لیکوپن رنگدانه‌ قرمز و صورتی میوه ها برای تقویت سلامت انسان

رنگدانه‌ای برای تقویت سلامت انسان

لیکوپن، آنتی اکسیدانی قوی در خانواده کاروتنوئید است. آنتی اکسیدان ها از بدن انسان در برابر آسیب ناشی از فعالیت ترکیباتی به نام رادیکال های آزاد محافظت می کنند.

لیکوپن یک ماده مغذی گیاهی با ویژگی های آنتی اکسیدانی است. این رنگدانه ای است که عامل رنگ قرمز و صورتی میوه هایی مانند هندوانه، گوجه فرنگی و گریپ فروت صورتی محسوب می شود.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "کر2"، لیکوپن با طیف گسترده ای از فواید سلامت، مانند بهبود سلامت قلب، محافظت در برابر آفتاب سوختگی و برخی انواع سرطان پیوند خورده است.

از ویژگی های آنتی اکسیدانی قوی سود می برد

لیکوپن، آنتی اکسیدانی قوی در خانواده کاروتنوئید است. آنتی اکسیدان ها از بدن انسان در برابر آسیب ناشی از فعالیت ترکیباتی به نام رادیکال های آزاد محافظت می کنند. زمانی که سطوح رادیکال های آزاد از سطوح آنتی اکسیدان ها پیشی می گیرد، آنها می توانند موجب استرس اکسیداتیو در بدن انسان شوند. این شرایط با برخی بیماری های مزمن مانند سرطان، دیابت، بیماری قلبی و آلزایمر پیوند خورده است.

نتایج یک پژوهش نشان داد که ویژگی های آنتی اکسیدانی لیکوپن می تواند به حفظ تعادل سطوح رادیکال های آزاد کمک کند، و در برابر برخی از این بیماری ها اثر محافظتی داشته باشد.

افزون بر این، آزمایش ها و مطالعات با حضور سوژه های حیوانی نشان داده اند که لیکوپن ممکن است از بدن انسان در برابر آسیب ناشی از آفت کش ها، علف کش ها، مونوسدیم گلوتامات، و برخی انواع قارچ محافظت کند.

ممکن است در برابر برخی انواع سرطان از انسان محافظت کند

ویژگی های آنتی اکسیدانی قوی لیکوپن ممکن است به پیشگیری یا کاهش پیشرفت برخی انواع سرطان کمک کند.

به عنوان مثال، مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند که این ماده مغذی ممکن است سرعت رشد سرطان های پستان و پروستات را با محدود کردن رشد تومور کاهش دهد. مطالعات با حضور سوژه های حیوانی نیز نشان داده اند که لیکوپن ممکن است از رشد سلول های سرطانی در کلیه ها پیشگیری کند.

در انسان، مطالعات مشاهداتی کاهش 32 تا 50 درصدی خطر سرطان های ریه و پروستات به واسطه مصرف زیاد کاروتنوئیدها، از جمله لیکوپن، را نشان داده اند.

مطالعه ای که طی یک بازه زمانی 23 ساله با حضور بیش از 46 هزار مرد انجام شد، پیوند بین لیکوپن و سرطان پروستات را با جزئیات بیشتری نشان داد. مردانی که دست کم دو وعده سس گوجه فرنکی سرشار از لیکوپن در هفته مصرف می کردند، در مقایسه با مردانی که کمتر از یک وعده سس گوجه فرنگی در ماه مصرف می کردند، 30 درصد احتمال کمتری داشت به سرطان پروستات مبتلا شوند.

با این وجود، یک بررسی جدید که 26 مطالعه را شامل می شد، نتایج ملایم‌تری را نشان داده است. در این بررسی، پژوهشگران مصرف لیکوپن را با کاهش 9 درصدی احتمال ابتلا به سرطان پروستات پیوند دادند. به نظر می رسد مصرف 9 تا 21 میلی گرم لیکوپن در روز بیشترین فایده را دارد.

ممکن است سلامت قلب را بهبود ببخشد

لیکوپن ممکن است به کاهش حطر ابتلا به بیماری قلبی یا مرگ زودرس ناشی از آن کمک کند. این تا حدودی به واسطه کاهش عوامل خطرآفرین برای بیماری قلبی است. به طور خاص، لیکوپن ممکن است آسیب ناشی از رادیکال های آزاد، سطوح کلسترول کلی و بد (LDL) را کاهش دهد و کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد.

همچنین، سطوح بالای لیکوپن در خون ممکن است طول عمر افراد مبتلا به سندرم متابولیک، ترکیبی از مشکلات سلامت که می تواند به بیماری قلبی منجر شود، را افزایش دهد.

طی یک مطالعه 10 ساله، پژوهشگران دریافتند خطر مرگ زودرس برای افراد مبتلا به سندرم متابولیک که دارای بیشترین میزان لیکوپن در خون خود بودند، 39 درصد کمتر است.

در مطالعه ای دیگر، رژیم های غذایی سرشار از لیکوپن با 17 تا 26 درصد خطر کمتر برای بیماری قلبی مرتبط بودند. مطالعه ای جدید نیز سطوح بالای لیکوپن خون را با 31 درصد خطر کمتر برای سکته مغزی پیوند داد.

به نظر می رسد آثار محافظتی لیکوپن به طور خاص برای افرادی با سطوح آنتی اکسیدان پایین در خون یا سطوح بالای استرس اکسیداتیو مفید است که از آن جمله می توان به افراد مسن، افراد سیگاری و افراد مبتلا به دیابت یا بیماری قلبی اشاره کرد.

ممکن است در برابر آفتاب سوختگی از انسان محافظت کند

لیکوپن محافظت در برابر آثار مخرب خورشید را نشان داده است. در یک مطالعه کوچک 12 هفته ای، شرکت کنندگان در پیش و پس از مصرف 16 میلی گرم لیکوپن از رب گوجه فرنگی یا دارونما در برابر پرتوهای فرابنفش قرار گرفتند. افرادی که در گروه مصرف کننده رب گوجه فرنگی قرار داشتند واکنش های پوستی خفیف‌تری در مواجهه با پرتو فرابنفش داشتند.

در یک مطالعه 12 هفته ای دیگر، مصرف روزانه 8 تا 16 میلی گرم لیکوپن، چه از غذا یا مکمل، کمک به کاهش شدت قرمزی پوست پس از مواجهه با پرتوهای فرابنفش به میزان 40 تا 50 درصد را نشان داد. در این مطالعه، مکمل هایی که ترکیبی از لیکوپن و کاروتنوئیدهای دیگر را ارائه می کردند، نسبت به آنهایی که تنها لیکوپن داشتند، در برابر آسیب پرتو فرابنفش کارایی بیشتری ارائه کردند.

گفته شده است که محافظت لیکوپن در برابر آسیب پرتو فرابنفش محدود است و نمی توان آن را جایگزین خوبی برای محصولات ضد آفتاب در نظر گرفت.

فواید بالقوه دیگر

لیکوپن ممکن است فواید سلامت دیگری را نیز ارائه کند که از بهترین نمونه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ممکن است به بینایی شما کمک کند: لیکوپن ممکن است از تشکیل آب مروارید پیشگیری کرده یا آن را به تاخیر اندازد و خطر انحطاط ماکولا، شرایطی که موجب نابینایی در افراد مسن می شود، را کاهش دهد.

ممکن است درد را کاهش دهد: لیکوپن ممکن است به کاهش درد نوروپاتیک کمک کند، که این نوع درد به واسطه آسیب عصبی و بافتی شکل می گیرد.

