واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering
واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering

معرفی آئروژل‌ها؛ خواص و کاربرد

(قسمت اول)


آئروژل ها (Aerogel) نانو موادی هستند که پتانسیل زیادی برای کاربردهای مختلف دارند و به خاطر پیشرفت فناورانه و رقابت پذیری بازار مقوله ای چالش برانگیز می باشند.

معرفی آئروژل ها؛ خواص و کاربرد

از لحاظ فنی و فناورانه آئروژل ها در حوزه های مختلف می توانند کاربرد داشته باشند که عبارتند از: میکروالکترونیک، مهندسی برق، در کشاورزی و داروسازی، در صنعت نفت و گاز یا در مهندسی معماری و ... . در این مطلب قصد داریم به معرفی، خواص و کاربردهای آئروژل ها بپردازیم.

آئروژل ها از مواد خاص به شمار می روند که خواص خیره کننده ای در مقابل حرارت نشان می دهند. آئروژل ها را می توان به عنوان موادی با پایین ترین چگالی نسبت به هر ماده شناخته شده دیگر تعریف نمود. این مواد بسیار سبک با ساختار نانو می باشند. در واقع آئروژل ها مواد جامد متخلخلی هستندکه از طریق یک فرایند سل-ژل (Sol-Gel) همراه با یک مرحله خشک کردن ویژه بدست می آیند. در اثر یکپارچگی، مواد متخلخل از نظر ریخت شناسی ، مشابه با رشته های مرواریدی هستند. این مواد نسبت جرم به سطح کوچک در محدوده 300-1000گرم برمترمربع دارند و هدایت حرارتی پایین دارند.

 

معرفی آئروژل ها

واژه ی آئروژل از دو کلمه هوا Air و ژل Gel تشکیل شده است، ژل شامل دوجزء است: 1-چارچوب ژل 2-ماتریس پرکننده آن. درمورد آئروژل پرکننده آن هواست.

معرفی آئروژل ها؛ خواص و کاربرد

آئروژل ها مواد جامد با تخلخل بالا (منافذ باز زیاد) ، مساحت سطح داخلی بالا و هدایت گرمایی پایین هستند، به همین دلیل دارای خصوصیات استثنایی و منحصر به فردی هستند. این مواد سرعت صوت پایین (عایق صوتی) و گذردهی اپتیکی یا نوری بالا دارند و به دلیل داشتن چگالی پایین به عنوان سبک ترین مواد جامد شناخته می شوند. آئروژل ها شامل نانوذراتی هستند که در یک شبکه سه بعدی با درجه تخلخل بالا قرار دارند.

این حفره ها قطرهای متفاوتی دارند و از چند نانومتر تا چند میکرومتر متغیر است. اندازه قطر حفره های مذکور معمولا در حد 10 نانومتر است. تقریبا 95 درصد حجم آئروژل ها را تخلخل یا حفره ها تشکیل می دهند.

آئروژل ها با نام بخار یخ زده، بخار جامد یا بخار آبی نیز نامیده می شوند. علت نامگذاری آئروژل ها به بخار آبی این است که آئروژل ها خاصیت عبور دهی نوری و پخش نور را دارا هستند. آئروژل ها بسیار متنوع هستند. آئرو ژل های ساخته شده از کوارتز، سیلیکا آئروژل نامیده می شوند. سیلیکا آئروژل حاوی ذراتی به قطر 2-5 نانومتر هستند. این ترکیبات دارای نسبت سطح به حجم بسیار بالا و مساحت سطح ویژه بالا هستند. تولید سیلیکا آئروژل ها کاربرد های فراوانی دارد مانند حامل های دارو. آئروژل های کربنی و آئروژل های کامپوزیتی با اجزایی شامل فلزات و پلیمر ها نیز مورد توجه هستند.

