دکترای آب دارد اما در انبار جاروکشی می کند (+ فیلم)

خیلی جاها درخواست دادم اما هیچ‌جا من را نخواستند. همیشه کارگری کرده‌ام. از همان دوره دانشجویی، مشغول به این کارها بودم. یک‌ مدت درس خواندم، پس‌اندازم که تمام شد، دوباره دنبال کار گشتم که باز هم موفق نشدم.

«فکری به حال من بکنند. امسال،‌ سال حمایت از کالای ایرانی است و من هم یک کالای ایرانی به حساب می‌آیم. پدر و مادرم ایرانی هستند. سابقه کیفری ندارم، از نظر شهروندی هم مشکلی ندارم. من فرزند همین کشورم. حرف‌هایم همه مستند است. مقالاتم به فارسی و انگلیسی در اینترنت وجود دارد. اخیرا هم در مجله «واتر ریسرچ» مقاله‌ام منتشر شده. می‌خواستم این فیلم را مسئولان ببینند و از من دعوت به کار کنند. گفتم این فیلم منتشر شود تا شاید مسئولان از سر دلسوزی با من تماس بگیرند.»

روزنامه شهروند نوشت: «از لحظه‌ای که «صلاح‌الدین» جارویش را به کناری گذاشت، دست‌ها را پشت کمر قفل کرد و جلوی دوربینِ موبایل با مردم درددل کرد، دو روز بیشتر نمی‌گذرد و سیل تلفن‌ها برای کمک به او ادامه دارد.

صلاح‌الدین کامرانی، جوان ٣٠ساله‌ای است که مدرک کارشناسی را در رشته زمین‌شناسی در دانشگاه خوارزمی گرفته، کارشناسی ارشد منابع آب زیرزمینی را در دانشگاه شیراز گذرانده و دکترای همین رشته را در دانشگاه خوارزمی تمام کرده اما آخرین‌ باری که سر کار رفت در انبار مواد شیمیایی شرکت نفت اهواز بود که به‌ عنوان یک کارگر ساده برای جاروکشی و سیمان‌کشی و جابه‌جایی بتن‌ها، روزمزد، به کار گرفته شد. سه روز تحمل کرد، سیمان رویش ریخت، هوای آلوده اذیتش کرد، او هم بساطش را جمع کرد و به شهرش برگشت، به مریوان.

او بعدازظهر دوشنبه، کلافه از بیکاری چندین‌ساله، با شلوار خاکی و پیراهن سرمه‌ای و دستمال سفیدی که به سر بسته بود، جلوی دوربین ایستاد و از وضعش گفت. شماره تلفنش را هم اعلام کرد: «منتظر تماس دوستان و مسئولان هستم.» چند ساعت بیشتر نگذشته بود که سیل تلفن‌ها شروع شد. صبح دیروز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری با او تماس گرفت و صلاح‌الدین شگفت‌زده شد: «باورم نمی‌شد که آقای جهانگیری با من تماس گرفته. منی که یک مسئول را از فاصله ٥٠٠متری ندیده بودم.»

چه اتفاقی افتاد که بعد از این‌ همه‌ سال تحمل بیکاری، جلوی دوربین بایستید و از وضع‌تان بگویید؟

من اهل مریوانم. متأهلم، کارت پایان‌ خدمت دارم، یک نیروی آماده به کارم و تنها دکترای بومی آب‌های زیرزمینی را در استانم دارم. هر کس تلویزیون نگاه کند، می‌داند که کشور با چه خشکسالی و بی‌آبی مواجه است و چقدر این رشته من می‌تواند کاربردی باشد، خیلی جاها درخواست کار دادم اما شانسی نداشتم و استخدامم نکردند.

سال‌ها دنبال کار گشتم و غیر از کارگری، کار دیگری پیدا نمی‌کردم. اخیرا از طریق یکی از دوستانم به این انبار مواد شیمیایی شرکت نفت معرفی شدم و قرار بود به صورت روزمزد آن‌جا کارگری کنم. شیفت‌های این انبار، ٤٠روزه است اما سه‌ روز بیشتر نتوانستم بمانم.

سیمان رویم ریخت و هوایش به شدت آلوده بود. موقع جاروزدن نمی‌توانستم نفس بکشم. دیگر صبرم تمام شد و تصمیم گرفتم از این طریق خودم را معرفی کنم، شاید کاری برایم پیدا شود. ٣٠‌سال دارم اما احساس می‌کنم آدم بی‌ثمری هستم. باور کنید به بچه‌های فامیل رویم نمی‌شود بگویم درس بخوانید به درد آینده‌تان می‌خورد.

حقوق‌تان در همان انبار چقدر بود؟

دیگر به حقوق نرسید، من چند روز کار کردم اما هنوز با من تسویه نکردند.

فیلمی که گرفتید، چطور منتشر شد؟

من برای چند نفر از دوستانم فرستادم، آنها هم برای دوستانشان فرستادند و یکدفعه به صورت وسیع منتشر شد. اصلا فکرش را نمی‌کردم که همه‌ جا دست‌ به‌ دست شود.

دقیقا برای چه کسانی این فیلم را گرفتید؟

برای مسئولان. خواهشم این است که فکری به حال من بکنند. امسال،‌ سال حمایت از کالای ایرانی است و من هم یک کالای ایرانی به حساب می‌آیم. پدر و مادرم ایرانی هستند. سابقه کیفری ندارم، از نظر شهروندی هم مشکلی ندارم. من فرزند همین کشورم. حرف‌هایم همه مستند است. مقالاتم به فارسی و انگلیسی در اینترنت وجود دارد. اخیرا هم در مجله «واتر ریسرچ» مقاله‌ام منتشر شده. می‌خواستم این فیلم را مسئولان ببینند و از من دعوت به کار کنند. گفتم این فیلم منتشر شود تا شاید مسئولان از سر دلسوزی با من تماس بگیرند.

