کشف موجود زنده‌ای که می‌تواند همینجوری در مریخ زندگی کند؛ گل‌سنگ

کشف موجود زنده‌ای که می‌تواند در مریخ زندگی کند

محققان اخیراً موفق به شناسایی موجود زنده‌ای شده‌اند که می‌تواند در شرایط سخت مریخ زنده بماند و این کشف ممکن است به انسان‌ها کمک کند تا در آینده این سیاره را برای سکونت قابل‌استفاده کنند.

اگر قرار باشد روزی انسان‌ها در جایی غیر از زمین خانه‌سازی کنند، سیاره مریخ بهترین گزینه به نظر می‌رسد. از آنجاکه مریخ یک دنیای جهنمی نیست، سطوح همواری دارد که می‌توانیم روی آن بایستیم و در حاشیه منطقه قابل سکونت قرار دارد و احتمال می‌رود که در آن آب مایع می‌تواند وجود داشته باشد، از سایر گزینه‌ها جلوتر است.

اما برای تبدیل کردن مریخ به مکانی که بتوانیم آن را خانه بنامیم، باید کارهای زیادی انجام دهیم.

کانال عصر ایران در تلگرام

به گزارش خبر آنلاین، کاشتن گیاهان در این سیاره به این منظور که مقداری از گاز دی‌اکسید کربن موجود در جو ۹۵ درصدی آن را به اکسیژن قابل‌تنفس تبدیل کنند، یک شروع خوب خواهد بود؛ اما حالا تیمی تحقیقاتی بر این موضوع تمرکز کرده‌اند که آیا موجود زنده خاصی هست که بتواند در سیاره سرخ زنده بماند یا نه.

این موجود سرسخت چیست؟

تحقیقات اخیر نشان داده گل‌سنگ‌ها همان موجوداتی هستند که می‌توانند شروع حیات زمینی در مریخ باشند. گل‌سنگ‌ها در اکوسیستم‌های مختلفی در سراسر دنیا زندگی می‌کنند و حتی در محیط‌های شدید مانند بیابان‌های داغ و نواحی قطبی سرد نقش ویژه‌ای دارند.

طبق توضیح نویسندگان این مقاله، گل‌سنگ‌ها موجوداتی «سخت‌جان» هستند که قادرند تا در دماهای بسیار پایین، تابش شدید و کمبود آب به‌صورت طولانی‌مدت زنده بمانند. توانایی شگفت‌انگیز گل‌سنگ‌ها برای تاب آوردن در شرایط سخت باعث شده که این موجودات به‌عنوان گزینه‌هایی برای زنده ماندن در محیط‌های فضایی در نظر گرفته شوند.

گل‌سنگ که اساساً یک کلونی هیبریدی از قارچ و جلبک‌ها و یا سیانو باکتری‌هاست، به دلیل انتقال به وضعیت غیر متابولیک به نام آندروبیوز در شرایط خشکی و همچنین توانایی طبیعی‌اش در تحمل شرایط تابش شدید UV، به‌ویژه در این محیط‌های سخت مقاومت و دوام بالایی دارد.

آزمایش در شرایط شبیه‌سازی‌شده مریخی

محققان با آزمایش رشد این موجودات در شرایط زمین (ازجمله در توندراهای قطبی و بیابان‌های داغ و خشک)، در ادامه دو گونه گل‌سنگ را به مدت پنج ساعت در شرایط شبیه‌سازی‌شده مریخی آزمایش کردند. این دو گونه یعنی Diploschistes muscorum و Cetraria aculeata بودند که به دلیل ویژگی‌های متنوعشان انتخاب شدند و در جریان این آزمایش در معرض شبیه‌سازی نوسانات دمایی شدید، تابش اشعه X، فشار و جو مریخ قرار گرفتند.

گونه Cetraria aculeata نتوانست در برابر تابش به‌اندازه‌ای که انتظار می‌رفت مقاوم باشد و تیم تحقیقاتی درنهایت به این نتیجه رسید که Diploschistes muscorum می‌تواند گزینه خوبی برای زندگی در مریخ باشد.