 یکی از مشخصات بارز آئروژل ها، سبکی و شکندگی آنهاست. در عین‌حال این مواد به اندازه کافی محکم هستند که بتوان آنها را با دست حمل کرد. قدرت فشردگی، قدرت کششی و الاستیسیته (Elasticity) آنها بسیار پایین است

خواص آئروژل ها

خواص عایق بودن آئروژل ها: آئروژل ها بهترین مواد عایق حرارتی شناخته شده هستند. آئروژل ها کمترین میزان هدایت گرمایی را نسبت به دیگر عایق ها دارند. آئروژل‌ها اگر چه بسیار ترد هستند، می توانند بسیار شفاف ساخته شوند. هدایت پایین آئروژل ها از بافت متخلخل آنها سرچشمه می گیرد.

سیلیکا آئروژل ها در پنجره های عایق کاربرد دارند که مانع از ورود و خروج گرما می شوند.

از جمله مزایای دیگر آئروژل ها آتشگیر نبودن آن هاست. این عایق ها در سیستم های گرمایش و سرمایش، باتری های با کاربرد دمای بالا، عایق لوله ها، مخازن تحت گرما و سرما، لوله اگزوز ماشین، به عنوان پوشش جاذب انرژی خورشید در سلول های خورشیدی جهت ذخیره سازی انرژی و... می توانند به کار برده شوند.

معرفی آئروژل ها؛ خواص و کاربرد

خواص نوری : خواص نوری آئروژل ها به شرایط تولید آنها بستگی دارد. این مواد در روشنایی به رنگ زرد و در تاریکی به رنگ آبی دیده می شوند. روش های مختلف حذف حلال، حذف آب یا رطوبت از ساختار آئروژل و شرایط واکنش از جمله پارامترهای مهم و موثر در خاصیت نوری آئروژل ها مطرح هستند.

خواص اکوستیک (صوتی) : ساختار شبکه ای ویژه آئروژل ها در کارایی آکوستیک آن ها بسیار موثر است و تا حدودی به خواص الاستیکی آن ها نیز بستگی دارد. سرعت سیلیکا آئروژل در حدود 100-300 m/s است که کمترین مقدار در میان مواد جامد معدنی است. این مقدار در شیشه کوارتز 500m/s است.

هدایت گرمایی : هدایت گرمایی آئروژل ها تابعی از پارامترهای زیر است: 1-انتقال گرما بوسیله فازجامد 2-انتقال گرما بوسیله فازگازی 3-انتقال گرما بوسیله بازتابش. هدایت گرمایی فاز جامد با افزایش چگالی ،افزایش می یابد در حالی که هدایت گرمایی فاز گازی با افزایش چگالی کاهش می یابد و انتقال گرما از طریق تشعشع مستقل از چگالی آئروژل است. کمترین مقدار هدایت گرمایی آئروژل ها در چگالی 0.15 میلی‌گرم بر سانتی متر مکعب است. با توجه به مقدار کم ماده جامد و ساختار غیرمستقیم آئروژل هدایت جامد و گاز به شکل بارزی محدود می شود. در دماهای بالا عبور تابش قابلیت عایق حرارتی آئروژل را کاهش می دهد.

معرفی آئروژل ها؛ خواص و کاربرد

شیمی یکپارچگی آئروژل ها

خواص شیمیایی آئروژل ها به طبیعت گروه های سطحی بستگی دارد که تعیین کننده طبیعت آب دوست/آب گریز بودن آن هاست. از نظر شیمی تقویت خواص فیزیکی سیلیکا آئروژل ها بدون از بین رفتن دیگر خواص آنها لازم و ضروری است، بویژه وقتی که از اینها در ابر عایق ها حرارتی و ... استفاده می شود. شفافیت سیلیکا آئروژل ها مزیت مهم آنها در کاربردهای مختلف است.

 

برای این منظور دو فرایند قبل از خشکاندن آئروژل صورت می گیرد:

1- شستن ژل مرطوب با محلول اتانول و آب

2- مرحله پیرسازی (Aging) یعنی قرار دان ژل شسته شده در تماس با محلول اتانولی که شامل پیش ماده سیلیکونی مثلا تترامتیل ارتوسیلیکات است. با این فرایندها بدون اینکه خواص تراوایی آئروژل ها از بین برود، سختی آنها افزایش می یابد.

