صنعت
زنبورداری با مشکلات زیادی از جمله نبود جای (سایت) مناسب برای استقرار، جولان
عسلهای تقلبی در بازار و نبود شرایط لازم برای صادرات مواجه است.
به گزارش مهر، امروزه عسل به عنوان یک ماده مقوی در سبد غذایی خانواده ایرانی شناخته شده و ارزش آن بیش از گذشته مشخص است، از سویی دیگر در دنیای امروز نگاه ویژه ای به حرفه زنبورداری شده که لازمه تولید عسل است به گونه ای که در کشورمان ایران، زنبورداری به عنوان یک رشته مهم در جهاد کشاورزی به رسمیت شناخته شده است.
زنبور در کنار تولید عسل که خاصیت مفیدی برای سلامت انسان دارد نقشی مهم در گردهافشانی گیاهان زراعی، باغی، احیای مراتع و همچنین بهبود محیط زیست دارد و به جرات می توان گفت؛ این حشره با ارزش تاثیر بالایی در افزایش محصولات کشاورزی و حفظ جنگل ها دارد.
در عصر کنونی در کنار کشورهای پیشتاز در زنبورداری، این حرفه در ایران نیز مورد توجه بوده و موجب شده تا جزو کشورهایی باشیم که در زمینه زنبورداری، تعداد کلونی های یا کندوهای زنبور عسل و همچنین تولید عسل مرغوب حرف های زیادی برای گفتن داشته باشیم.
در ایران صنعت زنبورداری در استان هایی از جمله آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، لرستان، گلستان، مازندران و یا اصفهان رواج بیشتری دارد و در این میان عسل سبلان استان اردبیل از مشهورترین برندهای عسل جهان است.
در ادامه باید گفت؛ استان البرز نیز قابلیت های اقلیمی مناسبی برای پرورش زنبور عسل دارد از طرفی علاقمندان به حرفه زنبورداری در این استان نیز زیاد هستند، اما فعالان این حوزه با مشکلات و چالش های زیادی مواجه هستند دراین باره با رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبورعسل و کرم ابریشم دامپزشکی استان البرز گفتگو کرده ایم که در ادامه می خوانید.
سعید حسنی انزابی با اشاره به وجود ۷۱۱ زنبورستان ثبت شده در استان البرز، گفت: تعداد کلونی یا کندوهای زنبور عسل استان البرز نیز در مجموع ۶۲ هزار و ۸۷۴ مورد است.
وی با بیان اینکه در طول یکسال بالغ بر ۳۴۰ مورد از زنبورستانهای استان البرز توسط تیمهای دامپزشکی بازدید می شوند، بیان کرد: طی این بازدیدها به طور متغیر از هر زنبورستان پنج تا ۱۰ مورد و در مجموع هزار و ۱۲۵ کلونی برای نمونه گیری انتخاب می شود.
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماریهای طیور، آبزیان، زنبورعسل و کرم ابریشم دامپزشکی استان البرز در خصوص بیماری که در نمونه گیری از کلونی های زنبور عسل مشاهده شده است، گفت: بر اساس نتایج آزمایشگاهی بیماری «واروا» در میان کلونی های زنبور عسل از همه شایع تر بوده است.
حسنی انزابی با اشاره به اینکه دو بار در سال بازدیدهای دوره ای دامپزشکی از زنبورستان های استان البرز انجام می شود، گفت: بیشتر این بازدیدها اوایل بهار و آخر فصل تابستان انجام می شود، همچنین از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۹۰۰ نمونه برداری از ۲۷۰ زنبورستان البرز انجام شده است.
وی با این توضیح که تعدادی از زنبورداران به طور مرتب کوچ می کنند، افزود: در استان هایی مانند البرز در فصل بهار شاهد فعالیت بیشتر زنبورستان ها هستیم و زنبوردارانی که در این فصل سال در البرز مستقر شده اند به مرور با گرم شدن هوا از استان کوچ می کنند.
اما دکتر عزیز جمال پور کارشناس زنبور عسل اداره کل دامپزشکی استان البرز به مهر گفته است؛ در شهرستان کرج و مراتع آن بیش از ۳۰۰ نفر در حرفه زنبورداری مشغول فعالیت اند که از این تعداد تنها حدود ۱۵۰ نفر دارای دفترچه تعاونی هستند.
