واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)
Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering
واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)
Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineeringیک اندیشکده بریتانیایی: عصر بی‌ثباتی فزاینده در جهان آغاز شده است
عصر بی‌ثباتی فزاینده در جهان آغاز شد
این اندیشکده مستقر در لندن در گزارشی با بررسی روند تحولات نظامی در ۶۵ سال گذشته در سراسر جهان تصریح کرد که «وضعیت نظامی-امنیتی کنونی خبر از در پیش بودن دهه خوفناکی می‌دهد، که مشخصه آن اقدام‌های گستاخانه برخی از قدرت‌های نظامی برای پیگیری ادعاهایشان از یک سو و تقویت روابط دفاعی دوجانبه و چندجانبه دموکراسی‌های همسو از سوی دیگر است.»
بر پایه این گزارش، کشورهای سراسر جهان در پاسخ به تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، حمله حماس به اسرائیل و قاطعیت فزاینده چین در دریای چین جنوبی، هزینه‌های نظامی خود را افزایش می‌دهند. همچنین، افزایش تنش‌ها در قطب شمال، تلاش کره شمالی برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای پرقدرت‌تر و ظهور رژیم‌های نظامی در منطقه ساحل آفریقا به منزله «وخیم‌تر شدن امنیت» در جهان نسبت به ۶۵ سال گذشته است.
برآورد موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک حاکیست که هزینه‌های نظامیِ کشورهای جهان در سال گذشته میلای با ۹ درصد افزایش به ۲.۲ تریلیون دلار رسید.
اظهارات ترامپ باعث نگرانی عمیق اعضای ائتلاف مانند لهستان شد، کشوری که نگرانی‌های زیادی نسبت به گسترده شدن دامنه جنگ در کشور همسایه‌اش، اوکراین دارد.
یکی از یافته‌های کلیدی این گزارش این است که روسیه حدود ۳ هزار تانک پیشرفته جنگی را در جریان نبرد در اوکراین از دست داده است، تقریبا به اندازه‌ای که مسکو در فهرست موجودی فعال خود قبل از شروع تهاجم گسترده در فوریه ۲۰۲۲ ارائه کرده بود.
در حالی که روسیه نیروهای خود را با بیرون کشیدن ۲ هزار تانک قدیمی از انبار حمایت می‌کند، دولت اوکراین برای تهیه مهمات و تسلیحات مورد نیاز برای مقاومت در برابر روسیه به غرب متکی است.
این اندیشکده بریتانیایی با اشاره به استفاده اوکراین از «وسایل نقلیه دریایی» بدون سرنشین نوشت: «اما کی‌یف همچنین به نشان دادن نبوغ خود به روش‌های دیگر ادامه داده و از سیستم‌های توسعه‌یافته غربی و بومی برای عقب راندن ناوگان دریای سیاه روسیه استفاده کرد.»
در این گزارش آمده است که درس‌های آموخته شده از جنگ در اوکراین شروع به تأثیرگذاری بر برنامه‌ریزی نظامی در سایر کشورها کرده است. به ویژه، بسیاری از کشورها دریافته‌اند که در صورت گرفتار شدن در جنگ طولانی‌مدت، باید تولید سخت‌افزار نظامی را افزایش دهند و ذخایر تسلیحات خود را نیز بالا ببرند.
نوشته ای درباره اینکه چگونه متفاوت و خاص زندگی کنیم ؟
سواد زندگی؛ توسعه توانمندی‌های فردی؛ مریم طرزی - متفاوت که فکر کنید، متفاوت هم زندگی خواهید کرد. اغلب مردم دورتا دور خودشان سنگری از افکار متصلب و پولادین می کشند و همچون سربازانی سرسخت و انعطاف ناپذیر در این سنگر پناه می گیرند. در نتیجه، بدون اینکه اصلا متوجه باشند، در رویارویی (مواجهه) با چالش های زندگی از یافتن راه حلی مناسب برای مشکلات، پیداکردن چاره ای برای ناامیدی ها و نیز ایده و دیدگاهی برای رفع موانع عاجز می مانند.
بله متفاوت فکر کردن آسان نیست، اما می تواند مرز بین رنج بردن و رهایی از رنج باشد.
واقعا چه چیز سبب می شود که ما از درست و به جا فکر کردن، سریع و صحیح تصمیم گرفتن و جسور بودن در تفکری متفاوت باز بمانیم. یکی از مطرح ترین چهره های روانشناسی ، آبراهام لوچینز، به بررسی و پژوهش در این مورد پرداخته است.
دکتر لوچینز در سال 1942 آزمایشی را منتشر کرد با نام " مشکل کوزه آب" که در آن بسیار مستدل و روشن اثبات می کند که بسیاری از مشکلات اساسی ما آدم ها به دلیل تصلب ساختارهای ذهنی، تعصب و ترس مان است.
انسان ها از نوآوری می ترسند. وقتی صحبت از تغییر رفتار و آوردن روال های تازه به زندگی روزمره می شود، بلافاصله احساس ناامنی می کنند. اما نفع آنها در این است که رویکردهای فکری خود را ارزیابی کنند و در الگوهای فکری قدیم به ارث رسیده از گذشته تجدید نظر کنند. در همین راستا لازم است که آن سیستم های دفاعی را که اجازه چنین عملی را نمی دهد، و خود نیز از آن آگاه نیستند، شناسایی کنند.