تماس هم گرفتند؟

بله. از وقتی فیلم منتشر شد، از وزارت نیرو، از وزارت جهاد کشاورزی و حتی آقای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری هم با من تماس گرفتند. صدایش را که شنیدم، یخ کردم. اصلا باورم نمی‌شد. من از ٥٠٠متری هم یک مسئول ندیده بودم و حالا با من تماس می‌گرفتند.

آقای جهانگیری به شما چه گفت؟

قول داد به من کمک کند. گفت مشکلی نیست، نگران نباشید.

نگفتند چه کمکی؟

به ‌هر حال ایشان معاون اول رئیس‌جمهوری‌اند و هر کاری از دستش برمی‌آید.

بقیه کسانی که از وزارتخانه‌ها تماس گرفتند، چه گفتند؟

آنها هم گفتند که کمکم می‌کنند. از سپاه هم با من تماس گرفتند، گفتند من می‌توانم با آنها همکاری کنم.

خودتان چه می‌خواهید؟

یک شغل مرتبط با رشته تحصیلی‌ام در کنار خانواده.

خودتان از اتفاقاتی که افتاده، راضی هستید؟

فکر نمی‌کردم این‌ قدر بازتاب داشته باشد اما به هر حال من یک‌نفرم. افراد زیادی هستند که مثل من تخصص دارند اما بیکارند و مثل من فیلمی از خودشان نگرفته‌اند. به نظر من مشکل در نبود هماهنگی است، وگرنه کار هست. بازتاب‌هایش هم مثبت بود هم منفی.

چرا منفی؟

بعضی به من گفتند که از این فیلم سوءاستفاده می‌شود اما من به خود مردم کشورم و مسئولانش پناه آوردم.

تخصص شما به چه کار می‌آید؟

من مدیریت منابع آب دارم، می‌توانم به‌ عنوان کارشناس منابع آب کار کنم، خودم خیلی به این رشته علاقه دارم.

چه شد که در این رشته درس خواندید؟

معلم دبیرستانم من را تشویق کرد. خودم خیلی دوست داشتم.

الان از این‌ که در این رشته و تا این مقطع درس خوانده‌اید، پشیمان نیستید؟

نمی‌دانم واقعا. سوال سختی است. از یک‌ طرف اگر این رشته را نمی‌خواندم، به این میزان آگاهی نمی‌رسیدم و طرز تفکر الان را نداشتم. واقعا نمی‌دانم باید به درآمد این رشته فکر می‌کردم یا به علاقه‌ام.

همسرتان شاغل نیست؟

نه دانشجوست.

مستأجر هستید؟

بله.

چند وقت است که دنبال کار هستید؟

از دوران دانشجویی.

چرا بعد از این‌ همه مدت نتواستید جایی استخدام شوید؟

خیلی جاها درخواست دادم اما هیچ‌جا من را نخواستند. همیشه کارگری کرده‌ام. از همان دوره دانشجویی، مشغول به این کارها بودم. یک‌ مدت درس خواندم، پس‌اندازم که تمام شد، دوباره دنبال کار گشتم که باز هم موفق نشدم.

کجاها درخواست کار دادید؟

هر جایی که فکرش را بکنید، در فرمانداری، اداره آب، یک نامه‌ای برای اداره کار فرستادند اما باز هم بی‌نتیجه بود.

نمی‌توانستید در بخش‌های دیگر فعال شوید، کارهایی غیر مرتبط با رشته‌تان؟

می‌خواستم اما کاری پیدا نمی‌کردم. در یک آزمون استخدامی هم شرکت کردم اما قبول نشدم.

به نظر خودتان مشکل کجا بود؟

واقعا نمی‌دانم، شاید عرضه با تقاضا تناسب نداشتند.

حتما می‌خواستید در مریوان کار کنید؟

نه، اما برایم بهتر است کنار خانواده‌ام باشم.

دانلود فیلم مربوطه

مدیرعامل مدیریت منابع آب ایران:مردم کمک کنند/ تامین هزینه شیرین سازی آب دریا دشوار است

مدیرعامل مدیریت منابع آب ایران: دنبال مقصر نیستیم؛ مردم کمک کنند/ تامین هزینه شیرین سازی آب دریا دشوار است

کل ورودی آب به سدهای کشور ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب بود، در حالی که سال گذشته این ورودی رقم ۲۵ و نیم میلیارد مترمکعب را به خود اختصاص داده بود.

مدیرعامل مدیریت منابع آب گفت: امسال در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان میزان بارندگی ۵۴ درصد و در حوضه فلات مرکزی ۵۲ درصد کاهش نسبت به میانگین بارش را تجربه کردیم.

به گزارش عصرایران به نقل از مهر، پیش بینی کارشناسان نشان می دهد با نزدیک شدن به روزهای گرم سال قطعا چالش آب بیش از هر زمان دیگری حس می شود. چالشی که سنگینی سایه آن را علاوه بر تامین آب شرب، بر حوزه تولید برق از نیروگاه های برقآبی می توان حس کرد.

