بدن
برای تامین انرژی مورد نیاز خود به آنچه می خورید، وابسته است. برخی مواد
غذایی در حالت خام از ارزش تغذیه ای بیشتری برخوردار هستند، در شرایطی که
برخی دیگر در حالت پخته مغذی‌تر هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران
به نقل از "ریدرز دایجست، می دانیم که از خوردن برخی مواد غذایی مانند گوشت
قرمز و تخم مرغ به صورت خام باید پرهیز کرد، زیرا می توانند موجب شکل گیری
برخی مشکلات سلامت شوند. در ادامه با برخی دیگر از مواد غذایی که هرگز
نباید آنها را به صورت خام بخورید، بیشتر آشنا می شویم.
سیب زمینی
سیب زمینی یکی از مواد غذایی پر مصرف در جهان است، اما از خوردن آن به
صورت خام باید پرهیز کرد. خوردن سیب زمینی خام موجب نفخ و اثرات ناخوشایند
معدی روده ای می شود، زیرا این ماده غذایی حاوی نشاسته هایی است که در
برابر گوارش مقاوم هستند. اگر سیب زمینی به مدت طولانی در محیطی گرم یا
مرطوب نگهداری شود می تواند سبز شده و سمی به نام سولانین تولید کند. اگر
سیب زمینی سبز شده است، از خوردن آن باید در هر حالتی پرهیز کنید، زیرا
سولانین می تواند موجب مسمویت غذایی شود.
یوکا
یوکا یک سبزی ریشه ای و سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است. اما یک
ماده بالقوه کشنده نیز در یوکا وجود دارد. برگ ها و ریشه های یوکای خام
حاوی گلیکوزیدهای سیانوژنیک هستند. این مواد شیمیایی در صورت خوردن سیانید
آزاد می کنند. یوکا یک ماده غذایی خوراکی است به شرط آن که به خوبی شسته
شود، پوست گرفته شود و پیش از خوردن پخته شود.
لوبیا قرمز
لوبیا قرمز یکی دیگر از مواد غذایی پر مصرف است که در صورت استفاده به
روشی اشتباه می تواند خطرناک باشد. لوبیا قرمز سرشار از پروتئین، فیبر، و
آنتی اکسیدان ها است، اما خوردن آن به صورت خام می تواند معده را حسابی به
دردسر اندازد. لوبیا قرمز نپخته حاوی فیتوهماگلوتینین سمی است که می تواند
شرایط ناخوشایند معدی روده ای و علائمی مشابه با مسمومیت غذایی را ایجاد
کند. پیش از خوردن لوبیا قرمز حداقل به مدت 10 دقیقه آن را بجوشانید.
هات داگ
هات داگ یک خوراکی مغذی محسوب نمی شود، اما خوردن خام آن می تواند خطرناک
باشد. این تصور اشتباه وجود دارد که هات داگ پیش از این که برای فروش عرضه
شود یک مرحله پخت را پشت سر گذاشته و از این رو می توان آنها را پس از
خرید و بدون هیچ روش پخت و پز اضافه مصرف کرد. اما بنابر گزارش سازمان غذا و
داروی آمریکا، هات داگ های بسته بندی شده می توانند با باکتری لیستریا
آلوده شده باشند، که این باکتری تنها با حرارت دیدن مجدد هات داگ از بین می
رود.
شیر
ممکن است نام شیر خام را شنیده باشید. ما شیر را نمی پزیم، اما شیر خام
وجود دارد و می تواند یک خوراکی خطرناک باشد. شیری که به صورت مستقیم از
گاو دوشیده شده و پاستوریزه یا جوشانده نشده است می تواند حاوی باکتری های مضر
ئی.کولای و سالمونلا باشد. بنابر گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، شیر خام
نسبت به دیگر محصولات لبنی 150 برابر احتمال بیشتری دارد موجب بیماری های
غذایی شود.
جوانه ها
جوانه ها از جمله مواد غذایی سالم در نظر گرفته می شوند. با این وجود،
جوانه های یونجه و تربچه می توانند حاوی باکتری های مضر ئی.کولای،
سالمونلا، و لیستریا باشند. جوانه ها در شرایط گرم و مرطوب پرورش داده می
شوند، که محیطی مناسب برای تکثیر این باکتری ها نیز محسوب می شود. بر همین
اساس، اگر قصد خرید جوانه ها را دارید آنها را به صورت تازه خریداری کرده و
پیش از خوردن شستشو و پختن را فراموش نکنید.
بادام تلخ
بادامی که می شناسیم و از خوردن آن لذت می بریم به نام بادام شیرین
شناخته می شود و فواید سلامت مختلفی را نیز ارائه می کند. اما گونه ای دیگر
به نام بادام تلخ نیز وجود دارد که حاوی اسید هیدروسیانیک، ترکیبی خطرناک
از سیانید هیدروژن و آب، است. تنها 70 گرم بادام تلخ برای مرگ یک فرد بالغ
کافی است. اما اگر بادام تلخ را بپزید می توانید آن را بخورید.
