پایگاه خبری تحلیلی تراز: در
آیات ۱۶۳ تا ۱۶۵ سوره اعراف به سرنوشت قومی اشاره می شود که حکم الهی در
خصوص ماهی نگرفتن در روز شنبه را زیر پا گذاشتند. البته مطابق روایات این
قوم برای کارشان متوسل به حیله یا همان کلاه شرعی شدند! مجازات و کیفر الهى
که با شدت درباره این گروه جارى شد، نشان مى دهد که چهره واقعى گناه هرگز
با دگرگون ساختن ظاهر آن و به اصطلاح کلاه شرعى درست کردن، دگرگون نمى
گردد، حرام، حرام است، خواه صریحا انجام گیرد، یا زیر لفافه هاى دروغین و
عذرهاى واهى.
آنها که تصور مى کنند، گناه را مىتوان با تغییر چهره
صورى تبدیل به یک عمل مجاز کرد در حقیقت خود را فریب مى دهند، و بدبختانه
این کار در میان بعضى از بی خبرانى که خود را به دین منتسب مى کنند، فراوان
دیده مى شود و همانست که چهره مذهب را در نظر افراد دور افتاده سخت بدنما
کرده است.
«و (اى پیامبر!) از آنان
دربارهى (مردم) آن آبادى که کنار دریا بود سؤال کن! آن گاه که (به قانون،)
در روز شنبه تجاوز مى کردند، هنگامى که روز تعطیلى (شنبه)، ماهى ها (به
روى آب در) کنارههاى دریا به نزد آنان مى آمدند، و (لى) روزى که تعطیل
نبودند، ماهیان آشکار نمى شدند. ما این گونه آنان را به خاطر تجاوز و
فسقشان آزمایش مى کردیم.» (اعراف، آیه ۱۶۳)
***
سه نکته:
* ماجرای کلاه شرعی بوسیله حوضچه هاى ساحلى چه بود!؟
گروهى
از بنى اسرائیل (مردم ایله) که در ساحل دریا زندگى مى کردند، به فرمان خدا
در روزهاى شنبه صید ماهى براى آنها ممنوع بود، امّا در همان روز، ماهىهاى
دلخواه آنان جلوهگرى بیشترى مىکردند و مردم را بیشتر وسوسه مىکردند! که
این خود آزمایش الهى بود. این قوم، قانون الهى را مزوّرانه شکستند و با
ساختن حوضچه هاى ساحلى و بستن راه فرار و خروج ماهى هایى که روزهاى شنبه به
آن وارد مى شدند، روز یکشنبه به راحتى آنها را صید مىکردند و ادّعا مى
کردند که از فرمان الهى تخلّف نکرده و روز شنبه صید نکرده اند.
** آزمایش سخت الهی
گاهى
آزمایش الهى، در صحنه هایى است که تمایلات انسان به اوج مى رسد، چنان که
در این آیه منع از صید و آزمایش در حالى است که ماهیان بیشتر خود را نشان
مىدهند، «تَأْتِیهِمْ حِیتانُهُمْ» یا در آیه ۹۴ سوره مائده که سخن از
تحریم شکار در حالت احرام است، مى خوانیم: «لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللَّهُ
بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ» آنجا که
شکار، در دسترس و در تیررس است، منع صید در آن حالت، یک آزمایش الهى است.
*** پیشبینی پیامبر (ص) از رواج رشوه خواری در جامعه ما
در نهج البلاغه مىخوانیم که على (ع) از پیامبر (ص) چنین نقل مى کند:
"روزى
فرا مى رسد که مردم به وسیله اموالشان آزمایش مى شوند، بر خدا منت مى
گذارند که دیندارند، و در عین حال در انتظار رحمت اویند و از مجازات او خود
را در امان مى بینند.
یستحلون حرامه بالشبهات الکاذبة و الاهواء الساهیة فیستحلون الخمر بالنبیذ و السحت بالهدیة و الربا بالبیع.
"حرام
خدا را با شبهات دروغین و خیالات واهى حلال مى شمرند، شراب را تحت عنوان
نبیذ و رشوه را به عنوان هدیه (و حق و حساب) و ربا را به نام بیع، براى خود
حلال می پندارند" (نهج البلاغه آخر خطبه ۱۵۶).