بنا به گفته لوچینز استراتژی بهبود چنین روندی در تلاش برای فکر کردنی قابل انعطاف نهفته است. برای سازگار شدن با محیط پیرامون مان که مدام در حال تغییر است، چاره ای نداریم جز منعطف بودن در فکر کردن و اندیشیدنی عاری از هر گونه تعصب.
متفاوت فکر کردن برای متفاوت زندگی کردن؛ اما چگونه این کار را انجام دهیم؟
بسیاری از مردم در درک چیزهای اطراف شان و تصوری که از آن دارند مثل همند. مثلا می فهمند که طوفان دارد نزدیک می شود، بوی خاک باران خورده را تشخیص می دهند، صدای باران بر شیشه پنجره را می شناسند، و درک و دریافت هایی از این دست.
حال به رغم اینکه همه ما این محرک ها را می شناسیم و درک می کنیم، اما هرکدام مان تفسیر شخصی و واکنش شخصی خودمان را از آن داریم. شخصیت ما، تحصیلات، محیطی که در آن قرار گرفته ایم، خلق و خوی مان، علاقمندی ها و ترجیحات مان همگی بر تفسیرما از این موارد اثر می گذارند.
مثلا ممکن است با درک اینکه طوفان دارد نزدیک می شود، یکی مضطرب شود و فرار کند، یکی دیگر از دیدن آن لذت ببرد، و عکاسی کند. هر فردی بنا بر ویژگی های شخصی که دارد، واقعیت را یک طور درک و فیلتر می کند.
مسئله اصلی این جاست که گاهی شیوه خاص پردازش آنچه که ما را احاطه کرده است ، و آنچه اتفاق می افتد از راه ورود به لایه های یک ذهن بی دفاع و بسته صورت می گیرد. انگار که فرایند پردازش، از راه تونل بتونی یک ذهن بسته صورت می گیرد که راه به تاریکی می برد.
پس چه کنیم تا این شیوه پردازش را تغییر دهیم وقتی افکار به طور خودکار وارد این تونل های ذهنی می شوند و با احساساتی از همین دست روبرو (مواجه) می شوند؟ با ما همراه باشید.
ذهن منعطف و تأثیرپذیر
دکتر لوچینز در دهه ی 1940 نیاز مبرم به ایجاد و توسعه یک رویکرد ذهنی با عنوان رویکرد ذهن انعطاف پذیر را برای متفاوت فکر کردن پیش بینی کرده بود. افرادی با این رویکرد ذهنی می توانند در یک محیط سرشار از تغییر و محرک دوام بیاورند و موفق زندگی کنند.
به علاوه در همان زمان یک ریاضیدان و فیزیکدان مشهور با نام دکتر لئوناردو ملودینو این مفهوم را وارد حوزه روان شناسی کرده بود که بسیار مورد علاقه لوچینز قرار گرفت.
دکتر ملودینو که در چندین پروژه مهم علمی با استیون هاوکینگ همکاری نزدیکی داشته است و هنوز هم از اشاعه دهندگان تاثیرگذار علمی است، معتقد است یک ذهن منعطف و تاثیرپذیر که متفاوت فکر کردن را آموخته است، بهتر فکر می کند و بهتر زندگی می کند. بهتر فکر کردن به ارتقای کیفیت سطح زندگی در جامعه و نیز به گسترش شادی در جامعه کمک می کند.
این ایده بر ارکان زیر استوار است:
. پدیده ها و چیزهای اطراف تان را بدیهی ندانید. ایده های راحت و دردسترس بی حس کننده اند . با یک دید انتقادی به اطراف تان نگاه کنید. دنبال پاسخ های ساده نباشید.
. وقت آن رسیده است که کاری را شروع کنید که کمی سخت است و هر کسی از پسش برنمی آید: زود اعتماد نکنید، ابهام را تحمل کنید؛ تضادها را تشخیص بدهید.
. از آن ذهنیت مرسوم و معمول همیشگی فراتر روید.
. در نهایت هم به منطق و هم به افکار جانبی آن اعتماد کنید ،
همین روند شما را به نوآوری دعوت می کند.
ذهنیت منعطف از تغییر نمی ترسد. نبود (عدم) ثبات و اطمینان را می پذیرد. از تغییرات استقبال می کند و می داند زندگی در حال تغییر مداوم است. فقط خودش را با تغییرات وفق نمی دهد، بلکه از آن ها استفاده می کند.
متفاوت فکر کردن شما را وامی دارد تا افکار پوچ و بی فایده را بشناسید و با چشمانی باز به اطراف تان نگاه کنید.
اگر انعطاف پذیر باشید. راحت تر چالش های زندگی را تاب می آورید و از موانع عبور می کنید.
همه ما دوست داریم که متفاوت فکر کنیم و ذهن منعطفی داشته باشیم تا با جسارت به استقبال آینده و اتفاقات پیش رو برویم. در این شکی نیست. اما یک نکته مهم دیگری وجود دارد که توجه به آن اساسی است:
افکار مزاحم، بی فایده ، مضر و سمی
افکاری که بی وقفه در ذهن ما می چرخند. افکار بازدارنده ای که غافل که بشویم ما را اسیر می کنند. همان افکاری که به تو می گویند: " تو از پس این کار برنمی آیی." " بشین سرجات، اوضاع را از این که هست بدتر نکن." " ارزش ریسک کردن ندارد، در نقطه امن خودت باقی بمان".
