آقای مطهری نماینده مردم در مجلس: پاسداری از اسلام در جلوگیری از ابراز عقیده دیگران نیست

مطهری: پاسداری از اسلام در جلوگیری از ابراز عقیده دیگران نیست

ماجرای فیش‌های نامتعارف از سوی برخی‌ها با جار و جنجال فراوان مطرح شد اما دیوان محاسبات افرادی که از این حقوق‌های غیر متعارف برخوردار بودند را 397 نفر اعلام کرده است.

نائب رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: راه حفظ اعتقادات اسلامی این نیست که نگذاریم دیگران حرف‌های خود را بزنند.

به گزارش ایسنا، علی مطهری غروب روز گذشته در همایش تحقق آرمان‌های انقلاب با تمرکز بر عدالت و آزادی که از سوی مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه سمنان برگزار شد، اظهار کرد: این تصور که می‌توان با ممانعت از ابراز عقیده دیگران، از دین و اسلام پاسداری کرد، تصور کاملا اشتباهی است.

وی بخش مهمی از اتهامات مالی را سیاسی ارزیابی و با بیان اینکه در ماجرای فیش‌های حقوقی نیز حقیقت ماجرا آن‌گونه که می‌گفتند نبود، تصریح کرد: ماجرای فیش‌های نامتعارف از سوی برخی‌ها با جار و جنجال فراوان مطرح شد اما دیوان محاسبات افرادی که از این حقوق‌های غیر متعارف برخوردار بودند را 397 نفر اعلام کرده است.

عضو فراکسیون امید مجلس با بیان اینکه اهداف سیاسی پشت این‌گونه برنامه‌ها است افزود: در همین ماجرای حقوق‌های نامتعارف آخر کار معلوم شد تعداد آنهایی که بیشتر از 20 میلیون تومان حقوق دریافت کردند، برخلاف گفته‌ها کم است.

وی بی‌انظباطی مالی حاکم را عامل این‌گونه تخلف‌ها خواند و با اشاره به انحلال سازمان برنامه و بودجه در دوران دولت قبل تصریح کرد: متاسفانه از چند سال پیش در سایه عدم عمل به وظایف نظارتی دستگاه‌های متولی یک بی‌انضباطی مالی در کشور به‌وجود آمد که بسیاری از این تخلف‌ها ریشه در آن دارد.

نائب رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همه این تخلف‌ها به معنای اختلاس نیست به ماجرای صندوق فرهنگیان اشاره و اضافه کرد: در حال حاضر در همین ماجرای صندوق فرهنگیان ممکن است عده ای تصور کنند، چند نفر این پول به اصطلاح 8 هزار میلیاردی را بین خود تقسیم کردند در حالی که حقیقت ماجرا این‌گونه نیست.

مطهری گفت: بخش عمده این 8000 میلیارد تومان تسهیلاتی است که بدون ضابطه و البته با اخذ وثیقه پرداخت شده و یا بخشی نیز مطالباتی است که صندوق از برخی افراد دارد و دستگاه قضایی نیز می‌تواند با پیگیری جدی، این پول‌ها را به صندوق برگرداند.

فداکردن عدالت و آزادی پای مصلحت از بزرگترین مشکلات امروز ما است

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی از آنچه فداکردن عدالت و آزادی در پیش پای مصلحت می‌خواند، انتقاد کرد.

وی با اشاره به آرمان‌های انقلاب از جمله استقلال، اخلاق و معنویت به تشریح مفهوم و معیارهای عدالت و آزادی پرداخت و اظهار کرد: فداکردن عدالت و آزادی به پای مصلحت یکی از بزرگترین مشکلات امروز در کشور ما است.

نماینده مردم تهران افزایش جرم و جنایت و خرافه‌گرایی را از نتایج بی‌عدالتی در جامعه دانست و با اشاره به بی‌طرفی و میانجی‌گری حضرت علی(ع) در ماجرای قتل عثمان، افزود: اصرار بر موضع‌گیری‌های افراد نسبت به وقایع پس از انتخابات 88 امری غیر منطقی و غیر ضروری است که به وحدت جامعه آسیب می‌زند.

عضو فراکسیون امید با انتقاد از فداکردن مصلحت‌آمیزانه عدالت و آزادی از سوی تفکری که دین را مقیاس عدالت می‌داند در عین حال بر لزوم توجه به قانون اساسی در همه شرایط تاکید کرد.

مطهری با انتقاد از افرادی که در انتخابات 88 سعی کردند احمدی‌نژاد را گزینه رهبری معرفی کنند گفت: این رفتار شروع اتفاقات پس از انتخابات سال 88 بود.

وی به نقش احمدی‌نژاد و برخی از اعضای شورای نگهبان در آن حوادث اشاره و خاطرنشان کرد: در تحلیل ماجراهای 88 باید همه جوانب را در نظر گرفت.

علی مطهری در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان، موضوع حصر را در مخالفت با قانون اساسی و غیر قانونی دانست و از سکوت در برابر این موضوع و عدم رسیدگی به آن انتقاد کرد.

وی همچنین ممنوع‌التصویری رئیس دولت اصلاحات را مصوبه‌ای بر خلاف قانون اساسی دانست و با انتقاد از صدور این حکم بدون روال‌های قانونی گفت: هر گونه حکم باید از سوی دادگاه و پس از طی مراحل قانونی صادر شود.

رئیس جمهور روحانی: اسلام دین مشکلات و سختی‌ها نیست

روحانی: اسلام دین مشکلات و سختی‌ها نیست/ برخی انقلابی‌نماها مسائل کشور را درک نمی‌‍کنند

ما اکنون در میزان فروش نفت انتخاب ارز برای فروش نفت و همچنین فروش نفت به سایر کشورهای آزادی انتخاب داریم و صادرات نفت خام ما در ماه اخیر از 2 میلیون بشکه هم فراتر رفته است. اکنون دیگر نمی‌توانند به ما بگویند فقط به چند کشور نفت بفروشید.

رئیس جمهور با تشکر از همکاری خوب دولت و مجلس، گفت: تردیدی ندارم که هماهنگی و همکاری بیشتر دولت و مجلس به نفع مردم بزرگوار ایران است.

به گزارش ایسنا، حسن روحانی صبح امروز در جلسه رأی اعتماد نمایندگان مجلس به وزرای پیشنهادی دولت، اظهار کرد: دولت یازدهم در آغاز فعالیتش با مشکلات بزرگی روبرو برود که شاید بتوان نام آنها را بحران نامید.

وی در ادامه افزود: دولت در آغاز کار با تورم 40، رشد منفی، عدم اشتغال خالص یعنی نزدیک به صفر، تحریم‌های شدید سازمان ملل و قطعنامه‌های شورای امنیت مواجه بود. اگر بگویم دولت در بخش سیاست خارجی و اقتصاد با معضلات شبه بحران مواجه بوده، سخنی به مبالغه نگفته‌ام. به همین دلیل دولت ناچار بود در اولین‌ قدم‌های فعالیت خود به بحث سیاست خارجی و اقتصاد بیش از سایر بخش‌ها توجه کند. ضمن اینکه دولت معتقد است زیربنایی‌ترین مسأله فرهنگ است اما به دلیل شرایط خاص مقطع آغاز به کار دولت، توجهات به آن بود که ما از معضل پیچیده سیاست خارجی و اقتصادی عبور کنیم.