وی با بیان اینکه از میان زنبوردارانی که در جاده چالوس و طالقان فعالیت دارند، تعدادی به تدریج با گرمشدن هوا از نیمه دوم شهریورماه به مناطق ییلاقی کوچ می کنند، گفت: امسال سال خوبی برای تولید عسل خالص در سطح زنبورستان های استان البرز نبوده است به طوری که میزان تولیدات پایین آمده است.
این کارشناس زنبور عسل گفت: امسال متوسط تولید عسل خالص در هر کلونی عسل زنبورستان های استان البرز تنها یک تا دو کیلو بوده است در حالی تولید سال گذشته برای هر کلونی سه تا چهار کیلو بوده است.
جمال پور با اشاره به اینکه متوسط تولید عسل در کلونی های تغذیه ای استان البرز در سال قبل حدود شش تا ۱۰ کیلو بوده است، گفت: در استانی مانند چهارمحال و بختیاری که مراتع قویتری نسبت به البرز دارد تولید عسل خالص از هر کلونی ۴ تا ۷ کیلو و تولید عسل تغذیه ای نیز ۱۰ تا ۱۵ کیلو است.
وی با اشاره به اینکه زنبورداران کل کشور با یک مشکل اساسی مواجه هستند، افزود: در ایران زمانی که زنبورداران ییلاق می کنند برای اسکان آنها سایت یا مکان خاصی تعریف نشده است و برای تعیین مکان استقرار خود در نقاط شهری و روستایی باید به طور مرتب با شوراهای شهر و دهیاری ها دیدار کنند تا جایی برای فعالیت آنها تعیین شود.
این کارشناس زنبور عسل در خصوص اعمال نظارت های بهداشتی با این توضیح که دامپزشکی در امر پیشگیری از ابتلای زنبورها به بیماری و در ادامه مسئله درمان نظارت کامل بر زنبورستان ها را اعمال می کند، گفت: معتقد هستم درمان در زنبورها معنایی ندارد زیرا مرتب از کندوها خارج می شوند، از طرفی دادن دارو به زنبورهای بیمار نیز کاری بیهوده است زیرا موجب خرابی محصول شده و از طرفی فایده ای نیز ندارد.
این مسئول با بیان اینکه دامپزشکی بر امر بهداشت کلونی ها و رعایت دستورالعمل های بهداشتی در این زمینه نیز نظارت کافی دارد، افزود: در این قالب بهگزینی و بهنژادی مدنظر است.
وی در ادامه با بیان اینکه کلونی های زنبور عسل ایران از نوع «لانگستروت» است، گفت: الگوبرداری از شیوه لانگستروت سال های قبل انقلاب از خارج کشور وارد ایران شده و در آن کلونی های عسل قرار داده شده در زمستان بسیار سرد و در تابستان بسیار گرم هستند و این در حالی است که کندوی عسل برای ملکه تخم گذار حکم ماشین جوجه کشی را دارد و باید درجه حرارت آن حداقل ۳۳ و حداکثر ۳۷ درجه باشد.
جمال پور با اشاره به اینکه تهدید دیگر برای کلونی های عسل بحث سم پاشی باغات است، گفت: همه ساله به این دلیل تلفات شدیدی در سطح زنبورستان ها داریم و نمی توانیم از باغداران بخواهیم سمپاشی نکنند زیرا نیاز مهمی برای حفظ محصول باغات آنها است اما از طرفی زنبورداران نیز توانایی مالی کافی ندارند که هنگام سم پاشی باغات کلونی های خود را جابجا کنند.
وی با بیان اینکه مراتع پای کوه ها سایت بندی نشده اند تا بتوان مکان خاصی برای استقرار زنبورداران در سطح این مراتع تعریف کرد، افزود: اکنون سال رونق تولید و اقتصاد مقاومتی است اما در حمایت از زنبورداران کاری برای استقرار مکان اسکانشان تعریف نمی شود.
این کارشناس زنبور عسل دامپزشکی استان البرز افزود: در تمام دنیا از جمله در کشور آمریکا به منظور حمایت از زنبورداران در طول یکسال ۶۸۰ دلار بابت گردهافشانی هر کلونی پرداخت می شود و در کشوری مانند کانادا این رقم پرداختی بیش از ۴۸۰ دلار است.
وی با بیان اینکه کشوری مانند ترکیه تنها ۲۰ سال است که زنبور داری را آغاز کرده اما اکنون دومین زنبوردار دنیا است، توضیح داد: در ترکیه در نقاط ییلاقی سایت بندی هایی برای زنبورداران انجام شده و واگن های قطاری ثابت برای استقرارشان تعبیه شده است.