این گفت و گوی ذهنی و درونی را قطع کنید. نوبتی هم که باشد نوبت پاکسازی ذهن از افکار بازدارنده ای است که همواره بر ترس ما دامن می زنند. برای متفاوت فکر کردن باید که مکالمه ذهنی تان را متوقف کنید.
تنها با قطع مکالمه ذهنی است که به ذهن منعطف مجال عرض اندام و رشد می دهید.
متفاوت که فکر کنید، فرصت های ارزشمندی پیش روی شما قرار می گیرند. عجله نکنید باید به ذهن و مغزتان زمان بدهید. باید که تصمیم بگیرید و به تصمیم تان متعهد باشید.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@
جلبک دریایی می‌تواند «غذای آخرالزمان» باشد
دانشمندان منبع غذایی شگفت‌انگیزی کشف کرده‌اند که می‌تواند جان تعداد زیادی از انسانها را پس از جنگ فاجعه‌بار هسته‌ای نجات دهد: جلبک دریایی.
به گزارش فرادید، جنگ هسته‌ای اگر اتفاق بیافتد سیاره ما را در یک زمستان عمیق هسته‌ای و چیزی شبیه آنچه در فیلم‌های آخرالزمانی می‌بینیم فرو خواهد برد. در بدترین حالت، تبادل هسته‌ای میان ایالات متحده و روسیه (که با هم نزدیک به ۹۰ درصد سلاح‌های هسته‌ای جهان را در اختیار دارند) می‌تواند تا ۱۶۵ میلیون تن (۱۵۰ میلیون تن متریک) دوده را وارد جو زمین کند و دمای سطح را ۹ درجه سانتیگراد کاهش دهد، در نتیجه تولید کالری جهانی تا ۹۰ درصد کاهش می‌یابد.
اما دانشمندان در یک مطالعه جدید، دریافتند طی ۹ تا ۱۴ ماه پس از جنگ هسته‌ای، می‌توان مجموعه‌های وسیعی از گیاه جلبک دریایی یا «کتانجک» پرورش‌یافته روی طناب را در خلیج مکزیک و سراسر سواحل شرقی برداشت کرد و به تغذیه ۱.۲ میلیارد انسان کمک کرد.
مزارع جلبک دریایی، در بالاترین میزان خود، جایگزین ۱۵ درصد غذای مصرفی انسان می‌شوند، در حالی که ۵۰ درصد از سوخت زیستی کنونی و ۱۰ درصد خوراک حیوانات را نیز تامین می‌کنند. محققان یافته‌هایشان را ۹ ژانویه در مجله Earth's Future منتشر کردند.
شریل هریسون، استادیار اقیانوس‌شناسی و علوم ساحلی و از نویسندگان این تحقیق، می‌گوید: «بیش از ۲ میلیارد نفر پس از جنگ هسته‌ای بالقوه میان هند و پاکستان و ۵ میلیارد نفر پس از جنگ هسته‌ای میان ایالات متحده و روسیه در خطر گرسنگی خواهند بود. بنابراین، کاوش درباره غذاهای جایگزین ضروریست.»
آنی‌ترین اثر جنگ هسته‌ای، دست‌کم برای کسانی که در منطقه هدف قرار دارند، سوختن پس از مسمومیت با تشعشعات است. این اثرات وحشتناک از زمانی که ایالات متحده در ۶ اوت ۱۹۴۵ بمب اتمی «پسر کوچولو» را در شهر هیروشیمای ژاپن پرتاب کرد، شناخته‌شده است.
خود این بمب که قدرت انفجاری آن پنج برابر کمتر از بمب‌های گرماهسته‌ای در زرادخانه‌های موجود است، حدود ۱۴۰۰۰۰ نفر را در عرض پنج ماه کشت و بیش از ۶۰۰۰۰ ساختمان از حدود ۹۰۰۰۰ ساختمان شهر را ویران کرد.
با این حال، به طور بالقوه کشنده‌ترین نتیجه‌ی حتی یک جنگ هسته‌ای در مقیاس کوچک، تأثیری است که روی کشاورزی خواهد گذاشت. در سناریوی پایان جهانی «زمستان هسته‌ای»، غبار و دود رادیواکتیو بخش قابل‌توجهی از نور خورشید را مسدود می‌کند. این امر موجب کاهش دما می‌شود و بسیاری از محصولات زراعی جهان را از بین می‌برد و احتمالاً قحطی جهانی به بار می‌آید که به موجب آن، ممکن است میلیاردها نفر کشته شوند.
عکس هوایی از مزرعه جلبک دریایی در اندونزی
در مطالعات گذشته، محققان پیامدهای آخرالزمانی یک جنگ هسته‌ای را مدل‌سازی کردند. اکنون، برای بررسی چگونگی زنده نگهداشتن برخی از مردم، دانشمندان رشد محصول را در محیط‌هایی که شاهد کاهش شدید دما نبودند (اقیانوس‌های استوایی) مدل‌سازی کردند.
