شناسایی ۸ معیار سبک زندگی که می‌تواند پیری بیولوژیکی را آهسته کند

داشتن امتیازات بالاتر در شاخص‌های مربوط به سبک زندگی می‌تواند با تاثیر مثبت بر عوامل خطر بیماری‌های قلبی مرتبط باشد و بر روند پیری بدن اثر بگذارد.

یافته‌های جدید محققان نشان می‌دهد که حفظ یک سبک زندگی سالم برای قلب می‌تواند تأثیر مثبتی بر پیری بیولوژیکی داشته باشد و خطر بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ‌و‌میر ناشی از آن را کاهش دهد.

به گزارش زومیت، تحقیقات جدید منتشر شده در مجله انجمن قلب آمریکا نشان می‌دهد که داشتن رفتارهای سالم و سبک زندگی که برای قلب مفید است، ممکن است با تأثیر مثبت بر پیری بیولوژیکی، که به سن بدن و سلول‌های آن اشاره دارد، مرتبط باشد.

کانال عصر ایران در تلگرام

دکتر جینتائو ما، نویسنده‌ی ارشد مطالعه و استادیار بخش همه‌گیرشناسی تغذیه و علم داده در دانشگاه تافتس بوستون، می‌گوید مهم نیست سن واقعی افراد چقدر است؛ زیرا رفتار و عادات زندگی بهتر برای سلامت قلب و مدیریت عوامل خطر بیماری‌های قلبی با سن بیولوژیکی کم‌تر و خطر کمتر بیماری قلبی و سکته و مرگ ناشی از هر عاملی ارتباط دارد.

نقش متیلاسیون دی‌ان‌ای در سلامت قلب و عروق

تحقیق اخیر بررسی کرد که آیا متیلاسیون دی‌ان‌ای، یک فرآیند شیمیایی که بیان ژن را کنترل می‌کند، می‌تواند راهی باشد که در آن عوامل مرتبط با سلامت قلبی عروقی، پیری سلولی و خطر مرگ‌و‌میر را تحت‌تاثیر قرار دهد. سطوح متیلاسیون دی‌ان‌ای یک نشانگر زیستی اصلی برای ارزیابی سن بیولوژیکی است. با اینکه ژنتیک تا حد زیادی سن بیولوژیکی را تعیین می‌کند، انتخاب‌ رفتار و عادات در سبک زندگی و استرس روی آن تاثیر می‌گذارد.

رعایت رفتارهای زندگی سالم مانند ترک سیگار و داشتن روتین خواب سالم روی سن بیولوژیکی تاثیر می‌گذارد.

محققان داده‌های مرتبط با سلامتی ۵٬۶۸۲ بزرگسال را با هدف شناسایی عوامل خطر بیماری‌های قلبی بررسی کردند. این بزرگسالان با میانگین سنی ۵۶ سال و ۵۶ درصد شرکت‌کنندگان خانم، در مطالعه‌ی قلب فرامینگهام که یک پروژه تحقیقاتی بزرگ، چند‌نسلی و درحال‌جریان است، شرکت کرده بودند.

ارزیابی شرکت‌کنندگان با استفاده از مصاحبه، معاینه‌ی ‌فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی طبق ۸ عادت و رفتار در سبک زندگی که برای سلامت قلب و عروق حیاتی هستند با امتیازات صفر تا ۱۰۰ که ۱۰۰ بهترین امتیاز است، انجام شد. این ۸ عادت به نام  Life’s Essential 8 از سمت انجمن قلب آمریکا انتخاب شده‌اند.

ارزیابی محققان شامل چهار معیار رفتاری است. معیار اول غذای دریافتی که روی کیفیت و تعادل تغذیه روزانه تمرکز دارد. معیار دوم فعالیت بدنی است که دفعات و شدت ورزش را ارزیابی می‌کند. دو معیار بعدی ساعت خواب شب، یعنی ارزیابی مدت و کیفیت خواب و وضعیت سیگار کشیدن، یعنی قرار‌گرفتن در معرض دخانیات را مشخص می‌کنند.

ارزیابی شامل چهار اندازه‌گیری آزمایشگاهی نیز می‌شود. معیار اول شاخص توده‌ی بدن (BMI) است که چربی بدن را بر اساس قد و وزن اندازه‌گیری می‌کند. معیارهای دیگر سطح کلسترول، نشان دهنده‌ی سلامت چربی، سطح قند خون، ارزیابی کنترل گلوکز و فشار خون، نظارت بر فشار قلبی‌ عروقی هستند.

علاوه‌بر ۸ معیار رفتاری و آزمایشگاهی، هر شرکت‌کننده با استفاده از چهار ابزار که سن بیولوژیکی را بر اساس متیلاسیون دی‌ان‌ای تخمین می‌زند و یک ابزار دیگر که تمایل ژنتیکی فرد به پیری بیولوژیکی حاد را ارزیابی می کند، مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان به مدت ۱۱ تا ۱۴ سال برای نظارت بر شروع بیماری‌های قلبی‌عروقی جدید، مرگ‌ومیر مرتبط با قلب‌و‌عروق  یا مرگ‌و‌میر ناشی از هر علتی تحت نظر قرار گرفتند.

