کربوهیدرات ها از قندها، نشاسته ها و فیبرها تشکیل شده اند. این مواد معمولا در نان سفید، پاستا، غلات کامل و غذاهای فرآوری شده وجود دارند. برخی افراد کربوهیدرات ها را به دو گروه «خوب» و «بد» تقسیم می کنند اما تمام کربوهیدرات ها برای بدن ضروری هستند زیرا به انرژی تبدیل می شوند. زمانی که ورزش می کنید، کربوهیدرات ها انرژی لازم برای ادامه فعالیت را در اختیار شما قرار می دهند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "دیلی میل"، اما زیادهروی در مصرف کربوهیدرات ها ممکن است به بروز آثار منفی در بدن منجر شود. در ادامه با برخی از شایعترین نشانه های مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها بیشتر آشنا می شویم.
اگر پس از غذایی که مصرف کرده اید احساس خواب آلودگی و نیاز به چرت زدن به سراغ شما می آید، این می تواند به واسطه کربوهیدرات های مصرفی شما شکل گرفته باشد. مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها موجب افزایش سطوح قند خون می شود که افزایش ناگهانی و سریع انرژی را به همراه دارد. اما این شرایط زیاد پایدار نبوده و به همان اندازه که قند خون سریع افزایش می یابد می تواند افت کند که به احساس خستگی و سستی منجر می شود.
آیا پس از نوشیدن یک بطری آب همچنان با احساس تشنگی مواجه هستید؟ این شرایط می تواند به واسطه رژیم غذایی شما شکل بگیرد. اگر یک وعده غذایی حاوی کربوهیدرات های زیاد مصرف کرده باشید، سطوح قند خون افزایش می یابد و به احساس تشنگی بیشتر و نیاز بیشتر به دفع ادرار منجر می شود. آب به افزایش حجم خون و حذف قند اضافه از طریق ادرار کمک می کند.
سردردها و میگرن ها از جمله علائمی هستند که نباید هرگز نادیده گرفته شوند. آنها می توانند نشانه ای از مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها باشند. مصرف غذاهایی مانند نان یا پاستای سفید که حاوی کربوهیدرات فراوان هستند می تواند افزایش سطوح قند خون را موجب شود که گاهی اوقات به تجربه سردرد منجر می شود.
اگر با مشکلاتی در اجابت مزاج خود مواجه هستید یا کمتر از سه بار در هفته دفع مدفوع را تجربه می کنید، کربوهیدرات ها ممکن است دلیل بروز مشکل در دستگاه گوارش شما باشند. شما ممکن است پس از خوردن برخی غذاها و دشواری در تجزیه آنها در معده و روده دچار نفخ شوید. اگر مقدار زیادی کربوهیدرات های پالایش شده مانند برنج سفید مصرف کنید، ممکن است فیبر غذایی کافی برای پیشگیری از بروز مشکلات گوارشی مانند یبوست را دریافت نکنید. برای تقویت سلامت گوارش خود می توانید مصرف غذاهای سرشار از کربوهیدرات مانند نان و سیب زمینی را کاهش داده و غذاهای حاوی پروبیوتیک ها مانند کلم ترش، کفیر و تمپه و دیگر مواد غذایی مفید برای سلامت روده را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
کربوهیدرات ها یکی از دلایل غافلگیرکننده احساس خستگی مداوم هستند. برای برخی افراد، رژیم غذایی می تواند بر خلق و خوی آنها تاثیرگذار باشد. شما می توانید پس از مصرف یک بستنی احساس شادی و افزایش انرژی را تجربه کنید زیرا شکر دریافتی برای مدت کوتاهی سطوح انرژی بدن را افزایش می دهد. اما چند ساعت پس از غذا خوردن، ممکن است افت احساسی ناشی از افت سطوح قند خون را تجربه کرده و بدخلق شوید.
هوس همیشگی برای خوراکی های شیرین می تواند یکی از نشانه های مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها باشد. مصرف خوراکی هایی مانند کیک، کلوچه، شکلات، شیرینی و دونات در واقع موجب می شود تا هوس مصرف آنها هرچه بیشتر افزایش یابد. زمانی که شکر مصرف می کنید، دوپامین که به نام هورمون شادی نیز شناخته می شود در بدن ترشح می شود. این ماده شیمیایی مغز و بدن را برای ارائه پاسخ به این اقدام به عنوان یک پاداش تحریک می کند و به مرور این نیاز افزایش می یابد.