رئیس جمهور در ادامه افزود: ملت بزرگ ایران با حضورش در انتخابات سال 92 با صدای بلند مسیر و راه اعتدال را برگزید و این فریاد را بار دیگر در اسفند 94 تکرار کرد. در واقع مردم نشان دادند که چگونه باید مسائل ملی و نیازهای آنها حل و فصل شود.

رئیس دولت تدبیر و امید همچنین با اشاره به اینکه دولت در زمینه اقتصاد کلان قدم‌های روشنی برداشته است و آمار و شاخص‌ها به خوبی گواه این مسأله است،‌ تصریح کرد: دولت تورم را یک رقمی کرد و رشد اقتصادی را به 4.4 درصد رساند و هدف‌گذاری دولت تا پایان سال دستیابی به رشد 5 درصدی است. در زمینه اشتغال ما بسیار عقب هستیم زیرا 1 میلیون و 200 هزار نفر وارد بازار کار شده‌اند و بیش از 700 هزار نفر هم آمار اشتغال داشته‌ایم اما برای رسیدن به نقطه مطلوب یعنی ایجاد اشتغال برای 1 میلیون و 200 هزار نفر، حداقل 500 هزار نفر فاصله داریم.

در زمینه اشتغال ما باید اهتمام بیشتری به خرج دهیم

رئیس جمهور تأکید کرد: در زمینه اشتغال ما باید اهتمام بیشتری به خرج دهیم. همه تلاش دولت هم ایجاد اشتغال بیشتر  از طریق تحرک لازم در بنگاه‌های کوچک و متوسط است. ستاد اقتصاد مقاومتی همین مسیر را دنبال می‌کند. گرچه ما تا رشد 8 درصدی فاصله داریم اما آمارها و شاخص‌ها به ما می‌گوید که مسیر را درست انتخاب کرده‌ایم.

روحانی با بیان اینکه هدف ما در اقتصاد ایجاد آرامش،‌ اعتماد و امید به آینده بود،‌ گفت: آمارهای بانک مرکزی به ما می‌گوید امید مردم به آینده اقتصاد کشور بیشتر شده است یعنی مسیر درستی انتخاب شده است. رشد اقتصادی سه ماه اخیر ما و شرایط روابط خارجی ما به ما می‌گوید ما در مسیر درستی حرکت می‌کنیم.

وی با اشاره به مذاکرات هسته‌ای، اظهار کرد: یکی از نتایج مذاکرات گسترش انتخاب آزاد برای ملت ایران است. ما اکنون در میزان فروش نفت انتخاب ارز برای فروش نفت و همچنین فروش نفت به سایر کشورهای آزادی انتخاب داریم و صادرات نفت خام ما در ماه اخیر از 2 میلیون بشکه هم فراتر رفته است. اکنون دیگر نمی‌توانند به ما بگویند فقط به چند کشور نفت بفروشید.

دیگر در جهان رقابت برای تحریم بیشتر علیه ایران وجود ندارد

روحانی در ادامه صحبت های خود در پاسخ به عده ای که می گویند برجام چه کار کرده؟ اظهار کرد: برجام راه انتخابی ملت ایران را برای تعامل با جهان، صادرات و واردات و انتخاب  نوع مشتری و کالا هموار کرد. امروز ما خود با اقتدار و استقلال کالا را از هر کشوری انتخاب می کنیم.

رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: امروز دیگر در جهان رقابت برای تحریم بیشتر علیه ایران وجود ندارد بلکه جهان به این نقطه رسیده که باید با زبان تکریم و احترام با ملت ایران سخن بگوید؛ امروز در شرایطی قرار داریم زبان آنهایی که از ایران هراسی سخن می گفتند به لکنت افتاده و شنوندگان آنها هر روز کمتر می شود و افکار عمومی به جای فرود آوردن سر تکریم در برابر حرف غلط آنها، لبخند تمسخر می زند.

وی تاکید کرد: آنچه که برای دولت به عنوان بار اصلی که ملت ایران بر دوش دولت ، نمایندگان مجلس و قوای دیگر قرار داده بودند، مطرح بود، عبور از بحران ها و شبه بحران ها، شرایط مناسب برای روابط خارجی با دنیا و مسیر درست برای حرکت اقتصادی برای داخل و آرامش در اقتصاد و همچنین گشایش در سیاست خارجی بود. هر روز که می گذرد ما گشایش نویی را مشاهده می کنیم.

روحانی افزود: ما حتی در برابر بد عهدی برخی کشورها که همواره در طول تاریخ بد عهد بوده اند، آنها را گام به گام مجبور می کنیم تا به تعهدات خود عمل کنند.

رئیس جمهور کشورمان با اشاره به مواجهه کشور در بخش های مختلف با تحول و گشایش اظهار کرد: هر روز حتی در مسائلی که همه مشکلات آن مانند روابط بانک ها به صورت صد در صد حل نشده، شاهد ایجاد گشایشی نو در روابط با بانک های جهان هستیم.

وی تاکید کرد: حتی در زمینه فناوری هسته ای هر روز با گشایش های نویی مواجه هستیم در همین راستا چنانچه دیروز نمی توانستیم یک گرم کیک زرد وارد کشور کنیم امروز 100 تن  کیک زرد را به داخل کشور وارد می کنیم. همچنین چنانچه روزی می گفتند محصول نطنز غیر قانونی است و باید منهدم شود و حتی باید پیچ و مهره های آن باز شود امروز محصول نطنز را آزادانه و با افتخار به دنیا صادر می کنیم. چنانچه نیز روزی می گفتند آب سنگین بر خلاف مقررات بین المللی  است و باید تعطیل شود، امروز آب سنگین را با دریافت پول نقد به آمریکا و روسیه می فروشیم.

روحانی خاطر نشان کرد: آیا این همه کاری که ملت بزرگ ایران با رهنمودهای مقام معظم رهبری و دیپلمات ها و حمایت و کمک مجلس برای باز کردن قفل تحریم‌های غلط که علیه ملت ایران ایجاد شده بود، انجام داد افتخار ملی برای ما نیست؟

دولت موظف بود در گام اول گره های اصلی اقتصاد را باز کند

رئیس جمهور کشورمان در ادامه جلسه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت با بیان اینکه دولت موظف بود در گام اول گره های اصلی اقتصاد را باز کند تاکید کرد: چنانچه امروز تسهیلاتی که سیستم بانکی به بنگاه های اقتصادی طی شش ماه اول امسال داد با سال گذشته را مقایسه کنیم می بینیم که 40 الی 45 درصد ارقام تسهیلاتی افزایش یافته که این به معنای حرکت در مسیر رونق اقتصاد است. همچنین پیشی گرفتن صادرات غیر نفتی بر واردات و قرار گرفتن بار اصلی بودجه بر دوش درآمدهای غیر نفتی به جای درآمدهای نفتی به معنای حرکت در مسیر رونق اقتصادی و بودجه ریزی در مسیر درست است.

وی در ادامه با بیان اینکه امروز در روابط خارجی در جهان در شرایط مناسب تری نسبت به سال های گذشته هستیم خاطر نشان کرد: این که مشاهده می کنیم رژیم غاصب صهیونیستی از تحرک سیاست های خارجی و اقتصادی ما  بسیار عصبانی است و همچنین این که می بینیم در منطقه بر عصبانیت کشورهای کم هوشی مثل عربستان افزوده می شود به آن معناست که راه و مسیر ما به درستی انتخاب شده است.

