آیا بدن انسان واقعا برای تمرینات سنگین طراحی شده؟ بازنگری در افسانه تناسب اندام

بازنگری در افسانه تناسب اندام «افراطی» نه‌تنها ضروری است بلکه می‌تواند مانع از آسیب‌های فیزیکی و روحی شود. بدن انسان ممکن است برای تحرک طراحی شده باشد، اما نه الزماً برای وزنه‌زدن‌های «سنگین» یا دویدن‌های طولانی. در این مقاله خواهیم دید که چطور برخی از باورهای عمومی در مورد ورزش، بر پایه فرضیات نادرست شکل گرفته‌اند. با بررسی این فکت‌ها شاید متوجه شویم که راه سلامت از مسیرهای ساده‌تری می‌گذرد.

---

وقتی صحبت از تناسب اندام و ورزش سنگین می‌شود، بسیاری تصور می‌کنند که بدن انسان به‌طور طبیعی برای تمرین‌های سخت و طاقت‌فرسا ساخته شده . اما آیا واقعاً این‌گونه است؟ پژوهش‌های تازه در حوزه فیزیولوژی و انسان‌شناسی نشان می‌دهند که شاید باید نگاه‌مان را نسبت به ورزش سنگین و مفهوم تناسب اندام تغییر دهیم.

به گزارش یک پزشک، بدن ما حاصل میلیون‌ها سال تکامل در شرایطی کاملاً متفاوت با باشگاه‌های ورزشی امروزی است. در گذشته، هدف بقا بود، نه عضله‌سازی یا چربی‌سوزی. امروزه، افسانه‌ی تناسب اندام هنوز در تبلیغات و توصیه‌های سلامتی تکرار می‌شود. اما آیا بدن ما با این تصور هم‌خوانی دارد؟ بازنگری در افسانه تناسب اندام ما را به سمت پاسخ‌های تازه می‌برد.

کانال عصر ایران در تلگرام

در دنیایی که پر از برنامه‌های ورزشی سنگین و اهداف فشرده بدنسازی است، کمتر کسی به به این موضوع فکر می‌کند. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که تمرین‌های شدید تنها راه رسیدن به سلامت پایدار است. اما واقعیت این است که بدن انسان ممکن است با چنین الگوهایی هم‌خوانی نداشته باشد. تغییرات سبک زندگی، تغذیه و خواب نقش بیشتری از تمرینات سنگین در حفظ سلامت ایفا می‌کنند.

بازنگری در افسانه تناسب اندام «افراطی» نه‌تنها ضروری است بلکه می‌تواند مانع از آسیب‌های فیزیکی و روحی شود. بدن انسان ممکن است برای تحرک طراحی شده باشد، اما نه الزماً برای وزنه‌زدن‌های «سنگین» یا دویدن‌های طولانی. در این مقاله خواهیم دید که چطور برخی از باورهای عمومی در مورد ورزش، بر پایه فرضیات نادرست شکل گرفته‌اند. با بررسی این فکت‌ها شاید متوجه شویم که راه سلامت از مسیرهای ساده‌تری می‌گذرد.

۱- بدن انسان بیشتر برای حرکت مداوم طراحی شده تا ورزش‌های شدید

تحقیقات نشان داده‌اند که اجداد ما بیشتر درگیر پیاده‌روی‌های طولانی، جمع‌آوری غذا و تحرک‌های کم‌شدت اما دائمی بودند. بدن انسان از نظر فیزیولوژیکی برای فعالیت‌های طولانی‌مدت با شدت کم یا متوسط طراحی شده است.

در واقع، فعالیت‌های با شدت بالا مثل تمرینات HIIT (High-Intensity Interval Training) نیازمند ریکاوری زیادی هستند. سبک زندگی اجداد شکارگر-گردآورنده (Hunter-Gatherers) شباهت زیادی به تمرین‌های پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری ملایم امروزی داشت. ماهیچه‌های ما بیشتر به استقامت پاسخ می‌دهند تا قدرت انفجاری مکرر. در این مدل زندگی، فعالیت بدنی به شکلی طبیعی در زندگی روزمره جریان داشت.

بدن انسان برای حرکات مداوم مثل بالا رفتن از تپه‌ها، حمل چوب یا آب، و پیاده‌روی در دشت‌ها بسیار آماده‌تر است. حتی امروزه، افرادی که روزانه تحرک ساده دارند، از نظر سلامت قلبی وضع بهتری نسبت به بدنسازان  حرفه‌ای دارند. تمرین‌های سبک اما مداوم باعث کاهش التهاب (Inflammation) و بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. بنابراین افسانه‌ی تناسب اندام که بر تمرینات سنگین تاکید دارد، با طراحی طبیعی بدن ما مطابقت ندارد.