غذاهای سرشار از پروتئین و چربی های سالم به زمان بیشتری برای گوارش کامل نیاز دارند و از این رو، به احساس سیری برای مدت زمان طولانیتر کمک می کنند. اما اگر رژیم غذایی شما بیشتر حاوی کربوهیدرات ها بوده و میزان پروتئین و چربی آن کم باشد، ممکن است پس از غذا خوردن احساس پری و سیری به خوبی در شما شکل نگرفته یا پس از مدت کوتاهی نیاز به خوردن یک میان وعده را احساس کنید. بیشتر کربوهیدرات های پالایش شده مانند نان سفید طی روند تولید بیشتر مواد مغذی و فیبر خود را از دست می دهند و به کالری های خالی تبدیل می شوند. تبدیل این مواد غذایی به گلوکز در بدن سریعتر رخ داده و روند گوارش سریعتر بدن را از کسب احساس رضایت و پری باز می دارد.
گوشت های چرب مانند گوشت گاو می توانند موجب افزایش کلسترول شوند اما کربوهیدرات ها نیز می توانند اثری مشابه را ایجاد کنند. مطالعات نشان داده اند که یک رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات ها با سطوح پایینتر کلسترول خوب (HDL) و سطوح بالاتر کلسترول بد (LDL) پیوند خورده است که ممکن است خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش دهد.
اگر هر چقدر ورزش می کنید اما تغییری در وزن خود را تجربه نمی کنید ممکن است به بررسی عمیقتر رژیم غذایی خود نیاز داشته باشید. رژیم های غذایی سرشار از کربوهیدرات ها می تواند موجب احساس گرسنگی بیشتر شده و مصرف کالری بیشتر از آنچه واقعا نیاز دارید را به همراه داشته باشد. غذاهایی با محتوای فیبر کم سریعتر به گلوکز تبدیل می شوند و افزایش ناگهانی در سطوح قند خون موجب افزایش تولید انسولین می شود. زمانی که انسولین گلوکز بیش از حد را جذب می کند، میزان اضافه به چربی تبدیل شده و در بدن ذخیره می شود.
اگر قند خون بالا در شما تشخیص داده شده است، مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها می تواند یکی از دلایل آن باشد. غذاهای فرآوری شده مانند نان سفید، سریعتر از غذاهای تهیه شده از غلات کامل به قند تبدیل شده و وارد جریان خون می شوند که به یک بی تعادلی در سطح گلوکز و انسولین منجر می شود.
آیا پس از خوردن شکلات یا یک غذای شیرین دیگر با بروز جوش روی پوست خود مواجه می شوید؟ مطالعات پیوند بین مصرف کربوهیدرات ها و بروز آکنه را نشان داده اند. افزایش سطوح انسولین در بدن فعالیت غدد چربی را تحریک می کند که می تواند به بروز جوش منجر شود.
عوامل بسیاری مانند بی خوابی می توانند موجب افسردگی شوند اما رژیم غذایی نیز می تواند اثر چشمگیری در این زمینه داشته باشد. مطالعه ای که در نشریه The National Center for Biotechnology Information منتشر شد، نشان داد که مصرف بیش از حد شکر و کربوهیدرات های دیگر می تواند موجب یک بی تعادلی در برخی مواد شیمیایی مغز شود که احتمال تجربه افسردگی و اضطراب را افزایش می دهد. افزایش و کاهش سریع قند خون می تواند به شگل گیری آثاری بلند مدت منجر شود.
یک بشقاب پاستا ممکن است غذایی خوشمزه باشد اما آیا پس از مصرف آن با نفخ و گاز بیش از حد مواجه می شوید؟ این احتمال وجود دارد که مشکلات گوارشی شما با یک رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات مرتبط باشد. پاستا حاوی گلوتن است و اگر از جمله افرادی باشید که توانایی تحمل این ماده را ندارند، تجربه نفخ و شکم درد چندان عجیب نخواهد بود.
شکر در دسته کربوهیدرات ها قرار دارد و مصرف بیش از حد آن نه تنها خطر بیماری قلبی بلکه خطر مواجهه با مشکلات دندان را نیز افزایش می دهد. بقایای غذاهای نشاسته ای تهیه شده از آرد سفید می توانند در دهان باقی مانده و به قندهای ساده تجزیه شوند. باکتری ها از این قندها تغذیه کرده و اسیدی تولید می کنند که می تواند موجب پوسیدگی دندان شود. مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها نه تنها می تواند به پوسیدگی دندان منجر شود بلکه احتمال تجربه دندان درد، حساسیت به گرما و سرما و درد هنگام جویدن را نیز افزایش می دهد.