ما دولتی نبودم که هر از چند گاهی چند وزیر را برای ترمیم کابینه عزل کنیم

روحانی با تاکید بر اینکه اساس کار دولت یازدهم بر مبنای ترمیم مداوم کابینه شکل نگرفته است گفت: ما دولتی نبودم که هر از چند گاهی چند وزیر را برای ترمیم کابینه عزل کنیم یا استعفای آنان را بپذیریم و افراد جدیدی را به مجلس معرفی کنیم.

رئیس جمهور ادامه داد: دورانی بود که ترمیم کابینه قاعده شده بود و تثبیت کابینه به استثناء تبدیل شده بود اما امروز تثبیت کابینه و مدیریت قاعده دولت است اما در عین حال اگر جایی لازم ببینیم که ترمیم کابینه سرعت حرکت دولت را افزایش می دهد و جهت حرکت دولت را تغییر نمی دهد این کار را انجام می دهیم.

روحانی تصریح کرد: دولت بر جهت و هدفی که انتخاب کرده و همچنین پیمانی  که با مردم بسته است تا روز آخر خواهد ایستاد و از فشار، نقد غیر منصفانه و تخریب هراسی ندارد بلکه آنچه که برای دولت مهم است رضای خدا، خشنودی مردم و پیشرفت و عزت ملی است. این که برخی از اقتدار ملی خوشحال نمی شوند باید در ذهن، گذشته و افکار خود دقت بیشتری کنند و علت آن را دریابند.

وی همچنین با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در جلسه شب گذشته مقابله با آسیب های اجتماعی  با تاکید بر اینکه ایرانی اقتدار ایران را می خواهد، اظهار کرد: دیشب مقام معظم رهبری در جلسه مهم مقابله با آسیب های اجتماعی فرمودند که برای مبارزه با آسیب های اجتماعی حتی آنهایی که به دین و اسلام اعتقادی ندارند، اگر ایران را قبول دارند، باید با همه توان وارد میدان شوند.

وی خاطر نشان کرد: ایشان همچنین فرمودند حتی اگر کسی در عشقش به ایران تردیدی باشد و در وجدان سالم او تردیدی نباشد، باید با همه توان برای مقابله با آسیب های اجتماعی آماده شود و تحرک داشته باشد.

 آمار اعتیاد و طلاق در شش ماهه گذشته کاهش یافته است

رئیس جمهور گفت: رهبری در جلسه دیشب آسیب های اجتماعی نام دستگاه هایی را بردند که مسائل از طریق آنها حل شود که نام سه وزراتخانه آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد و ورزش و جوانان جز ءآنها بود. این سه وزیری هم که معرفی شدند حوزه مسئولیت آنها در زمینه فرهنگی و اجتماعی است.

روحانی با بیان اینکه مگر می شود در جامعه ای زندگی کنیم که اعتیاد آن رو به افزایش باشد اظهار کرد: البته  آمار اعتیاد و طلاق در شش ماهه گذشته کاهش یافته است یعنی اینکه مسیری که انتخاب کرده ایم درست است و باید گام های بلندتری برداریم.

رئیس دولت تدبیر و امید همچنین با بیان اینکه چرا در 10 ماهه پایانی دولت کابینه ترمیم شد اظهار کرد: اگر ضرورتی اقتضا کند و نشاط بیشتر و مدیر تازه نفس تری نیاز باشد، رئیس جمهور تردیدی به خود راه نمی دهد زیرا اصل ما ادامه خدمت با نشاط به مردم است.

روحانی با اشاره به اینکه وزارت آموزش و پرورش در سراسر کشور عدالت آموزشی،  اجتماعی و فرهنگی ایجاد می کند تصریح کرد: اولین نهادی که به نوجوانان کمک می کند نهاد آموزش و پرورش است. دستگاهی هم که می تواند به جامعه نشاط بخشد وزارت ورزش است. آمار وزیر بهداشت درباره میزان افسردگی نگران کننده است قبل از اینکه وزارت بهداشت افسردگی را درمان کند باید وزارت ورزش اقدام کند. زیر نسل جوان به امیدواری نیاز دارد و این امیدواری باید به جوانان داده شود.

وی افزود: چرا برخی رسانه ها در نسل جوان ناامیدی پمپاژ می کنند؟ چرا در شرایطی ناامیدی را ترویج می دهند که همه کشورهای نفت خیز حتی عربستان دچار بحران اقتصادی هستند و از ذخایر سال های قبل خود استفاده می کنند و این تنها ایران است که در این شرایط هم تورمش را کاهش داده هم رشد اقتصادی  و اشتغال داشته و هم 30 میلیارد دلار به ذخیره خود افزوده است.

ایران امن ترین و بهترین کشور برای سرمایه گذاری است

وی خاطر نشان کرد: برخی انقلابی نما که مسائل کشور را درک نمی کنند ناامیدی را در کشور رواج می دهند این در حالی است که همه نهادهای اقتصادی و مالی دنیا اعتراف دارند که ایران امن ترین و بهترین کشور برای سرمایه گذاری است. ما اگر زبان و فکرمان را واحد کنیم آن وقت جاذبه کشور برای جذب سرمایه بیشتر شده و امید جوانان افزایش می یابد و آیا در این شرایط جوانان به سمت مواد مخدر، فساد و یا الکل می روند؟

روحانی با اشاره به اهمیت وزارت ورزش و جوانان گفت: به آقای سلطانی فر گفته ام ورزش همگانی و قهرمانی مهم است اما از این دو مهم تر، مساله جوانان است. متاسفانه ما این دو را با هم مخلوط کرده ایم حالا باید با شما نمایندگان مشورت کنیم تا شاید راه حل بهتری پیدا کنیم. ما باید جوانان را نسبت به آینده امیدوار کرده و نشاط جسمی و روحی آنان را افزایش دهیم تا جوانان در زمینه سیاست، مسائل اجتماعی، خیریه، هویت ایرانی اسلامی و علم و تحصیل وارد شوند. ما نباید وقت خالی برای جوانان بگذاریم.

رئیس جمهور با بیان اینکه ما باید فضای مجازی را غنی کنیم و محتوای فضای مجازی بسیار اهمیت دارد خاطر نشان کرد: کسی علیه فرهنگ ما جاذبه ایجاد می کند بعد ما با ابزار می جنگیم. ابزار که تقصیری ندارد آنی که مقصر است محتواست ما باید محتوا را غنی کنیم، این تقصیر ماست که محتوا را غنی نکرده ایم.

روحانی در ادامه تاکید کرد: اگر می خواهید در اقتصاد و علم و تکنولوژی پیشرفت کرده باید به فرهنگ توجه کرده و در این زمینه سرمایه گذاری کنیم. دولت، دادگاه و نیروی اطلاعاتی و پلیسی نمی توانند به تنهایی با فساد مقابله کنند. مبارزه با فساد از فرهنگ آغاز می شود ما باید با  استفاده از ایمان، امید، اعتماد، علم و دانش و هویت ایرانی اسلامی جامعه سالمی داشته باشیم.

وی همچنین اظهار کرد: برای برخی بالا و پایین کردن اقتصاد لذت بخش است. دستگاهی وامی داده و بازپرداخت آن به تعویق افتاده اما بدهی معوق را اختلاس می دانند. باید با فساد مقابله کنیم نه اینکه آن را بزرگ کنیم بعضی ها فساد را در جامعه عادی سازی می کنند که ما باید حواسمان جمع باشد تا کار بد شیوع نیابد. این کشور اسلامی است، نگذارید کسانی که به کشور ما خیانت کرده اند به استناد حرف های نادرست در داخل کشور، کشور و نظام را هو کنند.

