شهپر شاه هوا

                       عقاب          شعری از پرویز ناتل خانلری

---

گشت غمناک دل و جان عقاب          چو ازو دور شد ایام شَباب
دید کِش دور به انجام رسید             آفتابش به لب بام رسید 
باید از هستی دل بر گیرد                ره سوی کشور دیگر گیرد 
خواست تا چاره ی ناچار کند           دارویی جوید و در کار کند 
صبحگاهی ز پی چاره ی کار            گشت برباد سبک سیر سوار 
گله کاهنگ چرا داشت به دشت       ناگه از وحشت پر ولوله گشت 
وان شبان ، بیم زده ، دل نگران         شد پی بره ی نوزاد دوان 
کبک ، در دامن خاری آویخت             مار پیچید و به سوراخ گریخت 
آهو استاد و نگه کرد و رمید             دشت را خط غباری بکشید 
لیک صیاد سر دیگر داشت               صید را فارغ و آزاد گذاشت 
چاره ی مرگ ، نه کاریست حقیر       زنده را دل نشود از جان سیر

صید هر روزه به چنگ آمد زود           مگر آن روز که صیاد نبود

آشیان داشت بر آن دامن دشت       زاغکی زشت و بد اندام و پلشت

سنگ ها ا زکف طفلان خورده           جان ز صد گونه بلا در برده
سال ها زیسته افزون ز شمار          شکم آکنده ز گند و مردار
بر سر شاخ ورا دید عقاب                 ز آسمان سوی زمین شد به شتاب 
گفت که : «ای دیده ز ما بس بیداد   با تو امروز مرا کار افتاد 
مشکلی دارم اگر بگشایی                بکنم آن چه تو می فرمایی»
گفت : «ما بنده ی در گاه توییم        تا که هستیم هوا خواه توییم 
بنده آماده بود ، فرمان چیست ؟        جان به راه تو سپارم ، جان چیست ؟ 
دل ، چو در خدمت توشاد کنم            ننگم آید که ز جان یاد کنم»
این همه گفت ولی با دل خویش        گفت و گویی دگر آورد به پیش 
کاین ستمکار قوی پنجه ، کنون           از نیاز است چنین زار و زبون 
لیک ناگه چو غضبناک شود                 زو حساب من و جان پاک شود 
دوستی را چو نباشد بنیاد                   حزم را بایدت از دست نداد 
در دل خویش چو این رای گزید            پر زد و دور ترک جای گزید 

زار و افسرده چنین گفت عقاب            که : «مرا عمر ، حبابی است بر آب 

راست است این که مرا تیز پر است      لیک پرواز زمان تیز تر است 
من گذشتم به شتاب از در و دشت       به شتاب ایام از من بگذشت 
گر چه ا زعمر ،‌دل سیری نیست           مرگ می آید و تدبیری نیست 
من و این شه پر و این شوکت و جاه     عمرم از چیست بدین حد کوتاه؟
تو بدین قامت و بال ناساز                به چه فن یافته ای عمر دراز ؟
پدرم نیز به تو دست نیافت               تا به منزلگه جاوید شتافت 
لیک هنگام دم باز پسین                   چون تو بر شاخ شدی جایگزین 
از سر حسرت بامن فرمود                کاین همان زاغ پلید است که بود 
عمر من نیز به یغما رفته است         یک گل از صد گل تو نشکفته است 
چیست سرمایه ی این عمر دراز ؟    رازی این جاست،تو بگشا این راز»