کایجا اسکوبالا، نویسنده اصلی مقاله دراین‌باره توضیح داد: «مطالعه ما برای اولین بار نشان می‌دهد که در محیطی شبیه به سطح مریخ، متابولیسم شریک قارچی در هم‌زیستی گل‌سنگ‌ها همچنان فعال باقی می‌ماند. ما متوجه شدیم که Diploschistes muscorum قادر است فرآیندهای متابولیکش را حتی در این محیط نیز انجام دهد و به‌طور مؤثری مکانیسم‌های دفاعی خود را فعال کند.»

او ادامه داد: «این یافته‌ها باعث افزایش درک ما از فرآیندهای زیستی درشرایط شبیه‌سازی‌شده مریخ شده و نشان می‌دهند که چگونه موجودات مرطوب در برابر تابش یونیزه (یکی از چالش‌های اساسی برای بقا و سکونت در مریخ) واکنش نشان می‌دهند. درنهایت، این تحقیق درک ما از سازگاری گل‌سنگ‌ها و پتانسیلشان برای زندگی در محیط‌های فرازمینی را عمیق‌تر می‌کند.»

باوجودی که محققان به یافته‌های امیدوارکننده‌ای دست‌یافته‌اند ولی هنوز زمان آن نرسیده که گل‌سنگ‌ها را به مریخ ارسال کنیم. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، مطالعات بیشتری برای بررسی تأثیرات قرار گرفتن در معرض بلندمدت شرایط مریخی در حال انجام است.

منبع: iflscience

پاکسازی مغز؛ یک کلید مبارزه با زوال عقل

کلید مبارزه با زوال عقل کشف شد

گروه علمی: دانشمندان دریافته‌اند که با افزایش سن، بدن توانایی خود را در پاکسازی مواد زائد مغز از دست می‌دهد. این وضعیت ممکن است در ایجاد بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون نقش داشته باشد. حالا محققان روشی برای بهبود این روند یافته‌اند که می‌تواند به تقویت حافظه در سالمندان کمک کند. 
به گزارش ایسنا، با بالا رفتن سن، سیستم پاکسازی مغز دچار اختلال می‌شود و مواد زائد به مرور زمان در بافت مغزی انباشته می‌شوند. این اتفاق باعث التهاب و آسیب به سلول‌های عصبی می‌شود و می‌تواند موجب کاهش توانایی شناختی و زوال عقل شود. دانشمندان مدتی است که در تلاشند تا روش‌هایی برای بهبود عملکرد مغز و جلوگیری از زوال شناختی ناشی از پیری بیابند. یکی از حوزه‌های مورد توجه، بررسی ارتباط میان سیستم ایمنی بدن و عملکرد مغز است که در سال‌های اخیر به یافته‌های مهمی منجر شده است. 

 

یکی از سیستم‌های مهم که در پاکسازی مغز نقش دارد، شبکه‌ای از عروق لنفاوی است که اطراف مغز قرار دارد و به خروج مواد زائد از این اندام کمک می‌کند. این سیستم لنفاوی با افزایش سن کارایی خود را از دست می‌دهد و باعث تجمع مواد اضافی در مغز می‌شود. پژوهشگران معتقدند که بازگرداندن عملکرد این سیستم می‌تواند تأثیر مثبتی بر توانایی شناختی داشته باشد. به همین دلیل، مطالعه این شبکه و یافتن راه‌هایی برای بهبود عملکرد آن، به موضوعی مهم در تحقیقات علوم اعصاب تبدیل شده است.

 