صالحی امیری دغدغه های نظام را می شناسد

رئیس جمهور با تشکر از تلاش های علی جنتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: آقای جنتی استعفا داد و البته به یک مدیر با روحیه جدید هم نیاز بود. صالحی امیری یک جامعه شناس فرهنگی است که در شورای عالی امنیت ملی و مرکز تحقیقات استراتژیک با وی همکاری کرده ام. هر جا که بوده، کارش مورد رضایت بود و وی پر تلاش و با روحیه  است. صالحی امیری صاحب کتاب ها و مقالات متعددی است، در دانشگاه تدریس می کند و در امور فرهنگی برنامه ریز است.

روحانی افزود: او مدتی در مغز استخوان نظام فعال بوده، دغدغه های نظام را می شناسد و به تنوع فرهنگی کشور تسلط دارد. جاذبه وزیر ارشاد برای نخبگان، هنرمندان و نویسندگان باید زیاد باشد. صالحی امیری در این زمینه امتحان خود را در کتابخانه ملی پس داده است. او کتابخانه ملی را به محل رفت و آمد نخبگان و فرهیختگان تبدیل کرد. امیدواریم با انتخاب صالحی امیری شاهد کاهش فاصله در امور اجتماعی و فرهنگی باشیم نباید یکی راست راست باشد و یکی چپ چپ و باید به یکدیگر نزدیک شویم.

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه اسلام دین مشکلات و سختی‌ها نیست،‌ اظهار کرد: باید بتوانیم به خوبی اسلام آسان و پرجاذبه را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی کنیم و در عین حال نسبت به اصول خود و اسلام و هویت ایرانی‌مان ذره‌ای کوتاه نیاییم.

وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در مسائل فرهنگی بسیار حساس و صاحب‌نظر هستند، ادامه داد: باید به نکاتی که مدنظر ایشان است دقت شود و با مواردی که ایشان حساسیت دارند  با حساسیت برخورد صورت گیرد تا ان‌شاءالله وزارت ارشادی داشته باشیم که همه مردم در مسیر نشاط، فرهنگ اسلامی و هویت دینی قرار بگیرند.

مطمئنم سلطانی‌فر این بار مسئولیت را به خوبی به مقصد می‌رساند

روحانی در ادامه با اشاره به وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان، خاطرنشان کرد: آقای سلطانی‌فر چهره‌ای آشنا هستند که فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و ورزشی داشته‌اند و علاقه بسیاری به مسأله ورزشی دارند و دنبال کننده امور ورزشی هستند. ایشان مدیر توانمندی هستند و در طی سه سال حضور در بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی کار بسیار خوبی انجام داده‌اند و شاهد پیشرفت خوبی در زمینه جذب گردشگران و همچنین ثبت میراث‌های فرهنگی و اعتلای فرهنگ ایرانی و رونق صنایع دستی بوده‌ایم.

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه مسأله ورزش و جوانان برای دولت یازدهم بسیار اهمیت دارد، گفت: مطمئنم که آقای سلطانی‌فر این بار مسئولیت را به خوبی به مقصد می‌رساند و با روحیه و نشاطی جدید و نفسی نو با همکاری و حمایت مجلس شاهد پیشرفت بسیار خوبی در وزارت ورزش و جوانان خواهیم بود.

روحانی در ادامه صحبت‌های خود در جلسه رأی اعتماد وزرای پیشنهادی دولت با بیان اینکه آموزش و پرورش مهمترین نهاد فرهنگی کشور است، خاطرنشان کرد: هیچ نهاد فرهنگی مهم‌تر و کارسازتر از آموزش و پرورش در کشور وجود ندارد. بیش از 13 میلیون دانش‌آموز در کلاس‌های درس و تعداد بسیار زیادی معلم دلسوز در سراسر کشور زیر نظر این وزارتخانه هستند که اداره آن کار بسیار سختی است.

دانش آشتیانی فعالیت بسیاری در آموزش عالی و تجربه خوبی در آموزش و پرورش دارد

وی با تقدیر از اقدامات فانی وزیر پیشین این وزارتخانه طی سه سال گذشته، اظهار کرد: امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که باید از نیروی جدیدی با توانمندی خوب استفاده و بهره‌برداری کنیم. دولت در این زمینه کار بسیاری انجام داده است. حتی در زمینه مسائل مادی علیرغم اینکه در این زمینه طی سال گذشته و امسال با شرایط ایده‌آل فاصله داشته‌ایم در طول سه سال دولت یازدهم اعتبارات این وزارتخانه به بیش از دو برابر افزایش یافته است و هزینه‌های جاری این وزارتخانه از 14 هزارو 500 میلیارد تومان در سال 92 به 30 هزار میلیارد تومان در سال جاری افزایش یافته است.

رئیس جمهور افزود: همچنین طی جلسه یکشنبه هیأت دولت تصمیم گرفته شد که 4 هزار میلیارد تومان اعتبار از طریق اوراق صکوک اجاره در اختیار این وزارتخانه قرار بگیرد تا برای پاداش بازنشستگان و سایر مطالبات این وزارتخانه استفاده شود.

روحانی با بیان اینکه فاصله میان آموزش عالی و آموزش و پرورش یکی از مسائل پیش روی کشور است، اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا این دو یک وزارتخانه هستند اما در کشور ما دو وزارتخانه جداگانه‌ وجود دارد. این دو وزارتخانه باید به هم نزدیک باشند و وزارتخانه دوم باید پذیرای فارغ‌التحصیلان وزارتخانه اول باشد و هر دو باید یک مسیر را انتخاب و طی کنند. در همین راستا فردی را به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش معرفی کرده‌ایم که دارای مراتب علمی از بهترین دانشگاه‌های دنیا است.

وی افزود: دانش آشتیانی فعالیت بسیاری در آموزش عالی و تجربه خوبی در آموزش و پرورش دارد. او از سال 45 کارش در مقام آموزش و پرورش بوده و معاونت‌ها و مسئولیت‌های بسیاری را بر عهده داشته و کاملاً به زوایای آموزش و پرورش آشنا است.

رئیس جمهور تأکید کرد: ما وزیری را می‌خواهیم که از همه نیروها و جناح‌ها استفاده کند و برای ارتقای آموزش و پرورش و نسل جوان فعالیت کند. بر اساس اظهارات خودش، او سال‌هاست که احزاب و جریانات سیاسی را ترک کرده است و بر بحث آموزش و کار تخصصی خود تمرکز خوبی دارد. ایشان به شیوه‌های آموزشی بسیاری از دنیا آشنا است و در بحث اقتصاد و نحوه اداره آموزش و پرورش تخصص و تجربه دارد. من تردیدی ندارم که آموزش و پرورش با مدیریت آقای دکتر دانش آشتیانی شاهد تحولی مثبت برای معلمین، بخش آموزش، بخش تربیت، نسل جوان و خانواده‌های دانش‌آموزان خواهیم بود.

روحانی در پایان با تقدیر و تشکر از نمایندگان مجلس، اظهار کرد: امیدوارم با رأی قاطع نمایندگان محترم مجلس دهم به زودی شاهد فعالیت جدید این سه وزارتخانه با نشاط جدید باشیم.