۲- ورزش سنگین ممکن است سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند

در حالی‌که ورزش متوسط سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، تمرینات بسیار سنگین ممکن است اثر معکوس داشته باشند. مطالعات علمی متعددی نشان داده‌اند که ورزش با شدت بالا می‌تواند موقتاً عملکرد سیستم ایمنی را کاهش دهد. در این حالت، بدن پس از تمرین شدید دچار یک «پنجره‌ی آسیب‌پذیری» (Open Window) می‌شود. در این بازه، بدن به‌طور موقت در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها حساس‌تر است.

 ورزشکاران حرفه‌ای که به طور مکرر تمرینات شدید دارند، بیشتر در معرض بیماری‌های تنفسی قرار می‌گیرند. این نشان می‌دهد که «بیش‌تمرینی» (Overtraining) نه تنها سودی ندارد، بلکه می‌تواند خطرناک هم باشد. سیستم ایمنی به انرژی و تعادل نیاز دارد و وقتی تمرینات سنگین انرژی زیادی مصرف کنند، این تعادل به هم می‌ریزد. بنابراین، افسانه‌ی تناسب اندام که بر ورزش‌های سنگین تاکید دارد، شاید با واقعیت زیستی ما تطابق نداشته باشد. یک رویکرد هوشمندانه‌تر، ترکیب ورزش‌های سبک و متوسط با تغذیه مناسب و استراحت کافی است.

۳- بدن ما بیشتر به انعطاف‌پذیری نیاز دارد تا حجم عضلانی

هدف اولیه بدن انسان در طول تاریخ بقا، چابکی و سازگاری با محیط بوده است، نه افزایش حجم عضلات. حتی در انسان‌های اولیه، عضلات به‌گونه‌ای شکل گرفته بودند که امکان حرکت سریع، بالا رفتن، پریدن و جابه‌جایی در محیط‌های مختلف را فراهم کنند. تمرکز بیش از حد بر حجم عضلانی (Muscle Mass) در باشگاه‌ها بیشتر نتیجه فشارهای فرهنگی و رسانه‌ای است.

در حالی‌که بسیاری از مزایای حرکتی مثل تعادل، سرعت واکنش و انعطاف‌پذیری با تمرین‌های ساده‌تری به‌دست می‌آیند. بدن انسان برای تطبیق سریع با موقعیت‌های غیرمنتظره طراحی شده است. انعطاف‌پذیری و تعادل می‌توانند نقش مهم‌تری از عضله‌سازی در جلوگیری از آسیب ایفا کنند. همچنین افزایش انعطاف‌پذیری به بهبود عملکرد مفاصل و کاهش استرس کمک می‌کند. بنابراین، بازنگری در افسانه تناسب اندام به ما یادآوری می‌کند که عضله بیشتر همیشه نشانه سلامت بهتر نیست.

۴- تمرین زیاد همیشه به معنای سلامتی نیست

بسیاری تصور می‌کنند هرچه بیشتر تمرین کنند، نتیجه بهتری خواهند گرفت. اما بدن انسان دارای محدودیت‌هایی است که نادیده گرفتن آن‌ها ممکن است آسیب‌زا باشد. مفهوم «مقدار کافی تمرین» (Optimal Training) برای هر فرد متفاوت است. تمرین بیش از حد می‌تواند باعث خستگی مزمن، کاهش میل جنسی، اختلال در خواب و حتی افسردگی شود.

این علائم که به عنوان سندروم تمرین بیش‌ازحد (Overtraining Syndrome) شناخته می‌شوند، در بین ورزشکاران و حتی آماتورها رایج است. سیستم عصبی، هورمونی و عضلانی بدن نیاز به زمان برای ریکاوری دارد. افسانه‌ی تناسب اندام اغلب این ریکاوری را نادیده می‌گیرد. بدن ما بیشتر از فشار نیاز به تعادل دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که تمرین با تنوع و برنامه‌ریزی بهتر از تمرین‌های شدید و یکنواخت نتیجه می‌دهد. بنابراین سلامت به معنی تعادل بین تلاش و استراحت است، نه فقط تلاش بی‌وقفه.

۵- مدل‌های امروزی تناسب اندام بر پایه نیازهای بازار ساخته شده‌اند، نه نیازهای بدن انسان

صنعت تناسب اندام (Fitness Industry) یک بازار میلیاردی است که الگوهای خاصی از بدن و تمرین را ترویج می‌دهد. این الگوها گاه بسیار دور از واقعیت‌های فیزیولوژیکی بدن انسان هستند. تبلیغات گسترده در شبکه‌های اجتماعی باعث شده که مردم احساس کنند باید همیشه در حال پیشرفت بدنی باشند. اما این مدل‌ها اغلب با واقعیت‌های زیستی و سلامت عمومی تطابق ندارند.