جمال پور با تاکید بر اینکه استقرار زنبورستان ها در یک منطقه خاص باید بر اساس ظرفیت آن باشد، گفت: به عنواننمونه نباید در شعاع ۳۰۰ تا ۵۰۰ متری محل استقرار زنبوررستانی که ۵۰۰ کندو دارد، زنبورستان دیگری که تنها ۵۰ کندو دارد فعالیت کند؛ به عبارتی زنبورستان های استان بر اساس ظرفیت های معینی که دارند باید در مکان های مشخص مستقر شوند.
وی بیان کرد: در نقاطی از استان مانند مانند روستای «ولایت رود»، «وارنگه رود»، «نسا» و «آزاد بر» در محور کرج - چالوس و همچنین شهر طالقان، شاهد حضور زنبورداران مهاجر زیادی از استان های شمالی کشور هستیم که به البرز می آیند و متاسفانه تعدادی از آنها دارای جواز نیستند و گاهی ناقل بیماری به زنبورستان های استان می شوند.
این مسئول ادامه داد: در شهرهای شمالی کشور رطوبت هوا بالا است به همین دلیل بیماری های انگلی زنبورها مانند «نوزما» و «آکاراپیس» در میان کلونی ها بسیار زیاد است و با ورود کندوهای عسل از این استان ها به البرز، مواردی از بیماری ها به زنبورستان های استان سرایت می کند.
وی در ادامه گفت: از لحاظ سایت بندی محل استقرار زنبورداران در استان هایی مانند تهران و البرز کنترل ها و نظارت ها در این خصوص زیاد نیست زیرا زنبورداران از استان های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و کردستان حضور پیدا می کنند و در بیابان های استان به صورت پراکنده مستقر می شوند.
جمال پور با اشاره به اینکه زنبورداران مهاجر بعد از مدتی از البرز نیز کوچ کرده و به جنوب کشور می روند، عنوان کرد: این قضیه موجب ریزش بیماری از این زنبورستان های مهاجر به زنبورستان های البرز است.
وی با بیان اینکه زنبورداران به عنوان یک صنف تولید کننده باید به رسمیت شناخته شوند، افزود: متاسفانه در بخش حمایتی مانند بیمه، تنها کندوهای عسل بیمه می شوند و زنبورداران این خدمات را دریافت نمی کنند.
این کارشناس زنبور عسل دامپزشکی استان البرز با تاکید بر اینکه در سطح بازار کشور بیش از ۹۹ درصد عسل ها تقلبی است اما هیچ ارگانی این موارد را جمع آوری نمی کند، گفت: امسال متوسط تولید عسل خالص یک کلونی برخی از زنبورداران داخلی استان یک کیلو بوده است که این عسل بسیار باارزش است و اگر بتوانیم آنرا صادر کنیم براحتی حدود ۵۰۰ دلار بفروش می رسد.
وی با بیان اینکه زنبورداران به تنهایی توانایی صادرات عسل های خالص و ناب را ندارند، گفت: متاسفانه زنبورداران هیچگونه ضمانت اقتصادی ندارند در حالی که این خدمات به راحتی برای دامداران فراهم است.
وی در پایان به اهمیت انجام تست آزمایشگاهی برای سنجش کیفیت عسل های تولیدی در کشور اشاره کرد و گفت: بازار کشور پر از عسل های تقلبی است که در آن از شکر استفاده شده است به همین دلیل در یک بازنگری باید بر اساس کیفیت عسل های تولیدی قیمت گذاری آن انجام شده، درجه کیفی عسل های متنوع موجود در بازار نیز مشخص شود و در ادامه راهی عرضه در بازارهای داخلی و خارجی شود.
پروتئین سویا یکی از رایجترین مواد موجود در محصولات غذایی مختلف است. با این وجود، بحث های بسیاری درباره فواید و خطرات مرتبط با مصرف پروتئین سویا وجود دارند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ارگانیک فکتس"، پروتئین سویا نوعی پروتئین ایزوله است که از دانه های سویا حاصل می شود. پروتئین سویا یک منبع خوب برای استفاده توسط افرادی است که رژیم های غذایی گیاهخواری یا وگان را دنبال می کنند و یا آنهایی که قصد دارند از مصرف محصولات لبنی پرهیز کنند. در شرایطی که افراد بسیاری پودر پروتئین سویا ایزوله را برای فواید آن تحسین می کنند، برخی دیگر آن را به عنوان یک محصول غذایی بحث برانگیز در نظر می گیرند. این در شرایطی است که پروتئین سویا در تولید محصولات مختلف از جمله شیر سویا، میسو، تمپه، توفو، انواع مختلف جایگزین های گوشت، شیک های پروتئینی و غلات صبحانه مختلف استفاده می شود.