آرد
خوردن آرد خام می تواند به اندازه خوردن تخم مرغ خام مشکل آفرین باشد. طی
سال های اخیر، سازمان غذا و داروی آمریکا و مراکز کنترل و پیشگیری از
بیماری آمریکا آرد خام را به عنوان یک خطر بالقوه برای سلامت انسان معرفی
کرده اند. طی سفر خود از ساقه گندم تا قفسه سوپرمارکت، آرد ممکن است با
عوامل بیماری‌زا مانند باکتری ئی.کولای در تماس باشد، که تنها در صورت پختن
از بین می روند.
بادنجان
با احتیاط به بادنجان خام نزدیک شوید. بادنجان خام حاوی سولانین است که
یک ماده سمی مشکل آفرین است و همان گونه که اشاره شد در سیب زمینی سبز شده
نیز وجود دارد. بادنجان های جوان یا آنهایی که زود برداشت می شوند حاوی
بیشترین میزان از این سم هستند. البته برای تجربه اثرات معدی روده ای
ناخوشایند ناشی از مسمویت با سولانین باید مقدار زیادی بادنجان خام مصرف
کنید، اما بهترین گزینه پختن این ماده غذایی پیش از خوردن است. افزون بر
این، برخی افراد ممکن است به مقادیر اندک بادنجان خام نیز آلرژی داشته
باشند.
رنگ سفیدی که در توصیه های تهک کشاورزی به باغ داران، به پایین تنۀ درختان زده می‌شود، برای چیست؟
به
گزارش ایسنا، سامانه تهک کشاورزی، توسط سازمان هواشناسی در همه استانهای
کشور اجرا می‌شود؛ بر اساس این سامانه، کارگروه‌های تحقیقاتی درادارات کل
هواشناسی استانها، براساس پیش بینی‌های وضعیت جوی و پارامترهای هواشناسی
نظیر دما، رطوبت و بارندگی توصیه های کاربردی به کشاورزان استانها ارائه
می‌کنند.
در توصیه‌هایی که توسط کارگروه تهک استان قم صادر شده،
بارها توصیه به رنگ کردن تنه درختان دیده می‌شود، اما علت این توصیه چیست و
چه مزایایی دارد؟
محمود رئوفی فرد در گفتوگو با ایسنا به این
پرسش پاسخ داد و گفت: رنگ آمیزی پایین تنۀ درخت به عنوان سپر محافظ درختان
در برابر آسیب های مختلف عمل می‌کند و مانع شکاف و پوسته پوسته شدن سطح
خارجی آن می شود؛ اتفاقی که در صورت بروز، مقدمۀ بروز بیماری های مختلف را
برای درخت فراهم می کند و آن را در معرض قارچ و حشرات قرار می دهد.
وی
افزود: محافظت از درختان در مقابل آفات چوبخوار، محافظت و پیشگیری از
بیماریهای باکتریایی درختان، جلوگیری از زمستان گذرانی کرمهای میوه و
محافظت از درختان در مقابل ترک خوردگی تنه از فواید رنگ کردن تنه درختان
است.
دبیرسامانه تهک کشاورزی استان قم درباره نوع رنگ مورد استفاده
گفت: زدن رنگ سفید به تنه درخت، راهی ساده و غیرسمی برای در امان ماندن
درخت از مشکلات و آسیب های متعدد است که برای حصول نتیجۀ بهتر، باید رنگ
مرغوب انتخاب شود تا پوشش کافی ایجاد کند. برای این منظور رنگ پلاستیکی با
پایۀ آب، گزینۀ مناسب تری است و باید توجه داشت که رنگ روغنی به دلیل آن که
اجازۀ تنفس به درخت نمی دهد گزینۀ مناسبی نیست، ضمن آن که نباید مواد
افزودنی به رنگ اضافه کرد. رنگ های تیره از این جهت که گرمای نور خوشید را
جذب می‌کنند مناسب نیستند.
هر
روزه شاهد پیشرفت تکنولوژی و تاثیر آن بر دنیای اطرافمان محسوس می باشیم.
افزایش جمعیت و کمبود منابع طبیعی نگرانی بزرگی برای همگان به شمار می رود
که دانشمندان را وادار به خلاقیت و طرح ایده های جدید می کند.
این
بار با توجه به هوای ناسالم و نقش مهم و متاسفانه منفی از بین رفتن درختان
کره زمین در این فرآیند، باعث شده تا دانشمندان دست به اختراع جدیدی زنند
که از این پس درختان نقش تیر برق را نیز ایفا کنند.
در
این اختراع نانو ذراتی که می توانند از خود نور ساطع کنند را در داخل برگ
گیاهان و درختان جاسازی می کنند که البته علاوه بر این نانو ذرات، لوسیفراز
و کوآنزیم A نیز اضافه شده که این سه ماده را در محلولی اضافه کرده و گیاهان
را در این محلول تحت فشار بالا قرار می دهند.