ممکن است از مغز شما محافظت کند: ویژگی های آنتی اکسیدانی لیکوپن ممکن است به پیشگیری از حملات صرع و از دست رفتن حافظه ناشی از بیماری های مرتبط با افزایش سن، مانند بیماری آلزایمر کمک کند.

ممکن است به شکل گیری استخوان هایی قوی‌تر کمک کند: فعالیت آنتی اکسیدانی لیکوپن ممکن است آهنگ مرگ سلول های استخوانی را کند سازد، ساختار استخوانی را تقویت کرده و به حفظ استخوان هایی سالم و قوی کمک کند.

تاکنون، این فواید تنها در آزمایش ها و پژوهش هایی با حضور سوژه های حیوانی مشاهده شده اند. مطالعات بیشتر در انسان ها پیش از نتیجه گیری قطعی نیاز است.

بهترین منابع غذایی

تمام مواد غذایی طبیعی سرشار از رنگ صورتی تا قرمز به طور کلی حاوی مقداری لیکوپن هستند. گوجه فرنگی یکی از بهترین منابع برای این ماده مغذی است و هر چه گوجه فرنگی رسیده‌تر باشد، حاوی لیکوپن بیشتری نیز است. اما این ماده مغذی در منابع غذایی دیگر نیز یافت می شود. در فهرست زیر مواد غذایی با بیشترین میزان لیکوپن در هر 100 گرم ارائه شده اند:

گوجه فرنگی خشک شده زیر نور خورشید: 45.9 میلی گرم

پوره گوجه فرنگی: 21.8 میلی گرم

گواوا: 5.2 میلی گرم

هندوانه: 4.5 میلی گرم

گوجه فرنگی تازه: 3 میلی گرم

گوجه فرنگی کنسروی: 2.7 میلی گرم

پاپایا: 1.8 میلی گرم

گریپ فروت صورتی: 1.1 میلی گرم

فلفل قرمز شیرین پخته: 0.5 میلی گرم

در حال حاضر مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای لیکوپن ارائه نشده است، اما با توجه به مطالعات اخیر، مصرف بین 8 تا 21 میلی گرم در روز به نظر بیشترین فایده را دارد.

مکمل های لیکوپن

لیکوپن در بسیاری از مواد غذایی یافت می شود، اما آن را می توان به شکل مکمل نیز دریافت کرد. با این وجود، مصرف این ماده در قالب مکمل ممکن است موجب تداخل با برخی داروها، از جمله رقیق کننده های خون و داروهای کاهنده فشار خون شود.

مطالعه ای کوچک نشان داد که مصرف روزانه دو میلی گرم مکمل لیکوپن طی دوران بارداری می تواند خطر زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد هنگام تولد را افزایش دهد.

برخی پژوهش ها به این نکته اشاره داشته اند که آثار مفید این ماده مغذی ممکن است زمانی که از مواد غذایی به جای مکمل ها دریافت می شود، قوی‌تر باشد.

خطرات بالقوه

لیکوپن به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، به ویژه زمانی که از منابع غذایی دریافت شود. در برخی موارد نادر، مصرف مقدار بسیار زیاد غذاهای سرشار از لیکوپن به یک تغییر رنگ پوست به نام لیکوپنودرمیا منجر شده است.

اما مصرف این میزان لیکوپن به تنهایی از طریق رژیم غذایی دشوار است. تغییر رنگ پوست می تواند پس از دنبال کردن یک رژیم غذایی فاقد لیکوپن معکوس شود.

مکمل های لیکوپن ممکن است برای زنان باردار و آنهایی که برخی داروها را مصرف می کنند، مناسب نباشد.

تولید ارزان آنتی‌اکسیدان از پوست پسته

امروزه به دلایل مختلف، اطراف ما، مملو از موادی است که در بدنمان تولید رادیکال‌های آزاد کرده و از این طریق، سلامت ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند و لزوم مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها را دوچندان می‌کنند. محققان کشورمان، چنین مواد ارزشمندی را از پوست دورریختنی پسته بدست آورده‌اند.

به گزارش ایسنا، گیاهان دارای گستره‌ای از ترکیبات مهم هستند که از آن‌ها با «ترکیبات فنولی» یاد می‌شود. این مواد، از مولکول‌های ساده مانند اسیدهای فنولی تا درشت مولکول‌های پلیمری مانند تانن‌ها تشکیل می‌شوند. برای این ترکیبات که در بافت‌های گیاهی وجود دارند، فواید متعددی برای سلامت و بهبود زندگی انسان و حیوانات گزارش شده است. اثر آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد میکروبی، ازجمله مهم‌ترین این تأثیرات و فواید هستند.

آنتی‌اکسیدان‌ها با افزایش قدرت آنتی‌اکسیدانی در پلاسمای خون، باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی می‌شوند و همچنین از ایجاد و پیشرفت سرطان‌ها که به دنبال رسیدن آسیب به DNA ایجاد می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. در این خصوص، انواعی از آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی نیز ساخته شده‌اند که در برخی صنایع غذایی به کار می‌روند. ولی با توجه به شواهدی که نشان از زیان‌بار بودن این مواد دارد، گرایش محققان به شناخت خواص آنتی‌اکسیدانی موجود در طبیعت بالأخص در گیاهان، افزایش چشمگیری یافته است.

در این رابطه، محققانی از دانشگاه الزهرا، اقدام به انجام مطالعه‌ای کرده‌اند که در آن، خاصیت آنتی‌اکسیدانی در عصاره پوست سبز پسته به شکلی علمی بررسی شده است.

بدین منظور، پژوهشگران فوق، ارقام مختلف پسته، مشتمل بر رقم اوحدی و رقم کله‌قوچی را از شهرستان سیرجان تهیه کرده و پس از خشک‌کردن پوست پسته‌ها در سایه، آن‌ها را با آسیاب، خرد کرده و آزمایش‌های متعدد مربوط به بررسی خاصیت آنتی‌اکسیدانی را روی آن‌ها به عمل آوردند.

نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان داد که پوست پسته می‌تواند به‌عنوان یک منبع ارزان و قابل‌دسترس برای ترکیبات فعال زیستی و آنتی‌اکسیدان مورد استفاده گیرد.

به گفته دکتر پریچهر حناچی، دانشیار گروه بیوتکنولوژی دانشکده علوم زیستی دانشگاه الزهرا و همکارانش: «تمام عصاره‌های به‌دست‌آمده از دو رقم کله قوچی و اوحدی در چهار حلال مختلف شامل استن، متانول، اتانول و آب خاصیت آنتی‌اکسیدانی خیلی قوی را از خود نشان می‌دهند. این نتایج در هر دو روش استفاده از امواج فراصوت و خیساندن به‌منظور استخراج مواد آنتی‌اکسیدان از پوست پسته به دست آمد».

با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و ازآنجاکه آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی در طول زمان برای انسان زیان‌آور هستند، می‌توان از این یافته‌ها برای استخراج آنتی‌اکسیدان‌های بهتر از محصولات طبیعی نظیر پوست پسته که اغلب به‌عنوان یک ماده دورریختنی به آن نگاه می‌شود، استفاده کرد.

بر اساس این گزارش، یافته‌های فوق را فصل‌نامه‌ای موسوم به «پژوهش‌های گیاهی» که متعلق به انجمن زیست‌شناسی ایران است، در قالب یک مقاله علمی پژوهشی به چاپ رسانده است.

