کارشناسان پیش بینی می کنند در آینده ای نه چندان دور ، استخرهای شنای عمومی صد در صد طبیعی گسترش پیدا کنند . در این گونه استخرها برای تصفیه آب آن از هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نشده و تنها با کمک گیاهان ، آب آن تمیز و تصفیه می شود .
این موضوع در حالی است که به تازگی استخرهای شنای طبیعی نسبت به استخرهای خصوصی ، طرفداران زیادی پیدا کرده است . نمونه ای از این گونه استخرها ، استخر طبیعی Beaune Côté Plage در فرانسه است . این استخر از یک سیستم طبیعی بر خوردار است که در آن گیاهان و میکروارگانیسم ها به شکل طبیعی به تصفیه آب پرداخته و باعث می شوند تا آب شفاف و سالم و تمیز بماند .
این استخر نیازی به تعویض آب ندارد چرا که به وسیله مداری بسته ، مراحل تصفیه آب در آن انجام می شود . گیاهان آب را فیلتر کرده و سپس آب از حوضچه های بازیابی می گذرد و پس از خالص و تصفیه شدن دوباره به استخر اصلی باز می گردد . در زیر استخر ده کیلومتر لوله وجود دارد که در طول روز چند بار مورد بررسی قرار می گیرند .
دامپن کوردیلوس (Damien Cordelois) تکنیسین این استخر در رابطه با ویژگی های فنی آن می گوید : " ما در حال حاضر چهار پمپ داریم که هر 24 ساعت مشغول انتقال آب هستند . در طول 12 ساعت تمام حجم آب استخر یک بار چرخه بازیافت را به طور کامل طی می کند . "
البته باید اذعان داشت که این سیستم از مشکلاتی نیز برخوردار است . در طول هفته چهار بار آب مورد آنالیز قرار می گیرد تا از کیفیت خوب آن اطمینان حاصل شود و این که گیاهان به فعالیت و انجام کار تصفیه مشغول هستند یا نه . باید هر روز کف استخر برس کشیده شود . کسانی که در نظر دارند از این استخر استفاده کنند باید همچنان هر بار قبل از ورود به استخر دوش بگیرند و از مصرف کرم های ضد آفتاب خودداری کنند تا آب استخر تازه و شفاف بماند .
نمونه ای دیگر از این استخرهای طبیعی که با محیط زیست نیز سازگار است ، در باشگاه کینگز کراس پاند در قلب لندن (King’s Cross Pond Club) قرار دارد . این استخر شنای طبیعی با مساحت 400 متر مربع ، قادر است تا روزانه 160 شناگر را پذیرا باشد . گیاهان و سیستم فیلترهای مشابه آب نیز در این استخر به تصفیه و تمیز کردن آب می پردازند و دمای آن را همواره در حداکثر 25 درجه سانتی گراد نگاه می دارند .
قابل ذکر است که در واقع این نخستین استخر حمام عمومی آب شیرین در فضای آزاد در انگلستان است . در حال حاضر در کشور فرانسه دوازده نمونه از این استخرها وجود دارد و در کشور آلمان نیز در حدود صد استخر که بیشتر آن ها فقط می توانند در طول دو ماه تابستان باز بوده و پذیرای شناگران باشند ، در حال فعالیت است .
کریستوف لویسین (Christophe Lucien) که در فرانسه زندگی می کند ، پشت حیاط خانه اش استخری طبیعی ایجاد کرده است که می تواند هفت ماه در سال از آن استفاده کند . او در این رابطه می گوید که هزینه و وقت کم تری را به طور منظم صرف این استخر طبیعی می کند .
قابل ذکر است که هزینه ساخت استخرهای خصوصی طبیعی در اروپا بین 30 تا 80 هزار یورو هزینه در بر خواهد داشت .
پژوهشگران ایتالیائی در حال بررسی و مطالعه نحوه ساخت نوعی سوخت سبز و بدون آلودگی از ضایعات مرکبات هستند . مرکز این پروژه در منطقه سیسیل ایتالیا قرار دارد که یکی از مهمترین مراکز تولید مرکبات در این کشور اروپائی محسوب می شود . این پروژه مطالعاتی روز گذشته به طور رسمی آغاز به کار کرده و عنوان این پروژه نیز انرژی مرکبات "Energy from citrus fruits" اعلام شده است .