یکی از بانیان این اختراع پروفسور مایکل استرانو می باشد که در توضیح این اختراع گفته است: "با
توجه به قابلیت متابولیسم داخلی خود گیاه که می تواند انرژی لازم را برای
ساطع کردن نور تامین کند ایده ای شد تا با هدف ایجاد چراغ مطالعه ای بدون
اتصال به برق و گسترش آن به ایجاد درختانی که می تواند جایگزین تیر برق شود
دست یابیم"
گفتنی است این فرآیند باعث می شود تا گیاهان بتوانند 4 ساعت از خود نور بتابانند.
خشکی
و پوسته پوسته شدن پوست به ویژه در فصل زمستان عادی است. اما اگر پوست شما
خشک‌تر از حد عادی شده است، این می تواند نشانه ای از مصرف ناکافی اسیدهای
چرب امگا-3 باشد.
مصرف
بیش از حد غذاهای فرآوری شده و مصرف ناکافی از غذاهای گیاهی، بدون در نظر
گرفتن این که چه میزان غذا می خورید، می تواند شما را در معرض خطر کمبود
مواد مغذی قرار دهد. حتی زمانی که یک رژیم غذایی متعادل را دنبال می کنید
نیز احتمال تجربه کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی وجود دارد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران
به نقل از "کر2"، انجام آزمایش خون به صورت منظم برای بررسی کمبود مواد
مغذی اهمیت دارد. به طور همزمان، شما می توانید از آینه برای تشخیص ابتلا
به برخی کمبودهای مواد مغذی استفاده کنید.
زمانی که بدن با کمبود برخی مواد مغذی مواجه است، تغییراتی در صورت رخ
می دهند. در ادامه با برخی از این کمبودها که خود را در صورت انسان نشان می
دهند، بیشتر آشنا می شویم.
کمبود ویتامین C
ویتامین C نقشی کلیدی در بدن انسان ایفا می کند. این ماده مغذی سیستم
ایمنی بدن انسان را تقویت می کند، به بهبودی زخم ها کمک می کند و سلامت
استخوان ها را حفظ می کند.
بنابر گزارش کلینیک مایو، کمبود شدید ویتامین C می تواند موجب خونریزی
لثه شود. البته نباید نگران خونریزی اندک پس از مسواک زدن یا استفاده از نخ
دندان باشید. زنگ هشدار زمانی به صدا در می آید که لثه های شما بسیار حساس
شده اند. از دیگر نشانه های کمبود ویتامین C می توان به آهنگ کند بهبودی
زخم ها، خشکی مو، و ظهور لکه های قرمز روی پوست اشاره کرد.
اگر با این نشانه ها مواجه هستید، می توانید افزایش مصرف میوه ها، سیب
زمینی، توت ها، فلفل ها، بروکلی، اسفناج، و همچنین در صورت نیاز مصرف مکمل
ویتامین C را مد نظر قرار دهید. مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین C
برای زنان 75 میلی گرم و برای مردان 90 میلی گرم است. البته این مقادیر
حالت حداقلی دارند و در صورت مصرف بیشتر نیز با مشکل مواجه نمی شوید.
کمبود ید
دریافت ید ناکافی می تواند موجب پف کردن چشم ها شود. از سوی دیگر، پژوهش ها مصرف بیش از حد ید را با کم کاری تیروئید پیوند داده اند.
از دیگر نشانه های کمبود ید می توان به ناخن های شکننده و پوست خشک
اشاره کرد و همچنین افراد مبتلا به این شرایط ممکن است به راحتی وزن اضافه
کنند.
شما می توانید چشم های پف کرده و دیگر علائمی که به آنها اشاره شد را در
صورت مصرف مواد غذایی حاوی ید، مانند کرنبری، کلپ (یک نوع گیاه دریایی)،
لوبیا سفید، توت فرنگی و ماست بهبود ببخشید.
کمبود امگا-3
خشکی و پوسته پوسته شدن پوست به ویژه در فصل زمستان عادی است. اما اگر
پوست شما خشک‌تر از حد عادی شده است، این می تواند نشانه ای از مصرف ناکافی
اسیدهای چرب امگا-3 باشد. کمبود اسیدهای چرب امگا-3 می تواند حتی میزان
چین و چروک روی صورت را افزایش دهد.
از جمله منابع خوب برای اسیدهای چرب امگا-3 می توان به ماهی های چرب، بذر کتان، دانه های چیا، و گردو اشاره کرد.
کمبود آهن
لب های رنگ پریده یکی از نشانه های شناخته شده کمبود آهن است. از دیگر
نشانه های این شرایط می توان به خستگی، سرماخوردگی های مکرر، ریه های
دردناک و احساس درد در زبان اشاره کرد.
کمبود ریبوفلاوین نیز می تواند خود را در لب ها نشان دهد. این کمبود
احساس درد و ترک خوردگی لب ها را موجب می شود. خوشبختانه می توانید این
ماده مغذی را از منابع غذایی مانند ماهی سالمون، بروکلی، پنیر و بادام
تامین کنید.