«اقیانوس و به طور کلی آب، گرمای ویژه بالاتری نسبت به خشکی دارد، بنابراین گرمای بیشتری را ذخیره می‌کند و گرم شدن و خنک شدن آن سخت‌تر است. به همین دلیل است که رادیاتورها بسیار خوب کار می‌کنند، چون گرما را ذخیره می‌کنند و آن را به مرور زمان تابش می‌کنند. بنابراین، اقیانوس مکان بسیار خوبی برای تولید مواد غذایی جایگزین است، برخلاف گلخانه‌های روی زمین که زمان کمبود سوخت، به گرمایش زیادی نیاز دارند.
مدل‌سازی دانشمندان نشان داد مزارع کتانجک نه تنها دوام می‌آورند، بلکه با کاهش دمای سطح، رشد کرده و گسترش می‌یابند. دلیلش این است که هوای سردتر، آب سطحی را مجبور به فرورفتن بیشتر می‌کند و گردش آب غنی از مواد مغذی را از اعماق بالا می‌برد تا جایگزین آن شود.
به گفته محققان، از آنجا که ید موجود در جلبک دریایی در مقادیر زیاد می‌تواند برای انسان سمی باشد، استفاده از کتانجک کشت‌شده در مزارع در درجه اول غیرمستقیم است. اما با استفاده از آن برای تغذیه حیوانات و تولید سوخت‌های زیستی، زمین‌های زراعی باقیمانده برای محصولات دیگر آزاد می‌شود. این راه‌حل می‌تواند به انسان کمک کند زمستان هسته‌ای را پشت سر بگذارد تا اینکه چند دهه بعد آب و هوا بهبود پیدا کند.
کتانجک مخصوص زمستان هسته‌ای نیست بلکه می‌تواند به دنبال فجایع دیگر در سیستم‌های غذایی جهانی، مانند برخوردهای عظیم سیارک‌ها یا فوران‌های آتشفشانی غول‌پیکر نیز راه نجات باشد. برای نمونه، فوران کوه تامبورا در اندونزی در سال ۱۸۱۶ منجر به خرابی محصولات و کمبود مواد غذایی در سراسر نیمکره شمالی شد، اتفاقی که به «سال بدون تابستان» معروف شد.
در طول تاریخ، فوران‌های بزرگ سبب قحطی در مناطق و جهان شدند. در هر صورت، ما به برنامه‌ای نیاز داریم تا خودمان را در این سناریوهای کاهش ناگهانی نور خورشید، تغذیه کنیم».
ایلان ماسک: تا دو دهه دیگر یک میلیارد ربات انسان نما در زمین خواهد بود(!؟)
نکاتی درباره شناخت مزاج و سفارشهای خوراکی برای هر مزاج در طب سنتی
این روز‌ها بیشتر افراد سعی دارند درباره اینکه طبیعت آنها چگونه است و چه غذا‌هایی باید بخورند یا نخورند، اطلاعات بیشتری به دست بیاورند.
به گزارش فارس، برای دانستن این موضوع لازم است بدانیم که طبع و مزاج چه هستند و چه تفاوت‌هایی با هم دارند و با آگاهی از این تفاوت‌ها و شناخت طبع و مزاج خود، می‌توانیم سبک زندگی و تغذیه خود را به شکل مفید تری پیش ببریم.
تفاوت طبع و مزاج
طبع در حقیقت، طبیعت هر فرد است و به صورت ارثی و غریزی به وی منتقل می‌شود و عوامل زیادی همچون وراثت، منطقه جغرافیایی، تغذیه و… در چگونگی شکل گرفتن آن تاثیر پذیر هستند. طبع را نمی‌توان تغییر داد، اما مزاج با توجه به نوع غذاهای مصرفی قابل تغییر است.
اصول طب سنتی بر پایه مزاج بنا شده است و یکی از مهم‌ترین نکات در این طب توجه به مزاج افراد است. اصولا تمامی روش‌های درمانی در طب سنتی بر مبنای مزاج بوده و تشخیص درست آن برای یک درمان کامل ضروری است.
خون حامل اصلی مزاج است و هر چهار ماده را دربردارد: سردی، تری، خشکی، گرمی. به هر یک از این مواد خلط گفته می‌شود که غلظت هر کدام در افراد متفاوت است و باعث به وجود آمدن مزاج می‌شود.
برای آشنایی با انواع مزاج‌ها و چگونگی نحو صحیح استفاده افراد با مزاج‌های مختلف از انواع غذا و در نتیجه داشتن سلامتی بیشتر، با «زهرا سرباز حسینی، متخصص طب ایرانی» به گفتگو نشستیم. مشروح این مصاحبه در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
خانم دکتر! موضوع مزاج شناسی و دانستن طبع بدنی مورد توجه بسیاری قرار دارد و اظهار نظر‌های مختلفی بین عامه مردم مطرح است؛ به عنوان متخصص طب ایرانی درباره این موضوع توضیح دهید
از نظر طب سنتی دو بحث داریم؛ یکی کیفیت و دیگری کمیت. کیفیت یعنی اینکه موضوع را از نظر چیزهای مختلف بررسی کنیم؛ مثلا رنگ، شکل، اندازه و... را بررسی کنیم و دیگر اینکه طبع وگرمی و سردی آن چطور است.
وقتی می‌خواهیم درباره مزاج بگوییم به خصوص در انسانها، داریم درباره گرمی، سردی، تری و خشکی آن صحبت می‌کنیم. این تری و خشکی به معنی خیسی نیست، بلکه به معنای انعطاف پذیری و انعطاف ناپذیری است. مزاج به زبان ساده را باید بگوییم که درباره گرمی و سردی و انعطاف پذیری یا ناپذیری فرد می‌خواهیم صحبت کنیم.