بنابراین در سال آبی ۹۶-۹۷ که به گفته مسوولین سخت ترین و کم آب ترین سال آبی کشور طی سالهای گذشته است، علاوه بر چالش در بخش تامین آب شاهد فشار مضاعف بر نیروگاه های حرارتی هستیم. بنابراین مسئله آب اهمیت دو چندان می یابد. در همین راستا روزهای پایانی سال ۹۶ کارگروهی تحت عنوان، سازگاری با کم آبی با حضور وزرای نیرو، صنعت، جهاد کشاورزی و کشور تشکیل شد. هدف این کارگروه ارائه راهکارهای منطقه ای (استانی) مناسب هر اقلیم آب و هوایی است تا با استفاده از این راهکارها میزان سازگاری با این چالش به حداکثر برسد. البته مسوولین حوزه تامین و مصرف عمده آب که وزارت جهادکشاورزی و صنعت، معدن و تجارت ر ا در بر می گیرد در حالی سال آبی ۹۶-۹۷ را سخت ترین سال آبی می دانند و اقلیم خشک ایران را مسئله ای قدیمی عنوان می کنند که انتظار می رود با مدیریت مصرف و البته راهکارهای جدید، برای عبور از چالش امسال کم آبی برنامه ریزی های لازم را در بخش خود انجام دهند. در همین ارتباط و برای اطلاع از آخرین وضعیت چالش کم آبی گفتگویی داشتیم با محمدحاج رسولی‌ها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران که در ادامه می خوانید:

در ابتدا شرحی از وضعیت منابع آبی کشور مطرح کنید تا با ترسیم دقیق تر به بررسی چالش آبی کشور بپردازیم.

نخست باید در نظر داشت که محدودیت تامین منابع آبی کشور وجود دارد، اما نباید همواره ذهن خود را معطوف به تامین و خلق منابع جدید کنیم و در عین حال باید مدیریت مصرف را نیز مد نظر داشت. کشور ما در دوران خشکسالی به سر می برد، شرایطی که تصور می کردیم بین ۷ تا ۸ سال به طول بی انجامد، اما امسال یازدهمین سال متوالی خشکسالی را پشت سر می گذاریم.

خشک و کم آب بودن اقلیم ایران مقوله تازه ای نیست، اما نخستین بار چه زمانی چالش کم آبی کلید خورد؟

خشکسالی نخستین بار در سال ۸۶ رخ نمود و در آن سال نخستین کاهش بارندگی کل کشور به میزان کمتر از میانگین را تجربه کردیم. این در حالی است که پی در پی بودن این سال ها بدون وجود ترسالی بین آن وضعیت را سخت تر می کند. به نحوی که کم آبی در سال آبی ۹۶-۹۷ طی ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. به این ترتیب که میزان بارندگی کل کشور تا پایان روز ۲۹ فروردین سال جاری رقم ۱۲۰ میلی متر رابه خود اختصاص می دهد در حالی که این میزان برای مدت مشابه سال قبل ۲۱۰ میلی متر بوده است که نشان از کاهش ۴۹ درصدی دارد. متوسط دراز مدت بارندگی نیز ۲۰۸ میلی متر بوده است که ۴۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش را تجربه کرد.

هفته گذشته شاهد بارش های پراکنده ای در سطح کشور بودیم، میزان تامین کنندگی این بارندگی ها چه میزان بود؟ میزان بارندگی هر حوضه را می فرمایید؟

بارش های هفته گذشته تقریبا در کل کشور فراگیر بود و میزان ۱۳ میلی متر به بارندگی کشور اضافه کرد و رقم کل بارندگی کشور را به ۱۲۰ میلی متر رساند. در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان میزان بارندگی ۵۴ درصد و در حوضه فلات مرکزی ۵۲ درصد کاهش نسبت به میانگین بارش را تجربه کردیم. این در حالی اسن که عمده جمعیت کشور در این دو منطقه ساکن هستند.

وضعیت ورودی آب به سدها چطور بوده است؟

به طور طبیعی زمانی که بارندگی در کشور کاهش می یابد میزان ورودی آب به سدهای کشور نیز کاهش می یابد. به این ترتیب کل ورودی آب به سدهای کشور ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب بود، در حالی که سال گذشته این ورودی رقم ۲۵ و نیم میلیارد مترمکعب را به خود اختصاص داده بود. یعنی شاهد ۴۳ درصد کاهش ورودی به مخازن کشور بودیم در حالی که حجم آب مخازن ۲۳ میلیارد و ۹۳۰ میلیون است که سال گذشته ۳۱ میلیارد و ۷۱۰ میلیون مترمکعب بوده است. به این ترتیب می توان گفت حجم مخازن ما نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کمتر است.

گستردگی این شرایط بارندگی به چه نحوی است؟ به نظر می رسد همه استان های کشور را تحت تاثیر قرار داده باشد.

این کاهش بارندگی و ورودی آب به مخازن سدها در استان های مختلف تاثیرات متفاوتی دارد. به لحاظ مقایسه با سال گذشته سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان و تا حدی گلستان وضعیت مناسبی داشته اند. اما سایر استان ها شرایط بحرانی را در بخش بارندگی تجربه کردند. به نحوی که میزان بارندگی در استان سیستان و بلوچستان نسبت به سال گذشته ۷۶ درصد، کرمان ۷۶ درصد، فارس ۷۱ درصد، هرمزگان ۸۰ درصد، اصفهان ۵۵ درصد، بوشهر ۶۴ درصد، خراسان رضوی ۴۶.۹ درصد، چهارمحال و بختیاری ۵۵ درصد و مرکزی ۵۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که دربعضی سدها شرایط سختی است مثل سد میناب و شمو در استان هرمزگان که امسال نسبت به گذشته اصلا ورودی آب نداشتند. سد های استان فارس کاهش ۷۳ درصدی ورودی داشته است و سد زاینده رود که ۵ میلیون نفر را تحت پوشش آبرسانی خود دارد ۶۶ درصد کاهش ورودی را تجربه کرده است. در همین حال ورودی آب به سد گلپایگان و سایر سدهایی که تامین آب قم و استان مرکزی را بر عهده دارند ۶۵ درصد کاهش داشته است. از سویی دیگر در چاه نیمه های سیستان و بلوچستان در سال قبل ۳۲۹ میلیون مترمکعب ورودی داشتیم که امسال به ۳ میلیون مترمکعب آب کاهش یافته است.