دانستنی های تغذیه‌ای درباره تخم مرغ آب پز

یک تخم مرغ بزرگ حدود 6 گرم پروتئین با کیفیت ارائه می کند. در حقیقت، تخم مرغ یکی از بهترین منابع برای دریافت پروتئین است.

تخم مرغ منبعی عالی برای پروتئین و مواد مغذی محسوب می شود. این ماده غذایی را می توان به غذاهای بسیاری افزود و به روش های مختلف آماده کرد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، یکی از روش های محبوب آماده کردن تخم مرغ آب پز کردن آن است. تخم مرغ آب پز را به همراه اندکی نمک و فلفل می توانید مصرف کنید یا آن را به عنوان یکی از مخلفات سالاد استفاده کنید. در ادامه با برخی حقایق جالب درباره تخم مرغ آب پز سفت بیشتر آشنا می شویم.

حقایق تغذیه ای

تخم مرغ آب پز سفت سرشار از مواد مغذی، پروتئین و چربی های سالم است. یک تخم مرغ آب پز بزرگ حاوی:

کالری: 77

کربوهیدرات: 0.6 گرم

چربی کلی: 5.3 گرم

چربی اشباع: 1.6 گرم

چربی تک غیراشباع: 2.0 گرم

کلسترول: 212 میلی گرم

پروتئین: 6.3 گرم

ویتامین A:نزدیک 6 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

ویتامین B2 (ریبوفلاوین): 15 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

ویتامین B12 (کبالامین): 9 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک): 7 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

فسفر: 86 میلی گرم یا 9 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

سلنیم: 15.4 میلی گرم یا 22 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه

به رغم تمام مواد مغذی موجود در خود، تخم مرغ به عنوان یک غذای کم کالری شناخته می شود. تخم مرغ پخته تنها 77 کالری، 5 گرم چربی و مقدار بسیار کمی کربوهیدرات دارد.

همچنین، این ماده غذایی منبع خوبی برای پروتئین بدون چربی محسوب می شود.

افزون بر این، تخم مرغ حاوی تمامی اسید آمینه ها است و از این رو، یک منبع پروتئین کامل در نظر گرفته می شود.

همچنین، تخم مرغ آب پز سفت مواد مغذی مهم دیگری از جمله ویتامین D، روی، کلسیم و ویتامین های خانواده B را ارائه می کند. این ماده غذایی منبع خوبی برای ویتامین های B2 و B12 است.

بیشتر مواد مغذی تخم مرغ در زرده آن وجود دارند، و سفیده سرشار از پروتئین است.

منبع عالی برای پروتئین با کیفیت

پروتئین نقش مهمی در سلامت انسان ایفا می کند و به عنوان مثال، در عضله و استخوان سازی و تولید هورمون ها و آنزیم ها کمک می کند.

یک تخم مرغ بزرگ حدود 6 گرم پروتئین با کیفیت ارائه می کند. در حقیقت، تخم مرغ یکی از بهترین منابع برای دریافت پروتئین است.

تخم مرغ حاوی هر 9 اسید آمینه ضروری است، بر همین اساس، از محتوای پروتئین کامل سود می برد.

یک باور اشتباه درباره تخم مرغ این است که پروتئین تنها در سفید این ماده غذایی وجود دارد، اما زرده تخم مرغ نیز حاوی پروتئین است، از این رو، بهترین گزینه مصرف تخم مرغ کامل است تا از تمام فواید موجود در آن بهره‌مند شوید.

حاوی کلسترول اما بدون افزایش خطر بیماری قلبی

طی سال ها، تخم مرغ به واسطه محتوای کلسترول بالای خود از شهرت بدی برخوردار شده بود.

این مساله که تخم مرغ سرشار از کلسترول درست است. یک تخم مرغ بزرگ آب پز 212 میلی گرم کلسترول ارائه می کند که 71 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای این ماده را تامین می کند.

با این وجود، پژوهش های جدید نشان داده اند که کلسترول غذایی اثر اندکی بر کلسترول خون دارد. کلسترول غذایی برای بیشتر مردم با خطر بیماری قلبی مرتبط نیست و سطوح کلسترول کلی یا کلسترول بد (LDL) را افزایش نمی دهد.

در حقیقت، مصرف تخم مرع ممکن است سطوح کلسترول خوب (HDL) را نیز بهبود ببخشد.

افزون بر این، نتایج دو مطالعه با حضور بیش از 100 هزار بزرگسال سالم نشان داد که مصرف یک تخم مرغ کامل در روز با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط نبوده است.

با این وجود، افراد مبتلا به دیابت باید بر میزان مصرف تخم مرغ خود نظارت داشته باشند زیرا برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف 7 تخم مرغ در هفته ممکن است خطر بیماری قلبی را در این افراد افزایش دهد.

پژوهش های بیشتری در زمینه پیوند بین مصرف تخم مرغ و خطر بیماری قلبی در افراد مبتلا به دیابت باید انجام شوند.

تقویت سلامت مغز و چشم

تخم مرغ مواد مغذی ضروری و آنتی اکسیدان هایی که از سلامت مغز و چشم پشتیبانی می کنند را ارائه می کند.

کولین

کولین یک ماده مغذی ضروری برای بسیاری از فرآیندهای حیاتی در بدن انسان است.

بدن مقداری کولین تولید می کند، اما این میزان کافی نیست. بر همین اساس، شما باید کولین کافی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید تا از کمبود این ماده مغذی پیشگیری شود.

با این وجود، افراد بسیاری از رژیم غذای خود به میزان کافی کولین دریافت نمی کنند.

کولین برای حفظ سلامت سیستم عصبی ضروری است زیرا به تولید استیل‌کولین، یک انتقال دهنده عصبی که در حافظه و یادگیری نقش دارد، کمک می کند.

کولین یک ماده مغذی کلیدی در طول زندگی انسان محسوب می شود. کولین به رشد مغز و حافظه در دوران جنینی و همچنین عملکرد شناختی در افراد مسن کمک می کند.

کولین برای زنان باردار نیز ضروری است زیرا سطوح کافی از این ماده مغذی خطر نقائص لوله عصبی در جنین را کاهش می دهد.

کولین در زرده تخم مرغ وجود دارد و یک تخم مرغ بزرگ آب پز سفت 147 میلی گرم از این ماده مغذی را ارائه می کند که 27 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه است. در حقیقت، تخم مرغ از غنی‌ترین منابع برای کولین است.

لوتئین و زیگزانتین

لوتئین و زیگزانتین دو آنتی اکسیدان شناخته شده هستند که در سلامت چشم نقش دارند. آنها با رادیکال های آزاد مضر که در چشم ها تجمع می کنند، مبارزه می کنند.

لوتئین و زیگزانتین نشان داده اند که آهنگ تشکیل آب مروارید را کند کرده و از انسان در برابر انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن محافظت می کنند.

همچنین، آنها ممکن است از چشم های شما در برابر نور آبی مضر محافظت کنند.

زرده تخم مرغ منبعی عالی برای این دو کاروتنوئید است.

افزون بر این، به واسطه محتوای چربی زرده تخم مرغ، به نظر می رسد بدن لوتئین و زیگزانتین را بسیار خوب جذب می کند.

تخم مرغ آب پز سفت در برابر تخم مرغ نیمرو

زمانی که تخم مرغ را به همراه پوست درون یک ظرف آب سرد قرار داده و آب را به جوش می آورید تا زرده و سفید سفت شوند، یک تخم مرغ آب پز سفت خواهید داشت. در این روش تخم مرغ بدون افزودن ماده دیگری، مانند روغن یا کره پخته می شود.