محققان دانشگاه واشنگتن در سن‌لوئیس به بررسی این موضوع پرداخته‌اند. تیم پژوهشی به سرپرستی دکتر جاناتان کیپنیس و دکتر مارکو کولونا، مطالعه‌ای انجام دادند که نشان می‌دهد تقویت سیستم لنفاوی اطراف مغز می‌تواند عملکرد حافظه را در موش‌های پیر بهبود بخشد. این پژوهش نشان می‌دهد که با تقویت این عروق، مغز بهتر می‌تواند مواد زائد را دفع کند و این امر به بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کند. 
برای انجام این مطالعه، محققان موش‌های پیر را تحت آزمایشی قرار دادند که حافظه کوتاه‌مدت آن‌ها را ارزیابی می‌کرد. سپس، تیم پژوهشی با استفاده از یک روش خاص، رشد عروق لنفاوی را تحریک کردند تا کارایی آن در دفع مواد زائد افزایش یابد. نتایج نشان دادند موش‌هایی که این درمان را دریافت کردند، عملکرد بهتری در آزمون‌های حافظه داشتند و به طور خاص، توانستند اشیای جدید را بهتر به خاطر بسپارند. 
بررسی‌های بیشتر حاکی از آن بود که در موش‌هایی که سیستم لنفاوی مغزی آن‌ها ضعیف شده بود، سطح بالایی از یک پروتئین التهابی به نام اینترلوکین ۶ (IL-۶) در مغز مشاهده می‌شود. این ماده موجب ایجاد اختلال در ارتباطات بین سلول‌های عصبی شده و عملکرد شناختی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما تحریک عروق لنفاوی باعث کاهش سطح این پروتئین و بازگشت تعادل در ارتباطات عصبی شد، که به بهبود عملکرد مغز کمک کرد. 
این یافته‌ها اهمیت زیادی دارند، زیرا نشان می‌دهند که تقویت سیستم لنفاوی مغز می‌تواند راهی جدید برای جلوگیری از کاهش شناختی در اثر پیری باشد. برخلاف روش‌های درمانی متداول که عبور از سد خونی-مغزی را دشوار می‌بینند، این روش مستقیماً بر عروق خارج از مغز تأثیر می‌گذارد و می‌تواند رویکردی نویدبخش برای درمان اختلالات شناختی باشد. بدون تردید، یافته‌های این تحقیق که در نشریه معتبر و بین‌المللی Cell منتشر شده‌اند، می‌توانند مسیر جدیدی برای تحقیقات آینده در زمینه بهبود عملکرد شناختی سالمندان باز کنند.

آیا می‌دانستید فرآیند پیر شدن از پاها شروع می‌شود؟￸

آیا می‌دانستید فرآیند پیر شدن از کدام قسمت بدن شروع می‌شود؟￸

یک متخصص طب ایرانی، با اشاره به اینکه پیری از پا شروع می‌شود گفت: بی‌تحرکی به مدت دو هفته معادل ۱۰ سال پیری است.

حسین رضایی زاده در برنامه صبحگاهی شبکه پنج سیما گفت: مقاله‌ای با عنوان «تا می‌توانید پاهایتان را قوی نگه دارید تا پیر نشوید» در ژورنال آمریکایی (prevention) چاپ شده است. بر اساس تحقیقات اخیر پیری بر خلاف باور عمومی از موی سفید، ریزش مو و چروکی پوست شروع نمی‌شود. پیری از پا شروع می‌شود. هر کس زودتر پاهایش ضعیف شود، زودتر پیر می‌شود.

وی اظهار داشت: بی‌تحرکی پا به مدت دو هفته معادل ۱۰ سال پیری پا است. با فیزیوتراپی و توان‌بخشی قدرت به پا بر می‌گردد اما آنچه از دست می‌دهیم، بیشتر از انرژی است که با فیزیوتراپی و توان‌بخشی به دست می‌آید. تقریباً ۵۰ درصد استخوان‌های بدن، عضلات بدن، سلسله اعصاب، عروق و گردش خون در پاها است.

کانال عصر ایران در تلگرام

خیلی از افراد می‌گویند که ما مشکلی نداریم اما پاهایمان یخ می‌زند؛ یعنی گردش خون به خوبی انجام نمی‌شود. در صورتی که گردش خون در پا سریع‌تر باشد، قلب سالم‌تری خواهد داشت. حتی بعد از ۶۰ سالگی هم حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه باید پیاده‌روی داشته باشیم. یک ورزش متعادل به گردش خون کمک می‌کند. به عبارت خودمانی شخص از پا نمی‌افتد. در خیلی افراد شاهد پیری در پا هستیم و چهره جوانی دارند.