بدن انسان برای داشتن یک عملکرد سالم نیاز به فشار شدید ندارد. تمرین‌های ملایم مثل یوگا، پیاده‌روی و کشش هم می‌توانند اثرات بسیار مثبتی بر سلامت جسمی و روحی داشته باشند. باور به اینکه تنها راه سلامتی از مسیر تمرینات حاصل می‌شود، افسانه‌ای مدرن است. بازنگری در افسانه‌ی تناسب اندام یعنی بازگشت به بدن واقعی، نه ایده‌آل‌های غیرواقعی تبلیغ‌شده. با شناخت این فکت می‌توانیم بین سلامت و بازاریابی، مرز مشخص‌تری بکشیم.

۶- ذهن ما ورزش افراطی را به‌عنوان «تهدید» تعبیر می‌کند، نه لذت

مغز انسان ذاتاً برای صرفه‌جویی در انرژی طراحی شده است. وقتی فعالیتی شدید و خارج از نیاز بقا انجام می‌دهیم، مغز آن را به‌عنوان یک تهدید انرژی‌بر تعبیر می‌کند. این واکنش به دوران باستان برمی‌گردد، زمانی که هر حرکت اضافه ممکن بود خطر مرگ یا گرسنگی را بالا ببرد. به همین دلیل خیلی‌ها حتی با وجود انگیزه‌های بیرونی، از ورزش شدید لذت نمی‌برند.

سیستم لیمبیک (Limbic System) مسئول این واکنش احساسی منفی است. ذهن به‌طور طبیعی به فعالیت‌های کم‌هزینه و پاداش‌محور گرایش دارد، مثل غذا خوردن یا استراحت. تناسب اندام مدرن این واکنش طبیعی را نادیده می‌گیرد و ما را وادار به مقاومت در برابر ساختار بیولوژیکی ذهنمان می‌کند. این یکی از دلایلی است که انگیزه برای ورزش شدید اغلب کوتاه‌مدت است. شناخت این واکنش ذهنی می‌تواند به ایجاد برنامه‌های متعادل‌تر و انسانی‌تر کمک کند.

۷- قلب انسان بیشتر برای حرکت یکنواخت طراحی شده تا ضربان‌های ناگهانی

قلب انسان مانند یک موتور آرام و پایدار کار می‌کند، نه یک موتور مسابقه‌ای. افزایش ناگهانی ضربان قلب در ورزش‌های سنگین ممکن است در کوتاه‌مدت مشکلی ایجاد نکند، اما در بلندمدت به سیستم قلبی‌عروقی آسیب می‌زند. قلب برای فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری ملایم یا بالا رفتن از پله‌ها تنظیم شده است.

ورزش‌هایی با ریتم یکنواخت باعث بهبود عملکرد قلب بدون فشار ناگهانی می‌شوند. ضربان‌ بالا و نوسانی، که در ورزش‌های HIIT و کراس‌فیت (CrossFit) رایج است، ممکن است باعث افزایش خطر آریتمی (Arrhythmia) شود. مطالعات جدید نشان می‌دهند که دوندگان ماراتن، با وجود تمرین زیاد، دچار اختلالات قلبی شده‌اند. قلب انسان با ریتم منظم بهتر کار می‌کند، نه با تغییرات شدید و ناگهانی. این موضوع تناقض جالبی با تبلیغات ورزشی دارد که ورزش سنگین را راه سلامت قلب معرفی می‌کنند. در بازنگری افسانه تناسب اندام، این نکته باید جدی گرفته شود.

۸- ورزش شدید می‌تواند تعادل هورمونی بدن را به‌هم بزند

ورزش بیش از حد ممکن است باعث کاهش سطح هورمون تستوسترون (Testosterone) در مردان و استروژن (Estrogen) در زنان شود. همچنین هورمون کورتیزول (Cortisol) که مربوط به استرس است، در بدن ورزشکاران پر فشار به‌طور مزمن افزایش می‌یابد. این عدم تعادل هورمونی می‌تواند منجر به خستگی، نوسانات خلقی و اختلال در متابولیسم (Metabolism) شود.

 زنان ورزشکار حرفه‌ای گاهی دچار آمنوره (Amenorrhea) یا قطع قاعدگی می‌شوند که نشانه اختلال جدی در سیستم هورمونی است. این وضعیت ممکن است حتی بر سلامت استخوان‌ها نیز تأثیر منفی بگذارد. در مردان، کاهش تستوسترون باعث افت انرژی و کاهش میل جنسی می‌شود.

 تناسب اندام اگر به‌طور غیرعلمی و افراطی دنبال شود، بیشتر از آن‌که مفید باشد، مضر خواهد بود. بازگرداندن تعادل هورمونی نیازمند کاهش فشار فیزیکی و افزایش کیفیت استراحت است. این فکت نشان می‌دهد بدن انسان به‌دنبال تعادل درونی است، نه فشار بیرونی بیش از اندازه.