لازم به توضیح است که این پروژه با حمایت و پشتیبانی مالی چندین موسسه و نهاد مختلف از جمله ، بخش صنعتی تولید مرکبات سیسیل ، دانشگاه کاتانیا University of Catania و کوکاکولا انجام می شود . همچنین به منظور انجام این تحقیقات ، یک کارخانه صنعتی کوچک به منظور استفاده از ظرفیت های تبدیل پسماندها و ضایعات مرکبات از قبیل پوست ، تفاله و هسته آن ها به سوخت زیستی تجدید پذیر ، در اختیار این پروژه قرار گرفته است .
به گفته برنامه ریز این پروژه ، هر ساله بیش از 340 تن ضایعات مرکبات در این مناطق تولید می شود که زنجیره دفع و از بین بردن آن ها هزینه ای بالغ بر ده میلیون یورو را شامل می شود که در صورت موفقیت در تولید این سوخت جدید ، تحولی بزرگ در این صنعت ایجاد خواهد شد .
بر اساس اعلام مسئولان این پروژه ، پروسه تبدیل ضایعات این میزان مرکبات به سوخت در کارخانه مورد نظر ، می تواند 500 متر مکعب سوخت تولید کند که جهت راه اندازی ژنراتورهای ویژه موجود در این کارخانه کافی بوده و به این ترتیب برق مورد نیاز سالانه 333 خانه مسکونی ، تامین خواهد شد .
قابل توجه است که سرپرست این پروژه اعلام کرد ، با ساخت بیست کارخانه مشابه ، امکان تامین برق سالانه مسکونی کل منطقه سیسیل از طریق ضایعات مرکبات وجود دارد .
گفتنی است در آبان ماه سال گذشته رسانه های خبری از موفقیت دانشمندان ژاپنی در زمینه ساخت سوخت های غیر فسیلی خبر دادند . بر این اساس ، تیمی از پژوهشگران این کشور به منظور ابداع سوخت جدیدی فعالیت می کنند که بتواند جایگزین سوخت های فسیلی فعلی شده و به این ترتیب از تولید آلاینده های جوی و دی اکسید کربن جلوگیری شده و در عین حال قابلیت ها و ویژگی های کاربردی این سوخت ها را داشته باشد .
این فعالیت پژوهشی از سوی دانشگاه Mie در کشور ژاپن پی گیری شده و بر اساس گزارش های منتشر شده ، پژوهشگران این پروژه موفق به ایجاد نوعی سوخت غیر فسیلی یا سوخت سبز " biofuel " از میوه درخت پرتقال شده اند . به گفته این پژوهشگران ، سوخت فوق از محصولات غیر قابل مصرف و دور ریز و ضایعات این محصول ساخته شده و نتایج آزمایش های انجام شده بر روی این سوخت جدید ، بسیار امیدوار کننده است . بر اساس گزارش شبکه خبرگزاری فرانسه ، این سوخت دارای کارائی بالا بوده و برای طبیعت زیان آور نیست .
این تیم تحقیقاتی برای دستیابی به سوخت سبز ، مطالعات خود را از دو سال پیش آغاز کرده بودند و این پروژه به صورت کامل با حمایت مالی و علمی دانشگاه Mie در غرب کشور ژاپن انجام شد .
به صورت طبیعی گیاهان سبز طی فرایند فتوسنتز انرژی نوری را به انرژی شیمیائی تبدیل میکند . سوخت های گیاهی را میتوان به صورت مایع و الکل و گازهایی مانند متان تولید کرد. این سوخت ها کارامد تر از چوب هستند . سوخت های زیستی به نسبت چوب ، منبع انرژی به مراتب متراکم تری هستند و فضای کمتری اشغال میکنند .
از مزایای سوخت گیاهی ، فراوانی دسترسی به آن و نامحدود بودن تولید مواد اولیه ان است . علاوه بر این هنگام سوختن سوخت های گیاهی گاز های گلخانه ای تولید نمیشود و این موضوع به محیط زیست کمک کرده و پدیده گرمایش زمین را کاهش می دهد .
البته پیشینه بررسی و تحقیقات جهت تولید سوخت از ضایعات مرکبات محدود به موارد فوق نشده و پیش از این پژوهشگران سوئدی نیز مطالعه و بررسی هائی جهت تولید سوخت زیستی بر پایه استفاده از پوست مرکبات و به ویژه پرتقال انجام داده و به موفقیت هائی نیز دست یافته بودند .