از منابع خوب برای آهن نیز می توان به حبوبات، مغزهای خوراکی، اسفناج، و مکمل های آهن اشاره کرد.
کمبود ویتامین B7 (بیوتین)
شرایط مو می تواند اطلاعات بسیاری را درباره وضعیت سلامت شما در
اختیارتان قرار دهد. موی خشک یا نازک می تواند به معنای کمبود بیوتین باشد.
بنابر نتایج یک پژوهش، از هر ده زنی که ریزش مو را تجربه می کردند، چهار
نفر از آنها کمبود بیوتین داشتند.
شما می توانید بیوتین مورد نیاز خود را از طریق مصرف بادام، جو دوسر، تخم مرغ، غلات کامل و مکمل ها تامین کنید.
کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 در میان گیاهخواران و وگان ها شایع است، زیرا این
ویتامین به طور معمول در محصولات غذایی حیوانی یافت می شود. کمبود این ماده
مغذی می تواند موجب رنگ پریدگی پوست شود.
از دیگر نشانه هایی که باید مد نظر قرار دهید می توان به خستگی، کاهش اشتها، تنگی نفس و اسهال اشاره کرد.
اگر قصد دارید کمبود ویتامین B12 را درمان کنید باید مصرف ماهی، گوشت
قرمز بدون چربی، پنیر، ماست و غلات صبحانه غنی شده را مد نظر قرار دهید.
اگر گیاهخوار یا وگان هستید می توانید از مکمل ویتامین B12 استفاده کنید.
در
حالی که اعتراضات محافل علمی و محیط زیستی به صدور مجوز تکثیر و پرورش
ماهی مهاجم تیلاپیا در کشور شدت گرفته، یک استاد دانشگاه در رشته شیلات نیز
ابعاد دیگری از مخاطرات ماهی تیلاپیا را از نظر بهداشتی و اقتصادی تشریح
کرد.
به گزارش روزنامه ایران، دکتر حمید عبدالله‌پور، عضو هیأت علمی دانشگاه
آزاد گیلان گفت: در بسیاری از کشورهای جهان ماهی تیلاپیا به ماهی فقرا
معروف است چون از جیره غذایی ارزان قیمت استفاده کرده و همه چیز خوار است و
تقریباً از قیمت مناسبی هم برخوردار است از سوی دیگر ارزش غذایی این ماهی
در حد خوک است.
او افزود: یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کننده ارزش غذایی ماهی‌ها،
نسبت اسید چرب امگا 3 به امگا 6 در آنهاست که هرچقدر این نسبت زیادتر باشد
نشان از ارزش بالای غذایی آن ماهی دارد اما در تیلاپیا این نسبت بسیار کم
است و در عوض میزان امگا 6 خیلی بالاتر از امگا 3 بوده و این امر باعث
بیماری آلزایمر، التهابات روده‌ای و بیماریهای قلبی و عروقی می‌شود، در
حالی که در ماهی‌هایی مانند سالمون، قزل آلا، ساردین، تن ماهیان، ماهی کولی
و غذاهای دریایی چون خرچنگ، اسید چرب امگا سه بسیار سرشار است. این اسید
چرب باعث جلوگیری ازامراض قلبی و کنترل دیابت می‌شود و بالعکس آن امگا شش
ممکن است موجب اختلالات مغزی، آلزایمر و تشدید التهابات شود.
این مدرس دانشگاه افزود: البته این بدان معنی نیست که فردی با چندبار
استفاده از تیلاپیا دچار بیماریهای فوق الذکر شود بلکه اگر این مصرف مداوم و
طولانی مدت باشد طبق گفته پزشکان امکان بروز بیماری دارد. اما نکته حائز
اهمیت این است که تیلاپیا با این ارزش غذایی کمی که نسبت به گونه‌های دیگر
دارد قیمتی تقریباً برابر وحتی بیشتر از قزل آلا در ایران دارد بنابراین
عقل سلیم حکم می‌کند که به جای تیلاپیا از ماهی‌های با ارزش دیگر مصرف شود.
ماهی تیلاپیا که به گواه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در لیست گونه‌های
مهاجم و خطرناک قرار دارد می‌تواند محل زندگی و تخم و لارو سایر ماهیان را
با سرعت نابود کرده و موجب انقراض نسل آنها شود با این حال پرورش این
ماهی، به دلیل کم هزینه بودن، قدرت تکثیر بالا و زندگی حتی در آبهای آلوده
می‌تواند سود کلانی را عاید برخی پرورش دهندگان آن کند.
خطر شیوع بیماری ویروسی Til V
تیلاپیا یکی از نگرانی‌های جدی و تازه مطرح شده پژوهشگران حوزه آبزیان
در جهان است. بر اساس مقاله علمی که اخیراً در یکی از ژورنال‌های علمی چاپ
شده در حال حاضر چهار کشور تایلند، مصر، اکوادور و کلمبیا به عنوان کشورهای
آلوده به این ویروس معرفی شدند و در عین حال خطر شیوع این بیماری در
43کشور دیگر جهان از جمله چین نیز وجود دارد.
