عبدالله شهبازی؛ تاریخپژوه
برغم سرعت زیاد گسترش بیماری کرونا، هنوز ایران درگیر بحثهایی است که نه فقط بیحاصل است بلکه به دلیل اتلاف وقت و فلج کردن قدرت تصمیمگیری بسیار خطرناک است زیرا گذشت هر روز میتواند به بهای جان هزاران نفر تمام شود.
دعا میکنم خداوند رحم کند و به شکل طبیعی ویروس دست از سر مردم جهان و ایران بردارد و فاجعهای که کارشناسان بلندپایه فراوان در سراسر جهان پیشبینی میکنند به وقوع نپیوندد. ولی در صورت وقوع این فاجعه هیچ یک از مقامات کنونی ایران نمیتوانند از سهم و تقصیر خود در وقوع آن اعلام برائت کنند به این بهانه که دیگری مخالف بوده است.
چین کره شمالی نیست و رئیسجمهور، آقای شی، «دیکتاتور» نیست و به تنهایی تصمیم نمیگیرد. نظام سیاسی چین مبتنی بر حاکمیت حزب کمونیست است یعنی حاکمیت جمعی است نه فردی. پولیت بورو (رهبری عالی حزب کمونیست) و دولت جلسه میگذارند و به تصمیم میرسند و آقای شی مجری این تصمیمات است. برغم وجود این بوروکراسی، چینیها در مقابله با کرونا سرعت عمل و مدیریت درخشان نشان دادند. حتماً کندی هم داشتند در فاصله زمانی ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹/ ۲۶ آبان ۱۳۹۸، که ویروس در ووهان به بدن «بیمار شماره یک» منتقل شد و یکی دو هفته بعد علائم آن ظاهر شد، تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹/ ۱۰ دی ۱۳۹۸ که شیوع آن را به سازمان بهداشت جهانی گزارش دادند. قطعاً اگر زودتر اقدام میکردند تلفات کمتر میشد. برغم این، امروزه تجربه چین و دستاورد آن در مهار کروناویروس در جهان مثالزدنی شده حتی در بین مقامات ارشد بهداشتی و پزشکی ایالات متحده آمریکا مانند توصیههای مکرر دکتر آنتونی فاوچی، رئیس انستیتوی ملی بیماریهای واگیر و شاخصترین چهره علمی تیم ضربتی کاخ سفید برای مقابله با کرونا، دال بر ضرورت اتخاذ هر چه سریعتر روشهایی مانند چین. آنچه تجربه چین را به مدل و سرمشق تبدیل کرده تعلل و ناتوانی دولتهای اروپای غربی و آمریکای شمالی در مقابله با کرونا است. چرا، برغم گذشت سه ماه از ورود ویروس کرونا به ایران و شیوع گسترده آن (از اواسط ژانویه ۲۰۲۰/ اواخر دی ۱۳۹۸)، مقامات ایران، برخلاف چین، هنوز نمیتوانند به تصمیم جمعی برسند؟
بنظر میرسد هماکنون به دلیل پمپاژ انبوه طرحها و تحلیلهای متناقض و اطلاعات و اخبار بعضاً نادرست و حتی ساختگی به مقامات اصلی تصمیمگیرنده سیستم عصبی و قوه مفکره و در نتیجه قدرت تصمیمگیری ایران بکلی فلج شده و ناتوان از واکنش سریع و مناسب است. بحث نظری اصلی که قدرت تصمیمگیری ایران را سلب کرده راهکارهای بسیار گمراهکننده و خطرناک موسوم به «استراتژی تسکین» و «ایمنی گلهای» است که باید آن را «تئوری مرگ» نامید. این راهکارها محبوب رئیسجمهور است و در بیانات او به صراحت بیان شده زیرا، همچون ترامپ و بوریس جانسون، گمان میکند هم میتوان با کرونا جنگید و هم به روال عادی ادامه داد و مانع از سقوط بیشتر اقتصاد شد.
امروز، که سهشنبه ۵ فروردین ۱۳۹۹ برابر با ۲۴ مارس ۲۰۲۰ است، ناکارآمدی راهکارهای موسوم به «استراتژی تسکین» عیان شده و ثابت شده که تنها راه برای مقابله با کرونا اتخاذ هر چه سریعتر «استراتژی سرکوب» است.
استراتژی تسکین Mitigation Strategy بر بنیاد تئوری «ایمنی گلهای» Herd Immunity بنا شده که در تاریخ پزشکی به کار میرود بدان معنا که در تاریخ بشر و سایر حیوانات بر اساس اصل «انتخاب طبیعی» بیماریهایی آمده و رفتهاند و با نابود شدن بخشی از جمعیت (= گله) سایرین مصون شدهاند. «ایمنی گلهای»، که در معادلگزینی فارسی آن را تزئین کرده و بجایش «ایمنی جمعی» بکار میبرند، مفهوم علمی دقیقی است ولی نمیتواند راهکار دولتها برای مبارزه با کرونا باشد به بهای مرگ بخش مهمی از جمعیت. نمونههای موفق چین و سایر کشورها، بویژه سه کشور تایوان و کره جنوبی و تایلند، ثابت میکند که ویروس مهارشدنی است، هیچ الزامی نیست بخش مهمی از جامعه مبتلا شوند و مدیریت قوی دولتها میتواند جان انسانها را نجات دهد.