 

شیمی آبگریزی آئروژل ها

سیلیکا آئروژل ها خواص آبگریزی (Hydrophobicity) زیادی از خود نشان می دهند. ساختارهای آبگریز آئروژلی بوسیله Schwertfeger از متیل تری متوکسی سیلان و تترامتوکسی سیلان در شرایط بازی سنتز شدند و در متانول فوق بحرانی خشک شدند. در این روش خشکاندن با حرارت بالا منجر به آب گریز شدن سطح آئروژل ها می شود. آئروژل هایی که از 20 درصد متیل تری متوکسی سیلان تشکیل شده اند روی آب شناور می مانند وبنابراین آبگریز هستند. آبگریز کردن سیلیکا آئروژل بوسیله متیل تری-متوکسی سیلان در شکل 1 نشان داده شده است.

معرفی آئروژل ها؛ خواص و کاربرد


خواص مکانیکی آئروژل ها: یکی از مشخصات بارز آئروژل ها، سبکی و شکندگی آنهاست. در عین‌حال این مواد به اندازه کافی محکم هستند که بتوان آنها را با دست حمل کرد. قدرت فشردگی، قدرت کششی و الاستیسیته (Elasticity) آنها بسیار پایین است و بزرگی این خواص وابسته به بهم پیوستگی شبکه آئروژل و دانسیته پایین آن است. شکنندگی،انعطاف پذیری وپایداری ابعادی ازجمله پارامترهای مهم درخواص مکانیکی آئروژل هستند.

طی فرایند پیرسازی (Aging)، ژل های در محلول های الکوکسید قرار می گیرند و شبکه محکم تری می یابند. این فرایند، ژل ها را در مقابل فشار موئینگی مقاومتر می سازد و خواص مکانیکی آنها را بهبود می بخشد.

 

    ادامه دارد...

 