زاغ گفت : «ار تو در این تدبیری      عهد کن تا سخنم بپذیری 
عمرتان گر که پذیرد کم و کاست     دگری را چه گنه ؟ کاین ز شماست 
ز آسمان هیچ نیایید فرود                آخر از این همه پرواز چه سود ؟ 
پدر من که پس از سیصد و اند         کانِ اندرز بد و دانش و پند 
بارها گفت که برچرخ اثیر                 بادها راست فراوان تاثیر 
بادها کز زبر خاک وزند                     تن و جان را نرسانند گزند 
هر چه از خاک ، شوی بالاتر            باد را بیش گزندست و ضرر
تا بدانجا که بر اوج افلاک                    آیت مرگ بود، پیک هلاک 
ما از آن، سال بسی یافته ایم          کز بلندی،‌ رخ برتافته ایم 
زاغ را میل کند دل به نشیب              عمر بسیارش از آن گشته نصیب 
دیگر این خاصیت مردار است             عمر مردار خوران بسیار است 
گند و مردار بهین درمان ست             چاره ی رنج تو زان آسانست 
خیز و زین بیش،‌ ره چرخ مپوی           طعمه ی خویش بر افلاک مجوی 
ناودان، جایگهی سخت نکوست        به از آن کنج حیاط و لب جوست 
من که صد نکته ی نیکو دانم              راه هر بر زن و هر کو دانم 
خانه، اندر پس باغی دارم                 وندر آن گوشه سراغی دارم 
خوان گسترده ی الوانی هست          خوردنی های فراوانی هست»

                                 ***

آن چه آن زاغ ورا داد سراغ                  گندزاری بود اندر پس باغ 

بوی بد، رفته از آن، تا ره دور              معدن پشه، مقام زنبور 
نفرتش گشته بلای دل و جان              سوزش و کوری دو دیده از آن 
آن دو همراه رسیدند از راه                   زاغ بر سفره ی خود کرد نگاه 
گفت: «خوانی که چنین الوان ست      لایق محضر این مهمان ست 
می کنم شکر که درویش نیم               خجل از ماحضر خویش نیم»
گفت و بشنود و بخورد از آن گند           تا بیاموزد از او مهمان پند 
                                               

                            *******

عمر در اوج فلک برده به سر           دم زده در نفس باد سحر 
ابر را دیده به زیر پر خویش              حیوان را همه فرمانبر خویش
بارها آمده شادان ز سفر                 به رهش بسته فلک طاق ظفر 
سینه ی کبک و تَذَرو و تیهو              تازه و گرم شده طعمه ی او 
اینک افتاده بر این لاشه و گند          باید از زاغ بیاموزد پند 
بوی گندش دل و جان تافته بود       حال بیماری دق یافته بود 
دلش از نفرت و بیزاری، ریش          گیج شد، بست دمی دیده ی خویش 
یادش آمد که بر آن اوج سپهر           هست پیروزی و زیبایی و مهر
فر و آزادی و فتح و ظفرست            نفس خرم باد سحرست 
دیده بگشود به هر سو نگریست      دید گِردش اثری زین ها نیست 
آن چه بود از همه سو خواری بود     وحشت و نفرت و بیزاری بود 
بال بر هم زد و بر جست از جا          گفت : که «ای یار ببخشای مرا

            

سال ها باش و بدین عیش بناز        تو و مردار تو و عمر دراز

من نیم در خور این مهمانی            گند و مردار تو را ارزانی 
گر در اوج فلکم باید مرد               عمر در گند به سر نتوان برد»

                                  *******
شهپر شاه هوا، اوج گرفت             زاغ را دیده بر او مانده شگفت 
سوی بالا شد و بالاتر شد               راست با مهر فلک، همسر شد 
لحظه‎ یی چند بر این لوح کبود        نقطه ‎یی بود و سپس هیچ نبود

---

پرویز ناتل خانلری

یاقوت

نقل از استاد شهریار:

وقتی که در کشاکش میدان عشق مغلوب شدم و اطرافیان نامرد معشوقه ام به نا مرادی ام کشاندند و حسن و جوانی و آزادگی و عشق و هنرم همه در برابر قدرت اهریمنی زر و سیم تسلیم شدند در خویشتن شکستم، گویی که لاشه خشکیده ام را برشانه های منجمدم انداخته وبه هر سو می کشاندم. بهارم در لگدکوب خزان، تاراج طوفان ناکامی شده بود ونیشخند دشمنانم، چونان خنجر زهر آلود دلم را پاره پاره می کرد. روزگار طاقت سوزی داشتم، آواره شهرها شده بودم، ازادامه تحصیل در دانشکده طب وا مانده بودم و ازعشق شورآفرینم هیج خبری نداشتم. ازدواج کرده بود نمی دانستم خوشبخت است یا نه؟ 
تقریباً سه سال پس از این شکست سنگین به تهران سفر کرده بودم، روزسیزده بدر بادوستان تصمیم گرفتیم که برای گردش به باغی واقع درکرج برویم تا انبساط خاطری شود. در حلقه دوستان بودم اما اضطرابی جانکاه مرا می فرسود، تشویشی بنیان کن به سینه ام چنگ انداخته وقلبم را می فشرد، از یاران فاصله گرفتم، رفتم در کنج خلوتی زیر درختی، تنها نشستم و به یاد گذشته های شور آفرین اشک ریختم، پر ازاشتیاق سرودن بودم، ناگهان توپی پلاستیکی صورتی رنگ به پهلویم خورد و رشته افکارم را پاره کرد،دخترکی بسیار زیبا وشیرین با لباسهای رنگین در برابرم ایستاده بود وبا تردید به من وتوپ می نگریست، نمی توانست جلو بیاید وتوپش را بردارد. شاید از ظاهر ژولیده ام میترسید،ت وپ را برداشتم و بامهربانی صدایش کردم، لبخند شیرینی زد، جلو آمد تا توپ را بگیرد، از معصومیت وزیبایی خاص دخترک، دلم به طرز عجیبی لرزید. دستی به موهایش کشیدم، توپ را از من گرفت و به سرعت فرار کرد. با نگاه تعقیبش کردم تا به نزدیک پدر و مادرش رسید و خود را سراسیمه در آغوش مادر انداخت. وای ... ناگهان سرم گیج رفت، احساس کردم بین زمین و آسمان دیگر فاصله ای نیست...
او بود...عشق از دست رفته من...همراه با شوهر و فرزندش...! آری...اوبود، کسی که سنگ عشق در برکه احساسم افکند وامواج حسرت آلود ناکامیش، مرزهای شکیباییم را ویران ساخت و این غزل را درآن روز در باغ کرج سرودم :

یار و همسر نگرفتم که گرو بود سرم                تو شدی مادر و من با همه پیری پسرم

تو جگر گوشه هم از شیر بریدی و هنوز            من بیچاره همان عاشق خونین جگرم

من که با عشق نراندم به جوانی هوسی     هوس عشق و جوانی است به پیرانه سرم

پدرت گوهر خود را به زر و سیم فروخت            پدر عشق بسوزد که در آمد پدرم

عشق و آزادگی و حسن و جوانی و هنر           عجبا هیچ نیرزید که بی سیم و زرم

هنرم کاش گره بند زر و سیمم بود                    که به بازار تو کاری نگشود از هنرم 

سیزده را همه عالم بدر امروز از شهر               من خود آن سیزدهم کز همه عالم بدرم

تا به دیوار و درش تازه کنم اهل قدیم                گاهی از کوچه معشوقه خود می گذرم

تو ازآن دگری، رو که مرا یاد تو بس                   خود تو دانی که من از کان جهانی دگرم