برای مدیریت این شرایط باید چه کرد؟

این اطلاعات نشان می دهد که مردم باید مراقب باشند و کمک کنند. اما باید برنامه داشت. در وهله نخست باید بحث جدی مسئله آب را به صورت یکپارچه بررسی و حل کنیم. نقطه ضعف این سال ها عدم ورود یکپارچه به موضوع آب بوده است. سال قبل کارگروهی با حضور وزرای نیرو، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و وزیر کشور برای سازگاری با کم آبی تشکیل شد که در آن اقدامات کوتاه مدت میان مدت و بلند مدت را بررسی کرده و اعمال می کنیم. تلاش کردیم در این کارگروه اختلاف نظرات در زمینه توزیع آب را کنار بگذاریم. علت حضور وزیر کشور در این کارگروه استفاده از پتانسیل استانداری ها کشور است تا اطلاعات و راهکار های هر استان به طور مجزا و متناسب با شرایط آن استان مطرح و بررسی شود. به این ترتیب از شکل گیری یک نهاد جدید مجزا جلوگیری شد.

برای مقابله با چالش آب چه اقداماتی انجام شده است؟

به هر حال حقیقت این است که نتوانستیم پس از گذشت ۴۰ سال از انقلاب اسلامی طرح آمایش سرزمینی را تدوین کنیم. بنابراین تصمیم گرفتیم تا هر استان متناسب با شرایط خود این طرح آمایش آب محور را تنظیم کند. البته در این بین به دنبال مقصر نیستیم و هدف این کارگروه تحت تاثیر قراردادن وظایف ذاتی وزارتخانه های مرتبط نیست. اما آنچه در این کارگروه به صورت الزام معین شده است کاهش ۳۰ درصدی آب مصرفی فضاهای سبز است. اصلاح الگوی مصرف نیز از جمله مواردی است که در دستور کار این کارگروه قراردارد. البته تاکنون تنها دو جلسه آن تشکیل شده است.

درباره میزان مصرف آب صنعت و بخش کشاورزی بین وزارت نیرو و وزارت جهادکشاورزی اختلاف نظر وجود دارد؛ وزارت نیرو میزان مصرف ۹۰ درصد و جهادکشاورزی میزان مصرف ۶۵ درصد را قبول دارند، کدام رقم صحیح است؟ مقیاس مصرف چیست؟

این اختلاف نظرها را کنار گذاشته ایم. مهم ترین نکته این است که بیشترین مصرف آب برای کشاورزی است. البته هر نوع مصرفی را با محدودیت ها و ویژگی های خود باید بسنجیم. اگر گفته می شود میزان مصرف آب شرب رقم بالایی نیست به معنای بی اهمیت بودن آن نیست. چرا که هزینه تولید هر نوع آب متفاوت است. به طور مثال اگر یک واحد میزان مصرف آب شرب افزایش یابد هزینه تولید آن با تولید آب کشاورزی یکسان نیست. در حوزه کشاورزی ریسک پذیری نیز پایین تر است به این معنا که در صورت کاهش آب کشاورزی می توان از طرق دیگر این کمبود را هر چند با سختی جایگزین کرد اما در ارتباط با آب آشامیدنی چنین روندی صادق نیستند. می توان به یک واحد عمرانی یکسال آب تخصیص نداد. اما به هر حال باید در همه زمینه ها کار کرد. در کشاورزی باید بهره وری آب را افزایش دهیم. در این میان باید دقت داشت که میزان تحویل آب ما به کشاورزی تا مصرف متفاوت است که ممکن است رقمی که جهادکشاورزی اعلام می کند مربوط به بخش تحویل نهایی و مصرف خود زمین کشاورزی است.

طبق گفته معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی ۳۵۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز در کشور وجود دارد که مسوولیت برخورد با آن ها مستقیما متوجه شرکت شماست، چرا اقدامی انجام نمی شود؟

طبق آخرین آمار ما میزان چاه های غیر مجاز کشور حدود ۳۲۰ هزارتا است که البته با رقم ۳۵۰ هزار تفاوت چندانی ندارد. اما باید در نظر داشت که در کشور عمده فشار حوزه اشتغال بر دوش آب است. برای اشتغالزایی فعالیت هایی باید انجام می گرفته که نشده است. چرا باید سهم حوزه صنعت در ایجاد اشتغال رقم قابل توجهی نباشد؟ در بخش گردشگری قدرتمند عمل نکردیم. بیشترین اشتغالزایی در حوزه خدمات بوده است. که بیشترین خدمات نیز در بخش کشاورزی وجود دارد بنابراین ملاحظات معیشتی و شغلی در برخی موارد محدودیت هایی را برای ساماندهی چاه های غیرمجاز ایجاد کرده است. البته در این زمینه پیگیری های لازم را انجام داده و می دهیم. اگر منابع سرمایه گذاری را برای تحول در حوزه کشاورزی در اختیار داشتیم می توانستیم شاهد تحولات عظیمی در زمینه مصرف آب باشیم. البته اجرایی شدن این امر از بخش جذب سرمایه تا عمل کردن به آن و فروش و صادرات آن یک زنجیره را به خود اختصاص می دهد. حل چالش آب ۶ ماهه ممکن نیست و باید استان به استان بررسی و حل شود تا شرایط کشور را به حالت پایدار برسانیم .