مریم نایب زاده

بخش دانش و زندگی تبیان

کمتر خوردن گوشت، کمکی به محیط زیست است

تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۵۳

تولید گوشت گاو ده برابر تولید دیگر انواع گوشت به محیط زیست زیان می‌رساند. برای تولید یک کیلو گوشت گاو حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ لیتر آب مصرف و ۳۵ کیلوگرم دی ‌اکسید کربن تولید می‌شود.
شیوه تغذیه ما تنها موضوعی خصوصی نیست، بلکه هر وعده غذایی که انتخاب می‌کنیم تأثیر بسیاری در زندگی مردم سراسر جهان، محیط زیست، تنوع زیستی و وضعیت آب و هوایی می‌گذارد.
مصرف کمتر گوشت می‌‌تواند به راحتی به حفاظت از ذخایر آبی، جنگل‌ها، زمین‌های زراعی، وضعیت آب و هوا و تنوع زیستی کمک کند. در برابر، مصرف بالای گوشت موجب می‌شود که تولید صنعتی آن نیز در مقیاس بالا انجام گیرد.
گوشت‌هایی که در مقیاس بالا تولید می‌شوند نه تنها به دلیل آنتی‌بیوتیک و هورمونی که در تولیدشان ‌استفاده می‌شود برای بدن انسان سالم نیستند، بلکه به محیط زیست نیز صدمات فراوانی وارد می‌کنند. همچنین برای سیر‌کردن شمار زیادی از دام‌ها، در علوفه آنها از مواد شیمیایی استفاده می‌شود که برای محیط زیست و سلامت انسان زیان‌آور هستند.
افزایش بی‌رویه مصرف گوشت و آسیب‌های زیست محیطی مصرف گوشت در جهان از سال ۱۹۶۰ تا کنون ۲۴ درصد افزایش یافته است و عمدتاً تقاضای بالای کشورهای ثروتمند مانند آمریکا به این مصرف دامن زده است. به گزارش سازمان کشاورزی و تغذیه وابسته به سازمان ملل متحد، ۳۰۸ میلیون تن گوشت در سال ۲۰۱۳ در سطح جهان تولید شده است که این میزان در مقایسه با تولید پنج دهه گذشته چهار برابر افزایش یافته است.
بنا بر تحقیقات مؤسسه World Watch در واشنگتن، رشد مداوم تولید گوشت در سراسر جهان هزینه‌های جبران‌ناپذیری برای محیط زیست دربردارد. بر اساس گزارش این مؤسسه، ۷۰ درصد زمین‌های کشاورزی در دنیا تبدیل به مرتع شده‌اند و ده درصد دیگر این زمین‌ها برای کشت غذای دام استفاده می‌شوند.
از آنجایی که مصرف گوشت در سال‌های اخیر رشد صعودی داشته است، دیگر شیوه‌های طبیعی و سنتی پاسخگوی نیازهای موجود نیستند. امروزه از شیوه‌های نوین صنعتی برای تولید انبوه گوشت استفاده می‌کنند اما این شیوه‌ها به بخش‌ بزرگی از طبیعت آسیب رسانده‌اند، زیرا با قطع بسیاری از درختان، جنگل‌ها به مراتع تبدیل شده‌اند. همچنین برای آبیاری این مراتع به حجم بالایی از آب نیاز است.
تشدید بحران کم‌آبی و تولید گازهای گلخانه‌ای
یکی دیگر از مشکلات اساسی در صنعت تولید گوشت، مسئله آب است. سازمان ملل در گزارشی درباره بحران آب هشدار داده و اعلام کرده است که اگر مصرف آب به صورت فعلی ادامه پیدا کند، کره زمین در سال ۲۰۳۰ با بحران جدی کم‌آبی مواجه خواهد شد. این در حالی است که برای تولید هر یک کیلو گوشت گاو حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود.
تولید گوشت قرمز افزون بر آنکه به بحران آب دامن می‌زند، باعث می‌شود گازهای گلخانه‌ای پنج برابر بیش از تولید دیگر گونه‌های گوشت آزاد شوند. خسارات ناشی از تولید گوشت قرمز زیاد است، به طوری که حجم دی اکسید کربن آزادشده برای تولید یک کیلو گوشت قرمز را با طی مسافت ۲۵۰ کیلومتر با یک خودرو مقایسه می‌کنند.
دانشمندان ژاپنی نحوه تولید گازهای گلخانه‌ای در جریان تولید گوشت را مورد مطالعه قرار داده‌اند. بر اساس پژوهش آنان، تنها یک گاو از بدو تولد تا روزی که کشته می‌شود حدود ۳۵ کیلوگرم دی ‌اکسید کربن تولید می‌کند.
محاسبه‌گر دی ‌اکسید کربن که وزارت محیط زیست بایرن آلمان طراحی کرده نشان داده است که گوشت‌خوارها سالانه ۱/۸۲ تن دی‌اکسید کربن تولید می‌کنند. این در حالی است که سهم گیاه‌خواران در تولید این گاز کمتر از یک تن در سال است.
شایان ذکر است که بسیاری از پژوهشگران در زمینه تغذیه و حفاظت از محیط زیست نه به نفس تغذیه از گوشت قرمز بلکه به تولید انبوه آن انتقاد می‌کنند. برای نمونه «اطلس گوشت» که مجموعه‌ای از تحقیقات دانشمندان درباره با تولید و مصرف گوشت است به این مسئله اشاره می‌کند که مصرف بهینه گوشت نه تنها برای محیط زیست زیان‌آور نیست بلکه فوایدی هم دارد.
فعالان محیط زیست معتقدند اگر به گوشت به عنوان یک کالای لوکس نگاه کنیم که لزومی ندارد هر روز بر سر سفره‌مان باشد، و اگر مصرف آن را به هفته‌ای دو یا سه بار کاهش دهیم، می‌توانیم قدمی در جهت حفاظت از محیط زیست و در نتیجه سلامت شخصی‌مان برداریم.

تولید پایدار و امن آب آشامیدنی از هوا

تولید پایدار و امن آب آشامیدنی از هوا

به تازگی دستگاه جدیدی ساخته شده که با تکیه بر اصل ساده میعان آب آشامیدنی را از هوای اطراف تهیه می‌کند و می‌تواند 11 گالن آب آشامیدنی را بدون نیاز به منبع انرژی خارجی، انتشار گازهای گلخانه‌ای یا تاثیرات منفی بر محیط زیست تولید کند.