از شکار دگران چشم و دلی دارم سیر              شیرم و جوی شغالان نبود آبخورم

خون دل موج زند در جگرم چون یاقوت               شهریارا چه کنم لعلم و والا گوهرم

---

تصنیف یاد تو دلارام

شعر زیبای سعدی 

صدای گرم و تاثیر گذار جمال الدین منبری 

آهنگ ساز این کار زیبا استاد دکتر محمد سریر 

---

هر که دلارام دید از دلش آرام رفـــــــــــت     

چشم ندارد خلاص هر که در این دام رفت

                                                   یاد تو می‌رفت و ما عاشق و بی‌دل بدیم      

                                                   پرده برانداختی کار به اتمــــــــــــام رفت

ماه نتابد به روز چیست که در خانه تافت      

سرو نروید به بام کیست که بر بام رفت

                                                  مشعله‌ای برفروخت پرتو خورشید عشق     

                                                 خرمن خاصان بسوخت خانگه عام رفـــــت 

عارف مجموع را در پس دیوار صـــــــبر                

طاقت صبرش نبود ننگ شد و نام رفت

                                                  گر به همه عمر خویش با تو برآرم دمـــی        

                                                  حاصل عمر آن دمست باقـــــی ایام رفت

هر که هوایی نپخت یا به فراقی نسوخت    

آخر عمر از جهان چون برود خــــــــام رفت

                                                   ما قدم از سر کنیم در طلب دوستـــــــان         

                                                   راه به جایی نبرد هر که به اَقــــدام رفت

 
همت سعدی به عشق میل نکردی ولـی      

می چو فروشد به کام عقل به ناکام رفت

---

1- دانلود تصنیف  یاد تو:    از  royamusic.ir   و دانلود کیفیت 320 با لینک مستقیم

---

2- اجرای تابستان 1389 همراه با ارکستر مجلسی صدا و سیما در سایت آپارات

---

کد برای قراردادن آهنگ دلارام در وبلاگ و سایت: کد زیر را در بلوک و یا کد های وبلاگ ( وبسایت ) خود قرار دهید تا دانلود تصنیف قدیمی یاد تو جمال منبری در سایت یا وبلاگ شما بصورت آنلاین پخش شود:

<!-- Begin Mp3Player by Royamusic.ir --><center><object type="application/x-shockwave-flash" data="http://dl.royamusic.ir/player.swf" width="160" height="20" id="dewplayer" name="dewplayer"><param name="wmode" value="transparent" /><param name="movie" value="http://dl.royamusic.ir/player.swf" /><param name="flashvars" value="mp3=http://dl.royamusic.ir/tmp/Jamaloddin_Menbari_YadeTo_(www.RoyaMusic.ir).mp3&autostart=1&autoreplay=1&showtime=1" /></object><br><p style="color:#000"><a style="color:#000" alt="دانلود آهنگ جدید" title="دانلود آهنگ جدید" href="http://royamusic.ir">رویا موزیک</a></p></center><!-- End  Mp3Player by Royamusic.ir -->

---

7675346769

تابعیت کامل از جمع گاهی منجر به حماقت گروهی می شود

علیرضا مجیدی     ۱۴ بهمن ۱۳۹۳

حماقت گروهی: آیا مغزهای ما واقعا برای اندیشه مستقل سیم‌کشی شده‌اند؟ تکرار آزمایش معروف «سالومون اَش» با وسایل مدرن (از سایت 1 پزشک)

گریگوری برنز، استاد روانشناسی و علوم رفتاری دانشگاه Emory در آتلانتا است. مقاله جالبی از او دیدم، که بد ندیدم در اینجا به شما به اشتراک بگذارم.

در آغاز نوشته او نمونه‌هایی از رفتارهای آشفته، پانیک و گله‌ای مردم را شاهد آورده است، مثلا آنجا که متعاقب یک بحران اقتصادی مردم برای خارج کردن پول‌های خود از بانک هجوم می‌آورند. مثال بعدی او رفتار نامتناسب مردم موقع بروز حوادث طبیعی مثلا توفان‌هاست. او نوشته است که در آتلانتا هر ۳ سال یک بار، توفان بزرگی رخ می‌دهد که چند روزی نظم معمول را به هم می‌زند، اما هر بار مردم با خالی کردن سوپرمارکت‌ها از همه مواد غذایی یا هجوم به پمپ بنزین‌ها و تهی سازی همه آنها از سوخت، بحران می‌آفرینند، در صورتی که اگر کمی دندان روی جگر بگذارند، بحران موقت به سادگی، برطرف می‌شود.