ارتباط خشکسالی با بروز رفتارهای خشونت‌آمیز

ارتباط خشکسالی با بروز رفتارهای خشونت‌آمیز

اخبار تلخ خشک‌شدن تالاب‌ها، خالی‌شدن سدها و سفره‌های زیرزمینی و خطرات ناشی از آن نظیر بروز خشکسالی و تخلیه روستاها، به تشدید بحران‌های روانی، اضطراب و در نهایت خشونت می‌انجامد.

خبرگزاری فارس ـ گروه آیین و اندیشه: اگر دمای دره مرگ آمریکا را در سال 1913 در نظر نگیریم، با تایید سازمان جهانی هواشناسی دمای کویت و دمای چند روز قبل بصره به ترتیب گرم‌ترین نقاط جهان در طول تاریخ می‌شوند.

یک تحقیق در سال 2015 نشان داده بود که «گرمایش جهانی» ممکن است تا آخر قرن قسمت‌هایی از خاورمیانه را غیر قابل سکونت کند. همچنین شفیعی، معاون اداره محیط زیست قم، تایید کرده که 11 روستا در نزدیکی دریاچه نمک قم، خالی از سکنه شده‌اند. وی معتقد است که در صورت عدم مدیریت صحیح ، مشکلات دریاچه قم، از جمله شوری آب و ریزگردها، به استان‌های همجوار هم خواهد رسید.

براساس نمودار پژوهشی ترسیم شده اخیر توسط پژوهشگران روند رشد خشونت و تروریسم در خاورمیانه با روند خشکسالی انطباق دارد. ایران، عراق و شمال شبه‌جزیره عربستان این روزها (تابستان 95) در حال تجربه کردن شرایط دمایی هستند که فقط می‌توان آن را با استفاده از تعریف موج گرمایی تابستانی توضیح داد. همچنین بسیاری از جنگ‌ها در طول تاریخ به دلیل دستیابی به آب صورت گرفته است.

*مشکل آب به بحران تبدیل شده است

رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم درباره بحران آب می‌گوید: مشکل آب، مساله تازه‌ای نیست، اما اخیراً این مشکل به بحران تبدیل شده است. مشکل آب نه تنها در دنیا بحرانی است، بلکه ما همیشه با این مشکل در کشور مواجه بوده‌ایم. آب فقط مسأله دانشمندان نیست، بلکه مسأله همه مردم است البته در حل مشکل آب باید دولت کار کند منتها بدون کمک مردم نمی‌شود رسانه‌ها هم باید به نقد بپردازند.

وی در ادامه افزود: تکنولوژی موهبتی بوده که از دیگران به ما رسیده و ساده‌ترین و کوچک‌ترین آن هم حفر چاه است. وقتی چاه توسط حفاران، حفر می‌شد آنها به این موضوع آگاه نبودند که ایجاد چاه در منطقه و محل زندگی‌شان چه مصیبتی را برای آنها به همراه دارد. مردم وقتی متوجه مصیبت شدند که قنات خشک شد. در هر چیزی باید تعادل داشته باشیم، در حالی که بر اثر عدم تعادل بی‌آب بودیم و اکنون بی‌آب‌تر شده‌ایم.

داوری اردکانی همچنین می‌گوید:  ما در منطقه خشک جهانی قرار داریم و قرن‌ها با شرایط کم آبی روبه‌رو بوده‌ایم،‌ به این شرایط عادت کرده‌ایم و حالا هم با این شرایط می‌سازیم اما اکنون باید چاره‌ای بیاندیشیم.

*مصرف منابع انرژی را مدیریت کنیم

اندیشمندان درحالی درباره بحران آب صحبت می‌کنند که حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو نیز از مردم برای مدیریت مصرف آب و برق کمک می‌طلبد و می‌گوید: با توجه به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته آمارهای نگران کننده‌ای در حوزه آب دیده می‌شود به طوری که بارش ایران یک سوم متوسط بارش کل سرزمین‌های کره خاکی است.

وی در این باره می‌افزاید: وجود خشکسالی‌های 15 ساله، تغییر اقلیم، تغییر نوع بارش‌ها، افزایش تبخیر و میزان بارش‌ها از جمله دلایلی است که موجب فقر منابع آبی ایران شده است. بنابراین باید به عنوان یک اصل کلی بپذیریم که اگر بخواهیم وضعیت پایداری داشته باشیم باید مدیریت مصرف را پیشه کار خود کنیم.

وزیر نیرو تأکید می‌کند که مدیریت صحیح باید در تمام اقشار مردم و سازمان‌ها به صورت فراگیر باشد. پیگیری همکاران این حوزه در وزارت نیرو موجب شده که از نظر آمادگی ایستگاه‌های پمپاژ، دستگاه تصفیه آب و استفاده حداکثری از منابع آب وضعیت بسیار خوبی داشته باشیم. در نهایت با توجه به وضعیت بحرانی منابع آب انتظار می‌رود که مردم صرفه جویی بیشتری را درزمینه استفاده بهینه از آب داشته باشند.

*تأثیر خشکسالی و بحران آب بر بروز رفتارهای خشونت‌آمیز

در ادامه بحران و کمبود آب و به تبع آن خشکسالی بررسی می‌کنیم که به گفته روانشناسان و جامعه‌شناسان، بر اخلاقیات و بروز رفتارهای خشونت‌آمیز مؤثر است.

مجید ابهری، جامعه‌شناس در این باره می‌گوید: از نگاه رفتار شناسی دو عامل بر رفتار و روان انسان‌ها تأثیر می‌گذارد، عوامل درونی مثل مسائل ارثی، تغذیه، شرایط جسمی و عصبی و دوم عوامل محیطی مثل سرما و گرما، روشنایی و تاریکی، خشکی یا سرسبزی محیط زندگی. براساس همین اصل افراد ساکن مناطق کوهستانی مردمی رزم جو ، دلیر و شجاع و ساکنان کنار جنگل‌ها و دریاها افرادی آرام، خوش قول و دوری گزین از درگیری و در نهایت ساکنان کویر مردمی سخت کوش، خشن و جدی هستند.

وی می‌افزاید: براساس همین مختصات است که شرایط محیطی مثل خشکسالی، کم آبی، کمبود بارندگی به دو شکل بر روح و روان مردم اثر می‌گذارد یکی ایجاد اضطراب و نگرانی نسبت به آینده و وحشت از کمبودها و کاستی‌ها در زندگی پیش رو و دیگری اضطراب و نگرانی و وحشت از فقر و تهی دستی و از دست دادن استعدادهای کشاورزی و باغداری و اجبار به مهاجرت از سرزمین مادری.

ابهری اظهار می‌کند: بنابراین باید الگوهای مصرف جامعه براساس صرفه جویی و پرهیز از تشریفات‌گرایی تهیه و ارائه شود نه اینکه بعضی‌ها استخرهای پرآب خود را برای سرگرمی داشته باشند فضای سبز خانه‌شان را آبیاری کنند و عده‌ای دیگر در حسرت آب آشامیدنی یا آب برای تن شویی باشند. برخی از ما ایرانیان خیلی اسراف کار هستیم و با زندگی مومنانه و اقتصادی آشنا نیستیم.