رضایی زاده افزود: برای تضمین سلامتی و عمر ۱۲۰ ساله و سلامتی بعد از ۶۰ سالگی باید از الان به فکر سلامتی پاها باشیم. ابن سینا در طب ایرانی از شاهراه تندرستی صحبت می‌کند که شاه کلیدهای حفظ سلامتی و تندرستی را مطرح می‌کند.

 ابن‌سینا به منطق شهره است و در بیان اسباب حفظ سلامتی در کتاب قانون به ترتیب به آب‌وهوا، خوردن و آشامیدن، حرکت و سکون، خواب بیداری، پاک‌سازی بدن و حالت روحی روانی اشاره می‌کند. در بحث تدابیر ابن سینا مطرح می‌کند که واجب است بحث را با ورزش شروع کنیم. ترتیب بحث قبلی را بر هم می‌زند و ورزش را حائز اهمیت می‌داند. ابن سینا تدابیر غذا و خواب را در مراحل بعد بیان می‌کند.

این متخصص طب ایرانی تأکید کرد: در صورتی که ما بهترین غذاها را مصرف کنیم، باز مواد زائدی را تولید می‌کنیم که با ورزش هضم و دفع می‌شود. سوخت‌وساز مواد اضافه به واسطه حرکات ورزشی انجام خواهد شد. خیلی از بیماری‌ها مثل دیابت، فشارخون، کبد چرب و اضافه‌وزن طول عمر و کیفیت زندگی ما را کاهش می‌دهند.

بر اساس شواهد علمی اضافه‌وزن زمینه‌ساز بیماری سرطان است و بر خلاف باور مردم سیگار به اندازه اضافه‌وزن در ابتلاء به سرطان تأثیر ندارد. اضافه‌وزن زمینه‌ساز خیلی از بیماری‌ها است. ورزش سوخت‌وساز بدن را به سمتی می‌برد که مواد اضافی از بدن دفع شوند. ورزش انرژی در بدن تولید می‌کند که نزدیک به انرژی ذاتی بدن ما است. ورزش جز اصولی است که بر حافظ صحت واجب است. برای حفظ سلامت لازم که ورزش جز اولویتمان باشد.

رضایی زاده خاطرنشان کرد: در مورد سالمندان تعادل داشتن مهم است. افرادی که ضعف دارند، نباید به دنبال ورزش با انرژی بالا بروند. گردش انرژی در بدن لازم هست. نباید افراد با ورزش آستانه خستگی را تجربه کنند. خیلی از افراد بعد از ورزش کاملاً خسته هستند.

باید جوری ورزش کنیم که برای ادامه فعالیت‌ها انرژی داشته باشیم. به سالمندان، خانم‌ها و بیماران زمینه‌ای توصیه می‌کنم که ورزش منقطع و کوتاه را انجام دهند. در خصوص کودکان، جوانان و گرم‌مزاج‌ها ورزش اگر منجر به خشکی پوست و پرخاشگری نشود، باید با تمام انرژی انجام شود.

وی افزود: خیلی از کودکان بیش‌فعال تنها پرانرژی هستند و فضای لازم برای مصرف انرژی را ندارند. در قدیم ما کوچه و حیاطی داشتیم که از صبح فعال بودیم. در نهایت هم خسته و کوفته به خانه بر می‌گشتیم. در خانه‌های ۵۰ تا ۷۰ متری کودکان فضای تخلیه انرژی ندارند. در نتیجه به بیش‌فعالی و بی قراری متهم می‌شوند. واکنش‌های رفتاری از خود نشان می‌دهند که در درس و تحصیلشان تأثیر می‌گذارد. با سرکوب این انرژی در بزرگ‌سالی نیز توان تخلیه انرژی را از دست می‌دهند.

منبع: حرف مرد

هوش مصنوعی برتر متولد می‌شود؛ نقطه‌ تکینگی

هوش مصنوعی برتر متولد می‌شود

گروه علمی: هوش مصنوعی و تکینگی فناوری از مهم‌ترین مباحث قرن ۲۱ هستند. بسیاری از دانشمندان و متخصصان فناوری پیش‌بینی می‌کنند که در آینده‌ای نه‌چندان دور، هوش مصنوعی جامع (AGI) به سطحی از پیشرفت خواهد رسید که توانایی‌های آن از توانایی‌های انسان فراتر خواهد رفت. برخی حتی باور دارند که این نقطه‌ عطف ممکن است ظرف ۱۲ ماه آینده محقق شود.