نتایج تجزیه و تحلیل

• به ازای هر ۱۳ افزایش امتیاز برای هر نفر در Life’s Essential 8، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی برای اولین‌بار حدود ۳۵ درصد کاهش، مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی تا ۳۶ درصد کاهش و مرگ به هر دلیلی ۲۹ درصد کاهش می‌یابد.
• زمانی که امتیاز Life’s Essential 8 بالاتر باشد، تأثیر قابل‌توجهی در کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ دارد. واسطه‌ی این اثر متیلاسیون دی‌ان‌ای است. امتیاز بالاتر، ۳۹ درصد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی‌، ۳۹ درصد مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی‌ و ۷۸ درصد مرگ ناشی از همه علل را کاهش می‌دهد.
• به طور کلی، حدود ۲۰ درصد از ارتباط بین امتیازات Life's Essential 8 و پیامدهای قلبی‌عروقی به تأثیر عوامل سلامت قلب‌و‌عروق بر متیلاسیون دی‌‌ان‌ای تخمین زده شد. در مقابل، برای شرکت‌کنندگان در معرض خطر ژنتیکی بالاتر، این ارتباط تقریبا ۴۰ درصد بود.

مطالعه در نژاد اروپایی انجام شده و نتایج آن قابل تعمیم به دیگر نژادها یا قومیت‌های متفاوت نیست.

دکتر ما اشاره کرد با اینکه ابزار محاسبه‌ی سن بیولوژیکی بر اساس متیلاسیون ‌‌دی‌ان‌ای دردسترس است، اما افراد بهتر است به‌جای توجه به سن بیولوژیکی به ۸ عامل بیماری و سکته‌ی قلبی توجه کنند؛ غذای سالم بخوند، فعال‌تر باشند، زمان خواب سالمی داشته باشند، وزنشان را مدیریت کنند، سطح کلسترول، قند خون، فشار خون را سالم نگه دارند.

تأثیر متیلاسیون دی‌ان‌ای و مسیر آینده‌ی تحقیقات

دکتر رندی فوراکر، یکی از نویسندگان مقاله‌ای درمورد Life’s Essential 8، گفت این یافته‌ها با تحقیقات قبلی مطابقت دارد. او گفت: «ما می‌دانیم که عوامل خطر قابل‌اصلاح و متیلاسیون دی‌ان‌ای به طور مستقل با بیماری‌های قلبی عروقی مرتبط هستند.

آنچه این مطالعه [به دانسته‌های ما] اضافه می‌کند این است که متیلاسیون دی‌ان‌ای ممکن است به عنوان یک واسطه بین عوامل خطر و بیماری‌های قلبی عروقی عمل کند. این مطالعه نشان می‌دهد که چگونه سلامت قلب و عروق می‌تواند بر پیری بیولوژیکی تأثیر بگذارد و پیامدهای مهمی برای سالم پیر‌شدن و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی و سایر شرایط سلامتی بالقوه دارد.»

محدودیت‌های مطالعه

از آنجا که مطالعه‌ی اخیر تجزیه و تحلیل داده‌های سلامتی قبلا جمع‌آوری‌شده است، نمی‌تواند رابطه علت و معلولی بین عوامل خطر سلامت قلبی عروقی و متیلاسیون دی‌ان‌ای را اثبات کند. علاوه بر این، فعالیت‌های متیلاسیون دی‌ان‌ای فقط در یک زمان واحد اندازه‌گیری شده که اعتبار اثر میانجی را محدود می‌کند.

یافته‌های این مطالعه نیز محدود است، زیرا شرکت‌کنندگان عمدتاً از اجداد اروپایی بودند، بنابراین ارتباطات Life's Essential 8 و پیری ژنتیکی که در این مطالعه یافت می‌شود ممکن است قابل‌تعمیم به افراد دیگر از نژادها یا قومیت‌های متفاوت نباشد.

دکتر ما گفت: «اکنون، در حال گسترش تحقیقات خود هستیم تا افراد دیگر گروه‌های نژادی و قومی را برای بررسی بیشتر رابطه عوامل خطر قلبی عروقی و متیلاسیون DNA، شامل شود.»

بر اساس آمار بیماری‌های قلبی و سکته ۲۰۲۴ انجمن قلب آمریکا، مرگ‌ومیر بر اثر بیماری قلبی و سکته در ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ بیشتر از مجموع مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان و بیماری‌های مزمن انسدادی ریه بود و همچنین عامل حدود ۱۹٫۹۱ میلیون مرگ در جهان است.