آیا گاهی اوقات فراموش می کنید پیش از ترک اتاق چراغ ها را خاموش کنید یا کلیدهای خود را در خودرو جا می گذارید؟ مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها می تواند به مغز مه آلود و فراموشی منجر شود. مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها و سطوح بالای انسولین ترشح شده در بدن می تواند اثری منفی بر مغز داشته باشد. این شرایط موجب افت برخی عملکردهای مغزی می شود که می تواند اختلال در حافظه و تفکر را به همراه داشته باشد.
------------------------------------
بیشتر بخوانید:
4 خطر حذف کربوهیدراتها از رژیم غذایی
از قند خون و پایین و بالای آن بیشتر بدانید!
مشکل «نفخ» و درمان های غذایی برای آن!
استاد
دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:یافتههای مطالعه 1380 انستیتو تحقیقات
تغذیه نشان دهنده کم بودن دریافت چهار گروه غذایی از پنج گروه هرم غذایی
است.
دکتر احمدرضا درستی، امروز 12 دی ماه در سمینار آشنایی با مفاهیم امنیت غذایی و تغذیه که در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، در خصوص نقش بهرهمندی بدن در امنیت غذا و تغذیه اظهار کرد: تعریف فائو از بهرهمندی بدن از غذا، توانمندی بدن برای هضم، متابولیزه کردن و بهرهمند شدن از غذای دریافتی است. این امر نیازمند بدن و محیط سالم است که از طریق رژیم غذایی کافی و مغذی،آب سالم، بهداشت محیط و مراقبتهای بهداشتی مناسب حاصل میشود.
وی افزود: لازم است مردم دانش و شرایط مناسب برای انتخاب، تدارک و توزیع غذای مناسب خود را داشته باشند تا نیازهای فیزیولوژیک آنان تامین شود. این موضوع، اهمیت نکات دیگر غیر از دریافت غذا را در امنیت غذایی مورد توجه قرار میدهد.
این متخصص تغذیه عنوان کرد: ذائقه و دانش تغذیهای خانوارها باید به گونهای باشد که با تخصیص بودجه سرانه کافی برای سبد غذایی خانوار ، تهیه غذای مناسب و کافی همراه با طبخ و توزیع مناسب باشد. این امر موجب میشود عناصر و مواد مغذی کافی و مناسب به سلولها و اندامهای بدن افراد برسد. یافتههای مطالعه 1380 انستیتو تحقیقات تغذیه نشان دهنده کم بودن دریافت چهار گروه غذایی از پنج گروه هرم است. تنها گروه نان و غلات، در حد بیش از کفایت دریافت شده و مصرف روغن و شکر از گروه متفرقه نیز بیش از نیاز بوده است.
وی بیان کرد: نیاز معمول افراد در روز به حداقل سه واحد سبزیجات است. هر واحد سبزیجات برابر 120 گرم بوده، لذا نیاز متوسط افراد جامعه حدود 350 گرم در روز است، در حالی که روزانه کمتر از 290 گرم دریافت وجود داشته است. نیاز معمول افراد در روز به حداقل دو واحد میوه است. هر واحد میوه برابر 170 گرم بوده و لذا نیاز متوسط افراد جامعه حدود 250 گرم در روز است. در حالی که روزانه حدود 200 گرم دریافت وجود داشته است.
درستی خاطرنشان کرد: نیاز معمول افراد در روز به حداقل دو واحد از گروه گوشتها است و هر واحد گوشت شقهای برابر 90 گرم بوده و لذا نیاز متوسط افراد جامعه حدود 180 گرم در روز است، در حالی که روزانه حدود 80 گرم دریافت وجود داشته است. همچنین نیاز معمول افراد در روز به حداقل دو واحد از گروه لبنیات است. هر واحد شیر و یا ماست در هرم، برابر 240 گرم بوده و لذا نیاز متوسط افراد جامعه حدود 500 گرم در روز است. در حالی که روزانه حدود 120 گرم دریافت وجود داشته است.
وی بیان کرد: به طور معمول افراد میتوانند حداکثر دو قاشق روغن مایع معادل 20 گرم در روز به غذای خود اضافه کنند. مصرف بیش از 20 گرم قند و شکر در روز نیز قابل توصیه نیست. در حالی که روزانه نزدیک 50 گرم روغن و نزدیک 60 گرم قند و شکر دریافت میشده است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: براساس بررسی مصرف سال 1380 در ایران 58 میلیون نفر کمبود کلسیم، 46 میلیون نفر کمبود آهن، 41 میلیون نفر کمبود ریبوفلاوین و 35 میلیون نفر کمبود ویتامین A ، و 15 میلیون نفر کمبود دریافت انرژی و 32 میلیون نفر اضافه دریافت انرژی دارند.