برخی کارشناسان معتقدند وزارت نیرو تخصیص آب به صنعت را نسبت به کشاورزی به دلیل بالا بودن تعرفه صنعتی ترجیح می دهد، این گفته را تایید می کنید؟ در حال حاضر نرخ تعرفه صنعتی و کشاورزی چگونه است؟

تعرفه آب برای واحدهای صنعتی ۷۰۰ و برای بخش کشاورزی ۲۰ تا ۳۰ تومان است، اما به هیچ عنوان این موضوع که اولویت وزارت نیرو فروش آب به حوزه صنعت به دلیل تعرفه بالاتر است صحیح نیست. اما اینکه صنعت را به کشاورزی ترجیح می دهیم یک استراتژی محسوب می شود. چرا که طبق گفته محمدرضا نعمت زاده، وزیر سابق صنعت می توان با هر یک لیتر آب در ثانیه ۴۵ شغل ایجاد کرد. گفتنی است در اصفهان که اخیرا شاهد تنش های آبی در آن بودیم حجم آبی که به صنعت اختصاص می یابد رقم خیلی محدودی است. اما هر حوزه ای جایگاه خود را دارد. در دوره ای از کشور تصمیماتی درباره آب گرفته شد که در ترسالی و وفور نعمت قرار داشتیم و جمعیت به این میزان نبود. این قصور در تصمیم گیری را در آن برهه زمانی نمی توان نادیده گرفت.

مقوله انتقال بین حوضه ای آب نیز از جمله مواردی است که منتقدان زیادی دارد، چقدر با این راهکار برای حل چالش آبی موافق هستید؟

انتقال آب بین حوضه ای از اصل نباید زیر سوال برود. اما به طور کلی در شرایطی که منطقه ای دچار چالش آبی می شود همواره بجای اینکه سراغ بخش دشوار این چالش یعنی مدیریت مصرف رفته و به طور مستقیم با مصرف کنندگان درگیر شویم اقدام به تامین و تعریف منابع آبی جدید کرده ایم.

با شیرین سازی آب دریا چطور؟ موافق هستید؟ چرا تاکنون به این حوزه تامین منابع آب ورود نکردیم؟

شیرین سازی آب دریا امر خوبی است و کسی مخالف آن نیست اما تامین هزینه تولید آن دشوار است. اگر تاکنون برای تامین آب مورد نیاز منطقه دریای عمان و خلیج فارس از آب دریا استفاده نکرده ایم قصور و کوتاهی بوده است. البته هزینه های بالا و انحصاری بودن فناوری مورد نیاز آن نیز بی تاثیر نبوده است. قیمت آب تحویلی از طریق آب شیرین کن نیز رقم بالایی است. اگر تعرفه آب واقعی شود می توان درباره تنوع در تامین منابع آب نیز تصمیم گیری کرد. اما نمی توان آب ارزان را از هر طریقی تولید و تامین کرد. تا چند ماه آینده یک واحد آب شیرین کن برای بندرعباس احداث می شود. اما نباید انتقال آب را اولویت قرار دهیم. از سویی دیگر نباید حق النظاره آب زیر زمینی را صفر قرار دهیم.

در پایان چه راهکاری را برای کمک به عبور از چالش آبی امسال پیشنهاد می دهید؟

اولین اولویت تامین آب شرب است. استان اصفهان و سیستان و بلوچستان برنامه پیشنهادی خود در این زمینه را تقدیم کارگروه سازگاری با چالش آب کرده اند. از طرفی باید مناطقی را برای حفر چاه در نظر گرفته و اجاره چاه های کشاورزی از کشاورزان را مد نظر قرار دهیم. از حداقل جریان های سطحی حفاظت ویژه کرده و اگر می دانیم که بخش های بعدی کشت محصولی از نظر تامین آب دچار مشکل می شود از ادامه کاشت آن صرف نظر کنیم. کشت برنج در بخش های کم آب کشور نباید شکل بگیرد و در نهایت باید به منظور مدیریت مصرف اطلاع رسانی گسترده ای به مردم شود. نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت آن است که طی ۵ ساله اخیر هیچ پروژه ساخت سد جدیدی مطرح نشده و تنها طرح های باقی مانده از گذشته تکمیل و افتتاح شدند.

هشدار بحران آب در اصفهان و تهران

شورای شهر اصفهان: نگرانی از تأمین آب شرب 5 میلیون نفر/ تمام چاه‌های شهرداری اصفهان خشک شده است

سخنگوی شورای شهر اصفهان بابیان اینکه تمام چاه‌های شهرداری اصفهان خشک‌شده است، گفت: 5 میلیون انسان نه برای کشاورزی و صنعت بلکه برای شرب خود با بحران آب مواجه هستند.

مهدی مقدری سخنگوی شورای شهر اصفهان در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین درباره وضعیت آب اصفهان اظهار کرد: سد زاینده روز خیلی آبی ندارد که بخواهد در مصارف غیر شرب استفاده شود و پیش‌بینی می‌شود که این حجم آب موجود نهایتاً در خردادماه، آب شرب مردم اصفهان را تأمین کند.

مقدری درباره تأمین آب برای فضای سبز اصفهان گفت: ما برای تأمین آب فضای سبز مشکل‌داریم، هرچند یک برنامه‌ریزی‌هایی هست که از تصفیه پساب فاضلاب استفاده شود و از همین طریق آبیاری‌هایی صورت می‌گیرد ولی برای همه فضای سبز اصفهان بخصوص مناطقی که درختان کهن‌سال وجود دارد، این آب هم کافی نیست چون در این مناطق درختان کهن‌سال ریشه‌های در عمق 40 متری زمین‌دارند و این نیازمند آبیاری به شیوه غرقابی است.