وی می‌افزاید: اخبار تلخ خشک شدن دریاچه نمک و خطرات ناشی از آن، دریاچه ارومیه، هامون و بختگان جز اضطراب و نگرانی برای مردم نتیجه‌ای ندارد و کاری از دست مردم بر نمی‌آید اما زیاده روی و اسراف در زندگی ما ایرانیان را رکورددار در جهان کرده است مثلا نمک شش برابر استاندارد جهانی ، نوشابه چهار برابر استاندار سرانه جهانی، سوخت شش برابر، لوازم آرایش دوازده برابر و ضایعات نان هشت برابر و در مورد اقلام دیگر نیز وضع بهتر از این نیست.

ابهری می‌گوید: تغییر الگوی مصرف ناشی از تغییر سبک زندگی یعنی همان اشاراتی که مقام معظم رهبری از سال 68 به طور مرتب به ما گوشزد کرده‌اند تا سبک زندگی ما به روش زندگی اصیل اسلامی ـ‌ ایرانی برگردد.

*محیط‌های خشک فضای خشونت را شدت می‌دهد

همچنین محمدمهدی لبیبی،‌ جامعه‌شناس نیز دراین باره می‌گوید:‌ یکی از نظریات مهم جامعه شناسی زیستی این بوده که محیط بر روی رفتار انسان‌ها تأثیر مستقیم و غیر مستقیم دارد یعنی رفتارهای اجتماعی و فرهنگی انسان‌ها تحت تأثیر اکولوژی قرار می‌گیرد اولین کسی که این نظریه را مطرح کرد ابن خلدون بود وی مقایسه انسان‌های شهرنشین و بادیه نشین انجام داده و گفته که خصلت‌هایی از شهرنشینان در بین بادیه‌نشینان نیست و برعکس.

وی در ادامه می‌گوید:‌ خود این نظریه مقدمه‌ای شد تا بعدها این امر در جامعه شناسی مطرح شود که محیط بر رفتار موثر است تحقیقات بعدی نشان داد که محیط‌های بسیار گرم و بسیار سرد می‌تواند انسان‌ها را دارای شرایط خاصی کند مثلا شواهدی مثل اینکه اگر چنگیز خان با چنین جنایاتی پیدا شد ناشی از شرایط زندگی سخت مغولستان است درحالیکه در مناطق خوش آب و هوا و معتدل این فضا نوع دیگری می‌شود مثلا برخی معتقدند بیشتر شعرا و نویسندگان و موسیقی دان‌ها در مناطق سرسبز و مکان‌های خوش آب و هوا زندگی می‌کنند.

بنابراین این منطق غلط نیست که محیط‌های خشن و کم آب می‌تواند روحیه افراد را تغییر دهد و فضای خشونت را شدت دهد کما اینکه گرمای خیلی زیاد افراد را کم حوصله تر می‌کند در خود تهران هم اگر نگاه کنیم وقتی دمای هوا بالا می‌رود حوصله افراد کم می‌شود و احتمال پرخاشگری و برخورد با دیگران هم بیشتر می‌شود در دیگر کشورهای خشک و گرم نیز همینطور است بهترین دما زمانی است که نیاز به پوشش کم یا زیاد نداریم منتها در بیشتر مواقع ما این دما را نداریم و این روزها گرما در حال تشدید است.

لبیبی می‌افزاید: بنابراین اصل موضوع به لحاظ پزشکی، روانشناسی و اکولوژی و سابقه تاریخی تأیید شده است اما نمی‌توانیم این را به عنوان یک قانون عام مطرح کنیم ما در همان فضای کویری خشک بدون آب هم انسان‌های لطیف و شاعر و مهربان داریم پس این قاعده نیست.

وی درباره نقش مردم و دولت‌ها در رفع مشکل کم آبی یا مدیریت آن می‌افزاید: در مسئله آب بیشتر از اینکه ما با مردم روبه رو باشیم با مسئولین روبه رو هستیم امکاناتی باید فراهم کنیم برای ذخیره بیشتر آب الان آمار می‌گوید حدود 30 درصد  هدررفت آب داریم در خیلی مناطق ایران هنوز آب شرب و شستشو از هم جدا نیست ، تسهیلات لازم هم برای استفاده از شیرآلات مناسب به مردم نمی‌دهیم و در نهایت در خود کشور ما شاید بالای 40 ـ 50 درصد کنترهای آب درست عمل نمی‌کند و مصرف واقعی آب را نشان نمی‌دهد همینطور ما هیچ زمان افرادی که از استخرها و آبیاریهای باغ زیاد استفاده می‌کنند شناسایی نمی‌کنیم جریمه نمی‌کنیم و برخورد جدی نکردیم.

این مدرس جامعه‌شناسی یادآور می‌شود: پس درست است که فرهنگ سازی چیز خوبی است اما در کنار فرهنگ سازی باید قانون هم باشد زمانی ما آبیاری مناسب نداریم هدررفت آب زیاد داریم نمیتوانیم از مردم چیزی بخواهیم ما جاهای اصلی را رها کردیم دنبال فرهنگ سازی با افرادی رفتیم که شاید نقش انچنانی در این کار ندارند. آمارها نشان می دهد در دو دهه آینده از لحاظ اکولوژی کشور وارد شرایط خاصی می‌شود، خیلی جنگل‌ها و قنات‌ها را از دست می دهیم و بحران آب بحران معمولی نیست جدی است و می‌تواند ثبات سیاسی کشور را تغییر دهد بنابراین اگر این خطر احساس بشود ما همینطور که برای چیزهای دیگر سرمایه گذاری می‌کنیم سرمایه بیشتر دراین قسمت بگذاریم در کنارش از مردم هم صرفه جویی بخواهیم.

لبیبی توضیح می‌دهد: شهرداری سال‌ها پیش در لندن مخازنی در منازل مردم به طور مجانی نصب کرد ناودان خانه‌ها را به این مخزن آب وصل و از این مخزن آب شیر گذاشت تا به محض اینکه بارندگی در لندن شروع می‌شود تمام آب پشت بام در این مخزن جمع شود این باران در فصل تابستان به مصارف آبیاری باغچه‌ها و شستشوی خانه و سایر مصارف شست و شویی می‌رسد یعنی افراد از آب لوله‌کشی شده برای این مصارف  استفاده نمیکنند کجا ما چنین کارهایی انجام داده‌ایم؟ یک مقدار باید در این حوزه‌ها مدیریت بیشتری داشته باشیم با صرف برخی هزینه‌ها از هزینه‌های ناشی از مشکلات بحران آب در آینده بکاهیم.

هیلاری کلینتون، نزدیکی به دولت های عربی؟

توصیه اندیشکده حامی هیلاری کلینتون: نزدیکی به دولت های عربی و برخورد شدید با ایران

تردیدی نیست که در صورت راه یابی هیلاری کلینتون به کاخ سفید روابط آمریکا با کشورهای عربی منطقه گرم تر شده و رویکرد واشنگتن نسبت به ایران سخت تر خواهد شد.

یک اندیشکده حامی هیلاری کلینتون نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با برگزاری یک " پَنِل " تخصصی ضرورت بازنگری در سیاست خاورمیانه ای دولت ایالات متحده آمریکا را مورد بررسی قرار داده و به این نامزد انتخاباتی توصیه کرده است در دولت آینده آمریکا به متحدان عرب سنتی آمریکا در خلیج فارس نزدیک تر شده و برای مقابله با سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران جدیت و شدت عمل بیشتری نشان دهد.