وی اضافه کرد: اگر به طور مداوم و هر روز تنها غذاهای خاصی از هر گروه مواد غذایی، مصرف شوند، تمام نیازهای غذایی فرد برآورده نمیشود بلکه باید انواع مختلفی از غذاهای هر چهار گروه مواد غذایی مصرف شوند. مواد مغذی موجود در غذاهای مربوط به هر گروه غذایی تفاوت زیادی دارند.
درستی عنوان کرد: با دریافت انواع مختلفی از غذاهای هر گروه مواد غذایی، احتمال دریافت سموم طبیعی کمتر میشود. افرادی که انواع متنوعتری از غذاها را مصرف میکنند، شانس کمتری برای دریافت مقادیر زیانآور سموم طبیعی موجود در بعضی از غذاها را دارند.
آب در سه مقوله آب آشامیدنی، آب کشاورزی و آب مصرفی کارخانهها قابل طرح است. وی افزود: خوشبختانه اغلب شهرها و روستاها دسترسی به آب لولهکشی سالم دارند. البته تهیه آب آشامیدنی برای بعضی نقاط ایران حداقل در بعضی فصول به یک معضل تبدیل میشود. در بعضی شهرهای جنوبی از رودخانه آب برداشت میشود و همزمان پساب و فاضلاب نیز به رود برگردانده میشود. در سیستان بلوچستان گاهی لازم میشود آب بطری به مردم ارائه شود.
این متخصص تغذیه افزود: در بعضی نقاط آب دارای املاح زیادی است که گرچه میزان کلسیم بالا برای سلامت قلب و عروق مناسب است اما طعم آن مورد پسند مردم نبوده و بر روی مقدار نمک مصرفی نیز تاثیر سوء دارد. آب کشاورزی ناکافی در ایران به عنوان یک مشکل جدی مطرح است، ضمنا مقدار قابل توجهی آب در کارخانهها به پساب تبدیل میشود.
به گزارش ایسنا، وی تصریح کرد: محیط سالم و بهداشتی شامل دفع مناسب فاضلاب و زباله، سلامت هوا، خاک و آب محل زندگی افراد است. آلودگی هوا نیاز به بعضی مواد مغذی از قبیل آنتی اکسیدانها و شیر را افزایش میدهد و بر اشتهای افراد تاثیر میگذارد. هنوز در بعضی نقاط روستایی، دفع فاضلاب و زباله با اشکالات بهداشتی توام است. در بعضی روستاهای دورافتاده هنگام برف و سرما دسترسی به غذا ممکن است محدود شود.
درستی اظهار کرد: زمانی که مقدار غذای مصرفی به اندازه نیاز فرد باشد، روش طبخ نامناسب میتواند مفید بودن آن را خدشهدار کند، به نحوی که نیاز فیزیولوژیک افراد تامین نگردد. سرخ کردن سبزی، مصرف گوشت پرچربی در خورشت و آبگوشت، آبکش کردن برنج، گوشت کوبیده پرچربی و کم کیفیت، مصرف فراوان نمک، شکر و روغن مثالهایی از خراب کردن غذای مصرفی است. این مثالها، نقش فرهنگ غذایی را ملموستر میکند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: امروزه با عنوان کردن غذاهای تراریخته، برنج سمی، ماهی تیلاپیای نامناسب برای مصرف، مرغ هورمونی، سبزیجات آبیاری شده با فاضلاب، ماهی پرورش داده شده با کود شیمیایی، سبزیجات و میوههای آلوده به سموم، گوشت و شیر آلوده به آفلاتوکسین و ... مردم برای انتخاب غذای مناسب سردرگم میشوند. بعضی افراد از موقعیت استفاده میکنند و با عنوان کردن محصولات ارگانیک و مرغ بدون آنتی بیوتیک، محصولات را گرانتر به مردم میفروشند.
رییس سازمان برنامه و بودجه قم گفت: ۲۰ میلیارد دلار ارزش افزوده برآورده شده از استحصال منابع معدنی دریاچه نمک بوده که پیش شرط استفاده از آن احداث مسیر دسترسی است.
به گزارش ایرنا، محمود نوربخش روز پنجشنبه در جلسه شورای معادن استان قم بیان کرد:برای احداث راه دسترسی به دریاچه نمک ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
وی اضافه کرد: این اعتباری در حالی مورد نیاز است که تا چند سال گذشته با ۴۰ میلیارد تومان مسیر دسترسی این دریاچه از استان قم ممکن بود.
وی بیان داشت: برای احداث مسیر دسترسی دریاچه نمک باید مطالعات یکپارچه استان به سرانجام نهایی برسد و توجیه و یا عدم توجیه اقتصادی این مسیر مشخص گردد.