سخنگوی شورای شهر اصفهان تأکید کرد: مسئله آب اصفهان به یک عزم ملی نیازمند است که اگر به آن توجه نشود تبعات زیادی دارد. برای مردم اصفهان فقط مقداری فضای سبز مانده که اگر همین هم مثل زاینده رود از آنان گرفته شود، عملاً امید به زندگی از بین می‌رود.

مقدری افزود: برای این حجم باقی‌مانده در سد، غیر از شرب نمی‌توانیم فکر کنیم. بر اساس گزارش‌ها الآن اصلاً مسئله کشاورزی، صنعت و یا فضای سبز مطرح نیست، بلکه نگرانی اصلی تأمین آب شرب مردم اصفهان است و غیرازاین نمی‌توان فکر کرد و فعلاً این حجم نهایتاً تا خردادماه تأمین‌کننده آب شرب مردم است چه‌بسا در اردیبهشت‌ماه هم دچار مشکل شود.

این مقام محلی درباره شیوه تأمین آب کارخانه‌های اصفهان اظهار کرد: کارخانه‌ها هم از پساب شهرهای اطراف خود مثل مبارکه استفاده می‌کنند. وقتی آب نباشد یا باید مثل کشاورزی تعطیل شوند یا چاره‌ای ندارند که آب خریداری کنند تا چرخ صنعت بچرخد. این در حالی است که وقتی کاهش مصرف آب باشد، میزان پساب هم کاهش پیدا می‌کند.

مقدری تصریح کرد: همه این موارد به بحرانی برای اصفهان تبدیل‌شده است ولی متأسفانه مقامات دولت بحث انتقال آب را در اصفهان جدی نگرفته‌اند و امسال به بحرانی‌ترین شکل ممکن خود را نشان می‌دهد به شکلی که قابل‌تصور نیست و در ماه‌های آینده این بحران نتیجه خود را نشان می‌دهد.

سخنگوی شورای شهر اصفهان درباره همکاری استان‌های بالادستی اصفهان در موضوع آب گفت: الآن مسئله اساسی که کارشناسان می‌گویند این است که بزرگ‌ترین معضل به‌غیر از طرح انتقال آب که به جریان نیفتد، برداشت‌های غیرمجاز در بالادست زاینده‌رود است که باعث شده ورودی به سد را کاهش دهد. موقعی می‌توانستند برداشت‌هایی داشته باشند که پروژه انتقال آب عملی می‌شد ولی الآن که تونل سوم کوهرنگ احداث نشده، این برداشت‌ها باعث شده که میزان آب ورودی به سد کاهش پیدا کند.

مقدری درباره رایزنی با دیگر استان‌ها گفت: این مسئله با گفت‌وگو حل می‌شود ولی الآن به‌قدری جدی است که به‌غیراز ورود حاکمیت و نهادهای بالادستی دولتی از این فضای تعاملی نمی‌توانیم استفاده کنیم. شورای شهرها لزوماً تصمیم‌گیرنده نیستند. مسئله ملی است و روسای قوا باید ورود کنند. 5 میلیون انسان نه برای کشاورزی و صنعت بلکه برای شرب خود با بحران آب مواجه هستند.

سخنگوی شورای شهر اصفهان تأکید کرد: من سعی می‌کنم نگرانی را منتقل نکنم ولی آمارها را ببینید. تمام چاه‌های شهرداری اصفهان خشک‌شده است و روزبه‌روز سطح آب پایین‌تر می‌رود و به‌تبع کیفیت آب هم کمتر می‌شود.

او همچنین اعلام کرد:‌ در بخش‌هایی از شهر اصفهان تاکنون چند بار قطعی آب و یا افت فشار گزارش‌شده ولی هنوز جیره‌بندی اعلام‌نشده است

---

بحران بزرگ در راه است؛ آیا تهران در سال ۹۷ آب دارد؟ (+فیلم)

برف ها درحال آب شدن هستند اما دریاچه سد کرج حتی به داغ آب هم نرسیده است. شواهد نشان می دهد سال ۹۷ مثل سال های قبل نیست.

عصر ایران؛ حسن ظهوری - سد های پنجگانه اطراف تهران مهمترین منابع تامین کننده آب پایتخت هستند. این سدها از رودهایی تغذیه می شوند که برف و باران تامین کننده بقای آن هاست. این در حالیست که سال ۹۶ برف و باران کافی نباریده است.

این گزارش نگاهی به وضعیت یکی از مهمترین سدهای تامین کننده آب تهران، یعنی سد امیر کبیر یا همان سد کرج دارد. آنچه در این گزارش می بینید وضعیت سرشاخه های رودخانه کرج است. سرشاخه هایی که برف و باران زنده شان نگه می دارد و این در حالی است برف ها در حال آب شدن هستند و هنوز هم باران کافی نباریده است.

وضعیت به گونه ایست که اگر درست مصرف نکنیم حتما تابستان سختی را می گذرانیم.

این گزارش را ببینید و برای دیگران ارسال کنید تا آن ها هم مطلع شوند.

دانلود فیلم مربوطه

سریال دنباله دار کمبود آب کشاورزی در مازندران

کمبود آب برای زیر کشت بردن شالیزارهای مازندران در نخستین روزهای فصل بهار به بازی دومینوای شبیه شده که با گذشت زمان مناطق بیشتری را تحت تاثیر قرار داده و کاسه ' چه کنم چه کنم ' دست کشاورزان داده است .

به گزارش ایرنا ، در حالی که شالیکاران مازندران این روزها شبانه روزی در حال شخم و شیار زمین ها و خزانه گیری و نشای برنج در مناطق مختلف هستند ، مسئولان شهرستان جویبار در مرکز استان به مالکان 2 هزار و 400 هکتار شالیزاری هشدار داده اند که به فکر کشت جایگزین باشند.