حمید عبدالله‌پور در این باره گفت: متأسفانه ما در ایران تجربه خوبی از
این نظر نداریم به‌طوریکه ورود بسیاری از گونه‌های غیر بومی آبزی به
کشورمان همواره منجر به ورود بیماری‌ها و آلودگی‌های فراوان و وارد شدن
خسارات زیادی به ماهیان بومی و پرورشی‌مان شده است.
او افزود: ماهی قزل آلای رنگین کمان نزدیک به نیم قرن است که وارد کشور
ما شده اما متأسفانه هنوز شیلات ایران نتوانسته در تولید و تکثیر تخم این
ماهی موفق باشد و هرساله نزدیک به 400 میلیون تخم قزل آلا برای پرورش وارد
کشور می‌کند که بابت هر تخم 50 تومان هزینه شده و در بازار این تخم‌ها به
قیمت 150 تا 200 تومان فروخته می‌شود که این واردات هرساله حدود 40 میلیارد
تومان سود برای واردکنندگان دارد اما آلودگی این تخم‌ها به سه نوع ویروس
در سال‌های اخیر خسارات زیادی به پرورش دهندگان قزل‌آلا در کشور وارد کرده
است. و سؤال ما از شیلات این است که چرا به جای صرف این همه بودجه‌های
میلیونی برای پروژه‌های غیر مؤثر، و صرف این همه انرژی برای تکثیر یک ماهی
مهاجم نباید امروز بتوانیم بعد از نیم قرن خودمان تخم ماهی قزل آلا تولید
کنیم؟ در حالیکه شیلات 5-6 نفر را بورسیه کرد تا از انگلستان دکترا بگیرند
چرا امروز نباید از این افراد در بخش اجرا بهره ببریم؟ متأسفانه تمامی این
افراد به پست و مقام رسیده‌اند و در آزمایشگاه کار نمی‌کنند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: بر اساس اعلام سازمان فائو، چین در سال
گذشته 43 هزار تن ماهی تیلاپیا به ایران فروخته که شیلات ایران این رقم را
16 هزار تن عنوان می‌کند! و همین واردات باعث شد تا بسیاری از پرورش
دهندگان ماهی به دلیل فراوانی تیلاپیا در بازار داخلی، با ضرر و ورشکستگی
مواجه شوند یا مجبور باشند ماهی‌های با کیفیت خود را با وجود صرف هزینه‌های
هنگفت برای پرورش به قیمتی ارزان‌تر از تیلاپیا به فروش برسانند که این
امر صدها نفر از پرورش دهندگان ماهی را در سراسر کشور با بحران و نابودی
سرمایه‌هایشان مواجه کرده است.
او افزود: می‌گویند تکثیر تیلاپیا باعث اشتغالزایی می‌شود ولی این
اشتغالزایی نیست! چون به موازات ایجاد شغل برای عده‌ای در کویر خشک بافق
یزد صدها پرورش‌دهنده کپورماهی و قزل آلا در شمال ایران و دیگر مناطق کشور
همین الآن با بحران ورشکستگی ناشی از واردات تیلاپیا و بیماریهای ویروسی
وارد شده در اثر تخم قزل آلا مواجه هستند .
تیلاپیا
نیاز اکسیژنی کمی دارد و دارای هزینه تولید پایین است. ضمن اینکه این ماهی
قابلیت رشد و تکثیر خیلی سریع داشته و به علت نزدیک بودن طعم آن به طعم
مرغ، خیلی زود طرفداران بسیاری پیدا کرده‌است.
مجله سیب سبز - نیکو کلینی: احتمالا شما هم هنگام گذر از
ماهی‌فروشی‌ها یا فروشگاه‌های مواد پروتئینی با تابلوی «ماهی تیلاپیا موجود
است» مواجه شده‌اید. مدتی است که این ماهی به بازار ایران وارد شده و حتی
استخرهای پرورش ماهی هم شروع به پرورش تیلاپیا کرده‌اند.
شاید
یکی از عوامل رواج این نوع ماهی در بازار ایران قیمت مناسب آن در مقایسه
با دیگر ماهی‌ها باشد. اما از آنجایی که از قدیم گفته‌اند هیچ ارزانی
بی‌سبب نیست، ما درمورد درستی و نادرستی این شایعه (ضررهای ماهی تیلاپیا)
با متخصص تغذیه و کارشناس ارشد شیلات گفتوگو کرده‌ایم که شما در ادامه
این مطلب می‌خوانید.
آیا تیلاپیا ضرر دارد؟
ماهی
تیلاپیا در بسیاری از کشورهای آسیا، آفریقا و ایالات‌متحده پرورش می‌یابد.