به کمک دستاورد محققان ایرانی ممکن شد:
تولید سوخت زیستی در آشپزخانهالبته آن را دور میریزیم، اما ورود این روغنها به شبکه فاضلاب مشکلات فراوانی به دنبال دارد، این روغنهای سوخته ضمن اینکه موجب گرفتگی شبکههای فاضلاب میشوند، هزینههای تصفیه آب را هم به شدت افزایش میهند و در بسیاری موارد هم نهایتا وارد چرخه طبیعت شده و موجب آلودگی آب رودخانهها و دریا میشوند. تازه این قسمت خوب ماجراست، فاجعه زمانی رخ میدهد که برخی سودجویان به صورت غیر قانونی این پسماندها را از رستورانداران و یا کارخانههای تولید مواد غذایی میخرند و با افزودن موادی آن را دوباره وارد چرخه مصرف میکنند یا از این مواد آلوده برای تولید مواد بهداشتی مانند صابون استفاده میکنند که موجب بروز بیماریهای پوستی، حساسیت و حتی سرطان میشود. این در حالی است که میتوان با کمک روشهایی این روغنها را به سوخت زیستی تبدیل کرد که در کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد موتور خودروها نقش به سزایی دارد.
تبدیل روغن پسماند به سوخت زیستی پیش از این توسط محققین خارجی انجام میشد اما روش این کار را پژوهشگران یک واحد فناور در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران در حدود ۲ تا ۳ سال پیش در ایران بومی کردند. آنها با یافتههای خود موفق شدند پیشرفتهترین دستگاه تولید سوخت زیستی که فناوری آن تنها در انحصار آمریکا بود را در کشور بسازند. پس از آن تیم تحقیقاتی دانشگاه علم و صنعت، همکاری خود را با یک گروه غیر دولتی با نام تیم تحقیقاتی سوختهای زیستی ایران برای گسترش کاربرد این فناوری آغاز کرد. این گروهها با حمایت دفتر کمکهای کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران در طرحی مشترک با همکاری مجتمع تحقیقاتی علوم و فناوریهای پیشرفته سانان و گروه ترویجی دوستداران محیط زیست برنامهای را به اجرا درآورند که ضمن ترویج استفاده از سوختهای زیستی، به توسعه فناوریهای کاربردی برای عموم مردم جهت تولید این نوع سوخت پاک میپردازد. مهندس فاطمه صابری، مدیر پروژه، دکتر میثم طباطبایی، سرپرست تیم تحقیقات سوختهای زیستی و مهندس محمد رضا قهرمانی، سرپرست تیم مهندسی طراح و سازنده رآکتورهای تولید سوخت زیستی که به همراه تیم تحقیقاتی خود کارشان را از یک واحد فناور در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران آغاز کردند در گفتگو با خبرنگار سیناپرس دستاوردهای خود را تشریح کردند..
بنا به گفته مهندس طباطبایی برنامهای تحت عنوان «سایت منطقه ای آموزش مدیریت روغنهای پسماند خوراکی جهت تولید سوخت پاک بیودیزل در کلان شهرها» توسط گروه آنها تدوین شد که توانست حمایت مالی آغاز ارتباط گروه با دفتر کمکهای کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران را کسب کند. این برنامه در درجه اول کسانی را هدف گرفته است که بزرگترین تولید کنندگان روغن پسماند خوراکی در کشور هستند مثل رستورانها ،اسنک سازیها، کارخانه های صنایع غذایی. طباطبایی ضمن تاکید بر ضررهای استفاده چند باره از روغنهای خوراکی، از فعالیت برخی سودجویان خبر میدهد که به پسماند روغن خوراکی، افزودنی اضافه می کنند تا به حالت اولیه روغن بازگردانده شود غافل از اینکه با چنین کاری خواص شیمیایی و سرطان زایی آنها از بین نمیرود و نمیتوان آنها را دوباره تصفیه کرد. وی همچنین به استفاده برخی از این مواد به منظور تولید صابون اشاره کرده و میگوید: اگر صابونی هم از این روغنها تولید شود باعث سرطان پوست میشود یعنی به هیچ عنوان این نباید وارد چرخه شود چه مصرفی چه غیر مصرفی. برخی هم این روغنها را خریده و برای غذای دام و طیور استفاده می کنند که باز سرطان زاست چرا که مواد آلوده بدینصورت داخل گوشت مرغ، گاو یا گوسفند میشود و دوباره گوشت آنها حالت جهش ژنتیکی شده و عامل سرطان را داشته باشد.