 

به گزارش دیجیاتو، تکینگی فناوری به نقطه‌ای اشاره دارد که در آن، هوش مصنوعی نه‌تنها به هوش انسانی می‌رسد، بلکه از آن فراتر می‌رود و به‌صورت مستقل قادر به بهبود و توسعه‌ خود خواهد شد. این مفهوم به معنای ایجاد یک هوش فراتر از درک و کنترل بشر است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه و آینده‌ انسان داشته باشد.
پیش‌بینی‌ها درباره‌ زمان وقوع تکینگی متفاوت است. برخی از متخصصان آن را غیرممکن می‌دانند، درحالی‌که برخی دیگر معتقدند در دهه‌های آینده رخ خواهد داد. بااین‌حال ظهور مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) تحلیلگران را به تغییر دیدگاه واداشته است. برخی از پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تکینگی می‌تواند تا سال ۲۰۲۶ محقق شود، درحالی‌که تعدادی از کارشناسان بازه‌ زمانی ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰ را برای وقوع آن محتمل می‌دانند. یکی از دلایل اصلی سرعت گرفتن پیش‌بینی‌های مرتبط با تکینگی، افزایش توان پردازشی رایانه‌ها و پیشرفت در فناوری‌های سخت‌افزاری مانند محاسبات کوانتومی است. طبق قانون مور، توان پردازشی هر ۱۸ ماه دو برابر می‌شود. اگرچه برخی معتقدند که این قانون درحال نزدیک شدن به محدودیت‌های فیزیکی خود است، اما ظهور رایانش کوانتومی می‌تواند این مسیر را ادامه دهد و امکان دستیابی به تکینگی را تسریع کند.
آیا پیشرفت هوش مصنوعی می‌تواند به تکینگی منجر شود؟
برخی از دانشمندان معتقدند که هوش مصنوعی هرگز نمی‌تواند به‌طور کامل جایگزین هوش انسانی شود، چرا که هوش انسان دارای ابعاد مختلفی همچون هوش عاطفی، اجتماعی، بین‌فردی و درون‌فردی است. هوش مصنوعی کنونی عمدتاً در حوزه‌ تحلیل داده‌ها و پردازش اطلاعات منطقی-ریاضی قوی است، اما هنوز فاصله‌ زیادی با تفکر خلاقانه و شهودی انسان دارد.
با توجه به سرعت پیشرفت فناوری، آینده‌ای پر از تغییرات اساسی در انتظار ماست. آیا این تغییرات به نفع بشریت خواهند بود یا خطرات بزرگی به همراه خواهند داشت؟ پاسخ این پرسش تا حد زیادی به نحوه‌ مدیریت و کنترل توسعه‌ هوش مصنوعی بستگی دارد. در نهایت، تکینگی نه‌تنها چالش‌های جدیدی ایجاد می‌کند، بلکه فرصتی برای پیشرفت بی‌سابقه‌ علم و فناوری خواهد بود.
اگرچه پیش‌بینی‌های متعددی درباره‌ زمان وقوع تکینگی وجود دارد، اما آنچه مشخص است این است که ما در مسیر تغییرات عظیمی قرار داریم. انسانیت باید برای رؤیارویی با چالش‌ها و فرصت‌هایی که این فناوری ایجاد می‌کند آماده باشد. چه در ۱۲ ماه آینده و چه در دهه‌های بعد، تکینگی به احتمال زیاد در نقطه‌ای از آینده‌ ما رخ خواهد داد و این ما هستیم که باید نحوه‌ تعامل با آن را تعیین کنیم.

افرادی‌ که زیاد از ChatGPT استفاده می‌کنند، دچار وابستگی بالا می‌شوند

افرادی‌ که زیاد از ChatGPT استفاده می‌کنند، دچار چیز عجیبی می‌شوند!