مدیر آب منطقه ای جویبار روز پنجشنبه در جلسه شورای اداری که در مسجد بالا محله این شهرستان برگزار شد ، با اعلام این که امسال آب سد شهید رجائی به شالیزارهای منطقه نمی رسد ، به مالکان زمین هائی که از آب این سد استفاده می کردند هشدار داد که با کشت برنج در این زمین ها به استقبال خطر نروند .

بر اساس گزارش های رسمی ، 25 میلیون متر مکعب از آب کشاورزی شهرستان جویبار در سال های گذشته از سد شهید رجائی تامین می شد .

هادی نیک اختر افزود : امسال سد شهید رجائی 60 درصد کمتر از فروردین ماه سال گذشته آب دارد و بر این اساس 2 هزار و 400 هکتار از اراضی شالیزاری جویبار که از نعمت آب سد شهید رجائی استفاده می کردند ، امسال از این نعمت محروم شدند .

سد شهید رجائی به عنوان یکی از دو سد بزرگ مازندران در 45 کیلومتری جنوب غربی ساری بر روی رودخانه ' تجن ' قرار دارد.

این سد که 162 میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره سازی دارد ، هم اکنون تنها حدود 55 میلیون متر مکعب آن آبگیری شده که به گفته کارشناسان شرکت آب منطقه ای مازندران از این میزان تنها 33 میلیون مترمکعب قابل برداشت است و بقیه برای پایداری سد قابل برداشت نیست.

اوایل فروردین ماه جاری هم رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران به مالکان سه هزار هکتار از زمین های شالیزاری حوزه شهرستان میاندرود در بخش انتهایی شبکه آبیاری سد شهید رجائی هشدار داده بود که زمین هایشان را زیر کشت برنج نبرند.

کمبود 50 درصدی آب کشاورزی

مدیر اداره آب منطقه ای جویبار آب مورد نیاز حدود 10 هزار هکتار اراضی شالیزاری و چهار هزار و 200 هکتار باغ های این شهرستان را حدود 120 میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت که کشاورزان و باغداران جویباری امسال با 60 میلیون متر مکعب کمبود آب مواجه هستند.

نیک اختر توضیح داد : از مجموع آب مورد نیاز برای کشاورزی و باغداری در شهرستان جویبار ، حدود 60 میلیون متر مکعب از طریق آببندان ها و 10 میلیون متر مکعب هم از چاهها تامین می شود و باید برای تامین بقیه آب مورد نیاز چاره اندیشی شود .

وی افزود : باید برنامه ریزی کنیم تا بخشی از کمبود آب را از طریق میان حوزه ای سد شهید البرز و بخش دیگر را هم با ایجاد توازن در شبکه توزیع تامین کنیم و بیش از همه در این زمینه نیازمند مدیریت مصرف هستیم .

این مسئول نسبت به برداشت بی رویه و بیش از حد از منابع زیرزمینی هم به کشاورزان هشدار داد و گفت : اگر مصرف آب مدیریت نشود باعث می شود آب چاهها به سمت لب شوری کشانده شود که منجر به زیان دهی بیشتر خواهد شد.

وی کشت جایگزین را هم برای کاهش خطر کمبود آب به کشاورزان توصیه و تاکید کرد : باید با بهره گیری از تمامی راه حل های ممکن جلوی خسارت زائی کمبود آب کشاورزی را بگیریم .

فرماندار جویبار هم در این جلسه گفت : شرکت آب منطقه ای مازندران بر قطع شدن آب سد شهید رجائی برای آبیاری شالیزارهای شهرستان جویبار تاکید کرده و قرار است بخشی از کمبود آب از طریق سد البرز تامین شود.

رجبعلی وهابی افزود : مسئولان شرکت آب وعده داده اند طی دو هفته آینده آب سد البرز را از طریق پمپاژ در روستای آهنگرکلا و بهره گیری از آب رودخانه سیاهرود به زمین های جویبار برسانند .

بخشدار بخش مرکزی جویبار هم به کمبود آب کشاورزی در سال زراعی جاری با توجه به خشکسالی اشاره کرد و گفت که با کمک شورا و دهیاری ها بناست لایروبی و مرمت آببندان ها به صورت جدی انجام شود .

محمد مدانلو افزود : امسال بنا داریم تا هفت قطعه آببندان در حوزه بخش مرکزی را لایروبی کنیم تا به تامین آب کشاورزان کمک شود.

زنگ خطری که شنیده نشد

زنگ خطر کمبود آب کشاورزی در شهرستان جویبار از2 سال پیش با کاهش دبی آب رودخانه های سیاهرود و تلار به صورت جدی به صدا در آمد ، ولی از آن زمان تاکنون نه راههای جایگزین به صورت جدی مد نظر قرار گرفت و نه مدیریت مصرف آب اجرائی شد .

کارشناسان مهم ترین راهکارها برای جلوگیری از بحران کم آبی را مدیریت منابع آبی ، تغییر الگوی کشت بهینه برای هر منطقه ، استفاده از آبیاری قطره ای ، یکپارچه سازی اراضی ، مدیریت بر آبهای مجازی ، لایروبی آببندان ها و فرهنگ سازی مصرف صحیح آب می دانند ، راهکارهائی که اگر در چند سال گذشته به صورت جدی مورد توجه قرار می گرفت ، امسال مازندرانی ها با ریزش سریع مهره های دومینوی کم آبی مواجه نمی شدند .

کشاورزان جویبار امسال در حالی در نخستین روزهای بهار با کمبود آب کشاورزی مواجه شدند که بدون توجه به هشدارهای کارشناسان ، سال گذشته بیش از سه هزار هکتار از شالیزارهای شهرستان را زیر کشت دوم برنج بردند ، کشتی که آب مورد نیاز آن عمدتا از منابع زیر زمینی تامین می شود .