این ماهی نسبت به سایر ماهی‌ها قیمت پایینی دارد و به سبب سهولت مصرف،
طرفداران بسیاری دارد. تیلاپیا مثل بسیاری دیگر از ماهی‌ها تیغ‌های
آزاردهنده ندارد و گوشت آن به راحتی فیله و پخته می‌شود اما در سال 2008،
متخصصان دانشکده پزشکی دانشگاه «ویک فارست» گزارشی از یک تحقیق منتشر کردند
که خبر از مضرات ماهی تیلاپیا می‌داد. تیلاپیا میزان بالایی امگا 6 دارد.
این نوع اسید چرب مزایایی برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده بدن دارد اما در
عین حال مصرف بیش از اندازه‌اش هم خطرات بسیاری مثل اختلالات مغزی به دنبال
دارد و درواقع در این نوع ماهی میزان اسید چرب امگا 3 از امگا 6 بسیار
کمتر است.
دکتر خدیجه رحمانی، متخصص تغذیه در مورد نسبت این دو نوع
اسید چرب در دو ماهی تیلاپیا و سالمون به سیب سبز می‌گوید: به‌طور معمول
اسید چرب امگا 3 باید بیشتر از اسید چرب امگا 6 باشد. به‌طور مثال نسبت
امگا 3 به امگا 6 موجود در ماهی سالمون 10برابر همین اسیدهای چرب در ماهی
تیلاپیاست و همین نسبت به خوبی ارزش‌های غذایی این نوع ماهی را مشخص
می‌کند. در 300 گرم ماهی تیلاپیا، 67 میلی گرم امگا 3، 84 میلی‌گرم امگا6 و
16 میلی گرم کلسترول وجود دارد و همین آمار می‌تواند به شما نشان دهد که
این ماهی علاوه بر امگا6، دارای میزان بالایی کلسترول هم هست.
تیلاپیا دستپخت چینی‌ها
تیلاپیا
نیاز اکسیژنی کمی دارد و دارای هزینه تولید پایین است. ضمن اینکه این ماهی
قابلیت رشد و تکثیر خیلی سریع داشته و به علت نزدیک بودن طعم آن به طعم
مرغ، خیلی زود طرفداران بسیاری پیدا کرده‌است. اوایل ورود ماهی تیلاپیا به
ایران، این ماهی مثل بسیاری اجناس دیگر بازار از چین وارد می‌شد. طی گزارش
منتشرشده توسط فاکس نیوز این ماهی‌ها در کشور چین در محیط نامناسب آلوده به
پسماندهای صنعتی پرورش یافته و با وجود این شرایط به بازار مواد غذایی
دیگر کشورها وارد می‌شدند.
در این گزارش آمده است که تیلاپیای چینی
در استخرهای آب حاوی آنتی‌بیوتیک و هورمون پرورش می‌یابد و از زباله، مواد
بی‌ارزش و بعضا آلوده برای تغذیه‌شان استفاده می‌شود و مقادیر بالای
هورمون می‌تواند اختلالات زیادی برای نوجوانان در دوره بلوغ به وجود آورد.
دکتر خدیجه رحمانی، متخصص تغذیه در مورد این موضوع نظر خاصی ارائه نمی‌کند
چراکه به نظر می‌رسد سازمان‌های مرتبط همچون سازمان کنترل غذا و دارو و
وزارت بازرگانی نسبت به این موضوع نظارت کافی داشته باشند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
عیسی
گلشاهی، مدیرکل دفتر توسعه بازار شیلات در مورد واردات ماهی تیلاپیا
می‌گوید: «واردات این نوع ماهی به شیوه خاصی انجام می‌شود و سازمان‌های
دامپزشکی و شیلات بر ورود این ماهی‌ها به بازار نظارت می‌کنند. تولید و
پرورش این ماهی در کشور چین و دیگر کشورهای تولیدکننده با استانداردهای
بهداشتی صورت می‌گیرد و پرورش‌دهندگان این ماهی برای صادرات آن به دیگر
کشورها ملزم به رعایت استانداردهای سازمان غذا و داروی کشورهای اروپایی و
ایالات‌متحده هستند.
در مورد واردات این ماهی به ایران هم
بازدیدهای فنی دقیقی انجام شده و توسط سازمان دامپزشکی گواهی‌های بهداشتی
اعطا شده است. نمایندگان ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی از مراحل پرورش
بازدید می‌کنند و هیچ یک از موارد شایعه‌شده درخصوص آلودگی محیطی و تغذیه
نامناسب این ماهی‌ها تایید نمی‌شود. این موضوع فقط یک شایعه برای تشویش
اذهان عمومی و جلب‌توجه افکار مردم به سمت مواد پروتئینی دیگر است.» در حال
حاضر در مناطق گرمسیری کشورمان امکان تولید ماهی تیلاپیا وجود دارد اما با
توجه به هزینه‌های پرورش و روند تولید، واردات این ماهی‌ها به قوت خود
باقی است و فرآوری، بسته‌بندی، توزیع و فروش این محصولات در کشور ما به نظر
به‌صرفه‌تر می‌رسد.