 این دستگاه ابتکاری جمع آوری آب می‌تواند برای همیشه کار کند و چند نسل از مردم را در نواحی از جهان که آب و هوای بدی دارند یا نبود زیرساخت دسترسی به آب آشامیدنی را مشکل می‌کند، از "طلای مایع" بهره مند سازد

دستگاه ابتکاری موسوم به Water Seer در آب و هوای نامناسب و با کمترین زیرساخت برای دستیابی به آب آشامیدنی در مکان‌هایی با مشکل تامین آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دستگاه Water Seer با یک توربین بادی ساده کار می‌کند و این دستگاه می‌تواند اولین قدم در راستای یک راهکار پایدار برای مبارزه با کمبود آب در جهان باشد.

این دستگاه حدود 6 فوت و یا بیشتر در زمین جای گرفته و اطراف تنه فلزی آن با خاک پوشیده می‌شود. قسمت بالایی آن دارای توربین بادی عمودی است که تیغه‌های درونی آن موجب کشیده شدن هوا به داخل حفره آن می‌شود. از آنجا که بخش زیرزمینی دستگاه به وسیله زمین خنک می‌شود، آب در مخزن دستگاه متراکم می شود که با این روش مصنوعی آب سالم و پاک در اختیار افراد قرار خواهد گرفت.

این دستگاه ارزان قیمت توسط آزمایشگاه VICI با همکاری دانشگاه برکلی آمریکا و انجمن ملی صلح برای تهیه آب مصرفی 3/2 میلیون نفر انسان بر روی این کره خاکی در مکان‌هایی که با مشکل تهیه آب آشامیدنی مواجه هستند، طراحی شده است.

هر دستگاه روزانه حدود 11 گالن آب آشامیدنی بدون هیچ نیروی بیرونی تهیه می‌کند و تعداد بیشتری از این دستگاه‌ قابلیت تهیه آب مصرفی روستایی کوچک را دارند. تازه ترین نسخه این دستگاه در ماه اوت آزمایش شده است.

فناوری آبی آلمانی‌ها به ایران می آید

فناوری آبی آلمانی‌ها به ایران می آید

کشور آلمان در زمینه آب و انرژی دارای تکنولوژی برتر است و بر همین اساس قرار شده تا بیانه مشترکی بین ایران و آلمان به منظور انتقال فناوری به امضا برسد.

به‌گزارش ایسنا، در نشستی با حضور یک هیات از وزارت فدرال آموزش و پژوهش آلمان به ریاست جورج شوته، معاون(وزیر آموزش و تحقیقات آلمان)، رییس بنیاد تحقیقات آلمان(DFG) و رئیس انجمن ماکس پلانک آلمان(MPG) و مسوولان ایرانی حوزه  آب و انرژی (انرژی های نو و بهره ­وری انرژی) عنوان موضوعات اولویت دار مورد بررسی و تبیین قرار گرفت و بنا بر این شد تا پس از انجام کار کارشناسی بیشتر در هفته‌های آینده  بیانیه ای مشترک بین وزارت نیروی ایران و وزارت فدرال آموزش و پژوهش جمهوری فدرال آلمان برای همکاری در زمینه‌های موضوعی آب و نیرو به امضای دو طرف برسد.

علی‌اکبر مهاجری، معاون منابع انسانی وزارت نیرو با بیان اینکه همکاری بین ایران و آلمان در امر پژوهش و تحقیقات نسبتا طولانی است، اظهار کرد: این همکاری‌ها حتی قبل انقلاب نیز وجود داشته، اما متاسفانه در سال های گذشته این ارتباط و همکاری ها با وقفه همراه شد اما در دوره پسابرجام جانی تازه گرفته است و هم‌اکنون زمینه همکاری موسسات تحقیقاتی آلمان با پژوهشگاه نیرو، موسسه تحقیقات آب و موسسه علمی- کاربردی وزارت نیرو در حال فراهم شدن است.

وی با بیان اینکه قرار است یک گروه از طرف  ایران و آلمان این موضوع را پیگیری کنند تا به صورت یک کمیته، بررسی دقیق‌تری را انجام دهند تاکید کرد: در این جلسه موضوع آب و برق به عنوان اولویت نخست این وزارتخانه تعریف شد.