در سوی دیگر، تهیه تخم مرغ نیمرو نیازمند استفاده از کره یا روغن است که کالری و چربی بیشتری را به غذای شما اضافه می کند.

به عنوان مثال، یک تخم مرغ آب پز سفت دارای 77 کالری و 5.3 گرم چربی است، در شرایطی که یک تخم مرغ نیمرو 90 کالری و 7 گرم چربی دارد.

به استثنای چربی و کالری، تخم مرغ آب پز سفت و تخم مرغ نیمرو دارای محتوای ویتامین و مواد معدنی بسیار مشابه به هم هستند و تفاوتی در مقدار پروتئین و مواد مغذی ندارند.

توصیفی از روستاها و روند کوچ میان روستا و شهر

روستاهای خالی از سکنه و گرفتاری در مشکلات شهرنشینی

آمار سرشماری سال 95 می گوید 30 هزار روستای کشور فاقد سکنه است که این یعنی 30 هزار منبع مولد پویا از چرخه اقتصاد کشور حذف شده وهزاران نفر نیروی کار و تولید راهی شهرهایی شده اند که بدون شک برای همه شان در این شهرها فرش قرمز پهن نشده است.

به گزارش ایرنا، جمعیت غالبی از مردم ایران نام و نشانی از روستا را در ذهن خود به یادگار دارند، خاطره ای که با سایه سارهای بزرگ درختان در کنار رودهای زلال و خنکای نسیم پیوند خورده و روستا را به عنوان مکانی پر از هیاهو و نشاط تداعی می کند.

زنان، مردان و کودکانی که هر یک بخشی از کار تولید را به دوش می کشیدند و سختی کشاورزی را در فصول کاشت، داشت و برداشت با نیم نگاهی به نتیجه این کار به جان می خریدند، آنهایی هم که دامدار بودند هر روز صبح تا شب به کار تولید اشتغال داشتند و اینگونه بود که روستا از صبح تا غروب زندگی می کرد.

روستاییانی که فارغ از دغدغه امکانات شهری و بی اعتنا به اختیارات شهرنشینی، همچنان فعالیت می کردند و چراغ اقتصاد کشور را در جوامع کوچک و خودمانی شان روشن نگه می داشتند، آنهایی که به هر شکل ممکن در خانه شان می ماندند و علیرغم سختی و مشکلات نانی به سفره خود می بردند و جمعیت بی شماری در شهرهای روبه گسترش را تامین می کردند.

امروز دلایل متعددی باعث شده روستاها دیگر نواهای نوستالژی قدیم را نداشته باشد که این می تواند 2 تعبیر متفاوت داشته باشد اول اینکه شاید زنگ خطر تخلیه روستاها به صدا درآمده و دوم اینکه خدمات نظام جمهوری اسلامی به روستاهای کشور و ایجاد زیرساخت ها موجب شده، روستاهای شهر نما روبه فزونی یابد.

البته دولت برای اجرای طرح اشتغال فراگیر روستایی 700 هزارمیلیارد ریال اعتبار اختصاص داده که باید با پرداخت به موقع اصولی این تسهیلات، روستاییان را در حوزه اشتغال امیدوار کرد و مانع مهاجرت بی رویه آنان به شهرها شد.

به طور متوسط هر سال 700هزار نفر از جمعیت روستاهای کشور کاسته می شود و از سال 1375 تاکنون حدود 600 روستا به شهر تبدیل شده که این یعنی اهالی 600 روستا دیگر منبع مولد نیستند و بیشتر آنان به مصرف کنندگانی تبدیل شده اند که فرهنگ شهرنشیی آنها را از زمین و دامشان دور کرده است و از طرفی سهم روستاییان مهاجر از 19 میلیون نفر ساکن در مناطق حاشیه ای قابل توجه خواهد بود.

***تخلیه 30 هزار روستا و آبادی در کشور

بر اساس اظهارات معاون عمران روستایی بنیاد مسکن آمار دقیق و واقعی از روستاهای خالی از سکنه در کشور نداریم اما مطابق سرشماری سال 95، تعداد 30 هزار روستا، آبادی یا سکونتگاه موقت که به لحاظ اجرای پروژه ای شکل گرفته است،در کشور خالی از سکنه است.

محمدرضا شاملو گفته حدود 22 میلیون نفر در روستاها ساکن هستند که مطابق سرشماری سال گذشته حدود 2 درصد از این جمعیت روستایی کاهش یافته که تبدیل روستا به شهر و بخشی نیز مهاجرت از روستا به شهر عامل این کاهش جمعیت است.

بر این اساس، از حدود 39 هزار روستای بالای 20 خانوار در کشور، طرح هادی در 2 هزار روستا اجرا نشده و 99 درصد از 37 هزار روستای کشور مطابق سرشماری سال 90 دارای طرح هادی هستند.

وی با بیان اینکه طرح هادی 16 هزار روستا در کشور اجرا شده و برخی از این طرح ها در مراحل مختلف اجرا هستند، گفت: عملیات بهسازی و اجرای طرح هادی در 3 هزار و 400 روستا اجرایی می شود که بخش عمده این طرح ها شامل تکمیل طرح های نیمه تمام است.

***انواع مهاجرت: طبیعی و غیرطبیعی

یک جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی می گوید: از نظر جامعه شناختی مهاجرت به نوع طبیعی و غیرطبیعی دسته بندی می شود.

فرهاد طهماسبی افزود: در مهاجرت طبیعی افراد تخصص لازم در یک زمینه را دارند اما بستر مناسب برای ارائه ان وجود ندارد، به عنوان مثال یک فرد روستایی که پزشک متخصصی شده باید برای ارائه تخصص خود به شهر مهاجرت کند.

وی اظهار داشت: در مهاجرت غیر طبیعی افراد به دلایل غیرمنطقی و نه چندان مشخص، مکان جدیدی برای زندگی خود انتخاب می کنند که این نوع مهاجرت مناقشه برانگیز است و ممکن است به روند توسعه جامعه آسیب بزند.

وی با بیان اینکه مهاجرت های غیرطبیعی آسیب های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایجاد می کنند تصریح کرد: افرادی که فاقد تخصص هستند و بدون دلیل موجه از روستا به شهر مهاجرت می کنند در نخستین چشم انداز، موجب حاشیه نشینی و ایجاد مشاغل کاذب می شوند.

***مهاجرت روستاییان و گرفتاری در چرخه معیوب شهرنشینی

این جامعه شناس گفت: روستاییان غیر متخصصی که تمکن مالی ندارند با مهاجرت به شهرها، در یک چرخه معیوب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گرفتار می شوند و مهاجرت آنان غیر طبیعی تلقی می شود.

طهماسبی اضافه کرد: روستاییان با مهاجرت غیر منطقی به شهرها، علاوه بر هدررفت سرمایه های خود با ایجاد مشاغل کاذب موجب نوعی سرگردانی اقتصادی برای خود و جامعه می شوند.

وی اظهار داشت: این افراد به طور معمول جزیی از طبقات درآمدی پایین شهرها می شوند که آسیب های اجتماعی مختلفی به دلیل بیکاری و نا اگاهی از زندگی شهرنشینی نیز در انتظار آنان است.