پرورشی بخوریم یا دریایی؟
بهزاد
سعیدپور، کارشناس محیط زیست دریایی و عضو هیات علمی دانشگاه محیط زیست،
درخصوص استفاده از کودهای حیوانی در روند پرورش ماهی تیلاپیا به سیب سبز
می‌گوید: «این کار در روند تولید اکثر ماهی‌ها در همه جای دنیا صورت
می‌گیرد و منع خاصی وجود ندارد. حتی به صورت طبیعی در رودخانه‌ها هم این
اتفاق می‌افتد و این موضوع باعث آلودگی خاصی نمی‌شود چراکه این مواد شرایط
لازم برای گسترش جمعیت پلانکتون و فیتوپلانکتون‌‌ها (جلبک‌های تک‌سلولی) را
فراهم می‌کنند و پیش از تیلاپیا در مورد قزل‌آلای پرورشی یا کپور هم این
کار صورت می‌گرفت.»
دکتر خدیجه رحمانی، متخصص تغذیه در مورد
ماهی‌های پرورشی و دریایی می‌گوید: «تغذیه دریایی ماهی‌ها از موجودات ریزتر
در محیط دریا، بسیار بهتر از ماهی‌های پرورشی است و توصیه می‌کنیم
ماهی‌های دریایی را در اولویت قرار دهید، اما در نظر داشته باشید که نسبت
به اندازه ماهی‌ها حساس باشید چراکه هر چه جثه ماهی بزرگ‌تر و سن ماهی
بالاتر باشد امکان وجود مقدار بالای جیوه در بدن آن بیشتر است، به همین
دلیل توصیه می‌کنیم که ماهی‌های کوچک‌تر را به صورت تازه و بدون مواد
نگهدارنده مصرف کنید.» تا حد امکان از سلامت پرورش ماهی اطمینان حاصل کنید
چراکه ماهی‌ها با موادی که پرورش می‌یابند، بزرگ می‌شوند و با همان مواد هم
بر سر سفره‌های ما می‌آیند.
چه ماهی‌هایی را جایگزین کنیم؟
در
شرایط فعلی کشور ما که سرانه مصرف ماهی پایین است و ذائقه بسیاری از
خانواده‌ها با غذاهای دریایی همخوانی ندارد، ورود ماهی تیلاپیا اتفاق خوبی
به حساب می‌آید. بااینکه ماهی تنها منبع ید به‌حساب می‌آید بسیاری از
خانواده‌ها بر اساس آیین‌های سنتی به‌جز شب یلدا و شب عید، گوشت ماهی را در
برنامه غذایی‌شان نمی‌گنجانند و خودشان را درگیر بوی عجیب و تیغ‌های
آزاردهنده‌اش نمی‌کنند اما با وجود سهولت مصرف این نوع ماهی، دکتر رحمانی،
متخصص تغذیه توصیه می‌کند که این ماهی را به‌طور مداوم مصرف نکنید و در
گروه غذایی دریایی‌تان تنوع و گوناگونی به‌وجود بیاورید و خانم‌های باردار،
شیرده و کودکان از مصرف زیاد این ماهی خودداری کنند.
میزان مصرف
ماهی یک فرد بالغ به‌طور متوسط یک یا دو بار در هفته است و این دفعات را
میان ماهی‌های مختلف مثل ماهی قزل‌آلا، سفید، سالمون و تن تقسیم کنید. در
مصرف ماهی تیلاپیا احتیاط لازم به خرج دهید چراکه مصرف بیش از اندازه امگا 6
باعث بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای التهابی مثل آرتریت، آسم و
آلرژی، بیماریهای خودایمنی مثل لوپوس می‌شود. این بیماری‌ها طیف گسترده‌ای
دارند و باید در مصرف این نوع از اسید چرب جانب احتیاط را در نظر بگیرید.
اصل تنوع را فراموش نکنید
متخصصان
تغذیه می‌گویند ماهی سالمون، کولی، ساردین، قزل‌آلای رنگین کمانی و تن
دارای امگا 3 بیشتری نسبت به تیلاپیاهستند، در برنامه غذایی خود بهره
ببرید. آنها هیچ یک از ماهی‌ها را حذف نمی‌کنند اما نسبت به میزان مصرف
هشدارهای لازم را ارائه می‌کنند.
هرماهی کنسروی تن نیست
از
آنجایی که ماهی نسبت به سایر جانشینان گوشت قرمز، پروتئین زودهضمی دارد و
چربی‌های ضروری آن برای بدن مفید است، بهتر است مواردی را برای درست انتخاب
کردن در نظر بگیرید. توصیه متخصصان تغذیه این است که ترجیحا ماهی را به
صورت تازه مصرف کنید، اما اگر سراغ کنسروها رفتید، دور این غلط مصطلح را خط
بکشید که هر ماهی کنسروی، ماهی تن است. این روزها انواع ماهی‌ها مثل
سالمون، تن و حتی تیلاپیا در کنسروها بسته‌بندی می‌شوند.