اما سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چرا ما انسان‌ها تمایل به چنین رفتارهای نامتناسب و اصطلاحا همنوایی با جمع داریم، چرا ناهمنوا شدن ما با جمع خیلی سخت است.

«در روانشناسی، «همنوایی» به تمایل و گرایش فرد به پیروی از رفتارهای گروه اجتماعی که به آن تعلّق دارد، گفته می‌شود. در دهه ۱۹۵۰، سالومون اَش، روانشناس، چند آزمایش در این مورد انجام داد. در این آزمایش‌های از گروهی از دانشجویان خواسته شده بود که در یک آزمون تصویری شرکت کنند.

هر دانشجو در اتاقی می‌نشست، چند شرکت‌کننده دیگر که در واقع همکاران اَش بودند، نیز در اتاق حضور داشتند.

خود آزمون‌های تصویری خیلی ساده بودند، مثلا یک خط مستقیم نمایش داده می‌شد و از دانشجو خواسته می‌شد که از بین سه خط دیگر، خطی را که طول‌اش برابر با خط اول است، انتخاب کند.

همدستان پژوهشگر که خود را در قالب شرکت‌کننده‌های عادی دیگر جا زده بودند، در ابتدا به صورت درست به سؤال‌ها پاسخ می‌دادند، اما بعدا عمدا به سؤال‌های چنین ساده، اشتباه پاسخ می‌داند.

اما جالب اینجا بود که نتایج این تحقیق نشان داد که:

- سوژه‌های آزمایش تحت تأثیر پاسخ‌های نادرست گروه قرار می‌گرفتند و در یک سوم موارد، با پاسخ واضحاً نادرست گروه، همنوا می‌شدند.

- وقتی تعداد همدست‌ها زیاد می‌شد، قدرت تأثیرگذاری آنها روی ذهن شرکت‌کننده‌ها بیشتر می‌شد.

- اگر به شرکت‌کننده‌ها فرصت داده می‌شد تا به جای اعلام شفاهی پاسخ، در حضور همه، روی کاغذ پاسخ بدهند، تقریبا در همه موارد پاسخ درست می‌دادند و میزان همنوایی کاهش می‌یافت.

- اگر از بین همدست‌ها، تنها یکی پاسخ درست می‌داد، شرکت‌کننده به نوعی جرأت پیدا می‌کرد و میزان همنوایی‌اش کاهش می‌یافت.

---

خب، این همنوایی را چطور می‌توانیم توجیه کنیم؟

- پرهیز از تمسخر بقیه

- باور واقعی به درستی نظر جمع یا همان خرد گروهی

- شاید هم پرهیز از تعارض و برخورد با دیگران

---

اما چرا مغز ما چنین عمل می‌کند؟ مغزهای ما بسیار تکامل یافته هستند، ما قشر پیش‌پیشانی یا prefrontal را داریم که ظاهرا باید با کمک آن بتوانیم تفکر و استدلال کنیم. اما چرا این بخش از مغز ما گاهی از فعالیت بازمی‌ماند؟

حالا ببینیم چند سال پیش، گریگوری برنز چه کرد. او از نوعی از دستگاه MRI موسوم به fMRI استفاده کرد که می‌تواند با دقت میزان جریان خون و فعالیت هر بخش مغز را به صورت زنده نمایش بدهد.

سپس همان آزمایش اَش را تکرار کرد.

نتایج آزمایش او جالب بود:

-  وقتی که سوژه‌ها، نظر جمع را تأیید می‌کردند -حتی اگر نظر جمع واقعاً اشتباه بود- مدارهای ادراکی مغز، آشکارا تغییراتی از خود بروز می‌داند. این مسئله پیشنهاد می‌کند که گروه، واقعاً بر نحوه ادراک ما از محیط پیرامونی‌مان تأثیر می‌گذارد.