***کمبود امکانات زیرساختی عامل اصلی مهاجرت روستاییان

این استاد جامعه شناس معتقد است نخستین عامل مهاجرت روستایان به شهرها، نبود یا کمبود امکانات زیرساختی و خدمات زندگی روستایی است.
طهماسبی بیان کرد: روستاهای اطراف شهرهای بزرگ گول زننده هستند چراکه ارتقا زیرساخت ها در برخی روستاها به ویژه روستاهای دوردست متناسب با زندگی شهری رشد نکرده است.

وی ادامه داد: علیرغم نبود امکانات مناسب در برخی روستاها اما نظام ارتباط رسانه ای به ویژه فضای مجازی در این مناطق تقویت شده و اطلاعات روستاییان از زندگی های پر زرق و برق شهری افزایش یافته است.

به گفته وی نظام رسانه ای، روستاییان را با زندگی شهری آشنا می کند و با نشان دادن سطح این نوع زندگی، موجب می شود روستانشینان بدون توجه به عمق زندگی و مشکلات شهری، نسبت به مهاجرت ترغیب شوند.

***روستاهایی که به دلیل نبود سرمایه و اشتغال خالی می شوند

این پژوهشگر مسایل اجتماعی اضافه کرد: به طور معمول، توان اقتصادی ساکنان در روستاهای دورافتاده پایین است و سرمایه ای برای تولید ندارند که مجبور می شوند زندگی روستایی را ترک کنند.

طهماسبی با اشاره به مشکلات کم آبی در روستاها گفت: در این مناطق زمین های مستعدی به عنوان منبع اصلی تولید برای کشاورزی وجود ندارد و نژاد دام انان نیز اصلاح نشده و با افت تولید و نبود سرمایه اولیه مجبور به تقبل زندگی شهری و پیامدهای آن می شوند.

وی اظهار داشت: در مجموع، روش های سنتی و قدیمی زراعت، باغبانی و دامپروری موجب افت تولید و روندکاهشی سرمایه روستاییان می شود که با توجه به مشکلات گذران معیشت و مسائل اقتصادی، مهاجرت از روستا را به ماندن و تولید کم ترجیح می دهند.

وی ادامه داد: در بسیاری از روستاها نیز زمینه اشتغال وجود ندارد و علیرغم بهره مندی روستاییان از امکانات زیرساختی همچون جاده دسترسی، آب و برق اما اهالی روستا به ویژه جوانان مجبور می شوند برای یافتن شغل مناسب به شهر مهاجرت کنند.

وی اضافه کرد: امروزه بسیاری از جوانان روستایی تحصیلات دانشگاهی دارند و ترجیح می دهند برای اشتغال وارد شهرهای کوچک و بزرگ شوند که این امر موجب می شود جمعیت روستاها رفته رفته کاهش یابد.

***روند مهاجرت به شهرهای لرستان در 10 سال گذشته کند شده است

این کاشناس مسایل اجتماعی با اشاره به اینکه 35 درصد جمعیت لرستان روستایی است گفت: طی 10 سال گذشته روند مهاجرت روستاییان به شهرهای استان کند یا متوقف شده است.

طهماسبی ایجاد زیرساخت و افزایش درآمدهای روستایی به دلیل تامین برخی امکانات نیمه صنعتی را از دلایل این امر دانست و تصریح کرد: تولید محصولات کشاورزی، دامی و باغی صرفه اقتصادی پیدا کرده و حتی در مواردی منجر به مهاجرت معکوس شده است.

وی افزود: چنانچه سیستم تولید محصولات صنعتی شود ماندن جمعیت بسیاری در روستاها ضرورت ندارد اما با توجه به اینکه این مهم تاکنون محق نشده، مهاجرت روستاییان موجب ضرر آنان و شهرها می شود.

***مهاجرت روستاییان و کاهش محصولات استراتژیک

وی بیان کرد: با توجه به شرایط کنونی و نبود کشاورزی صنعتی در کشور، مهاجرت روستاییان موجب کاهش تولید محصولات استراتژیک می شود.

این استاد جامعه شناس بیان کرد: همچنین در حال حاضر تولید محصولات دامی و زراعی در ایران به نیروی انسانی وابسته است که مهاجرت روستاییان به شهر و کاهش افراد فعال در این حوزه، موجب بروز مشکل و ایجاد خلل در چرخه اقتصادی می شود.

طهماسبی ضافه کرد: روستاهای خالی از سکنه به طور معمول برای امنیت مناطق نیز دردسر ساز می شود چراکه امکان دارد به یک محل متروکه برای افرادی تبدیل شود که دچار جرائم اجتماعی هستند.

وی تجمیع روستاها و آبادی های کوچک را عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان دانست و گفت: باید ساز و کاری ایجاد شود روستاهای زیر 10 خانوار جمعیت، با مشارکت نهادهای مربوطه و اهالی، تجمیع شوند تا ارائه خدمات به این قشر راحت و کم هزینه تر شود.

وی افزود: تهیه نقشه آمایش سرزمین و ترسیم افق و چشم انداز برای روستاهای کشور ضروری است.

**413 روستای لرستان خالی از سکنه شد
مدیرکل امور روستایی استانداری لرستان نیز گفت: بر اساس آخرین امار، 413 روستای استان خالی از سکنه است.

غلامرضا عبداللهی افزود: کوچک بودن روستاها، طولانی و سخت گذر بودن راه دسترسی، نزاع، بیکاری، خشکسالی، کاهش بارندگی و سطح سفره های آب زیرزمینی از مهمترین دلایل مهاجرت به شهر و خالی شدن روستاها است.

وی ادامه داد: همچنین تحصیل روستاییان و آشنایی جوانان با زندگی شهری، رغبت آنان برای ماندن در روستا را کاهش می دهد که با رفتن آنان از روستا نیروی مولد و تولید کننده نیز کاهش می یابد.

به گفته وی از مجموع سه هزار و 415 روستای لرستان 396 روستا و یا آبادی کمتر از 3 خانوار جمعیت دارند.

وی ادامه داد: یکهزار و 569 روستای بالای 20 خانوار و یکهزار و 20 روستای 3 تا 20 خانوار در لرستان وجود دارد و در مجموع 616 هزار و 770 نفر در قالب 173 هزار و 735 خانوار در مناطق روستایی استان زندگی می کنند.

*** پرداخت 1031 فقره تسهیلات اشتغال روستایی در لرستان مصوب شد

مدیرکل امور روستایی استانداری لرستان اشتغال را عامل بسیاری مهمی در ماندگاری روستاییان دانست و گفت: پرداخت تسهیلات به یکهزار و 31 طرح اشتغالزایی روستایی از سال گذشته تاکنون تصویب شده که برخی از این تسهیلات پرداخت و قرارداد نیمی از آنها منعقد و در مرحله پرداخت است.

عبداللهی افزود: با آغاز پرداخت تسهیلات اشتغال پایدار روستایی از سال گذشته تاکنون، یکهزار و 260 میلیارد ریال برای 904 طرح مصوب شده است.

وی با بیان اینکه این طرح ها زمینه ایجاد بیش از سه هزار و 400 فرصت شغلی را فراهم می کند، اظهار داشت: میزان پرداختی به طرح های اشتغال پایدار روستایی محدودیت ندارد و با سود 6 درصد پرداخت می شود.

مدیرکل امور روستایی استانداری لرستان بیان کرد: همچنین سهم لرستان از تسهیلات اشتغالزایی بانک سینا در سال های 95 و جاری، 400 میلیارد ریال بود که به طور کامل جذب و پرداخت شده است.