همانگونه که از نام آن مشخص است، پروتئین سویا سرشار از ماده مغذی پروتئین است و یک وعده 100 گرمی آن حاوی 88.3 گرم پروتئین است. همچنین، این محصول سرشار از مواد معدنی مختلف مانند کلسیم، آهن، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم، و روی است. پروتئین سویا حاوی برخی ویتامین ها مانند فولات، ویتامین B6، نیاسین، ریبوفلاوین و تیامین نیز است.
نکته دیگری که پروتئین سویا را به گزینه ای سالمتر تبدیل می کند فاقد شکر و کربوهیدرات بودن آن است. به طور همزمان، این پروتئین منبع خوبی از آب و انرژی را برای بدن تامین می کند.
برخی مطالعات نشان داده اند که پروتئین سویا می تواند برای سلامت قلب، چاقی، بارداری، سرطان و موارد دیگر مفید باشد. در ادامه با فواید سلامت این محصول بیشتر آشنا می شویم.
بنابر مطالعه ای که در نشریه Journal of Perinatal Education منتشر شد، پروتئین سویا منبع خوبی برای ویتامین D است. همچنین، این مطالعه بیان کرد که شیر غنی شده یا شیر سویای غنی شده منابع غذایی قابل اعتماد برای این ویتامین هستند زیرا محصولات لبنی دیگر فاقد این ویتامین یا حاوی میزان کمی از آن هستند. از این رو، برای زنانی که تمایل یا دسترسی به نور خورشید برای تولید طبیعی ویتامین D در بدن خود ندارند، شیر سویا می تواند به عنوان یک مکمل غذایی خوب عمل کند.
مطالعه ای که در نشریه Journal of Carcinogenesis منتشر شد، نشان داد که پروتئین سویا به مهار رشد پیش ماده ای برای سرطان روده بزرگ کمک می کند. در این مطالعه موش های باردار و شیرده که یک رژیم غذایی حاوی پروتئین سویا را دنبال می کردند یک اثر ضد سرطان بلند مدت را تجربه کردند.
مطالعه ای دیگر که در سال 2017 در نشریه Medicines منتشر شد، نشان داد که ایزوفلاون های موجود در سویا ممکن است به پیش بینی بهتر سرطان پستان کمک کنند.
پژوهش انجمن قلب آمریکا در سال 2008 نشان داد که پروتئین ایزوله شده سویا ممکن است به کاهش کلسترول بد (LDL) در بدن کمک کند، اما اثری بر کلسترول خوب (HDL)، یا فشار خون نداشت.
برخی مطالعات نشان داده اند در جوامع آسیایی که سویا یکی از اجزا ثابت رژیم غذایی آنها محسوب می شود، خطر بیماری های قلبی نسبت به افرادی که رژیم های غذایی غربی را دنبال می کنند، کمتر است. مطالعه ای که در نشریه Circulation منتشر شد، کاهش 9.3 درصد در سطوح کلسترول کلی، 12.9 درصد در سطوح کلسترول بد، و 10.5 درصدی در سطوح تری گلیسیرید را نشان داد. این آثار کاهنده کلسترول خون، پروتئین سویا را به گزینه ای خوب برای سلامت قلب تبدیل می کنند.
بنابر مطالعه ای که در نشریه American Journal of Clinical Nutrition منتشر شد، پروتئین سویا به کنترل هایپرگلیسمی، هایپرلیپیدمی، هایپرانسولینمی، و وزن بدن کمک می کند. این فواید منحصر به فرد پروتئین سویا می تواند به افراد مبتلا به دیابت و غیر دیابتی ها در تنظیم و کنترل قند خون و چاقی کمک کند.
مطالعه ای که در نشریه Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism منتشر شد، نشان داد که پروتئین سویا می تواند به پیشگیری از تحلیل تراکم استخوانی در زنان پس از ورود به دوره یائسگی کمک کند. همچنین، این مطالعه نشان داد که پروتئین سویا ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را در زنان پیش و پس از یائسگی کاهش دهد یا روند پیشرفت آن را کند سازد.
سویا یک پروتئین کامل است به این معنی که حاوی تمام اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن است. در شرایطی که سویا ممکن است منبع پروتئین بهتری نسبت به پروتئین وی (Whey) نباشد، برخی مطالعات نشان داده اند که بهتر از پروتئین کازئین است. مطالعات نشان داده اند که پروتئین سویا در ترکیب با منابع دیگر پروتئین بهترین عملکرد را ارائه می کنند. همچنین، برخی مطالعات نشان داده اند که پروتئین سویا در ترکیب با لبنیات ممکن است نتایج بهتری ارائه کند، از این رو به بهبود سلامت عضلانی کمک می کند.