روی آوردن به مصرف بی رویه آب های زیرزمینی سبب شد تا به استناد گزارش های رسمی علاوه بر وجود 6 هزار و 344 حلقه چاه مجاز ، صدها حلقه چاه غیرمجاز نیز در شهرستان جویبار خالی کردن سفره های زیرزمینی را تسریع کند.

این در حالی است که در این شهرستان دستکم 60 قطعه آببندان به مساحت 2 هزار و 200 هکتار با حجم آبگیری 6.2 میلیون متر مکعب وجود دارد که بعضی از آنها سالهاست که لایروبی و ترمیم نشده است .

آببندان ها در سال هائی نه چندان دور مهم ترین منبع تامین آب کشاورزی بویژه اراضی شالیزاری در مازندران بودند . آبگیری این ذخیرگاههای آبی در فصل پائیز انجام می شود ولی در بیشتر از یک دهه گذشته بسیاری از آببندان ها به خاطر همراهی نکردن کشاورزان در پرداخت عوارض و حق آبه رو به خشکیدن رفتند .

گزارش آب منطقه ای جویبار نشان می دهد آببندان های روستاهایی همچون میستان ، انارمرز ، روشندان ، شهنه کلا ، میان ده ، اسماعیل کلا و سید محله در سال های اخیر به دلیل پرداخت نکردن حق آبه و عدم لایروبی و ترمیم ، آبگیری نشده و خشک شده است.

بخشدار مرکزی جویبار پائیز پارسال به خبرنگار ایرنا گفته بود که بخشی از کشاورزان منطقه از سال 84 به بعد نسبت به پرداخت عوارض و حق آبه خود اقدام نکردند و به همین دلیل نیز شرکت آب به آنها اجازه آبگیری آببندان ها را نداد .
بر اساس مصوبه شرکت آب منطقه ای ، کشاورزان باید برای هر هکتار زمین شالیزاری که از ذخیره آببندان ها آبیاری می شود ، مبلغ 157 هزار تومان پرداخت کنند که انباشت این مبلغ برای بیش از 12 سال برای بسیاری از آنان سنگین شد .

کارشناسان کشاورزی و آب منطقه ای هشدار داده اند که سریال کمبود آب کشاورزی در مازندران دنباله دار است و چنانچه کشاورزان به کشت جایگزین روی نیاورند و بر کشت دوم برنج اصرار بورزند ، فصل های جدید این سریال با بازیگران بیشتری از مناطق مختلف استان رونمائی خواهد شد.

این هشدار کارشناسان را داده های هواشناسی و وزارت نیرو نیز تائید می کند ؛ چنان که در تازه ترین گزارش هواشناسی مازندران مشخص شده است که میزان بارندگی در نیم فصل اول سال زراعی جاری ( مهر تا اسفند 96 )نسبت به مدت مشابه سال زراعی گذشته 14 درصد و نسبت به دوره بلند مدت 30 ساله 17 درصد کاهش یافته است .

از بحران آب عبور کردیم؛ چرا که اکنون ورشکسته ایم!

از بحران آب عبور کردیم؛ اکنون ورشکسته ایم (+فیلم)

مدتی‌است درباره بحران آب در ایران صحبت می‌کنیم اما به نظر می‌رسد بحران بیش از اندازه طولانی شده و شاید امروز ما دچار ورشکستگی آب شده‌ایم. شواهد نشان می‌دهد سال ۹۷ با کم‌آبی مواجه هستیم.

عصر ایران؛ حسن ظهوری - بحران کم آبی در ایران جدی است و به طور حتم سال ۹۷ با مشکل آب مواجه هستیم. موضوعی که هنوز به درستی یک دغدغه ملی نشده‌است. از اول مهر تا اول بهمن‌ماه بیش از ۶۰ درصد کاهش بارندگی داشتیم که این بی‌سابقه است، اما هنوز شیوه‌های مصرف آب را اصلاح نکرده‌ایم.

بخش زیادی از هدر رفت آب در ایران، مربوط به کشاورزی می‌شود. صنعت ما آبی‌ است و حتی در مصرف آب شرب خانگی هم صرفه‌جویی نمی‌کنیم. کاوه مدنی معاون بین‌الملل، نوآوری و مشارکت فرهنگی اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست ایران در این گفتگو معتقد است ما از بحران آب عبور کرده‌ایم و به مرحله ورشکستگی آب رسیده‌ایم. به نظر می‌رسد طی ده‌های گذشته ما چک‌های بی‌محل زیادی برای آب کشیده‌ایم که حالا ما را ورشکسته کرده‌اند.

وی استاد مرکز سیاست محیط زیست امپریال کالج لندن (کالج سلطنتی لندن) و استاد مدعو دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی است. وی در جوامع علمی بین‌المللی به سبب «کمک بنیادی در تلفیق نظریه بازی‌ها و تحلیل تصمیم‌گیری با مدل‌های مدیریت منابع آب» مطرح است.

وی همچنین مقاله‌ای درباره «ایجاد شبکه پایش کمی منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بحران در منابع آب های زیرزمینی» نوشته است. همچنین تحقیقات و در زمینه پیشگامانه در توسعه روش های تخصیص منابع محدود آب از طریق تلفیق مفاهیم حل مناقشات و نظریه بازی ها برای استفاده در سامانه (سیستم) های پیچیده منابع آب جوایز بین‌المللی به همراه داشته است.

گفتگوی او با عصر ایران را در ویدئو زیر ببینید. مدنی معتقد است بحران آبی خیلی جدی‌تر از قبل است.