این وابستگی، که در متن پژوهش از آن با عنوان «استفادهٔ مشکل‌ساز» (Problematic Use) یاد شده، با نشانه‌هایی چون درگیری ذهنی، اضطراب در زمان قطع استفاده، احساس ناتوانی در کنترل رفتار و حتی تغییرات خلقی همراه است.

پژوهشی تازه به وسیله گروهی از محققان OpenAI و آزمایشگاه رسانه‌ای MIT نشان داده که برخی از کاربران پرمصرف ChatGPT ممکن است در حال لغزیدن به سوی نوعی اعتیاد باشند.

به گزارش یک پزشک، این وابستگی، که در متن پژوهش از آن با عنوان «استفادهٔ مشکل‌ساز» (Problematic Use) یاد شده، با نشانه‌هایی چون درگیری ذهنی، اضطراب در زمان قطع استفاده، احساس ناتوانی در کنترل رفتار و حتی تغییرات خلقی همراه است.

کانال عصر ایران در تلگرام

برخلاف آنچه شاید به‌نظر برسد، این وابستگی‌ها صرفاً در میان افراد آسیب‌پذیر یا تنها دیده نشده‌اند. بسیاری از این کاربران، همان‌هایی هستند که به‌شکل حرفه‌ای، روزانه از ChatGPT برای کار، تحقیق، مشاوره یا تولید محتوا استفاده می‌کنند. آنچه این پژوهش را خاص و نگران‌کننده می‌کند، همین مسئله است: وابستگی در حال رشد نه‌فقط میان کاربران شخصی، بلکه میان کاربران کارکشته و هدف‌مند هم دیده می‌شود. یعنی صرف داشتن هدف واضح، یا مهارت در استفاده از ابزار، به‌تنهایی از وابستگی جلوگیری نمی‌کند. وقتی گفت‌وگو با چت‌بات بخشی از روتین زندگی شود، گذر از مرز کنترل، خیلی آرام و بی‌صدا اتفاق می‌افتد.

وقتی چت‌بات تبدیل به «دوست» می‌شود؛ شکل‌گیری رابطه‌ای یک‌طرفه با هوش مصنوعی

بخش دیگری از این تحقیق نشان می‌دهد که افرادی که ساعات زیادی را برای گفت‌وگو با چت‌بات می‌گذرانند، کم‌کم نگاه‌شان به آن تغییر می‌کند. چت‌بات دیگر فقط یک ابزار پاسخ‌گو نیست؛ به‌نوعی به «دوست» مجازی و همدم همیشگی آن‌ها تبدیل می‌شود. این رابطه، که در روان‌شناسی به آن رابطه‌ٔ پاراسوشیال (Parasocial Relationship) می‌گویند، یعنی احساس نزدیکی و صمیمیت با کسی (یا چیزی) که در واقعیت هیچ آگاهی یا احساسی نسبت به طرف مقابل ندارد.

چنین رابطه‌ای معمولاً میان افراد و چهره‌های مشهور دیده می‌شود، اما حالا ظاهراً چت‌بات‌ها نیز دارند وارد این قلمرو می‌شوند. در نبود ارتباطات انسانی مؤثر یا تجربه‌ٔ تنهایی و انزوا، ذهن انسان ناخودآگاه به دنبال جایگزینی می‌گردد؛ و اگر آن جایگزین همیشه در دسترس، بی‌خستگی، و پاسخ‌گو باشد، خطر وابستگی واقعی‌تر می‌شود. پژوهشگران هشدار داده‌اند که در چنین شرایطی، هرگونه تغییر کوچک در رفتار چت‌بات – مثل تأخیر در پاسخ یا تغییر لحن – می‌تواند باعث اضطراب و استرس کاربران شود.

گفت‌وگو با متن یا صدا؟ تفاوتی مهم در میزان دلبستگی روانی

یکی از یافته‌های جالب تحقیق این بود که افرادی که با ChatGPT به‌شکل نوشتاری گفت‌وگو می‌کردند، بیشتر از کسانی که از حالت صوتی (Voice Mode) استفاده کرده بودند، زبان عاطفی و احساسی به‌کار می‌بردند. به‌عبارتی، تایپ کردن و نوشتن، فضا و وقت بیشتری برای احساس و درگیر شدن ذهنی فراهم می‌کند تا صرفاً شنیدن صدا یا مکالمه صوتی.