اما اینکه مزاج شناسی چطور انجام شود، در کتب طب ایرانی ۱۰ فاکتور دارد که باید بررسی شود؛ از علائم ظاهری تا باطنی. ظاهری مثل مو، پوست، رنگ و شکل آن و علائم باطنی مثل اخلاق، خواب و رشد بدن و ... است.
اولین قسمت که درباره آن صحبت می‌کنیم هیکل فرد است؛ اینکه هیکل لاغری دارد یا چاق. اگر لاغر باشد معمولا مزاجش خشک است و می‌تواند خشکی از سردی یا گرمی باشد. اگر هیکل چاقی داشته باشد ما سراغ مزاج رطوبی می‌رویم.
مزاج رطوبی نیز تشخیص گرم و سرد بودنش این طور است که اگر فرد تیپ بلغمی (مزاج سرد و رطوبتی) داشته باشد چاقی فرد بیشتر با چربی است و عضلات کمتری دارد، اما اگر تیپ عضلانی داشته باشد می‌گوییم بیشتر از عضله چاق باشد و فرد چهار شانه باشد؛ یعنی فردی است که مزاج گرم و رطوبتی دارد.
هر چقدر رنگ مو به سمت سیاهی برود نشان دهنده گرمی و خشکی است
از نظر مو اگر بخواهیم بررسی کنیم ۵ فاکتور مهم در مو وجود دارد که باید بررسی کنیم. اولی رنگ مو است که هر چقدر رنگ مو به سمت سیاهی برود نشان دهنده گرمی و خشکی است.
به صورت کلی درباره مو این طور است که بحث گرمی و سردی و خشکی با هم مخلوط می‌شود؛ یعنی یک فاکتوری نیست؛ مثلا می‌گوییم گرمی و خشکی، باعث تیره و سیاهی مو می‌شود و سردی و خشکی به سمت رنگ موی روشن و طلایی برود.
در طب سنتی مزاج معتدل نیز داریم؛ به خصوص موی خرمایی و به خصوص در کودکان و سن طفولیت نشان دهنده اعتدال مزاج است و هرچقدر روشن‌تر باشد به سمت سردی و هرچقدر مو تیره‌تر باشد به سمت گرمی می‌رود.
هر چقدر رشد مو کمتر و کند‌تر باشد، نشان دهنده سرد بودن مزاج است
درباره رشد مو هر چقدر رشد مو بیشتر باشد نشان دهنده گرم بودن مزاج و هر چقدر رشد مو کمتر و کند‌تر باشد، نشان دهنده سرد بودن مزاج است. درباره تراکم مو نیز هر چقدر مو متراکم‌تر باشد؛ یعنی در منطقه‌ای تعداد مو بیشتر بوده و پر پشت‌تر باشد این نشان دهنده مزاج گرم فرد است و هر چه کم پشت باشد، نشان دهنده مزاج سرد فرد است.
یکی هم در باره حالت مو است. اگر حالت مو حالت مجعد و فر بیشتری داشته باشد نشان دهنده گرمی و خشکی است و هرچقدر حالت مو لخت‌تر و انعطاف پذیری بیشتر و شل باشد و حالت نگیرد، ناشی از رطوبت مزاج فرد است.
درباره بدن فرد؛ برای تشخیص گرمی و سردی فرد، یکی از راحت‌ترین کار‌ها گرفتن دست فرد توسط پزشک است که اگر گرم باشد و اغلب افراد بگویند گرما به ما می‌دهی، نشان دهنده گرمی مزاج فرد است و اگر سرد باشد و اغلب بگویند دستم را می‌گیری سرد است، نشان دهنده سردی است؛ یعنی کلا اگر پوست بدن گرم باشد مزاج گرم و اگر سرد باشد فرد سرد مزاج است.
به صورت کلی دست و پای فرد را لمس می‌کنند و می‌گویند نرم و منعطف است یا پوست خشک و زبری دارد. اگر نرم باشد نشان دهنده رطوبت مزاج و اگر خشک باشد مزاج خشک است. درباره رنگ پوست نیز اگر هرچه رنگ پوست به سمت سفیدی برود نشان دهنده سردی و هر چقدر به سمت قرمزی برود، نشان دهنده گرمی است.
افرادی که پوست سرخ و سفید دارند گرم و‌تر و اگر رنگ پوست به سمت زردی برود گرم و خشک هستند. رنگ سوخته و بادمجانی یا گندمی تیره را می‌تواند به خاطر سردی مزاج باشد. باید این ۱۰ مولفه را در نظر بگیریم و همه را در مجموع دیده تا پزشک به برایندی برسد.
درباره افعال درونی نیز اگر گوارش و هاضمه فرد خوب باشد، زود گرسنه شود، مشکلات گوارشی و رشد نداشته باشد و زود غذا را هضم کند و رشد بدن خوب باشد، نشان دهنده گرمی مزاج و اگر رشد بدن کم باشد یا هاضمه و دفعش مشکل داشته باشد و غذا زود هضم نشود و اشتهای فرد کم باشد، نشان دهنده سردی است. این مزاج‌های طبیعی است و خیلی اوقات با مزاج‌های غیر طبیعی مخلوط می‌شود؛ در نتیجه مزاج شناسی کار راحتی نیست.