عبداللهی با بیان اینکه تنها چهار استان موفق به دریافت سهمیه کامل خود از این بانک شده اند، اضافه کرد: با پرداخت این میزان تسهیلات به 127 طرح، حدود 750 فرصت شغلی در روستاهای استان ایجاد شد.

وی افزود: سهمیه امسال لرستان از بانک سینا 250 میلیارد ریال و اقدامات لازم برای معرفی طرح ها به بانک در دست اقدام است.

**93 دهیاری جدید در لرستان تاسیس شد

مدیرکل امور روستایی استانداری لرستان گفت: 93 دهیاری جدید در این استان تاسیس شده و مراحل انتخاب دهیار در دست انجام است که با این مهم ارائه خدمات به روستاییان و تخصیص اعتبارات عمرانی برای آبادانی روستاها تسهیل می شود.

عبداللهی افزود: این تعداد دهیاری در روستاهای تابعه شهرستان های ازنا، الیگودرز، بروجرد، پلدختر، خرم آباد، دلفان، دورود، دوره، سلسله و کوهدشت راه اندازی شد.

وی تصریح کرد: هم اکنون نیز مراحل انتخاب دهیار برای معرفی به وزارت کشور و معرفی شناسه آنها در حال انجام است.

به گفته وی شرط اصلی برای تاسیس دهیاری، وجود دست کم 30 خانوار بر اساس سرشماری نفوس و مسکن است که این تعداد دهیاری دارای 30 یا تعداد خانوار بیشتری بوده اند.

** 176طرح اشتغال پایدار روستایی لرستان به بانک معرفی شد

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: در سه ماهه نخست امسال 176 طرح از محل اشتغال پایدار روستایی و اشتغال فراگیر در بخش صنایع تبدیلی و غذایی جهت دریافت تسهیلات به بانک های عامل معرفی شد.

صید احمد مرادی اظهار داشت: در سه ماهه نخست امسال 13 فقره جواز تاسیس و چهار فقره پروانه بهره برداری از صنایع تبدیلی و غذایی در استان صادر شد.

وی ادامه داد: با بهره برداری کامل از این طرح ها زمینه اشتغالی 133 نفر فراهم و 103 هزار تن تولید در صنایع تبدیلی و غذایی به دست خواهد آمد.

وی گفت: در این مدت 18 طرح از محل اشتغال پایدار روستایی و 141 طرح از محل اشتغال فراگیر با مبلغ بیش از 240 میلیارد ریال جهت دریافت تسهیلات و راه اندازی کسب و کار در بخش صنایع تبدیلی و غذایی به بانک های عامل معرفی شد.

مرادی اضافه کرد: هدف صنایع تبدیلی و غذایی حمایت، توسعه، سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، ایجاد اشتغال، جذب مواد اولیه، کاهش ضایعات بخش کشاورزی، فرآوری، بسته بندی و توسعه صادرات و ایجاد کسب و کار است.

**توقف روند مهاجرت با ایجاد روستاهای گردشگری

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز لرستان گفت: طرح هادی در 593 روستای استان با اعتبار یکهزار و 710 میلیارد ریال اجرا شده است.

مسعود رضایی افزود: سال گذشته 273 طرح هادی با اعتبار 430 میلیارد ریال در استان اجرا شد که نسبت به سال های قبل از آن دست کم 2 برابر افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: در مجموع یک هزارو 523 روستای بالای 20 خانوار استان که ظرفیت و قابلیت تهیه طرح هادی را داشته اند، این طرح انجام شده و مابقی روستاها به دلیل موانعی از جمله استقرار در حریم سد، حریم راه، بستر رودخانه و یا مناطق رانشی طرح هادی تهیه نمی شود.

وی ادامه داد: با توجه به جاذبه های طبیعی روستاهای استان تلاش شده مناطق هدف گردشگری شناسایی و ساماندهی شود که 10 روستای استان که این قابلیت را دارند انتخاب شدند تا طرح های هادی به محوریت گردشگری در آن اجرا شود.

رضایی گفت: در حال حاضر اجرای طرح هادی روستاهای بیشه خرم آباد، ولیعصر پلدختر، ونایی بروجرد و امامزاده قاسم ازنا وارد فاز اجرایی شده است.

وی ادامه داد: بر اساس تفاهم‌نامه میان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور 150 میلیون ریال تسهیلات قرض الحسنه به منظور ایجاد خانه‌های بوم‌گردی و تعمیر واحدهای موجود در روستا که قابلیت نگهداری دارند پرداخت می شود.

وی تصریح کرد: ایجاد روستاهای گردشگری علاوه بر معرفی استان، موجب کسب درآمدهای پایدار، رونق اقتصادی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان می شود.

به گفته رضایی بر اساس ماده 99 قانون برنامه ششم توسعه باید در سطح کشور 300 روستای دارای جاذبه گردشگری با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شناسایی و نسبت به تهیه و اجرای طرح این روستاها اقدام شود.

**برق، 170 خانوار را به روستا بازگرداند

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق لرستان نیز گفت: 170 خانوار 12 روستای منطقه وریان رومشگان از توابع شهرستان کوهدشت به دلیل بی برقی و گرمای زیاد تابستان، منطقه را ترک کرده بودند که تا پایان شهریور و تکمیل طرح برق رسانی، روند بازگشت انان به روستا اغاز شده است.

فریدون خودنیا افزود: کار برق رسانی به 12 روستا اواخر سال گذشته آغاز شده و اهالی آن تا شهریور امسال از این نعمت برخوردار شدند.

وی اظهار داشت: برای احداث شبکه برق رسانی این روستاها 22 میلیارد ریال اختصاص یافت و مقدمات بازگشت دائم 170 خانوار روستایی به منازل خود با انجام طرح برق رسانی به منطقه فراهم شده است.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق لرستان گفت: منطقه وریان شامل 12 روستا در طول 30 کیلومتر حاشیه رودخانه سیمره قرار دارد که دارای زمین های مستعد کشاورزی و کاشت صیفی جات و بستر فرصت های شغلی در این بخش ها است.

خودنیا افزود: روستاهای چم کبود، سوری مراد آباد، حسن آباد، مولا کش، دولتی مهکی، دولتی ملکشاهی، چم چالکه، چم امیر، درک، میدان کوچک و میدان بزرگ به دلیل شرایط سخت جغرافیایی، سخت گذر بودن منطقه و از طرفی فصلی بودن زندگی برقرسانی نشده بودند.

وی ادامه داد: احداث 52 کیلومتر شبکه فشار متوسط هوایی، احداث 12 پست هوایی و سه کیلومتر شبکه فشار ضعیف از مشخصات اجرایی این طرح است.

وی اضافه کرد: علاوه بر تامین برق روستاها، برق پمپاژهای کشاورزی که در مسیر رودخانه قرار دارند نیز تامین می شود تا با ایجاد شرایط اشتغال و کشاورزی، رونق و آبادانی به روستاها بازگردد.

خودنیا ادامه داد: اقدامات موثری در بخش برق با هدف محرومیت زدایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به حواشی شهرها انجام شده که مهاجرت معکوس از نتایج تاثیرگذار این مهم بوده است.

وی اظهار داشت: سال های گذشته تخلیه روستاها و مهاجرت روستاییان با هدف سکونت در حاشیه شهرها به یک بحران اساسی تبدیل شده بود که با تدابیر دلسوزانه مسئولین نظام مقدس جمهوری اسلامی اقدامات مهمی در راستای توسعه روستاها و تامین خدمات رفاهی از جمله آب، برق، گاز، تلفن، جاده، بهداشت و دیگر امکانات بصورت جهادی انجام شد.