به گزارش عصر ایران به نقل از پایگاه خبری " اینتر سپت" اندیشکده " مرکز پیشرفت آمریکا"  (CAP) که موسس آن " جان پودستا " رییس ستاد انتخاباتی هیلاری کلینتون است،روز سه شنبه با برپایی " پَنِلی "  سیاست "خاورمیانه ای" نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را مورد بررسی قرار داده و پیش بینی کرده است در صورت راه یابی کلینتون به کاخ سفید روابط آمریکا با کشورهای عربی منطقه به ویژه عربستان سعودی گرم تر شده و موضع واشنگتن در قبال ایران سخت تر خواهد شد.

این جلسه با حضور یکی از مشاوران هیلاری کلینتون و یک دیپلمات از یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس برگزار شده است.

به نوشته وب سایت " اینترسپت" برگزاری این جلسه سیگنالی مثبت به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است و نشان می دهد سیاست دولت آینده کلینتون در قبال عرب های خلیج فارس گرم تر و متفاوت از رویکرد باراک اوباما در سال های گذشته خواهد بود. دولت اوباما در سال های گذشته به دلیل تلاش برای توافق هسته ای با ایران و اتخاذ سیاست های متفاوت از انتظارات کشورهای عربی در منطقه مورد انتقاد آنها قرار داشته است.

به نوشته اینترسپت بسیاری از مشاوران هیلاری کلینتون از اعضای این اندیشکده هستند و پیش بینی می شود این اندیشکده سکوی پرتابی برای پست های دولت آتی او باشد. رییس این اندیشکده هم اینک خانم " نیرا تاندین " 46 ساله از نزدیک ترین مشاوران هیلاری کلینتون است.

جلسه روز سه شنبه این اندیشکده تحت عنوان " تقویت همکاری ایالات متحده با کشورهای خاورمیانه " برگزار شد.

در این جلسه " مایک مورل" مدیر سابق سیا و مشاور ارشد سیاست خارجی هیلاری کلینتون در سخنانی خواستار افزایش تحریم های ایران به دلیل رفتارهای خصمانه ایران در منطقه شد. او همچنین  خواستار بازرسی و برخورد با کشتی های ایرانی حامل سلاح برای حوثی های یمن شد. او با ادعای ارسال سلاح از سوی دولت ایران به حوثی های یمن گفت باید این کشتی ها از سوی ناوهای نیروی دریایی آمریکا در منطقه  بازرسی شده و در صورت وجود سلاح توقیف و یا به ایران بازگردانده شود.

او گفت با وجودی که ممکن است این اقدام در مواردی خلاف مقررات حقوق بین الملل باشد اما بسیار مهم است چرا که به متحدان واشنگتن قوت قلب داده و این پیام را می دهد که ایالات متحده آمریکا در رسیدگی به مشکلات آنها جدی است.

در  این جلسه همچنین "یوسف العطیبه " سفیر امارات متحده عربی در آمریکا نیز به عنوان یکی از مهمانان ویژه سخنرانی کرد.

العطیبه  در سخنان خود مهم ترین مشکل کنونی در روابط آمریکا با کشورهای عربی را " دوستانه نبودن کافی " مواضع و سیاست های آمریکا در قبال کشورهای عربی – سنی منطقه دانست و مهم ترین وظیفه دولت آتی آمریکا را از نظر خودش بازسازی و ترمیم اعتماد از میان رفته دانست.

او بخشی از دلیل بی اعتمادی موجود بین دولت های عربی و آمریکا را، به سیاست متناقض دولت اوباما در قبال دولت حسنی مبارک و سیاست او در قبال ناآرامی های سال 2009 در ایران پیوند داد.

او مدعی شد اوباما در حریان انقلاب و ناآرامی های منجر به سقوط مبارک در مصر از انقلابی ها و مخالفان حسنی مبارک حمایت کرد در حالی که برعکس در جریان ناآرامی های متعاقب انتخابات ریاست جمهوری 2009 (1388) در ایران،به یک "سکوت استراتژیک" فرو رفت.

او گفت : وقتی به عملکرد متناقض دولت اوباما در قبال این دو تحول منطقه ای نگاه می کنید احساس می کنید آمریکا دوست و متحد دولت ایران و دشمن دولت مصر بوده است که این گونه برخورد کرده است.

این دیپلمات اماراتی با نام بردن از 4 کشور عربستان سعودی ، مصر ، امارات متحده عربی و اردن، خواستار ارایه تعهد بیشتر از سوی دولت آمریکا برای حمایت از دولت های آنها شد.

ریشه اقتصادی بحران‌ آب **

ریشه اقتصادی بحران‌ آب

دنیای اقتصاد: بحران آب اکنون نه فقط در ایران بلکه در کل خاورمیانه به یک علامت خطر بزرگ تبدیل شده است. گزارش اخیر صندوق بین‌المللی پول تحت عنوان «بحران آب و سیاست‌های ابزاری» به تحلیل مفصلی در مورد میزان مصرف و هزینه آب در مناطق مختلف جهان پرداخته است. این بررسی نشان می‌دهد که خاورمیانه در بین تمام مناطق جهان به لحاظ منابع تجدیدپذیر آبی در کمترین سطح قرار دارد و پیش‌بینی شده است سرانه آب قابل دسترس تا سال 2050 در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به نصف تقلیل یابد. در بررسی دلایل مصرف بیش از حد آب در این منطقه به دو دلیل اصلی اشاره شده است. رواج گسترده پرداخت یارانه آب در خاورمیانه و عدم قیمت‌گذاری صحیح آب هم در مصرف خانگی و هم در مصرف کشاورزی مهم‌ترین عاملی است که به افزایش شدید مصرف آب در این منطقه دامن زده است. علاوه‌بر این بسیاری از زیرساخت‌های آبی در این منطقه فرسوده هستند و هدر رفتن آب در مکانیسم‌های توزیع از جمله دلایل دیگری است که مصرف بی‌رویه آب را تشدید کرده است. به‌منظور پیشگیری از بحران‌های آتی در این گزارش به راهکارهایی از جمله مدیریت تقاضا از طریق قیمت‌گذاری صحیح منابع آبی ، اولویت‌بندی مصارف و کاهش آلودگی منابع آبی اشاره شده است.

گروه باشگاه اقتصاددانان: صندوق بین‌المللی پول گزارشی تحت عنوان «بحران آب و سیاست‌های ابزاری» در مورد مصرف آب و هزینه آن در نقاط مختلف دنیا منتشر کرده است. در این گزارش ضمن بررسی وضعیت آب در مناطق مختلف جهان گفته شده که مدیریت منابع آب پیچیده است و قیمت‌گذاری آب اغلب با داده‌های کم و نادرست و بدون توجه به روندهای بلندمدت انجام می‌شود. در ادامه عنوان شده است کشورهایی که آب ارزان‌تری تولید می‌کنند مصرف بیشتر و مدیریت پایدار کمتری در این زمینه دارند.