افرادی که نیاز به خواب زیادی دارند، نشان دهنده رطوبت مزاج آنهاست
درباره خواب نیز افرادی که نیاز به خواب زیادی دارند، نشان دهنده رطوبت مزاج آنهاست؛ یعنی هر چقدر فرد رطوبتی‌تر باشد به خواب بیشتر نیاز دارد و هر چقدر فرد خشک مزاج‌تر باشد، به خواب کمتری نیاز دارد؛ مثلا فردی می‌گوید با ۶ ساعت خواب، نرمال می‌شود و این میزان خواب برایش کافی و خوب است.
بحث دیگر، خروجی‌های بدن است. خروجی‌های بدن مثل ادرار، مدفوع، خونی که خارج می‌شود، ترشحات چشم و گوش و حلق و بینی که هر چقدر پر رنگ و بوی تندی داشته باشند، فرد گرم مزاج و هر چقدر کم بوده و بی رنگ باشند نشان دهنده سردی مزاج است.
درباره حالت‌های روحی؛ افراد گرم مزاج معمولا درک و فهم سریعی دارند و مطلب را زود متوجه می‌شوند و انگیزه‌های قوی دارند واجرا‌های قوی دارند و معمولا قوت قلب خوبی دارند؛ نترس‌تر بوده و ریسک پذیر‌تر از سرد مزاج‌ها هستند.
معمولا زیاد و تند صحبت می‌کنند و می‌توانند همه چیز را به هم متصل کنند و مثلا می‌توانند ۵ تا ۱۵ دقیقه درباره چیزی صحبت کنند و کلام از دست شان نرود. اما سرد مزاج‌ها تصمیم گیری پایینی داشته و ریسک کمتری دارند و معمولا افرادی هستند که ترسوتر هستند و معمولا در برخورد‌ها افراد سرد مزاج حیا و وقار بیشتری دارند و کمتر شوخی می‌کنند.
رطوبتی مزاج‌ها در تصمیم گیری‌ها معمولا انعطاف پذیر‌تر هستند
درباره خشکی و رطوبت نیز رطوبتی مزاج‌ها در تصمیم گیری‌ها معمولا انعطاف پذیر‌تر هستند؛ یعنی وقتی مشاوره می‌دهیم زود‌تر از تصمیم خود پایین می‌آیند، اما افرادی که خشک مزاج هستند خیلی سخت از تصمیم خودشان عقب نشینی می‌کنند و سخت قانع می‌شوند و ثبات بیشتری در کارشان دارند.
این‌ها علامت‌هایی است که به آن جنس‌های دهگانه گفته می‌شود که در همه کتاب‌های حکما به عنوان مزاج شناسی آمده و باید برایند این‌ها را در نظر بگیریم. ما در طب سنتی ۹مزاج طبیعی داریم، یکی معتدل و بقیه نیز از اعتدال خارج است.
بهترین نوع مزاج وجود ندارد
* بهترین نوع مزاج چه نوع مزاجی است؟
تقریبا این اصطلاح را در طب سنتی قبول ندارم که بهترین نوع مزاج کدام مزاج است؛ بلکه می‌گوییم هر فرد باید اعتدال مزاج داشته باشد و اعتدال مزاج خود فرد، بهترین مزاج فرد است.
اینکه همه افراد را بخواهیم به سمت یک مزاج ببریم از نظر علمی و طب سنتی کار غلطی است؛ چون جامعه به افراد با مزاج‌های مختلف نیاز دارد؛ چون هر کسی در آن موقعیت اجتماعی و کاری و حتی خانوادگی که قرار دارد نیاز به یکسری روحیاتی دارد که مزاج‌های مختلف آن را تامین می‌کند؛ یعنی اگر همه مزاج گرمی و تری داشته باشند خیلی اتفاقات در جامعه نمی‌افتد؛ اما اگر کسی می‌خواهد سالم باشد باید مزاج خود را بشناسد و کار‌هایی که باید برای حفظ تعادل مزاج خود را بشناسد انجام دهد.
مثلا فرد دارای مزاج سرد و خشک باید بداند در پاییز که سرد و خشک است دچار مشکلات روحی می‌شود؛ در نتیجه باید در پاییز تدابیر را بیشتر رعایت کند؛ برعکس کسی که مزاج گرم و‌تر دارد باید بداند در بهار و تابستان احتمال دارد به سمت سکته قلبی و مغزی برود؛ چون غلیان خون اتفاق می‌افتد و باید رعایت کند و بداند در بهار و تابستان تدابیر، پاکسازی و سبک زندگی خود را داشته باشد تا مریض نشود؛ در نتیجه در طب سنتی بهترین مزاج نداریم و هرکس هر مزاجی دارد باید تعادل را نگه دارد و شرایط جسمی و روحیش به سلامتی منجر شود.
* درباره نوع غذا‌هایی که مزاج‌های مختلف باید استفاده کنند توضیح بدهید.
یک فرد گرم مزاج مثلا گرم و‌تر در سنین طفولیت تا رشد باید یک نوع سبک زندگی داشته باشد، در جوانی یک نوع سبک زندگی و در میانسالی که به سمت سردی می‌رود یک نوع سبک زندگی و در پیری و بالای ۶۰ سال که بدن حرارتش خیلی رفته و رطوبت اضافه می‌گیرد باید یک سبک زندگی داشته باشد.