با ماهی ویتامین C مصرف کنید
ماهی‌هایی
که چرب هستند، باید به‌صورت تازه میل شوند و ترجیحا آنها را به مدت طولانی
در فریزر نگهداری نکنید، علاوه بر اینکه ماهی‌های چرب نسبت به حرارت و
نحوه پخت‌وپز حساس هستند.
ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که از روش
بخارپز یا کبابی برای صرف این ماده پروتئینی استفاده کنید، ضمن آنکه مصرف
مواد غذایی حاوی آهن‌همراه ویتامین C می‌تواند به جذب آن کمک فراوانی کند.
برای این منظور می‌توانید به همراه ماهی کمی آبلیمو یا آب نارنج مصرف کنید
تا آهن آن به‌طور کامل جذب بدن‌تان شود.
درخوراک‌تان تعادل ایجاد کنید
ماهی
تیلاپیا هم مثل ماهی‌های دیگر طبع سرد دارد، پس بهتر است در انتخاب مواد
غذایی که همراه آن میل می‌کنید دقت داشته باشید. متخصصان تغذیه پیشنهاد
می‌کنند که با استفاده از ادویه‌هایی مثل زیره، دارچین و زنجبیل که طبع گرم
دارند ماهی را مزه‌دار کنید و به این وسیله یک تعادل طبیعی به‌وجود آورید.
تحقیقات جدید نشان داده که مصرف ماهی تیلاپیا ممکن است به قلب آسیب بزند.
مطالعات
نشان داده است که این ماهی پرورشی میزان بالایی اسید چرب امگا 6 دارد.
ماهی پرورشی پرطرفدار به نام تیلاپیلا یا تیلاپیا(Tilapia)، ممکن است به
علت سطح پایین اسید چرب امگا 3 و میزان بالای اسید چرب امگا6 به قلب شما
آسیب بزند. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که این ترکیب به ویژه برای بیمارانی
که مشکلات قلبی، آرتروز، آسم و دیگر بیماریهای مربوط به التهاب بیش از حد
دارند، مضر است.
اگر شما جزء جمعیت آسیب‌پذیری چون بیماران قلبی
هستید، لازم است که در مورد آنچه می‌خورید بسیار دقیق باشید. منظور از آنچه
می‌خورید، شامل همه چیز است. ولی وقتی نوبت به ماهی می‌رسد، مهمترین کاری
که می‌توانید برای قلب خود انجام دهید، این است که نوع مناسب ماهی را مصرف
کنید و یا از روغن ماهی رژیمی استفاده نمایید. شواهدی وجود دارد که نشان
می‌دهند شما با خوردن نوع نامناسب ماهی به خود آسیب می‌زنید و تیلاپیلا نیز
در گروه ماهی‌های نامناسب قرار دارد.
البته ممکن است این برای همه مشکل‌ساز نباشد. یعنی خوردن تیلاپیلا بیش از خوردن همبرگر برای افراد عادی مشکل ایجاد نمی‌کند.
سخنگوی
انجمن رژیم درمانی آمریکا در مورد توزیع‌کنندگان گفت: این صنعت باید
راه‌های پرورش ماهی را اصلاح نماید. ایده کلی پرورش ماهی خوب است، ولی در
این صنعت برای تغذیه ماهی از غذاهای ارزان استفاده می‌شود تا قیمت ماهی
پایین نگه داشته شود و این مسئله تاثیر بدی روی کیفیت تغذیه‌ای ماهی
می‌گذارد.
محققان مصرف دو وعده ماهی در هفته را توصیه می‌کنند که
بهتر است از ماهی‌های چرب از قبیل سالمون استفاده شود. اولین دلیل آن
افزایش اسیدهای چرب امگا 3 است.
اما هیچ کس به تاثیرات تغذیه‌ای ماهی
پرورشی که به طور انفجاری افزایش می‌یابد توجهی نکرده است (ماهی‌های
پرورشی 9.2 درصد افزایش سالانه دارند اما ماهی‌های دریایی 1.4 درصد در سال
افزایش می‌یابند.) به ویژه تیلاپیلای ارزان‌قیمت از نظر محبوبیت، رشد
روزافزون دارد.
در این مطالعه از کروماتوگرافی گازی برای تجزیه و
تحلیل اسیدهای چرب 30 نوع ماهی پرورشی و دریایی پر مصرف استفاده شد.
قزل‌آلای پرورشی و سالمون دریای آتلانتیک میزان مناسبی از اسید چرب امگا3
در مقابل اسید چرب امگا6 داشت. در مقابل تیلاپیلای پرورشی نسبت ناسالمی از
این اسیدهای چرب داشت.
محققان مصرف ماهی دریایی را توصیه می‌کنند. سالمون وحشی و حتی کنسرو سالمون وحشی، میزان بالایی امگا3 دارد و منبع عالی پروتئین است.
بهتر
است بر ماهی‌های سرد آبی از قبیل سالمون، قزل‌آلای رنگین‌کمانی، ساردین،
تون و ماهی کولی که همگی اسیدهای چرب سالم دارند تاکید شود.