وی ابراز کرد: در این طرح مطالعاتی باید مشخص شود که این مسیر دسترسی توسط بخش خصوصی یا دستگاه های اجرایی انجام بگیرد.
نوربخش خاطرنشان کرد: همچنین باید مشخص گردد که اولویت بهره برداری از این دریاچه منابع معدنی یا ظرفیت های گردشگری باشد.
رییس سازمان برنامه و بودجه قم ابراز کرد: بیش از ۷۰ درصد از طرح های مطالعاتی استان در رابطه با دریاچه نمک در حوزه ظرفیت های معدنی است.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان قم بیان کرد: ۶ میلیارد متر مکعب در فاز نخست نسبت به بهره برداری از شورآبه های این دریاچه نمک طرح های مطالعاتی صورت گرفته است.
سید احمد شفیعی عنوان کرد: برداشت از املاح این معدن طبیعی باید به صورت مدار بسته انجام بگیرد تا روش استحصال به پایداری محیط زیست آسیب نرساند.
وی گفت: در بهره برداری و استحصال از منابع معدنی این دریاچه باید مباحث کارشناسی مد نظر قرار گرفته و نگرانی های کنونی از بین برود.
دریاچه نمک در ناحیه شرقی قم و در حد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است که حدود ۲۰۰ هزار هکتار وسعت داشته و یک سوم آن در محدوده جغرافیایی قم قرار گرفته است. این دریاچه دارای ساختار زمین شناختی کم نظیر شامل پوسته نمکی و حاشیه باتلاقی است که در سال های اخیر به دلیل خشکسالی و تخصیص نیافتن حقابه آن به یکی از کانون های فعال ریزگردها در منطقه تبدیل شده است.
از هزاران سال پیش تاکنون، انسان در جستجوی اکسیر جاودانگی و ابدیت است، که البته امروزه بیشتر شبیه افسانههاست تا واقعیت. به نظر میرسد گروهی از مردم، تمام این اسرار را میدانند و از عمر طولانی و سلامت عالی برخوردارند. آنها قوم مسلمان هونزا هستند که در شمال پاکستان زندگی میکنند؛ میانگین سنی آنها کمتر از ۱۰۰ سال نیست و عجیب نیست که بسیاری از آنها تا ۱۵۰ سالگی عمر میکنند!
مردم هونزا در نزدیکی کوههای قراقروم، در مکانی بنام «درّه جاویدانها» زندگی میکنند و قبایل مسلمان هستند و حدود ۹۲۰ هزار تن جمعیت دارند. چیزی که جای تعجب دارد این است که آنها مریض و پیر نمیشوند و ۷۰ سالگی برای آنها مرحله جوانی به حساب میآید. زنان و مردان دقیقاً مانند کودکان در سلامت عالی به سر میبرند و پوست تازه و شاداب دارند و اصلاً عجیب نیست که سن هر فرد از آنها به ۱۵۰ سال برسد، و زنان میتوانند حتی در ۷۰ و ۸۰ سالگی باردار شوند و بچه به دنیا بیاورند.
فاصله آنها از شهر و سر و صداهایش و دوری از تکنولوژی که باعث تنبلی میشود، و زندگی آنها در بین کوه ها، مهمترین رازهای جوانی دائمی و سن طولانی آنهاست. آنها فقط سبزیجات و میوه میخورند و با خوردن کمی شیر، تخم مرغ و پنیر پروتئین میگیرند. به ندرت و شاید سالی دو بار گوشت بخورند. گوشتی هم که میخورند، فقط گوشت گوسفند یا مرغ است؛ و فقط دو یا سه ماه در سال آب میوههای تازه مینوشند. حجم وعدههای غذایی مردم هونزا اندک است. وعده صبحانه آنها یک بشقاب زردآلوی تازه یا حبوبات جوشانده و نان هندی است. در فصل زمستان هنگام ناهار زردآلوی خشکِ در آبخوابانده و در فصل تابستان زردآلویتازه میخورند. شام آنها هم شامل نان هندی، سبزی و میوه فصل است و علاوه بر این که همیشه تمرین یوگا میکنند، عادت دارند در مسافتهای بسیار طولانی که کمتر از ۲۰ کیلومتر نیست، در روز قدم بزنند.
زندگی ابتدایی آنها و هماهنگیشان با طبیعت و کوهها باعث شده است که به بیماریهای عصر جدید آلوده نشوند، بیماریهای سرطانی را نمیشناسند؛ آنها از آجیلهای خشک بسیار میخورند که حاوی B-۱۷-۱۷ هستند و در بدن به مادّه ضد سرطانی تبدیل میشوند و دیابت، چاقی، فشار خون، سوء هاضمه یا زخم معده و سایر بیماریها را به دلیل اینکه هیچوقت نگرفته اند، نمیشناسند. هیچ یک از همهگیریهای کشنده که به سایر نقاط دنیا سرایت کردهاند به آنها نرسیده است و تنها چیزی که از آن رنج میبرند، اختلالات چشم ناشی از دود بر اثر پختن و آماده سازی غذا با آتش است.