گمانه زنی های بسیاری درباره این که پروتئین سویا برای سلامت انسان خوب یا بد است، وجود دارند. در شرایطی که به برخی فواید پروتئین سویا در بالا اشاره شد، در ادامه نگاهی به عوارض جانبی بالقوه آن خواهیم داشت.
فیتات ها: مطالعه ای که در نشریه Journal of Agriculture and Food Chemistry منتشر شد، نشان داد که پروتئین سویا حاوی ضد مواد مغذی به نام فیتات ها است که محتوای آهن و روی را در آن کاهش می دهند. با این وجود، فیتات ها به تنهایی منجر به آثار منفی بر سلامت انسان نمی شوند مگر آن که به پروتئین سویا به عنوان منبع تامین آهن و روی خود وابسته باشید. از این رو، دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل توصیه شده است که سطوح مطلوب از مواد مغذی مورد نیاز را در اختیار بدن قرار می دهد.
عملکرد تیروئید: برخی مطالعات نشان داده اند که پروتئین سویا ممکن است بر عملکرد غده تیروئید در بدن انسان تاثیرگذار باشد. وجود ایزوفلاون ها در سویا می تواند در عملکرد تیروئید و تولید هورمون های آن اختلال ایجاد کند. با این وجود، برای نتیجه گیری قطعی به پژوهش های بیشتری در این زمینه نیاز است زیرا برخی مطالعات اثر کوچک یا هیچ گونه اثری بر عملکرد تیروئید را نشان نداده اند.
هورمون ها: برخی افراد به واسطه محتوای فیتواستروژن ها که ممکن است بر سطوح هورمونی در بدن تاثیرگذار باشد از مصرف پروتئین سویا پرهیز می کنند. همچنین، ادعاهایی مبنی بر تاثیر آن بر کاهش سطوح تستوسترون در مردان وجود دارد، اگرچه پژوهش ها ارتباطی بین این دو را نشان نداده اند.
محصولات سویا اغلب به موضوع داغی برای بحث تبدیل می شوند زیرا گاهی اوقات از سویای اصلاح شده ژنتیکی در تهیه آنها استفاده می شود. با این وجود، به پژوهش های بیشتر برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه نیاز است.
مصرف سالادهای بستهبندی و آماده از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی در اروپا روند رو به رشدی داشته و این درحالیست که این مواد غذایی بستهبندی شده میتوانند منشاء بسیاری از بیماریهای جدید باشند.
به گزارش ایسنا، نتایج یک مطالعه در اروپا نشان میدهد که با رشد هر چه بیشتر صنعت تولید سالادهای آماده و بستهبندیشده، تعداد بیماریهای جدید نیز بیشتر میشود. بررسیها نشان میدهد دلایل متعددی در این افزایش نقش دارند.
به گفته محققان و کارشناسان علوم تغذیهای، این محصولات فصلی سالانه در پنج تا شش چرخه و تحت تراکم کشت بالا و در مزارع مخصوصی تولید میشوند که تناوب زراعی در آن رعایت نشده و از قارچکشهای مناسب استفاده نمیشود.
علاوه بر این، تجارتهای بینالمللی موجب میشود تا محصولات از محیط کشت اصلی و طبیعیِ خود به محیطهای بیگانه ارسال شده که در این روند به نوبه خود با بیماریهای جدید مواجه میشوند.
در برخی موارد سطح بسیار پایینی از آلودگی بذر میتواند بروز سریع بیماریهای جدید را در مناطق جغرافیایی جدید به همراه داشته باشد که گاهی عامل تلفات جدی، بر هم خوردن تعادل زیست شناختی محیط زیست و گاهی اوقات همهگیری فاجعهبار بیماری است.
به گزارش ساینمگ، همچنین در این جریان تغییرات اقلیمی نیز تهدید به حساب میآید زیرا برای اثربخشی روی رشد و گسترش پاتوژنهای گیاهی با جهانیسازی اثر متقابل دارد. افزایش دما مقاومت گیاهی به پاتوژنها (عوامل بیماریزا) را کاهش میدهد به این مفهوم که ضروریست راهکارهای کنترل بیماری در گیاهان در دماهای گرمتر ارزیابی مجدد شود.