وضعیت خاورمیانه در منابع آب شیرین

نمودار یک نشان‌دهنده آن است که منطقه خاورمیانه در میان تمامی مناطق جهان کمترین منابع آب تجدیدپذیر را در اختیار دارد. طبق پیش‌بینی‌ها سرانه آب قابل دسترس در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سال 2050 میلادی به نصف سقوط خواهد کرد. این در حالی است که این منطقه از پرمصرف‌ترین مناطق جهان نیز هست. نمودار دو، مصرف سرانه آب شیرین را در جهان نشان می‌دهد. در این میان کشورهای حوزه خلیج فارس (بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان و امارات متحده عربی) فاقد منابع آب تجدیدشونده بوده و به طور عمده از آب‌شیرین‌کن استفاده می‌کنند. البته در این کشورها تمامی ساکنان دسترسی کامل به آب شرب دارند و به دلیل استفاده از آب‌شیرین‌کن‌، میزان مصرف بسیار بیشتر از منابع آب در دسترس است. از دیگر عوامل تاثیرگذار بر بالا بودن سرانه مصرف در این کشورها، می‌توان به اقلیم بسیار گرم به همراه تبخیر بسیار زیاد، همچنین نبود محدودیت برای استفاده بیشتر از آب اشاره کرد.

علل اصلی مصرف بیش از حد

علاوه بر کمبود آب طبیعی به دلیل اقلیم خشک و شرایط آب و هوایی، مسائل زیر نیز در خاورمیانه در بحران آب تاثیرگذار است:

1- یارانه‌ها و عدم قیمت‌گذاری دقیق: پرداخت گسترده یارانه‌های آب در خاورمیانه و عدم اندازه‌گیری صحیح قیمت آب هم برای مصرف خانگی و هم مصرف بخش کشاورزی نوعی تشویق مصرف محسوب می‌شود و این امر هزینه‌های قابل توجهی به بخش دولتی تحمیل کرده است. تخمین‌ها نشان می‌دهد مقدار بودجه مصرف شده در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در حدود دو درصد تولید ناخالص ملی این کشورها است که رقم بسیار زیادی محسوب می‌شود. در سایر کشورهای منطقه و شمال آفریقا این رقم یک درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها است.

2- مساله زیر ساخت و عدم مدیریت صحیح آب: در بسیاری از کشورهای این منطقه زیرساخت‌ها فرسوده هستند و مکانیزم‌های توزیع آب به خوبی عمل نمی‌کند و این موجب شدیدتر شدن کم آبی در این کشورها می‌شود.

روندها چه می‌گویند؟

با وجود برخی سیاست‌های موفق چالش اصلی پابرجا است. در صورت ادامه وضعیت و روند فعلی، میزان تقاضای آب به دلیل افزایش جمعیت و توسعه کشاورزی و صنعتی و اجتماعی، افزایش یافته و میزان منابع آب به دلیل تغییرات اقلیمی و بروز خشکسالی‌ها و کاهش کیفیت منابع آب، کاهش می‌یابد. در حالی که سیاست‌های گذشته آب برخی از موفقیت‌ها را در پی داشته‌اند، اما چالش‌های مهم باقی مانده‌اند. این کشورها عمدتا دارای سابقه برنامه‌های سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و عمومی در اجرای سیاست‌های آب در طول چند دهه گذشته هستند. دسترسی به آب و فاضلاب بهبود نسبتا مناسبی داشته است، اما این توسعه نامتوازن بوده است و بسیاری از نقاط روستایی از این امکانات بی‌بهره هستند.

راه‌حل

برای مدیریت بهینه منابع آب و دستیابی به وضع مطلوب در آینده، اقداماتی همچون اعمال مدیریت تقاضا و افزایش آگاهی‌های اجتماعی، اجرای طرح‌های توسعه منابع آب، مهار آب‌های خروجی از کشور، استفاده از آب‌های برگشتی، مدیریت عرضه، افزایش بهره‌وری آب، کاهش بیلان منفی مخازن زیرزمینی، اولویت‌‌بندی مصارف و کاهش آلودگی منابع آب ضروری است تا توانایی تامین نیازهای آبی ایجاد شود.

معضل قیمت‌گذاری آب در ایران

همه نشانه‌هاى آشکار و نهان بر بحرانى‌تر شدن وضعیت آب در ایران گواهى مى‌دهد که وارد مرحله کم‌آبی و بحرانی‌تر ‌آب مى‌شویم. همان‌طور که در گذشته جنگ بر سر زمین، نفت، الماس و... وجود داشت، با بحرانى شدن وضعیت آب، در آینده جنگ بر سر منابع کمیاب آب را شاهد خواهیم بود. آب از لحاظ اقتصادى در رده کالاهایى است که در دریاچه‌ها و آبگیرها و سفره‌هاى زیرزمینى حالت کالاى عمومى را پیدا می‌کند، ولی اگر رژیم حقوقى و مدیریت منابع آب به نحوى تعریف نشود که توسعه پایدار به‌دست آید، نسل‌هاى حال و آینده را با معضلات لاینحلى روبه‌رو خواهد کرد که یکى از تبعات مهم آن، شدت یافتن درگیرى‌هاى منطقه‌اى است. هر راهکار اقتصادى پیشنهادى باید همزمان به سه اصل کارآیى، پایداری و عدالت توجه داشته باشد و به نوعى سازش و توافق بین این سه اصل دست یابیم. آبى که به قیمت ارزان به مردم داده شود یک شیوه ناکارآى کمک به فقرا مثلا در بخش کشاورزى است پس نمى‌توان با این استدلال که دسترسى داشتن به آب یک حق همگانى تعریف مى‌شود، این کالاى کمیاب را به قیمتى ارزان عرضه کنیم. با اینکه 70 درصد سطح زمین را آب پوشانیده است، اما تنها درصد بسیار ناچیزى از آن قابل آشامیدن یا استفاده در کشاورزى و صنعت است. ایران کشورى کم‌آب محسوب مى‌شود و مستعد تولید بسیارى از محصولات کشاورزى نیست. حمایت‌هاى مستقیم درآمدى به گروه‌هاى کم‌درآمد شیوه بهترى در مقایسه با آب یارانه‌اى است پس هنگامى که ذخیره آب کاهش مى‌یابد لاجرم قیمت آب بالا رفته و علامت مى‌دهد که آب را در جاهایى مصرف کنید که فایده نهایى آن بالا باشد. منطق اقتصادى حکم مى‌کند در ایران محصولات آب اندوز و نه آب‌بر کشت شوند؛ اما بى‌توجهى به نظام قیمت‌گذارى باعث مى‌شود در مناطق کم‌آبى از ایران که مردم حتى آب آشامیدنى ندارند، اقدام به کشت محصولات کشاورزى پرآب مثل برنج شود. از طرفی در بلندمدت در صورت افزایش بیش از اندازه قیمت این کالای اساسی وضعیت بهداشتی دهک‌های فقیر تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت و ممکن است هزینه افزایش خدمات درمانی ناشی از کاهش مصرف آب دهک‌های فقیر از درآمد افزایش قیمت آب بیشتر باشد.متاسفانه دولت‌ها درکى از محیط زیست و توسعه پایدار ندارند و ارزیابى اقتصادى از هزینه و فایده تصمیمات و طرح‌ها، جاى خود را به نظرات شخصى و تصمیمات لحظه‌اى و سیاسى داده است. در این حالت امکان دیدن آینده‌هاى میان‌مدت و نگاه استراتژیک به جامعه وجود ندارد. یکى از سیاست‌هاى اشتباه و پرهزینه در سال‌هاى گذشته، مکان‌یابى و استقرار جمعیت و صنایع در مناطق کم‌آب ایران بوده است؛ همچنین بها دادن بیش از حد به بخش کشاورزى و حمایت دولتى و یارانه‌دهى به نهاده‌هاى این بخش، به ته کشیدن ذخایر و منابع آبى کشور انجامیده است.