_______________________________________________________________________________
بیشتر بخوانید:
ده نفر از عجیب ترین آدمهای دنیا (یک ایرانی هم بین اینها هست)
_______________________________________________________________________________
در سال ۱۹۸۴ میلادی اتفاقی که در فرودگاه لندن رخ داد باعث شهرت مردم هونزا شد، روی پاسپورت مردی به نام «عبدمبندو» تاریخ تولد ۱۹۳۲ نوشته شده بود، در حالی که چهره اش شبیه جوانهای سی ساله به نظر میرسید، او را بازداشت کردند و پس از بازجویی درباره مردمش و سبک زندگی آنها صحبت کرد.
معنی هانزا یعنی: متحد شدن با هم در یک جبهه مثل تیر (پیکان)
قبایل هانزا به زبان بروشسکی صحبت میکنند.
این عقیده وجود دارد که آنها نوادگان سربازان یکی از لشکرهای اسکندر مقدونی هستند که در گذرگاه باریکی در هیمالیا، راه خود را گمکردند.
منبع: بیتوته
صنعت
زنبورداری با مشکلات زیادی از جمله نبود جای (سایت) مناسب برای استقرار، جولان
عسلهای تقلبی در بازار و نبود شرایط لازم برای صادرات مواجه است.
به گزارش مهر، امروزه عسل به عنوان یک ماده مقوی در سبد غذایی خانواده ایرانی شناخته شده و ارزش آن بیش از گذشته مشخص است، از سویی دیگر در دنیای امروز نگاه ویژه ای به حرفه زنبورداری شده که لازمه تولید عسل است به گونه ای که در کشورمان ایران، زنبورداری به عنوان یک رشته مهم در جهاد کشاورزی به رسمیت شناخته شده است.
زنبور در کنار تولید عسل که خاصیت مفیدی برای سلامت انسان دارد نقشی مهم در گردهافشانی گیاهان زراعی، باغی، احیای مراتع و همچنین بهبود محیط زیست دارد و به جرات می توان گفت؛ این حشره با ارزش تاثیر بالایی در افزایش محصولات کشاورزی و حفظ جنگل ها دارد.
در عصر کنونی در کنار کشورهای پیشتاز در زنبورداری، این حرفه در ایران نیز مورد توجه بوده و موجب شده تا جزو کشورهایی باشیم که در زمینه زنبورداری، تعداد کلونی های یا کندوهای زنبور عسل و همچنین تولید عسل مرغوب حرف های زیادی برای گفتن داشته باشیم.
در ایران صنعت زنبورداری در استان هایی از جمله آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، لرستان، گلستان، مازندران و یا اصفهان رواج بیشتری دارد و در این میان عسل سبلان استان اردبیل از مشهورترین برندهای عسل جهان است.
در ادامه باید گفت؛ استان البرز نیز قابلیت های اقلیمی مناسبی برای پرورش زنبور عسل دارد از طرفی علاقمندان به حرفه زنبورداری در این استان نیز زیاد هستند، اما فعالان این حوزه با مشکلات و چالش های زیادی مواجه هستند دراین باره با رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبورعسل و کرم ابریشم دامپزشکی استان البرز گفتگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
سعید حسنی انزابی با اشاره به وجود ۷۱۱ زنبورستان ثبت شده در استان البرز، گفت: تعداد کلونی یا کندوهای زنبور عسل استان البرز نیز در مجموع ۶۲ هزار و ۸۷۴ مورد است.
وی با بیان اینکه در طول یکسال بالغ بر ۳۴۰ مورد از زنبورستانهای استان البرز توسط تیمهای دامپزشکی بازدید می شوند، بیان کرد: طی این بازدیدها به طور متغیر از هر زنبورستان پنج تا ۱۰ مورد و در مجموع هزار و ۱۲۵ کلونی برای نمونه گیری انتخاب می شود.
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبورعسل و کرم ابریشم دامپزشکی استان البرز در خصوص بیماری که در نمونه گیری از کلونی های زنبور عسل مشاهده شده است، گفت: بر اساس نتایج آزمایشگاهی بیماری «واروا» در میان کلونی های زنبور عسل از همه شایع تر بوده است.