«استراتژی تسکین» را اینگونه تعریف میکنند: غیرممکن است بتوانیم مانع از شیوع عام کروناویروس شویم، پس اجازه دهیم راه خود را برود و ۶۰- ۷۰ درصد مردم مبتلا شوند و در این دوره از طریق سیستم بهداشتی ویروس را مدیریت کنیم. «استراتژی سرکوب» بدان معناست که باید به فوریت و با اقدامات ضربتی و سنگین بیماری را تحت کنترل درآورد و از طریق مراعات اکید اصول «دوریگزینی» یا «فاصلهگیری اجتماعی» Social Distancing و تست گسترده بیماران و قرنطینه کردن اکید حاملان ویروس و مبتلایان و سایر اقدامات ضرور مانند بستن مرزها زنجیره انسانی انتقال ویروس را قطع کرد.
علاوه بر دولت بوریس جانسون در بریتانیا، که منادی جنجالی «استراتژی تسکین» بود ولی سرانجام مجبور شد در ۱۶ مارس ۲۰۲۰/ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ رسماً از موضع خود به سود «استراتژی سرکوب» عدول کرده و راهکارهای ضربتی و سخت در پیش گیرد، از دیروز، ۲۳ مارس ۲۰۲۰/ ۴ فروردین ۱۳۹۹، دولتهای هلند و کانادا نیز، که «استراتژی تسکین» را دنبال میکردند، عقبنشینی کرده و «استراتژی سرکوب» را در پیش گرفتند و برخی اقدامات ضربتی مبتنی بر «دوریگزینی اجتماعی» را اعلام کردند.
نتیجه اتخاذ سه ماهه سیاست «ایمنی گلهای» و راهکارهای مبتنی بر «استراتژی تسکین» از سوی دولتهای کانادا و هلند گسترش وسیع بیماری بود در کشورهای فوق که امروز مقابله با آن را برایشان بسیار دشوارتر میکند و احتمالاً سرنوشتی نزدیک چون ایتالیا و اسپانیا را در این دو کشور رقم میزند. بحثهای نظری را درباره راهکارهای مقابله با کرونا در ایران مختومه اعلام کنیم و به اقدامات سریع و قاطع و جدی دست زنیم. جان انسانها در خطر است و هیچ کس نمیتواند خود را از گناه مرگ آنان مبری کند.
منبع: کانال تلگرامی عبدالله شهبازی- تاریخپژوه abdollahshahbazi@
بی هیچ مقدمه ای، ۶ نکته مهم درباره کرونا را مطرح می کنیم. لطفا به دیگران هم بگویید:
۱ - برخی افراد درگیر کرونا و اعضای خانواده های آنان، می گویند که "بخور آب گرم" به آنها کمک کرده زودتر بهبود پیدا کنند یا ریسک ابتلایشان کاهش یابد.
این که بخار آب داغ بعد از ورود به بینی یا ریه، ویروس کرونا را از بین می برد یا خیر، بر ما معلوم نیست، هر چند که برخی می گویند این ویروس در دمای بالا از بین می رود.
با این حال، کمترین فایده این کار، پاکسازی بینی و سینوس ها و بهبود عملکرد تنفسی است. بنابراین پیشنهاد تجربی این است که هر روز ، به ویژه بعد از ورود به خانه، بخور آب گرم داشته باشید.
۲- خوردن مایعات فراوان را فراموش نکنید و
تاکید می شود مایعات گرم را بیشتر از قبل میل کنید تا بیش از پیش به
دستشویی بروید. انواع سوپ ها را نیز بیشتر میل کنید.
تسهیل در رساندن مواد مفید به سلول ها توسط خون و تخلیه سموم بدن با ادرار و مدفوع، فایده نوشیدن زیاد مایعات است.
۳- در معابر عمومی، از انداختن آب دهان
جدا خودداری کنید. گذشته از وجه غیراخلاقی این کار، ممکن است ویروس ها را
به سطح زمین منتقل کنید.
افراد با گذاشتن پا روی این ویروس ها آنها را
به داخل خانه ها و خودروهایشان می برند. به علاوه بعد از خشک شدن آب دهان
ریخته بر زمین، هنگامی که کارگران شهرداری زمین را جارو می زنند، این ویروس
ها همراه گرد و غبار، وارد ریه های آنان می شود و مبتلایشان می کند.
۴- باد کولر یا بخاری خودروی خود را روی کف خودرو و پاهایتان تنظیم نکنید. کف خودرو به واسطه تماس با کف کفش ها، ممکن است آلوده به ویروس باشد و با جریان هوای تند، ویروس ها را وارد مجرای تنفسی سرنشینان خودرو کند.