۹- بدن انسان برای فعالیت در طبیعت طراحی شده، نه محیط‌های مصنوعی باشگاه

تحرک در فضای باز، مخصوصاً در طبیعت، اثرات مثبت بیشتری نسبت به تمرین در باشگاه دارد. نور خورشید، هوای تازه و تنوع طبیعی باعث تحریک مثبت روانی و فیزیولوژیکی می‌شود. بدن ما میلیون‌ها سال در محیط طبیعی رشد کرده، نه در فضاهای بسته و پر از نور مصنوعی. تمرین در باشگاه‌ها اغلب با فشار رقابت، آینه‌های فراوان و استانداردهای غیرواقعی همراه است. این فضا می‌تواند منجر به استرس روانی و مقایسه دائمی شود.

 حتی حس حرکت روی سطوح صاف و یکنواخت با محیط ناهموار طبیعت قابل مقایسه نیست. محیط طبیعی چالش‌های متنوع‌تری به بدن ارائه می‌دهد که هماهنگ‌تر با طراحی بدن است. افسانه تناسب اندام به‌جای بازگشت به طبیعت، بر فضاهای کنترل‌شده تأکید دارد. اما حقیقت این است که پیاده‌روی در پارک شاید بیش از تمرین روی تردمیل مفید باشد.

۱۰- اکثر آدم‌ها نیاز به تناسب اندام سطح بالا ندارند تا سالم باشند

مدل‌هایی که در رسانه‌ها و باشگاه‌ها به‌عنوان استاندارد معرفی می‌شوند، اغلب برای افراد عادی، غیرواقعی و غیرضروری‌اند. بیشتر فواید سلامتی با ۳۰ دقیقه تحرک ملایم در روز قابل دستیابی است. فشار برای رسیدن به بدن «ایده‌آل» باعث اضطراب، کاهش اعتماد به نفس و ناامیدی می‌شود. واقعیت این است که نیاز ما به سلامت است، نه عضله‌سازی یا چربی‌سوزی افراطی.

 افراد عادی برای داشتن انرژی، خواب خوب و طول عمر نیاز به حرکات ساده دارند، نه برنامه‌های ورزشی پیچیده. بسیاری از شاخص‌های سلامت مانند فشار خون، کلسترول و سطح قند با سبک زندگی ساده‌تر قابل کنترل هستند. تناسب اندام واقعی، یعنی داشتن بدنی که بدون درد و مشکل کار کند، نه بدنی که فقط از نظر ظاهری «جذاب» باشد. این افسانه که همه باید مثل مدل‌ها یا ورزشکاران باشند، نه‌تنها نادرست بلکه آسیب‌زننده است. بازنگری در افسانه‌ی تناسب اندام یعنی پذیرش بدن واقعی، نه دنبال کردن ایده‌آل‌های خیالی.

آشنایی با ویتامینها

این ویتامین‌ها را با هم نخورید

بدن ما برای عملکرد صحیح به ۱۳ ویتامین نیاز دارد که ۹ تای آن محلول در آب و ۴ تای آن محلول در چربی است. همین تفاوت یکی از نکات کلیدی در زمان مصرف مکمل‌های ویتامین است.

مواد مغذی مورد نیاز بدن در مقادیر مختلف و از طریق تغذیه صحیح و سالم قابل تامین هستند؛ با این حال، برخی از افراد برای برآوردن نیازهای غذایی خود به مکمل‌هایی از ویتامین‌های خاص احتیاج دارند.

به گزارش همشهری آنلاین، به طور معمول، بیشتر ویتامین ها را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد اما زینب کریمی، متخصص تغذیه و رژیم درمانگر گفت: «برخی از مکمل‌های تغذیه‌ای در شرایط خاص بهتر جذب می‌شوند» به همین دلیل است که خوب است بدانید که چگونه و چه زمانی مکمل مصرف کنید تا جذب بهینه را افزایش دهید.

کانال عصر ایران در تلگرام

ویتامین‌های محلول در آب

همانطور که از نام آنها پیداست، این ویتامین‌ها در آب حل می‌شوند بنابراین لازم نیست آنها را با غذا مصرف کنید تا شرایط جذب آنها بهینه شود.

۹ ویتامین محلول در آب وجود دارد که شامل ویتامین C به علاوه هشت ویتامین گروه بی یعنی B۱ (تیامین)، B۲ (ریبوفلاوین)، B۳ (نیاسین)، B۵ (اسید پانتوتنیک)، B۶ (پیریدوکسین)، B۷ (بیوتین)، B۹ (فولات)، و B۱۲ (کوبالامین) هستند.

مصرف این گروه از ویتامین‌ها باید به طور منظم و روزانه باشد زیرا برخلاف ویتامین‌های محلول در چربی، آنها به راحتی در بافت‌های بدن ذخیره نمی‌شوند بلکه از طریق آب اضافی بدن توسط ادرار دفع می‌شوند.

ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که برای سلامت، ایمنی و همچنین سنتز کلاژن و انتقال دهنده های عصبی مورد نیاز است. مکمل‌های این ویتامین انواع مختلفی دارند که می‌توانید آنها را در هر زمانی از روز، با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.

اگر مکمل ویتامین سی شما از نوع اسید اسکوربیک است بهتر است همراه با غذا خورده شود تا عوارض جانبی احتمالی آن بر روی گوارش که ناشی از اسیدیته بالای آن است کم شود. حتما مکمل‌های ویتامین C را در مکانی خنک و تاریک نگهداری کنید، زیرا این ماده مغذی به گرما و نور حساس است.

همچنین، به دلیل دفع اضافی این ویتامین از بدن، معمولا به دوزهای بیش از ۱۰۰۰ میلی‌گرم نیازی نیست؛ مگر در شرایط خاص و با نظر پزشک.

ویتامین‌های گروه B به صورت جداگانه یا به عنوان مکمل های B کمپلکس که حاوی هر هشت ویتامین B هستند فروخته می‌شوند. آنها هم شبیه ویتامین سی هستند، با این تفاوت که مصرف این ویتامین‌ها در صبح به دلیل نقش مهم آنها در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی بهتر است.

علاوه بر این، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به کمبود B۱۲ مکمل‌های خود را با معده خالی و همراه با آب مصرف کنند تا جذب حداکثری را افزایش دهند.

ویتامین‌های محلول در چربی

برخلاف ویتامین‌های محلول در آب، ویتامین‌های محلول در چربی برای جذب مناسب به چربی نیاز دارند. بنابراین، به طور کلی توصیه می‌شود که ترکیبات محلول در چربی را همراه با وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنید.

کمبود ویتامین A به دلیل رژیم ناقص غذایی، در کشورهای در حال توسعه شایع‌تر است. افراد باردار و شیرده و مبتلایان به فیبروز کیستیک بیشتر به مکمل‌های ویتامین A نیاز دارند. برای افزایش جذب بهینه، باید مکمل‌های این ویتامین را همراه با یک وعده غذایی حاوی چربی مصرف کنید.

برخی شواهد نشان می‌دهد که دوز بالای این ویتامین ممکن است خطر مرگ و میر ناشی از سرطان را افزایش دهند. به همین دلیل، توصیه می‌شود زیر نظر پزشک باشید.

ویتامین D برای عملکرد سیستم ایمنی، سلامت استخوان، رشد سلولی و غیره مورد نیاز است. متأسفانه بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان دچار کمبود این ماده مغذی مهم هستند، به همین دلیل مصرف مکمل این ویتامین بسیار شایع است.

ویتامین D را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد و بهتر است همراه با وعده‌های غذایی یا میان وعده‌های حاوی چربی مصرف شوند تا از جذب بهینه آن اطمینان حاصل شود. این حقیقت را یک مطالعه علمی هم ثابت کرده است.

توجه به این نکته مهم است که فعال شدن ویتامین D به داشتن سطوح کافی منیزیم بستگی دارد. بنابراین، برای حفظ سطح ویتامین D سالم، مطمئن شوید که منیزیم کافی نیز دریافت می‌کنید.

همچنین، به خاطر داشته باشید که برخی از ویتامین‌های محلول در چربی، از جمله ویتامین E، ممکن است بر جذب ویتامین D تأثیر بگذارند. از سوی دیگر، مصرف ویتامین K در کنار ویتامین D ممکن است برای تراکم مواد معدنی استخوان مفید باشد.

ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان اصلی در بدن عمل می‌کند و برای جریان خون سالم و عملکرد سیستم ایمنی ضروری است. این ماده مغذی در بسیاری از غذاها یافت می‌شود و کمبود آن شایع نیست با این حال در افرادی با سندرم روده کوتاه، فیبروز کیستیک، و بیماری کرون، ممکن است توسط پزشک توصیه شود.

این ویتامین محلول در چربی به همراهی با غذا وابسته نیست؛ یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که تا زمانی که چربی در طول روز مصرف شود، ویتامین E به طور موثر جذب می‌شود.

به خاطر داشته باشید که مصرف بیش از حد آن به شکل مکمل می‌تواند باعث آسیب در جمعیت‌های خاصی شود مثلا افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان سالم از نتایج سوء مصرف این ویتامین است.

ویتامین K به خانواده‌ای از ترکیبات محلول در چربی اطلاق می‌شود که شامل ویتامین K۱ (فیلوکینون) و ویتامین K۲ (مناکینون ها) است. این ویتامین برای لخته شدن خون، سلامت استخوان و قلب و موارد دیگر مورد نیاز است و البته کمبود قابل توجه بالینی آن نیز در بزرگسالان نادر است.

اگر بنابر شرایط جسمانی و با نظر پزشک نیاز به مصرف این ویتامین دارید (زیرا تداخل دارویی دارد.) می‌توانید مکمل‌های خود را در هر زمانی از روز همراه با یک وعده غذایی یا میان وعده حاوی چربی مصرف کنید.