حسنی انزابی با اشاره به اینکه دو بار در سال بازدیدهای دوره ای دامپزشکی از زنبورستان های استان البرز انجام می شود، گفت: بیشتر این بازدیدها اوایل بهار و آخر فصل تابستان انجام می شود، همچنین از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۹۰۰ نمونه برداری از ۲۷۰ زنبورستان البرز انجام شده است.
وی با این توضیح که تعدادی از زنبورداران به طور مرتب کوچ می کنند، افزود: در استان هایی مانند البرز در فصل بهار شاهد فعالیت بیشتر زنبورستان ها هستیم و زنبوردارانی که در این فصل سال در البرز مستقر شده اند به مرور با گرم شدن هوا از استان کوچ می کنند.
اما دکتر عزیز جمال پور کارشناس زنبور عسل اداره کل دامپزشکی استان البرز به مهر گفته است؛ در شهرستان کرج و مراتع آن بیش از ۳۰۰ نفر در حرفه زنبورداری مشغول فعالیت اند که از این تعداد تنها حدود ۱۵۰ نفر دارای دفترچه تعاونی هستند.
وی با بیان اینکه از میان زنبوردارانی که در جاده چالوس و طالقان فعالیت دارند، تعدادی به تدریج با گرمشدن هوا از نیمه دوم شهریورماه به مناطق ییلاقی کوچ می کنند، گفت: امسال سال خوبی برای تولید عسل خالص در سطح زنبورستان های استان البرز نبوده است به طوری که میزان تولیدات پایین آمده است.
این کارشناس زنبور عسل گفت: امسال متوسط تولید عسل خالص در هر کلونی عسل زنبورستان های استان البرز تنها یک تا دو کیلو بوده است در حالی تولید سال گذشته برای هر کلونی سه تا چهار کیلو بوده است.
جمال پور با اشاره به اینکه متوسط تولید عسل در کلونی های تغذیه ای استان البرز در سال قبل حدود شش تا ۱۰ کیلو بوده است، گفت: در استانی مانند چهارمحال و بختیاری که مراتع قویتری نسبت به البرز دارد تولید عسل خالص از هر کلونی ۴ تا ۷ کیلو و تولید عسل تغذیه ای نیز ۱۰ تا ۱۵ کیلو است.
وی با اشاره به اینکه زنبورداران کل کشور با یک مشکل اساسی مواجه هستند، افزود: در ایران زمانی که زنبورداران ییلاق می کنند برای اسکان آنها سایت یا مکان خاصی تعریف نشده است و برای تعیین مکان استقرار خود در نقاط شهری و روستایی باید به طور مرتب با شوراهای شهر و دهیاری ها دیدار کنند تا جایی برای فعالیت آنها تعیین شود.
این کارشناس زنبور عسل در خصوص اعمال نظارت های بهداشتی با این توضیح که دامپزشکی در امر پیشگیری از ابتلای زنبورها به بیماری و در ادامه مسئله درمان نظارت کامل بر زنبورستان ها را اعمال می کند، گفت: معتقد هستم درمان در زنبورها معنایی ندارد زیرا مرتب از کندوها خارج می شوند، از طرفی دادن دارو به زنبورهای بیمار نیز کاری بیهوده است زیرا موجب خرابی محصول شده و از طرفی فایده ای نیز ندارد.
این مسئول با بیان اینکه دامپزشکی بر امر بهداشت کلونی ها و رعایت دستورالعمل های بهداشتی در این زمینه نیز نظارت کافی دارد، افزود: در این قالب بهگزینی و بهنژادی مدنظر است.
وی در ادامه با بیان اینکه کلونی های زنبور عسل ایران از نوع «لانگستروت» است، گفت: الگوبرداری از شیوه لانگستروت سال های قبل انقلاب از خارج کشور وارد ایران شده و در آن کلونی های عسل قرار داده شده در زمستان بسیار سرد و در تابستان بسیار گرم هستند و این در حالی است که کندوی عسل برای ملکه تخم گذار حکم ماشین جوجه کشی را دارد و باید درجه حرارت آن حداقل ۳۳ و حداکثر ۳۷ درجه باشد.
جمال پور با اشاره به اینکه تهدید دیگر برای کلونی های عسل بحث سم پاشی باغات است، گفت: همه ساله به این دلیل تلفات شدیدی در سطح زنبورستان ها داریم و نمی توانیم از باغداران بخواهیم سمپاشی نکنند زیرا نیاز مهمی برای حفظ محصول باغات آنها است اما از طرفی زنبورداران نیز توانایی مالی کافی ندارند که هنگام سم پاشی باغات کلونی های خود را جابجا کنند.