وی با اشاره به شرایط جغرافیای کوهستانی و ژئوفیزیکی لرستان تصریح کرد: این استان داری مناطق سخت گذر با نقاط برف گیر شدید زمستانی است که تامین برق این نواحی در زمستان به یک دغدغه اساسی تبدیل می شود.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق لرستان با بیان اینکه 2 هزار و 696 روستای استان برق رسانی شده، اضافه کرد: با پیگیری های بعمل آمده روستاهای کد دار بدون برق و فاقد جاده قابل دسترسی در حال شناسایی است که در صورت احراز شرایط مشکل برق آنها نیز حل خواهد شد.

آیا شکر موجب دیابت می‌شود؟ بله

آیا شکر موجب دیابت می‌شود؟

زمانی که بیشتر مردم درباره شکر صحبت می کنند، در واقع به ساکارز یا شکر خوراکی که از چغندر یا نیشکر تهیه می شود، اشاره دارند.

دیابت، بیماری است که به واسطه سطوح بالای قند خون شناخته می شود، از این رو، افراد بسیاری فکر می کنند که مصرف شکر می تواند موجب این بیماری شود.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، در شرایطی که مصرف مقادیر زیاد شکر افزوده ممکن است خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد، مصرف این ماده غذایی تنها تکه ای از پازل محسوب می شود.

عوامل دیگری از جمله رژیم غذایی کلی، سبک زندگی و ژنتیک نیز در میزان خطر ابتلا به دیابت تاثیرگذار هستند.

دیابت چیست؟

دیابت زمانی رخ می دهد که بدن دیگر توانایی تنظیم درست سطوح قند خون را ندارد.

این شرایط می تواند زمانی که پانکراس دیگر به میزان کافی انسولین تولید نمی کند، یا زمانی که سلول ها در برابر انسولین تولید شده مقاوم شوند و یا هر دو حالت شکل بگیرد.

انسولین، هورمونی است که انتقال قند از جریان خون به سلول ها را ممکن می سازد، از این رو، هر دو سناریو بالا به افزایش سطوح قند خون منجر می شوند.

سطوح بالای قند خون در بلند مدت می تواند به عوارضی مانند افزایش خطر بیماری قلبی، و همچنین آسیب عصبی و کلیوی منجر شود، از این رو، زیر کنترل داشتن آن اهمیت دارد.

دو نوع اصلی دیابت وجود دارند که هر یک بنابر دلایل مختلفی شکل می گیرند:

نوع 1: زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی به پانکراس حمله کرده و توانایی این اندام برای تولید انسولین را از بین می برد.

نوع 2: زمانی رخ می دهد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی کند، سلول های بدن دیگر به انسولین تولید شده واکنش نشان نمی دهند و یا هر دو.

دیابت نوع 1 نسبتا نادر است و تا حد زیادی ژنتیک در آن نقش دارد و تنها 5 تا 10 درصد از تمام موارد دیابت را شامل می شود.

دیابت نوع 2 که در این مطلب بر آن متمرکز خواهیم شد، بیش از 90 درصد موارد دیابت را شامل می شود و بیشتر به واسطه عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی شکل می گیرد.

شکر چگونه متابولیز می شود؟

زمانی که بیشتر مردم درباره شکر صحبت می کنند، در واقع به ساکارز یا شکر خوراکی که از چغندر یا نیشکر تهیه می شود، اشاره دارند.

ساکارز از یک مولکول گلوکز و یک مولکول فروکتوز که با یکدیگر پیوند تشکیل داده اند، ساخته شده است.

زمانی که ساکارز مصرف می کنید، مولکول های گلوکز و فروکتوز پیش از این که در جریان خون جذب شوند توسط آنزیم هایی در روده کوچک از هم جدا می شوند.

این شرایط سطوح قند خون را افزایش می دهد و سیگنال ترشح انسولین به پانکراس ارسال می شود. انسولین، گلوکز را از جریان خون خارج و وارد سلول ها می کند، جایی که برای تولید انرژی بکار گرفته می شود.

در شرایطی که مقدار کمی فروکتوز نیز می تواند توسط سلول ها جذب شده و برای تولید انرژی استفاده شود، بیشتر آن وارد کبد می شود، جایی که برای تولید انرژی به گلوکز تبدیل می شود یا به منظور ذخیره سازی به چربی تبدیل می شود.

از آنجایی که فروکتوز می تواند به چربی تبدیل شود، مصرف زیاد آن به طور معمول سطوح تری گلیسیرید را افزایش می دهد که ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی و کبد چرب را افزایش دهد.

همچنین، سطوح اسید اوریک در خون انسان به واسطه سوخت و ساز فروکتوز افزایش می یابد. رسوب کریستال های اسید اوریک در مفاصل می تواند ابتلا به بیماری دردناک نقرس را موجب شود.

اگر میزان قند مصرفی شما بیش از آن چیزی باشد که بدن می تواند برای تولید انرژی استفاده کند، مقدار اضافه به اسیدهای چرب تبدیل شده و در قالب چربی بدن ذخیره می شود.

آیا شکر خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد؟

مطالعات بسیاری نشان داده اند افرادی که به طور منظم نوشیدنی های شیرین شده مصرف می کنند با 25 درصد خطر بیشتر برای ابتلا به دیابت نوع 2 مواجه هستند.

در حقیقت، نوشیدن تنها یک نوشیدنی شیرین شده با شکر در روز، جدا از افزایش وزنی که ممکن است موجب شود، می تواند خطر ابتلا به دیابت را 13 درصد افزایش دهد.

افزون بر این، کشورهای که بالاترین میزان مصرف شکر را دارند با بالاترین آمار ابتلا به دیابت نوع 2 نیز مواجه هستند، در شرایطی که کشورهایی با کمترین میزان مصرف شکر، کمترین آمار ابتلا به این بیماری را نیز دارند.

پیوند بین مصرف شکر و دیابت حتی پس از کنترل میزان کلی کالری مصرفی، وزن بدن، مصرف الکل و انجام ورزش همچنان برقرار است.

در شرایطی که این مطالعات ثابت نکرده اند که شکر موجب دیابت می شود، ارتباط بین این دو قوی به نظر می رسد.

پژوهشگران بسیاری بر این باورند که شکر خطر دیابت را هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم افزایش می دهد.

شکر می تواند خطر دیابت را به صورت مستقیم افزایش دهد زیرا فروکتوز بر کبد اثرگذار است و می تواند خطر کبد چرب، التهاب و مقاومت به انسولین را افزایش دهد.

این اثرات ممکن است تولید غیر طبیعی انسولین در پانکراس را موجب شده و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد.

مصرف مقادیر زیاد شکر می تواند به صورت غیر مستقیم نیز خطر بیشتر دیابت به واسطه افزایش وزن و چربی بدن را در پی داشته باشد که عوامل خطرآفرین جداگانه برای ابتلا به دیابت هستند.

مطالعات صورت گرفته روی حیوانات نشان داده اند که مصرف مقدار زیاد شکر ممکن است در ارسال سیگنال لپتین، هورمونی مسئول احساس سیری، اختلال ایجاد کرده و به پرخوری و افزایش وزن منجر شود.

برای کاهش اثرات منفی مصرف شکر فراوان، سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که کمتر از 10 درصد از کالری روزانه از قندهای افزوده تامین شود که به طور طبیعی در مواد غذایی وجود ندارند.