خون افراد درازعمر با بقیه تفاوت‌های کلیدی دارد

خون افراد کهنسال با بقیه تفاوت‌های کلیدی دارد

گروه علمی: نتایج نشان داد افرادی که به ۱۰۰ سالگی رسیدند، معمولاً از ۶۰ سالگی به بعد، سطح گلوکز، کراتینین و اسید اوریک کمتری داشتند. همچنین، این افراد کمتر دچار افزایش یا کاهش شدید در سطح این نشانگرها بودند.
به گزارش عصرایران، افرادی که بیش از ۹۰ سال زندگی می‌کنند، همواره توجه دانشمندان را به خود جلب می‌کنند. آن‌ها نه‌تنها عمر طولانی‌تری دارند، بلکه اغلب در سال‌های پایانی زندگی‌شان از سلامت نسبی برخوردارند. اما چه چیزی باعث می‌شود برخی افراد بیش از یک قرن زندگی کنند؟ آیا ژنتیک نقش اصلی را دارد یا سبک زندگی نیز در این مسیر تأثیرگذار است؟ یک پژوهش مفصل که نتایج آن در GeroScience منتشر شده، نشان داده که برخی از زیست‌شناساگرها یا بیومارکرها (Biomarkers) در بدن افراد کهنسال با کسانی که عمر کوتاه‌تری دارند، متفاوت است. این یافته‌ها به درک بهتر فرایند پیری و چگونگی حفظ سلامت در دوران کهن‌سالی کمک می‌کند.
بزرگ‌ترین پژوهش درباره طول عمر
برخلاف مطالعات قبلی که عمدتاً بر گروه‌های کوچک متمرکز بودند، این پژوهش بزرگ‌ترین مطالعه‌ای است که تاکنون بر روی نشانگرهای زیستی افراد صدساله انجام شده است. محققان داده‌های ۴۴,۰۰۰ سوئدی را که بین سنین ۶۴ تا ۹۹ سال بودند، بررسی کردند. این افراد برای بیش از ۳۵ سال تحت نظر بودند و در این میان، ۱,۲۲۴ نفر، یعنی ۲.۷ درصد، به سن ۱۰۰ سالگی رسیدند. جالب است که ۸۵ درصد از این افراد زن بودند.
بررسی ۱۲ نشانگر زیستی مهم
این پژوهش ۱۲ نشانگر زیستی را که با پیری و مرگ‌ومیر مرتبط هستند، بررسی کرده است. برخی از مهم‌ترین این شاخص‌ها عبارت‌اند از:
اسید اوریک (Uric Acid): یک محصول زائد که هنگام تجزیه برخی غذاها در بدن تولید می‌شود.
گلوکز (Glucose): سطح قند خون که ارتباط مستقیم با متابولیسم بدن دارد.
کراتینین (Creatinine): نشانگر عملکرد کلیه‌ها.
آهن (Iron) و ظرفیت کلی اتصال آهن (TIBC): مرتبط با کم‌خونی و سلامت عمومی خون.
آنزیم‌های کبدی مثل آلانین آمینوترانسفراز (Alat)، آسپارتات آمینوترانسفراز (Asat)، و گاما-گلوتامیل ترانسفراز (GGT) که عملکرد کبد را نشان می‌دهند.
یافته‌های کلیدی پژوهش
نتایج نشان داد افرادی که به ۱۰۰ سالگی رسیدند، معمولاً از ۶۰ سالگی به بعد، سطح گلوکز، کراتینین و اسید اوریک کمتری داشتند. همچنین، این افراد کمتر دچار افزایش یا کاهش شدید در سطح این نشانگرها بودند.
دو نکته مهم:
افرادی که سطح گلوکز بالاتر از ۱۱۷ میلی‌گرم در دسی‌لیتر داشتند، شانس کمتری برای رسیدن به ۱۰۰ سالگی داشتند.کسانی که کراتینین بالاتر از ۱.۴۱ میلی‌گرم در دسی‌لیتر داشتند نیز احتمال کمتری برای تجربه عمر طولانی داشتند.
متابولیسم سالم و تغذیه مناسب نقش مهمی دارند
بر اساس این پژوهش، افرادی که سطح کلسترول خیلی پایین و آهن پایینی داشتند، احتمال کمتری برای رسیدن به ۱۰۰ سالگی داشتند. همچنین کسانی که میزان بالاتری از اسید اوریک، گلوکز و نشانگرهای عملکرد کبد داشتند، شانس کمتری برای زندگی طولانی داشتند.
آیا سبک زندگی تعیین‌کننده است؟
این پژوهش نمی‌تواند مشخص کند که آیا ژنتیک، تغذیه یا سبک زندگی عامل اصلی این تفاوت‌ها هستند. اما به نظر می‌رسد که تغذیه، سطح فعالیت بدنی و مصرف الکل می‌توانند بر این نشانگرهای زیستی تأثیر بگذارند.نکته مهم: اندازه‌گیری دوره‌ای عملکرد کلیه و کبد، سطح قند خون و اسید اوریک در دوران سالمندی می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات و افزایش احتمال زندگی سالم‌تر و طولانی‌تر کمک کند.