وی با بیان اینکه مراتع پای کوه ها سایت بندی نشده اند تا بتوان مکان خاصی برای استقرار زنبورداران در سطح این مراتع تعریف کرد، افزود: اکنون سال رونق تولید و اقتصاد مقاومتی است اما در حمایت از زنبورداران کاری برای استقرار مکان اسکانشان تعریف نمی شود.
این کارشناس زنبور عسل دامپزشکی استان البرز افزود: در تمام دنیا از جمله در کشور آمریکا به منظور حمایت از زنبورداران در طول یکسال ۶۸۰ دلار بابت گردهافشانی هر کلونی پرداخت می شود و در کشوری مانند کانادا این رقم پرداختی بیش از ۴۸۰ دلار است.
وی با بیان اینکه کشوری مانند ترکیه تنها ۲۰ سال است که زنبور داری را آغاز کرده اما اکنون دومین زنبوردار دنیا است، توضیح داد: در ترکیه در نقاط ییلاقی سایت بندی هایی برای زنبورداران انجام شده و واگن های قطاری ثابت برای استقرارشان تعبیه شده است.
جمال پور با تاکید بر اینکه استقرار زنبورستان ها در یک منطقه خاص باید بر اساس ظرفیت آن باشد، گفت: به عنواننمونه نباید در شعاع ۳۰۰ تا ۵۰۰ متری محل استقرار زنبوررستانی که ۵۰۰ کندو دارد، زنبورستان دیگری که تنها ۵۰ کندو دارد فعالیت کند؛ به عبارتی زنبورستان های استان بر اساس ظرفیت های معینی که دارند باید در مکان های مشخص مستقر شوند.
وی بیان کرد: در نقاطی از استان مانند مانند روستای «ولایت رود»، «وارنگه رود»، «نسا» و «آزاد بر» در محور کرج - چالوس و همچنین شهر طالقان، شاهد حضور زنبورداران مهاجر زیادی از استان های شمالی کشور هستیم که به البرز می آیند و متاسفانه تعدادی از آنها دارای جواز نیستند و گاهی ناقل بیماری به زنبورستان های استان می شوند.
این مسئول ادامه داد: در شهرهای شمالی کشور رطوبت هوا بالا است به همین دلیل بیماری های انگلی زنبورها مانند «نوزما» و «آکاراپیس» در میان کلونی ها بسیار زیاد است و با ورود کندوهای عسل از این استان ها به البرز، مواردی از بیماری ها به زنبورستان های استان سرایت می کند.
وی در ادامه گفت: از لحاظ سایت بندی محل استقرار زنبورداران در استان هایی مانند تهران و البرز کنترل ها و نظارت ها در این خصوص زیاد نیست زیرا زنبورداران از استان های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و کردستان حضور پیدا می کنند و در بیابان های استان به صورت پراکنده مستقر می شوند.
جمال پور با اشاره به اینکه زنبورداران مهاجر بعد از مدتی از البرز نیز کوچ کرده و به جنوب کشور می روند، عنوان کرد: این قضیه موجب ریزش بیماری از این زنبورستان های مهاجر به زنبورستان های البرز است.
وی با بیان اینکه زنبورداران به عنوان یک صنف تولید کننده باید به رسمیت شناخته شوند، افزود: متاسفانه در بخش حمایتی مانند بیمه، تنها کندوهای عسل بیمه می شوند و زنبورداران این خدمات را دریافت نمی کنند.
این کارشناس زنبور عسل دامپزشکی استان البرز با تاکید بر اینکه در سطح بازار کشور بیش از ۹۹ درصد عسل ها تقلبی است اما هیچ ارگانی این موارد را جمع آوری نمی کند، گفت: امسال متوسط تولید عسل خالص یک کلونی برخی از زنبورداران داخلی استان یک کیلو بوده است که این عسل بسیار باارزش است و اگر بتوانیم آنرا صادر کنیم براحتی حدود ۵۰۰ دلار بفروش می رسد.
وی با بیان اینکه زنبورداران به تنهایی توانایی صادرات عسل های خالص و ناب را ندارند، گفت: متاسفانه زنبورداران هیچگونه ضمانت اقتصادی ندارند در حالی که این خدمات به راحتی برای دامداران فراهم است.
وی در پایان به اهمیت انجام تست آزمایشگاهی برای سنجش کیفیت عسل های تولیدی در کشور اشاره کرد و گفت: بازار کشور پر از عسل های تقلبی است که در آن از شکر استفاده شده است به همین دلیل در یک بازنگری باید بر اساس کیفیت عسل های تولیدی قیمت گذاری آن انجام شده، درجه کیفی عسل های متنوع موجود در بازار نیز مشخص شود و در ادامه راهی عرضه در بازارهای داخلی و خارجی شود.