معاون منابع انسانی وزارت نیرو با بیان اینکه اکنون فرصتی پیش آمده که ما بتوانیم مفاد این بیانه را تقویت کرده و نکات مشخصی را در تفاهم‌نامه ذکر کنیم، تاکید کرد: حدود ۵۰ طرح بزرگ تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف آب و برق است که ۴۰ طرح توسط پژوهشگاه نیرو و ۱۰ طرح درموسسه تحقیقات آب طراحی شده است که مدیریت این طرحها از طریق پژوهشگاه نیرو و موسسه تحقیقات آب و دانشگاهها انجام خواهد شد. همچنین ما برای اجرای این طرحها به همکاری و مشارکت خارجی‌ها نیاز داریم و در چند مورد نیز توافق‌های اولیه حاصل شده است.

مهاجری ادامه داد: تولید، انتقال و توزیع برق و ساخت انواع توربین‌ها، از جمله این طرحها است.

وی اظهار کرد: آلمان‌ها در زمینه آموزش‌های کاربردی موفقیت‌های خوبی داشته‌اند و کشوری پیشرو محسوب می‌شوند؛ انتظار می‌رود بتوانند کمک‌های خوبی در این زمینه به ایران داشته باشند.

این مقام مسئول اضافه کرد: بطور نمونه پروژه جامع مدیریت یکپارچه منابع آب در امتداد زاینده رود که بطور مشترک توسط دو کشور تامین اعتبار شده، به عنوان یک نمونه موفق همکاری در نظر گرفته می شود.

وی گفت: در این روابط، انتقال فناوری های نوین توسط آلمان ها به عنوان یک اصل در نظر گرفته می شود و به عنوان پایه و اساس بیانیه مشترک آتی بین دو کشور در این بخش خواهد بود.

کویر "ریگ جن"، اسرارآمیزترین منطقه ایران

ریگ جن، شگفت انگیز ترین، اسرار آمیز ترین و ترسناک ترین منطقه ایران است، با باتلاق های سهمگین که مرگ را برای هر موجودی زنده ای به ارمغان می آورد. اتفاقات بی پاسخ و توجیه نشده بسیاری در این منطقه روی داده است و نمک زار های این منطقه محل قتل و دفتن موجوات زنده بسیاری بوده است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، کویر ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر، از شمال به جنوب سمنان و جنوب شرق گرمسار، از غرب محدود به پارک ملی کویر و تنگ ظلمات از شرق به محور ارتباطی جندق ـ معلمان و از جنوب به شمال انارک و چوپانان محدود است. ریگ جن با وسعتی برابر با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع در این محدوده قرار دارد. به عبارتی ریگ جن در حاشیه شمالی به کوه گوگردی، در حاشیه شرقی به جاده دامغان ـ جندق و در قسمت شمالی به رودخانه ورگی که از ارتفاعات کوه گوگردی سر چشمه می گیرد منتهی می شود. این رود در جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی وارد ریگ جن می شود و کوه ملاهادی در حاشیه جنوبی این ریگزار قرار دارد.

همانطور که گفته شد "ریگ جن” منطقه ای کویری و دارای تپه های ماسه ای در کویر مرکزی ایران است و به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه یا چاه آب، در گذشته های دور، محل عبور کاروان ها نبوده و فقط در سال های اخیر، چند گروه از محققان و سیاحان به آن منطقه رفته اند. گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و در قسمت جنوب شرقی پوشیده از تپه های ماسه ای به هم پیوسته است که به دم ریگ شهرت دارند.


زیر بنای ریگ جن یک دشت فرسایش یافته است که در حال حاضر تپه های ماسه ای برخان و تپه های ماسه ای هرمی (قورد) آن را اشغال کرده است. تمام ریگ جن دارای رسوبات نمکی فراوان می باشد که عمده رسوبات و مواد فرسایشی آن از دامنه های فرسایش یافته البرز شکل گرفته است. وجود باد غالب از سمت غرب به شرق باعث شده است که تپه در قسمت شرقی دارای شیبی بسیار تند و در قسمت های غربی دارای شیب ملایمتری باشند. همین عامل باعث شده است که عبور از ریگ جن با وسایل نقلیه از سمت شرق به غرب بسیار دشوار و در پاره ای از موارد غیر ممکن باشد.