همه این‌ها در مناطق و اقلیم‌های مختلف و فصول متفاوت می‌شود؛ یعنی یک نفری که مزاجش گرم و‌تر است اگر در قم زندگی می‌کند باید در تابستان یک نوع تدبیر داشته باشد؛ اگر در تبریز باشد یک نو ع تدبیر و اگر در بندرعباس زندگی می‌کند یک نوع تدبیر داشته باشد.
چیزهای دیگری نیز اثر می‌گذارد؛ مثلا فرد گرم مزاجی که ۳۰ سال دارد و شغلش غریق نجات استخر است یا این فرد نانوا و یا آهنگر است و همیشه با حرارت مواجه است؛ یا کار فرد یدی است؛ مثلا کارگر ساختمان یا جرثقیل است یا کارمند و پشت میز است؛ سبک زندگی و تغذیه این‌ها زمین تا آسمان با هم فرق می‌کند.
آقایان عموما گرم مزاج‌تر و خانم‌ها سرد مزاج‌تر هستند. مثلا آقای گرم مزاجی در منطقه گرم مزاج مثل قم زندگی می‌کند و به فرض حالا نیز در فصل تابستان است و شغلش هم با گرما ارتباط دارد؛ مثلا نانوا یا کارگر کوره پزی است.
این فرد باید بداند در تابستان اوج مشکلاتش است و باید تغذیه خود را به سمت خنکی ببرد و بیشتر غذای خنک کننده مثل سوپ جو، شربت زرشک و رب انار بخورد.
در بین حبوبات، ماش خیلی بدردش می‌خورد؛ اما درباره یک فرد ۴۵_۵۰ ساله که در تبریز زندگی می‌کند و مزاجش به سردی می‌رود، مزاج شهرش نیز سرد بوده و زمستان نیز هست، فرد بازنشسته بوده و کاری ندارد و خانه نشسته؛ این فرد مستعد مشکلات بلغمی می‌شود.
در نتیجه باید غذاهایش را به سمت رفع بلغم برد؛ مثلا در هفته نخود آب را دو سه بار و انجیر و مویز نیز دو سه بار بخورد؛ همچنین ورزش و پیاده روی روزانه داشته باشد. این کار‌ها باعث می‌شود از بیماری‌ها پیشگیری کند؛ یعنی همه بحث مزاج شناسی و سبک زندگی هنرش این است تا از یکسری مشکلات پیشگیری کنیم.
* آیا هر فرد می‌تواند مزاج خود را تشخیص دهد یا حتما باید متخصص طب سنتی انجام دهد
معمولا کار سختی است؛ البته برخی افراد علائم واضحی دارند. بعضی وقت‌ها مزاج فرد آنقدر مشخص است که خود فرد نیز متوجه می‌شود، اما درست‌ترین راه این است که با پزشک مشورت کنند. خیلی از پزشکان عمومی دوره‌های طب سنتی را گذرانده اند و می‌توانند مزاج شناسی را انجام دهند و متخصصان طب سنتی نیز می‌توانند، اما خوب است مزاج را یک فرد متخصص تعیین کند.
* افرادی که گرم مزاج هستند و در مناطق گرم زندگی می‌کنند چه غذا‌هایی را بیشتر بخورند و چه غذا‌هایی را کمتر بخورند؛ ضمن اینکه اکنون که در زمستان قرار داریم چی بخورند؟
برای افراد گرم مزاج در فصل سرد سال تقریبا زندگی راحت‌تر می‌شود و منع مصرفی ندارند؛ گرمی‌ها نیز، چون کمک کننده است؛ می‌توانند مصرف کنند، اما زیاده روی نکنند. البته این افراد در فصل پاییز و زمستان می‌توانند از غذاهای گرم و سرد به اندازه استفاده کنند و می‌توانند هرچی بخواهند بخورند؛ اما اگر پاییز خشکی نباشد؛ چون پاییز مزاج سرد و خشک دارد، افراد گرم مزاج در مناطق گرم می‌توانند غذاهای گرمی و سردی را با هم بخورند و منعی ندارند.
مثلا در بین حبوبات جو و ماش سرد و نخود لوبیا گرم است؛ این افراد می‌توانند از هر دو گروه این غذا‌ها را استفاده کنند؛ مثلا آبگوشت بخورند و سوپ جو نیز منعی ندارد.
معمولا می‌گوییم اگر گوشت‌ها را به عنوان تغذیه استفاده کنیم، گوشت گوسفند و مرغ؛ یعنی مرغ‌هایی که محلی باشند و زیاد چاق نباشند و نیز گوسفند، بهترین گوشت هستند. گوشت پرندگانی مثل بلدرچین، شتر و کبک، گوشت گرم هستند و بوقلمون نیز مثل مرغ است؛ اما غلظتش بیشتر است و سخت‌تر هضم می‌شود.
بنده به بیماران می‌گویم مرغ زیر ۲ کیلو یعنی ۱۸۰۰ تا ۱۵۰۰ گرمی مرغ خوبی است، بدنش خیلی فضولات نداشته و سردی خیلی زیادی ندارد و می‌توانند راحت استفاده کنند. اما گوشت شتر، کبک و بلدرچین خیلی گرم هستند و باید در مصرف آنها احتیاط کرد؛ البته در زمستان می‌توانند استفاده کنند.