۵ - کف خودرو، سطوحی مثل دیوارها و کف
حمام و دستشویی و راه پله ها و سنگفرش و سینک و سطوح صاف ، کف کفش ها و
جاکفشی ظرف و ظروف، دستگیره های در و ... را روزانه با محلول آب و وایتکس
ضدعفونی کنید.
برای تهیه محلول نیز ۲ واحد وایتکس را با ۹۸ واحد آب حل کنید.
موقع استفاده نیز پنجره ها را باز کنید تا هوا جریان داشته باشد.
۶- هر چه زمان می گذرد، بیرون رفتن خطرناک
تر و پر ریسک تر می شود چون تعداد افراد ناقل ویروس به طور تصاعدی بالا می
رود و احتمال ابتلایتان نیز جداً افزایش پیدا می کند.
پس برای سلامتی
خودتان هم که شده تا حد امکان خانه بمانید و اگر ناگزیر از رفتن به بیرون
شدید، ماسک و رعایت فاصله یکی دو متری با افراد و ضدعفونی و ... یادتان
نرود و نیز شست و شوی فوری دست ها بعد از مراجعت به خانه و ضدعفونی کردن هر
آنچه از بیرون می آورید.
بعد از تحریر:
دانسته هایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید، مخصوصا به کسانی یاد دهید که با فضای مجازی کمتر سر و کار دارند.
به هم کمک کنیم.
دکتر علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، از رشد ۵ درصدی بیماران در مراکز درمانی و رشد ۱۲ درصدی بیماران بدحال نیازمند به بستری در بخش مراقبتهای ویژه خبر داد.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، دکتر زالی ضمن ابراز تاسف از عدم توجه مردم تهران به پویش "در خانه بمانیم" و خودداری کردن از سفرهای نوروزی، اظهار داشت: بر اساس گزارشهای واصله، ترددهای مردم برای خروج از تهران و رفتن به سفر از روز ۲۵ اسفند آغاز شد که متاسفانه یکی از پرترددترین روزها برای خروج از تهران بود.
فرمانده ستاد مقابله با کرونا تاکید کرد: این موضوع نشان میدهد مردم هشدارها را جدی نگرفته و اشتباها تصور میکنند که کووید-19 یک بیماری نسبتا ساده مثل سرماخوردگی است. در حالیکه کووید-19 یک بیماری کشنده است و در ۲۰ درصد موارد منجر به بروز فرم بسیار شدید بیماری در مبتلایان میشود که به بستری در بخش مراقبتهای ویژه نیاز دارند.
وی ضمن ابراز تاسف، اعلام کرد: متاسفه بر اساس آمار، امروز (شنبه، دوم فروردین) ۵ درصد رشد مراجعان به مراکز درمانی در تهران را داشتیم.
دکتر زالی با ذکر این مطلب که تعداد زیادی از این مسافران تهرانی یا در استانهای مقصد آلوده خواهند شد و یا اینکه با دوره نهفتگی از تهران خارج میشوند، افزود: متاسفانه شب گذشته تعدادی از شهروندان تهرانی که به استانهای خراسان رضوی، هرمزگان و یزد سفر کرده بودند، بهدلیل بروز علایم بیماری در بیمارستانهای سه استان مذکور بستری شدند.
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در ادامه سخنان خود به برنامههای طراحیشده برای کنترل و غربالگری مسافران تهرانی در هنگام بازگشت به تهران اشاره کرد و گفت: هفته سوم فروردین اوج بازگشت مسافرانی است که احتمالا یا آلودهتر از هنگامی هستند که از تهران خارج شدهاند و یا اینکه در هنگام خارج شدن در دوران کمون بیماری بودند.
وی با اشاره به موج بازگشت مسافران تهرانی برای بازگشت مجدد آنان، گفت: برای کنترل و غربالگری این مسافران در مبادی ورودی شهر برنامههایی را با کمک و همراهی دولت و استانداری و ... تدارک دیدهایم اما واقعیت این است که این غربالگری به صورت تبسنجی حداقل اثربخشی را دارد. زیرا ممکن است فرد در هنگام غربالگری در دوره نهفتگی بیماری و بدون تب باشد. در ۵۰ تا ۶۰ درصد بیماران تب مشاهده میشود و ممکن است در هنگام غربالگری تب نداشته باشند.
دکتر زالی تاکید کرد: اگر همین الان هم با کمک مردم بتوانیم خروج از تهران را متوقف کنیم، بار کمتری ناشی از شیوع بیماری در روزهای آتی به ما تحمیل میشود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: درطی ۲ روز گذشته حدود ۴,۹ درصد رشد مراجعان به مراکز درمانی را شاهد بودیم و حدود ۱۲ درصد رشد بیماران بدحال نیازمند به بستری در بخش مراقبتهای ویژه را داشتیم. متاسفانه این آمار کماکان تصاعدی است و تغییر نکرده است.
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران در خاتمه خاطرنشان کرد: نگرانی ما از بابت بازگشت این مسافران تهرانی به شهر است. زیرا علاوهبر اینکه ممکن است با آلودگی به تهران مراجعت کنند، امکان دارد انواع مختلفی از ویروسهای بیماریزا را با خود به تهران بیاورند.