پژوهشگران همچنین متوجه شدند که استفاده‌ٔ کوتاه‌مدت از حالت صوتی، معمولاً با احساس روانی بهتری همراه است. شاید به این دلیل که گفت‌وگوی صوتی بیشتر به‌عنوان ابزاری گذرا تلقی می‌شود، درحالی‌که تایپ کردن می‌تواند نوعی «نوشتن ذهن» باشد؛ فرآیندی که باعث درگیری بیشتر احساسی می‌شود. این تفاوت در نحوهٔ استفاده، به‌ویژه وقتی به‌صورت مستمر تکرار شود، می‌تواند روی نوع رابطه‌ٔ کاربر با چت‌بات اثر بگذارد و حتی زمینه‌ساز وابستگی عمیق‌تر شود.

استفاده‌های حرفه‌ای، وابستگی‌های پنهان‌تر

یکی از نتایج متناقض اما مهم این پژوهش آن است که افرادی که از ChatGPT برای اهداف شخصی – مثل صحبت درباره‌ٔ احساسات، خاطرات، یا مسائل فردی – استفاده می‌کنند، در مجموع وابستگی کمتری به آن دارند. درحالی‌که افرادی که از آن برای مسائل به ظاهر غیرشخصی مثل مشورت کاری، تولید محتوا، یا ایده‌پردازی بهره می‌برند، بیشتر دچار وابستگی روانی می‌شوند.

این یافته ممکن است عجیب به‌نظر برسد، اما توضیحی روان‌شناختی دارد: وقتی شما دربارهٔ مسائل شخصی صحبت می‌کنید، مرزهای رابطه را واضح‌تر در ذهن‌تان نگه می‌دارید. اما وقتی ChatGPT به «همکار خستگی‌ناپذیر»، «ایده‌پرداز بی‌نقص» یا «حل‌کنندهٔ فوری مسئله‌ها» تبدیل شود، مرزها آرام‌آرام محو می‌شوند. ذهن ما به‌سرعت شروع به اعتماد، اتکا، و حتی دلبستگی به چنین موجودی می‌کند. این‌جاست که ابزار از کارکرد منطقی‌اش خارج شده و به بخش ثابتی از ساختار عاطفی و ذهنی فرد تبدیل می‌شود.

بیشتر از هر چیز، زمان عامل اصلی وابستگی‌ست

نکته‌ٔ اصلی و شاید خطرناک‌ترین قسمت این پژوهش این است که تفاوتی نمی‌کند شما با چه هدفی از ChatGPT استفاده می‌کنید، یا چه نوع گفت‌وگویی با آن دارید؛ آنچه بیش از همه در بروز وابستگی نقش دارد، مدت‌زمان استفاده است. هرچه زمان بیشتری را با چت‌بات بگذرانید، احتمال ایجاد رابطه‌ٔ احساسی، وابستگی یا حتی اعتیاد رفتاری بیشتر می‌شود.

این نکته ما را به پرسشی جدی می‌رساند: آیا آمادگی داریم با فناوری‌ای روبه‌رو شویم که هم هوشمند است، هم همیشه در دسترس و هم می‌تواند در سکوت، جای رابطه‌ٔ انسانی را پر کند؟
پاسخ شاید هنوز معلوم نباشد، اما پژوهشگران تأکید کرده‌اند که در کنار توسعه‌ٔ چت‌بات‌ها، باید زیرساخت‌هایی هم برای آگاهی‌رسانی، تنظیم‌گری رفتاری، و نظارت تخصصی شکل بگیرد.

هوش مصنوعی، با تمام جذابیت‌ها و امکاناتش، اگر بدون همراهی عقل و آگاهی انسانی استفاده شود، می‌تواند به‌جای ابزار نجات، به دام ذهنی تبدیل شود؛ دامی نرم، صمیمی، و در ظاهر بی‌خطر.

منبع: futurism