عسل و ارده شیره منعی ندارد، اما نباید زیاده روی کرد. از نظر صبحانه‌ها، گاهی پنیر با مُصلِحاتش که آویشن و گردوست را می‌توانند استفاده کنند. انواع مربا‌ها منعی ندارد و تخم مرغ نیز بلامانع است.
درباره لبنیات می‌گوییم به طور کلی آن را به عنوان میان وعده بخورند نه با غذا. مثلا ماست را با پودر گلسرخ و نعنا، شیر را با گلاب یا عسل و پنیر را با آویشن یا گردو و دوغ نیز با آویشن، پونه و یا گل سرخ مصرف کنند؛ این‌ها در زمستان برای این افراد اذیت کننده نیست.
در سبزیجات؛ در این فصل (زمستان) کرفس و کدو حلوایی خوب است و منع مصرف ندارند. درباره کاهو و سبزی می‌گوییم سالاد را به عنوان میان وعده بخورند و با غذا نخورند و این افراد نیز در این مورد منع مصرف ندارند. در میوه‌ها نیز منع مصرف ندارند؛ مانند پرتقال، نارنگی و انار که می‌توانند مصرف کنند و خوب است.
افراد سرد مزاج در زمستان در مناطق سرد چی بخورند؟
افرادی که سرد مزاج هستند و منطقه زندگیشان نیز سرد است، در فصل سرد تا می‌توانند باید غذای سرد مزاج را کمتر بخورند و باید با مصلح مصرف کنند. به طور کلی لبنیات را کمتر بخورند؛ به خصوص اگر با شیر غذا‌هایی بپزند؛ مثلا شیر برنج و فرنی را با شیره انگور بخورند و اگر دوست دارند می‌توانند دارچین و زعفران به آن اضافه کنند، در فصل سرد خیلی خوب است.
خوردن پنیر نیز تا حدی مشکلی ندارد؛ البته با همان مصلحاتی که گفته شده، اما ماست و دوغ را اصلا با غذا مصرف نکنند؛ البته اگر گاهی میان وعده استفاده کنند مشکلی ندارد.
می‌توانند کال جوش یا اشکنه را مصرف کنند؛ یعنی فقط کشک به همراه پیاز داغ و نعنا داغ و کمی گردو زردچوبه به همراه آب باشد. این غذا در مناطق کویری زیاد خورده می‌شوند، اما در تبریز هم این نوع غذا وجود دارد و غذای خوبی است.
این غذا را می‌توان به جای استفاده تنها از ماست و دوغ و لبنیات، این طور استفاده کنیم یعنی با ادویه جات و سبزیجات معطر و پیاز و گردو خورد.
در حبوبات؛ بیشتر نخود و لوبیا مصرف کنند و جو و ماش را کمتر مصرف کنند. نخود آب غذای خیلی خوبی است. حلیم و گوشت و سوپ حلیم خانگی نیز غذای خیلی خوبی است. آبگوشت غذای خیلی خوبی است؛ به خصوص نخود لوبیا و گوشت آن خیلی خوب است و باید بیشتر مصرف کنند. آبگوشتِ به خیلی خوب است و تقویت هاضمه می‌دهد؛ چون مزاج سرد مزاج‌ها در زمستان کمی ضعیف‌تر می‌شود.
در سبزیجات، کرفس و بادمجان خوب است؛ البته کمتر از کدو مصرف کنند یا اگر خواستند کدو بخورند غذایی که با کدو درست می‌کنند خیلی خوب زعفران و دارچین را به آن اضافه کنند؛ چون مقوی قلب و کبد هستند و معطر بوده و معمولا فرد از نظر روحی تمایل بیشتری برای مصرف دارد و سردی مزاج غذا را می‌گیرد.
به خصوص در غذاهای غلیظ‌تر مثل بادمجان و حلیم، کمک کننده است. این افراد می‌توانند در درست کردن غذا از شوید، آویشن، زیره، ترخون و مرزه خشک کمک بگیرند و هم مزاج غذا را معتدل کنند و هم اینکه بتوانند آنها را همراه غذای سرد استفاده کنند؛ اما به صورت کلی این طور نباشد که مدام سردی بخورند و بخواهند گرمی به آن اضافه کنند.
خوردن گوشت گوسفند برای این افراد اولویت بیشتری دارد؛ البته افراد در سن بالا زیاده روی نکنند، اما قبل از ۴۰ سالگی به خصوص در این فصل گوشت گوسفند مناسب‌تر است و گهگاهی می‌توانند از بلدرچین و کبک استفاده کنند؛ البته نباید زیاده روی کنند، چون به کبد آسیب می‌زند.
میوه‌ها نیز شیرین باشد؛ انار و سیب و پرتقال ترش خیلی ضرر دارد؛ در نتیجه تا می‌توانند نباید این نوع میوه‌های ترش را بخورند، اما میوه‌های شیرین به ویژه سیب شیرین و انار شیرین بسیار خوب است.
نارنگی و پرتقال شیرین نیز می‌توانند استفاده کنند، اما باید با احتیاط باشد و زیاده روی نکنند. مربای پوست پرتقال خیلی کمک کننده به این افراد است؛ همچنین رنده پوست پرتقال یا مربای آن نیز کمک کننده است.