تبدیل روغن پسماند به سوخت پاک
سرپرست تیم تحقیقات سوختهای زیستی توضیح میدهد، طی برنامهای که برای ترویج استفاده صحیح از روغن پسماند خوراکی در حال اجراست، به رستوران داران و اسنک سازیها و کارخانجاتی که مواد غذایی تولید میکنند مثل تولید کنندگان تنماهی و غذاهای آماده که روزانه چند تن روغن پسماند خوراکی دارند آموزش داده میشود که با یک دستگاه ساده و کاملا خودکار روغنهای پسماند خود را به سوخت زیستی تبدیل کنند. طبق اظهارات طباطبایی، کار با این دستگاه پیشرفته که فناوری آن کاملا بومی است و درراستای همین برنامه ساخته شده بسیار ساده است، به گونهای که حتی نیازی نیست حتما پرسنلی برای آن استخدام شود. سوخت تولیدی هم میتواند در خودروهای سنگین و دیزلی که برای حمل و نقل تولیداتشان دارند استفاده شود.
راههای درآمدزایی صحیح از روغن پسماند
سوخت زیستی را میتوان فروخت. بنا به گفته طباطبایی در حال حاضر برخی شرکتهای خصوصی جهت بازاریابی سوخت زیستی با آنها همکاری میکنند علاوه بر این یک شرکت خصوصی که از بزرگترین شرکتهای وارد کننده و توزیع کننده ژنراتورهای صنعتی در ایران است با همکاری تیم تحقیقاتی سوختهای زیستی محصول جدیدی را بر مبنای سوخت زیستی تولید شده از روغن پسماند، ساخته و روانه بازار کرده که باعث افزایش طول عمر موتور و کاهش آلاینده های آن میشود و به صورت ویژه ای روی موتورهای دیزل تاثیر میگذارد. این شرکت خصوصی برای تشویق مشتریان خود جهت استفاده از این افزودنی برای کمک به حفاظت از محیط زیست در صورتی که مشتریان از این افزودنی استفاده کنند، تشویقهایی را قرار داده مثلا مدت زمان گارانتی را از یکسال به یکسال و شش ماه افزایش داده است.
تولید سوخت زیستی در مدرسه
یکی دیگر از اهداف برنامه اجرا شده با همکاری سازمان ملل، ترویج تبدیل روغن پسماند خوراکی به سوخت زیستی در میان جوانان و نوجوانان است. در این راستا بنا به گفته مهندس صابری، کارگاههایی در سطح مدارس تیزهوشان کشور از جمله دبیرستان علامه حلی تهران و مجتمع آموزشی شهید سلطانی کرج برگزار شده که در آن دانش آموزان با معضلات ناشی از ورود مجدد روغن پسماند خوراکی به محیط زیست و چرخه مصرف و همچنین مزایای تبدیل آن به سوخت پاک آشنا شدند و در ادامه کارگاه با دریافت آموزشهای عملی لازم، بخشی از سوخت مورد نیاز مدرسه خود را با استفاده از دستگاههای تولید خودمان از روغنهای پسماند خوراکی تولید و درحضور مدیران و مسئولان این سوخت پاک را در خودروهای مدرسه سوختگیری کردند.
شرکت کنندگان در این کارگاهها ضمن فراگیری نحوه کار با دستگاه، آموزشهای محیط زیستی یاد میگیرند که به چه صورت مدیریت ضایعات روغنهای پسماند خود را داشته باشند همچنین به صورت عملی با نحوه تولید گازوئیل زیستی یا بایو دیزیل آشنا میشوند و در پایان دوره به آنها گواهینامه داده میشود که تاییدیه سازمان ملل را دارد.
این کارگاهها کاملا رایگان است و با حمایت دفتر کمکهای کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران به صورت یک دوره یک یا دو روزه برگزار میشود و مجری آن نیز شاخه ترویجی گروه دوستداران محیط زیست است.