آیا طول عمر بیشتر به شانس هم بستگی دارد؟
بدون شک، عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو در تعیین طول عمر نقش دارند. اما این پژوهش نشان می‌دهد که حتی دهه‌ها قبل از مرگ، برخی تفاوت‌های زیستی بین افراد صدساله و دیگران قابل مشاهده است. این موضوع نشان می‌دهد که هم ژنتیک و هم سبک زندگی در طول عمر تأثیرگذار هستند، هرچند ممکن است شانس هم در این مسیر نقش داشته باشد.
توضیح:
اینکه افراد با سطح کلسترول بسیار پایین شانس کمتری برای عمر طولانی داشتند، ممکن است چند دلیل داشته باشد که به عوامل متابولیکی، تغذیه‌ای و سیستم ایمنی مرتبط است. چند توجیه محتمل برای این موضوع وجود دارد:
۱. کلسترول نقش حیاتی در عملکرد سلولی و سیستم ایمنی دارد
کلسترول یک مولکول ضروری برای ساخت غشای سلولی، تولید هورمون‌های استروئیدی (مانند تستوسترون و استروژن) و ویتامین D است. همچنین، نقش کلیدی در عملکرد مغز دارد. سطح خیلی پایین کلسترول ممکن است نشانه‌ای از سوءتغذیه، بیماری مزمن یا ضعف عمومی بدن باشد که می‌تواند احتمال عمر طولانی را کاهش دهد.
۲. افزایش خطر بیماری‌های التهابی و سیستم ایمنی ضعیف
برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که کلسترول نقش محافظتی در برابر برخی عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی دارد. افرادی که سطح کلسترول خیلی پایین دارند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های مزمن، بیماری‌های خودایمنی و ضعف سیستم ایمنی باشند، که می‌تواند بر طول عمر آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
۳. سطح پایین کلسترول ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای باشد
در برخی موارد، سطح پایین کلسترول ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند سرطان، نارسایی کبدی یا سوءجذب مواد مغذی باشد. بدن افراد مسن که دچار بیماری‌های مزمن هستند، ممکن است دیگر توانایی تولید کافی کلسترول را نداشته باشد، که می‌تواند منجر به ضعف عمومی و کاهش طول عمر شود.
۴. کمبود انرژی و مشکلات تغذیه‌ای
کلسترول به‌عنوان بخشی از لیپوپروتئین‌ها (Lipoproteins) در انتقال چربی‌های ضروری در بدن نقش دارد. سطح خیلی پایین آن ممکن است نشان‌دهنده عدم دریافت کافی چربی‌های مفید، کاهش جذب ویتامین‌های محلول در چربی (مانند A، D، E، K) و سوءتغذیه باشد. این شرایط در افراد مسن می‌تواند خطر ضعف بدنی، از دست دادن عضلات و افزایش احتمال بیماری‌های مزمن را بالا ببرد.
۵. نقش کلسترول در تعادل هورمونی و سلامت روان
کلسترول برای تولید سروتونین (Serotonin) و سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی ضروری است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که افراد با سطح کلسترول پایین ممکن است بیشتر مستعد افسردگی و اضطراب باشند، که می‌تواند بر سلامت کلی و طول عمر آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.
پس این یافته نشان می‌دهد که نه کلسترول خیلی بالا و نه خیلی پایین برای سلامتی مطلوب نیست. تعادل در سطح کلسترول، که به عملکرد متابولیکی سالم، تغذیه متعادل و عملکرد مناسب بدن اشاره دارد، ممکن است کلید رسیدن به عمر طولانی‌تر باشد. افراد با کلسترول بسیار پایین، ممکن است به دلیل مشکلات تغذیه‌ای، ضعف سیستم ایمنی، یا بیماری‌های زمینه‌ای، شانس کمتری برای رسیدن به ۱۰۰ سالگی داشته باشند.

