش‌های مختلف کاهش دهیم. این اصطلاح اشتباهی است که طبخ طولانی یعنی جاافتادن غذا، هر قدر بیشتر بپزد، بی‌کیفیت‌تر می‌شود.

رژیم‌های نامتعادل در زندگی‌های شور

رئیس انجمن تغذیه ایران با بیان این که ایرانی‌ها دو برابر سرانه دنیا نمک مصرف می‌کنند، این سرانه را در جهان روزانه ۵ گرم عنوان می‌کند و می‌گوید: سرانه مصرف نمک در ایران بیش از ۱۰ گرم است. مصرف نمک موجب بروز بیماری فشار خون بالا در سنین مختلف به خصوص میانسالی می‌شود. عوارضی از جمله فشار خون، بزرگ شدن عضله‌ قلب، نارسایی قلبی، بیماری کلیوی، سنگ کلیه، پوکی استخوان، سرطان معده و سکته‌ مغزی را به دنبال داشته باشد.

 

او ادامه می‌دهد: یکی دیگر از فرهنگ‌های اشتباه تغذیه‌ای در کشور ما تمرکز برخی اقشار جامعه روی رژیم‌های خاص و پیروی از افراط و تفریط در برخی مواد غذایی است. به عنوان مثال برخی افراد صرفا رژیم کربوهیدارت یا پروتئین را رعایت می‌کنند. ما رژیم متنوع و متعادل نداریم و رژیم‌های تک‌غذایی در مردم ایران بسیار شایع است. رژیم متنوع یعنی ۵ گروه غذایی وجود داشته باشد؛ از جمله شامل کربوهیدرات و قندها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، میوه و سبزیجات و شیر و لبنیات باشد که افراد به صورت روزانه انرژی خود را از همه این گروه‌های غذایی به نسبت‌های مختلف دریافت کنند.

 

میرزای رزاز درباره آسیب حذف برخی مواد غذایی از رژیم غذایی روزانه با رعایت رژیم‌های تک غذایی بیان می‌کند: اشتباه در عادات غذایی درتمامی اقشار جامعه وجود دارد و صرف‌نظر از مشکلات اقتصادی که منجر به کاهش قدرت خرید مواد غذایی می‌شود، ما با افرادی مواجه هستیم که اقدام به حدف یک ماده غذایی از سبد غذایی خود می‌کنند. افراد تحصیل‌کرده و دانشگاهی داریم که می‌گویند روغن خوراکی را از زندگی خود حذف کرده‌اند. این در حالی است که ۳۰ درصد انرژی دریافتی باید از روغن‌ها صورت بگیرد و اگر آن را حذف کنیم، ظرف چند ماه، فرد دچار سوءجذب می‌شود.

 

او تاکید می‌کند: با حذف روغن خوراکی ۴ ویتامین اصلی (آ، ای، کا و دی) محلول در چربی جذب بدن نخواهد شد. این افراد افتخار هم می‌کنند که به عنوان مثال چند ماه است که لب به روغن نزده‌اند و مواد غذایی را به صورت آب‌پز و بخارپز دریافت کرده‌اند، در حالی که این اقدام‌شان در درازمدت منجر به عوارض جدی برای آنها خواهد شد و بیماری‌زا خواهد بود.

 

برخی افراد هم مواد غذایی از جمله نان، برنج و سیب‌زمینی را حذف می‌کنند که با این کار پایه نیاز بدن به کربوهیدرات مختل می‌شود و انرژی دریافت نمی‌کنند. این اقدام بدن را وارد واکنش‌های بسیار سختی می‌کند، به این صورت که هر چه می‌خوریم در نهایت تبدیل به گلوکز می‌شود ولی بدن وارد فرآیند پیچیده‌ای شده و این آسیب‌زاست.

روغن‌هایی که سرطان به خوردتان می‌دهند

رئیس انجمن تغذیه ایران یکی دیگر از عادت‌های غذایی را خوردن فست‌فودها و غذاهای بیرون از خانواده عنوان می‌کند و می‌گوید: جامعه امروزی ما به شدت تمایل به مصرف غذاهایی فست‌فودی و آماده‌شده در بیرون خانه دارد. مشکل این غذاها رعایت نکردن اصول مبانی تغذیه‌ای است. به عنوان مثال روغن سرخ‌کردنی که تهیه این غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد عمدتا مانده و جوشیده هستند. این روغن‌ها را بعد از هر بار پخت عوض نمی‌کنند و در صورت کم شدن به آن اضافه می‌شود.

 

او ادامه می‌دهد: در این روغن‌ها که روزانه ۱۰ تا ۱۲ساعت می‌جوشند، رادیکال آزاد و مواد سرطان‌زا تولید می‌شود که ما آنها را همراه با غذاها می‌خوریم و متوجه آسیب‌زا بودن آنها نیستیم. این آمار نگران کننده که درباره روند افزایشی بیماری‌ها به وجود آمده به دلیل همین جزئیاتی است که ما به آنها توجه نداریم.

 

میرزای رزاز در پاسخ به این سؤال که آیا فست‌فودها باید به طور کامل حذف شوند یا می‌توان آنها را در خانه تهیه کرد، بیان می‌کند: به هر صورت میل جامعه امروز استفاده از چنین غذاهایی است و اگر آن را در خانه تهیه کنند، به مراتب سالم‌تر خواهد بود. البته استفاده از این مواد غذایی مثل سوسیس و کالباس نباید جزو اصلی برنامه غذای افراد شود، مصرف یک یا دو بار در ماه چندان مشکل‌ساز نیست، چون این محصولات عمدتا کیفیت مطلوبی ندارند.