این منطقه در باورهای مردم بومی کویر، به عنوان سرزمین نفرین شده نیز یاد شده است. آنها معتقدند که ارواح پلید و شیاطین در این سرزمین اسرارآمیز حکومت می کنند و به همین دلیل هر که پا به ریگ جن می گذارد بلعیده می شود و دیگر باز نمی گردد. در منطقه کویری ریگ جن که به مثلث برمودای ایران نیز شهرت دارد تا چشم کار می کند تپه های شنی و باتلاق های نمک وجود دارد.


ریگ جن، شگفت انگیز ترین، اسرار آمیز ترین و ترسناک ترین منطقه ایران است، با باتلاق های سهمگین که مرگ را برای هر موجودی زنده ای به ارمغان می آورد. اتفاقات بی پاسخ و توجیه نشده بسیاری در این منطقه روی داده است و نمک زار های این منطقه محل قتل و دفتن موجوات زنده بسیاری بوده است.

فرو رفتن در گل و لجن در ریگ جن، شاید یکی از خطرناک ترین اتفاقاتی باشد که ممکن است گریبانگیر مسافران ناوارد شود و آنها را به کام مرگ بکشاند. سال های متمادی، هیچکس جرات آنکه به ریگ جن سفر کند و راز این کویر اسرار آمیز را کشف کند، نداشت.


بهترین مسیر دستیابی به این منطقه، جاده سنگفرش ملک آباد است که در بخش شمال شرق پارک ملی کویر قرار دارد. بهترین وسیله برای عبور از این کویر نیز ، جیپ های سبک وزن است. البته فراموش نکنید که هر لحظه امکان گیر کردن و گم شدنتان در کویر ریگ جن وجود دارد.

سفر به ریگ جن معمولا با بیشترین حد تجهیزات صورت می گیرد. در این سفر لازم است برای مدت حداقل 15 روز ذخیره غذا ، آب، بنزین و وسایل فنی خودرو همراه گردشگر باشد. نقشه را هم فراموش نکنید، چون سفر به ریگ جن بسیار خطرناک است. مهمترین مسئله اینکه اگر تا به حال کویر نوردی نکرده اید و به اصطلاح حرفه ای نیستید، برای اولین تجربه، به هیچ عنوان ریگ جن را برنگزینید. حتی اگر حرفه ای هم هستید، حتما به طور گروهی به این منطقه سفر کنید.


در ضمن، بلد محلی را فراموش نکنید، چون محلی ها معمولا آدم های کار کشته ای هستند و علاوه بر تعیین مسیر، حتی در شرایط سخت، خیلی خوب می توانند راهنمایی تان کنند. بخشی از منطقه، نسبتا مسطح تر است با تپه ها کوچک تر، بنابراین عبور از آن نسبتا آسان به نظر می رسد ولی با کمی پیشروی، با کم شدن ارتفاع به اراضی باتلاقی می رسید که اینجا تقریبا جنوب منطقه است. اصرار برای عبور از این اراضی باتلاقی بی فایده است، بنابراین بهتر است از سمت شمال غربی به حرکت تان ادامه دهید.

وقتی آخرین کوه هایی که 2300 متر ارتفاع دارند را رد کردید، به بخش شمالی ریگ جن می رسید. از اینجا، کوه دماوند را هم می توانید ببینید. با ادامه این مسیر، به پارک ملی کویر می رسید. اگر شما مسیر دیگری را می پسندید، می توانید با استفاده از نقشه و راهنما، مسیر جدیدی را تجربه کنید، اما تمام سختی ها و بالا و پایین ها، یک طرف و آسمان پرستاره شب هایی ریگ جن هم یک طرف. خوابیدن روی شن های روان، روی تپه ای بلند و چشم دوختن به آسمانی که حتی یک نقطه سیاه ندارد. بسیار خیره کننده است

آدرس: گرمسار، پارک ملی کویر، جاده سنگفرش ملک آباد