- دوم اینکه اگر سوژه آزمایش در مقابل نظر جمع ایستادگی می‌کرد، میزان فعالیت قابل توجهی در بخشی از مغز به نام آمیگدال، مشاهده می‌شد. این بخش از مغز ما، مسئول القای وحشت و هراس در ما است.

نتیجه اینکه کلا مغزهای ما (شاید در یک روند تکاملی) برای تفکر مستقل سیم‌کشی نشده‌اند، و ما هر بار مجبوریم تلاش بسیار زیادی برای غلبه بر ترس‌هایمان برای ایستادگی در مقابل عقاید دیگران، به خرچ بدهیم!

و نکته جالب آخر این است که در همین آزمایش مشخص شد که اگر اقلیت کوچکی، هر بار پیدا شوند که مخالف نظر جمع باشند، فعالیت آمیگدال محو می‌شود!

وزیر خارجه انگلیس: چالش داعش چند نسل ادامه خواهد داشت

هاموند:چالش داعش چند نسل ادامه خواهد داشت

به گزارش ظهور به نقل از مشرق، روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد، فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس در این سفر با جولی بیشاب، همتای خود در استرالیا و چند مقام دفاعی دیدار و گفت‌وگو کرد و گفت: هدف اصلی از میان بردن و شکست ایدئولوژی و تفکر داعش است.

وی در مصاحبه‌ای با Fairfax Media گفت: این یک چالش چند نسلی است که ما باید با آن رو به رو شویم. سوریه و عراق در حال حاضر در مرکز توجه هستند اما ما نباید خودمان را فریب دهیم که حتی اگر این گروه را از خاک عراق بیرون برانیم و در سوریه شکست دهیم قصه تمام شده است. ما پیشتر این چنین گروه‌هایی را در نیجریه شاهد بوده‌ایم. آن‌ها همان بوکوحرام هستند.

هاموند ادامه داد: ما بوکوحرام را در منطقه ساحل می‌بینیم. شما استرالیایی‌ها نزیک به دو کشور مسلمان در منطقه اندونزی با بیش از ۲۰۰ میلیون جمعیت مسلمان و پاکستان یا هند با ۱۸۰ میلیون مسلمان هستید. آن‌ها درباره مشکلات و چالش‌هایی که در آینده گریبانشان را می‌گیرد فکر می‌کنند.

فیلیپ هاموند که پیشتر وزیر دفاع انگلیس بود، گفت: عناصر نظامی بخش سخت ماجرا نیستند. یک چالش کوتاه مدت نظامی در عراق و سوریه وجود دارد اما مساله اصلی چالش قطع کمک‌های مالی و پیوستن داوطلبانه مردم به داعش است. البته شاید مساله اصلی چالش ارتباط، استراتژی ایدئولوژی و انگیزه مردم است که به صورت فعالانه از داعش حمایت می‌کنند.

هاموند همچنین گفت که استرالیا و انگلیس به همکاری در زمینه به اشتراک گذاری اطلاعات می‌پردازند که بخشی از شبکه “پنج چشم” با همکاری آمریکا، کانادا و نیوزیلند است.

هاموند در جریان سفر امروز (سه شنبه) خود به نیوزلند نیز در پارلمان این کشور گفت که انتظار دارد نیوزلند به ائتلاف تحت رهبری آمریکا علیه داعش بپیوندد.

وی افزود: ما از توانایی و ظرفیت نیروهای مسلح با همکاری استرالیا و آمریکا برخورداریم و امیدواریم که نیوزلند نیز در این عملیات شرکت کند.

وزیر امور خارجه انگلیس در این سفر با جان کی، نخست وزیر نیوزلند و موری مک کولی همتای نیوزلندی‌اش دیدار و درباره طیف گسترده‌ای از مسائل گفت‌وگو کرد.