قندهای طبیعی اثری مشابه ندارند

در شرایطی که مصرف مقادیر زیاد از قندهای افزوده با دیابت پیوند خورده است، شرایطی مشابه برای قندهای طبیعی صادق نیست.

قندهای طبیعی در میوه ها و سبزی ها یافت می شوند و طی فرآیند تولید یا پردازش افزوده نمی شوند.

از آنجایی که این نوع قندها در شبکه ای از فیبر، آب، آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی دیگر وجود دارند، به آرامی گوارش و جذب می شوند و احتمال کمتری دارد موجب افزایش سریع و ناگهانی قند خون شوند.

همچنین، میوه ها و سبزی ها با توجه به وزن دارای قند کمتری نسبت به بسیاری از غذاهای پردازش شده هم وزن خود هستند، از این رو، مصرف آنها را راحت‌تر می توان زیر کنترل داشت.

به عنوان مثال، یک هلو با توجه به وزن خود تقریبا دارای 8 درصد قند است، در شرایطی که یک شکلات اسنیکرز حاوی 50 درصد قند است.

در شرایطی که نتایج پژوهش ها یکدست نیستند، برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف حداقل یک وعده میوه در روز در مقایسه با عدم مصرف میوه خطر دیابت را 7 تا 13 درصد کاهش می دهد.

درباره آبمیوه چطور؟

نتایج پژوهش ها درباره نوشیدن آبمیوه و افزایش خطر دیابت نیز یکدست نیستند.

برخی مطالعات پیوندی بین نوشیدن آبمیوه و ابتلا به دیابت را نشان داده اند، که شاید دلیل آن محتوای قند بیشتر و فیبر کمتر آبمیوه باشد.

با این وجود، همه مطالعات نشان دهنده نتیجه ای مشابه نبوده اند، در نتیجه، به انجام پژوهش های بیشتر در این زمینه نیاز است.

درباره شیرین های کننده های طبیعی چطور؟

اگرچه شیرین کننده های طبیعی مانند عسل، شربت افرا یا آگوا از منابع گیاهی طبیعی سرچشمه می گیرند، اما همانند شکر خوراکی روند پردازش قابل توجهی را پشت سر می گذراند.

این محصولات حاوی مقادیر زیادی ساکارز و فروکتوز هستند و زمانی که در پخت و پز استفاده می شوند به عنوان منابع قند افزوده در نظر گرفته می شوند.

از این رو، همانند قندهای افزوده دیگر باید حد اعتدال را در مصرف آنها رعایت کرد و در حالت ایده آل کمتر از 10 درصد از کالری های دریافتی روزانه شما را تشکیل دهند.

آیا شیرین کننده های مصنوعی خطر دیابت را افزایش می دهند؟

شیرین کننده های مصنوعی توسط انسان تولید می شوند و مواد شیرینی هستند که انسان برای انرژی نمی تواند آنها را متابولیز کند. بر همین اساس، آنها شیرینی بدون هیچ کالری را فراهم می کنند.

اگرچه شیرین کننده های مصنوعی سطوح قند خون را به ناگاه و سریع افزایش نمی دهند، اما همچنان با مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 پیوند خورده اند.

نوشیدن تنها یک قوطی نوشابه رژیمی در روز در مقایسه با نوشابه معمولی با افزایش 25 تا 67 درصدی خطر دیابت نوع 2 پیوند خورده است.

این که چرا شیرین کننده های مصنوعی خطر دیابت را افزایش می دهند، روشن نیست، اما چند نظریه در این زمینه وجود دارند.

بنابر یک نظریه، محصولات حاوی شیرین کننده های مصنوعی هوس های غذایی برای خوراکی های شیرین را افزایش می دهند و به مصرف بیشتر شکر و افزایش وزن منجر می شوند که خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهند.

نظریه ای دیگر بیان می کند که شیرین کننده های مصنوعی در توانایی بدن برای جبران درست کالری های دریافتی از شکر اختلال ایجاد می کند زیرا مغز مزه شیرین را با کالری صفر ارتباط می دهد.

همچنین، برخی پژوهش ها نشان داده اند که شیرین کننده های مصنوعی می توانند نوع و تعداد باکتری های ساکن روده بزرگ را تغییر دهند که ممکن است به عدم تحمل گلوکز، افزایش وزن و دیابت منجر شود.

در شرایطی که به نظر می رسد بین شیرین کننده های مصنوعی و دیابت ارتباطی وجود دارد، پژوهش های بیشتری برای درک بهتر و دقیق این ارتباط نیاز است.

عوامل خطرآفرین دیگر برای دیابت

در شرایطی که مصرف مقادیر زیاد قند افزوده با افزایش خطر دیابت پیوند خورده است، عوامل دیگری نیز در این زمینه نقش دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

وزن بدن: پژوهش ها نشان داده اند که چاقی یکی از عوامل خطرآفرین اصلی برای دیابت نوع 2 است، اما از دست دادن 5 تا 10 درصد وزن بدن می تواند این خطر را کاهش دهد.

ورزش: افرادی که یک سبک زندگی کم تحرک را دنبال می کنند، در مقایسه با آنهایی که فعال هستند، دو برابر احتمال بیشتری دارد به دیابت نوع 2 مبتلا شوند. تنها 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته می تواند این خطر را کاهش دهد.

سیگار کشیدن: کشیدن 20 نخ سیگار یا بیشتر در روز خطر دیابت را بیش از دو برابر افزایش می دهد، اما ترک سیگار می تواند خطر را به حالت عادی بازگرداند.

آپنه خواب: آپنه خواب، شرایطی که در آن مسیر تنفس هنگام خواب مسدود می شود، یک عامل خطرآفرین منحصر به فرد برای دیابت است.

ژنتیک: اگر یکی از والدین شما به دیابت نوع 2 مبتلا باشد، خطر ابتلا به این بیماری 40 درصد افزایش می یابد و اگر هر دو به آن مبتلا باشند، میزان خطر تا 70 درصد افزایش می یابد.

رژیم غذایی مناسب برای کاهش خطر دیابت

افزون بر کاهش مصرف قندهای افزوده، تغییرات بسیاری را می توانید برای کاهش خطر دیابت مد نظر قرار دهید:

یک رژیم غذایی حاوی مواد غذایی کامل را دنبال کنید. رژیم های غذایی سرشار از مغزهای خوراکی، میوه ها، سبزی ها و غلات کامل با کاهش خطر دیابت پیوند خورده اند.

قهوه بنوشید. نوشیدن قهوه ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. هر فنجان قهوه روزانه با 7 درصد خطر کمتر دیابت مرتبط است.

سبزی های برگدار سبز مصرف کنید. دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از سبزی های برگدار سبز با 14 درصد خطر کمتر دیابت پیوند خورده است.

اگر کاهش مصرف قندهای افزوده برای شما دشوار به نظر می رسد، می توانید این روند را با کاهش مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر آغاز کنید که یکی از منابع اولیه قندهای افزوده در برخی رژیم های غذایی مانند رژیم غذایی استاندارد آمریکایی هستند.

این تغییر کوچک می تواند اثری بزرگی به همراه داشته باشد.

فهرست مواد تشکیل دهنده و جدول مواد مغذی محصولات مختلف را به دقت مطالعه کنید زیرا بیش از 50 نام مختلف برای قند در محصولات غذایی استفاده می شود. شناخت آنها نخستین گام برای کاهش مصرف است.