مزایای سوخت زیستی تولید شده از روغن پسماند خوراکی
بایودیزل یا سوخت زیستی، جایگزین سوختهای نفتی است. این سوخت از منابع تجدید پذیر ازجمله هر نوع روغن گیاهی و جانوری تولید میشود. بنا بر گفته مهندس قهرمانی، بایو دیزل میتواند تا 20 درصد بدون هیچ دغدغه ای با گازوئیل نفتی مخلوط شود و لازم نیست موتورها یا پمپهای سوخت رسانی تغییر پیدا کنند و چه در موتور دیزلی که ثابت باشد مثل ژنراتور و چه در موتوردیزلی که متحرک باشد میتواند استفاده شود و این سوخت نه تنها قابلیتهای سوخت نفتی را دارد بلکه ویژگیهای بهبود دهنده هم دارد.اگر تنها ۲ درصد از آن به عنوان افزودنی به سوخت نفتی افزوده شود روانکاری موتور را چندین برابر میکند و باعث افزایش طول عمر موتور میشود در عین حال باعث بهسوزی میشود و کاهش آلایندههای محیط زیستی را به همراه دارد. لازم به ذکر است که افزودن بیودیزل به گازوئیل مصرفی ماشین آلات موجب کاهش چشمگیر آلایندگی این ماشینها میگردد به طوری که جایگزینی هر لیتر گازوئیل با بیودیزل منجر به کاهش دفع گاز دی اکسید کربن به میزان 3 کیلوگرم می شود که از نظر محیط زیستی شایان توجه است. استفاده از بیویزل همچنین باعث شستشوی موتور و افزایش عمر مفید آن می گردد.
در حالیکه بایودیزل امروزه در اولویت خیلی از کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است تا جایگزین سوختهای فسیلی شود، اما طبق اظهارات قهرمانی در ایران، به دلیل پایه اصلی موتور خودروها، نهایتا به میزان 20 درصد می تواند مورد استفاده قرار گیرد که البته همین میزان، میتواند آلودگی هوای ناشی از خودرو را به میزان 40 درصد کاهش دهد.
رایورز - مخترعان موفق به ساخت یک باتری منحصر به فرد شدهاند که بر اساس استفاده از نور کارکرده و میتواند انرژی مورد نیاز خود را نیز تامین کند.
به گزارش رایورز از وبسایت خبری engadget، دانشمندان برای مدتهای طولانی به دنبال یافتن راهکاری برای رفع مشکل باتریها هستند و در این میان استفاده از سلولهای خورشیدی نیز برای این کار مفید نبوده است زیرا این سلولها تنها قابلیت جذب نیروی ساطع شده از خورشید را دارند و امکان ذخیرهسازی آن در آنها وجود ندارد.
به همین دلیل نیز ذخیره انرژی به دست آمده مجددا به باتریهایی سپرده میشود که از نظر فناوری به عنوان نقطه ضعف تمامی دستگاههای امروزی محسوب میشوند، البته تنها مشکل در این میان را نمیتوان عملکرد ضعیف باتری در نگه داشتن و ارائه انرژی دانست و باتریهای لیتیومی در خود مواد شیمایی بسیار خطرناکی دارند که استفاده از آنها را دشوار ساخته است ولی به نظر میرسد که سرانجام دانشمندان هندی به راه حلی برای این موضوع دست پیدا کردهاند.
یک تیم از دانشمندان شبه قاره هند با استفاده از روشی مدرن موفق به ساخت یک باتری ویژه شدهاند که هم توانایی جذب نیرو از خورشید را داشته و هم میتواند این نیرو را درون خود ذخیره کرده و حتی برای خود بازیابی و تولید مجدد کند.
این باتری از ساختار مایعی از جنس نیترات تیتانیوم به عنوان آنود استفاده کرده است که موجب میشود که این ماده در این باتری سیال باشد. به این ترتیب این باتری میتواند در حین ارائه نیرو به دستگاههای خارجی، انرژی مورد نیاز خود را نیز مجددا تامین کرده و آن را ذخیره نماید.
البته این باتری هنوز به مرحله نهایی از طراحی نرسیده است و در حال حاضر تنها میتواند یک فن برقی یا یک لامپ الایدی را برای مدت زمانی نزدیک به سی ثانیه فعال نگاه دارد ولی نوع رویکرد فناوری آن میتواند آینده باتریهای جهان را رقم بزند.