هفت آنتی‌بیوتیک طبیعی را بشناسیم

هفت آنتی‌بیوتیک طبیعی را بشناسید

گروه علمی: نتایج برخی از بررسی‌های انجام‌شده در زمینه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی نویدبخش بوده‌اند و آزمایش‌های بیشتری در این زمینه در حال انجام است. با افزایش روزافزون باکتری‌های مقاوم به دارو، محققان در حال روی آوردن به طبیعت برای ابداع دارو‌های جدید هستند. 

به گزارش ایرنا،برخی مواد طبیعی خاصیت ضد باکتریایی دارند، اما استفاده از آنها بی‌خطر است ولی فرد باید چه زمانی از آنها استفاده کند؟ آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده مانند پنی‌سیلین به مردم کمک کرده تا از دهه ۱۹۴۰ از بیماری‌های کشنده نجات یابند. با این‌حال، هنوز مردم برای درمان به سمت آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی می‌روند. طبق گزارش NHS، از هر ۱۰ فرد یک نفر پس از مصرف آنتی‌بیوتیک به عوارض جانبی مبتلا می‌شود که به سیستم گوارش آسیب می‌زند و از هر ۱۵ نفر یک نفر به این نوع دارو حساسیت دارد.
در این مطلب هفت مورد از بهترین آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی را معرفی نموده‌ایم. باید اذعان نمود در مورد آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی برخی کارشناسان تردید دارند. درحالیکه مردم صد‌ها سال از روش‌های درمانی با مواد طبیعی استفاده کرده‌اند، اما اکثر روش‌های درمانی کاملاً آزمایش نشده است. اما بااین حال نتایج برخی از بررسی‌های انجام‌شده در زمینه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی نویدبخش بوده‌اند و آزمایش‌های بیشتری در این زمینه در حال انجام است. با افزایش روزافزون باکتری‌های مقاوم به دارو، محققان در حال روی آوردن به طبیعت برای ابداع دارو‌های جدید هستند.
سیر
مدت طولانی است که سیر در فرهنگ‌های مختلف به دلیل توانایی‌هایی که در پیشگیری از ابتلا به بیماری و درمان بیماری دارد، شناخته‌شده است. نتایج تحقیقات زیادی نشان داده است که سیر می‌تواند درمان مؤثری علیه بسیاری اشکال باکتری ازجمله سالمونلا و اشرشیاکلی (E. coli) باشد. امروزه استفاده از سیر حتی در برابر سل مقاوم به چند دارو نیز موردتوجه قرارگرفته است.
زنجبیل
جامعه علمی زنجبیل را به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی می‌شناسد. چند مطالعه ازجمله مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ منتشرشده است توانایی زنجبیل را برای مبارزه با بسیاری از گونه‌های باکتری نشان داده است. محققان همچنین در حال بررسی توانایی زنجبیل برای مبارزه با بیماری‌ها و حالت تهوع و کاهش سطح قند خون هستند.
عسل
از زمان ارسطو، از عسل به‌عنوان پمادی استفاده‌شده است که به ترمیم زخم‌ها و پیشگیری از عفونت کمک می‌کند. کارشناسان امروزه متوجه شده‌اند که استفاده از عسل برای درمان زخم‌های مزمن، سوختگی‌ها، زخم‌های بستر و بهبود بخیه مفید است. برای مثال نتایج یک مطالعه از سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که عسل می‌تواند به ترمیم زخم‌ها کمک کند. اثرات آنتی باکتریایی عسل معمولاً به مقدار پراکسید هیدروژن آن بستگی دارد. اما عسل مانوکا (نوعی عسل که در مناطقی از جنگل‌های نیوزیلند و استرالیا توسط زنبور‌های عسل از شهد درخت مانوکا تهیه می‌شود) باوجوداینکه که پراکسید هیدروژن کمتری دارد، اما باکتری را از بین می‌برد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۱ نشان داد که معروف‌ترین نوع عسل، تقریباً ۶۰ نوع باکتری را مهار می‌کند. این مطالعه همچنین نشان داد که عسل زخم‌های آلوده به استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) را درمان می‌کند. عسل علاوه بر خواص ضد باکتری که دارد با ایجاد یک پوشش محافظ، یک محیط مرطوب به وجود می‌آورد که به ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند.
اکیناسه
بومیان آمریکایی صد‌ها سال از اکیناسه برای درمان عفونت‌ها و زخم‌ها استفاده کرده‌اند. یک مطالعه که در مجله Biomedicine and Biotechnology منتشر شد نشان می‌دهد که عصاره اکیناسه می‌تواند انواع مختلف باکتری ازجمله Streptococcus pyogenes را از بین ببرد. باکتری S.pyogenes عامل گلودرد، سندرم شوک سمی و بیماری گوشت‌خوار (نوعی عفونت که منجر به مرگ بافت نرم بدن می‌شود) است. اکیناسه می‌تواند با التهاب مرتبط با عفونت باکتریایی مبارزه کند.
گیاه‌طلایی (Goldenseal)
گیاه طلایی معمولاً برای درمان مشکلات تنفسی و گوارشی در چای یا کپسول مصرف می‌شود. اما ممکن است با اسهال باکتریایی و عفونت‌های ادراری نیز مقابله کند. بعلاوه نتایج یک مطالعه جدید نیز از استفاده از گیاه طلایی برای درمان عفونت‌های پوستی حمایت می‌کند. در آزمایشگاه، از عصاره‌های گیاه طلایی برای جلوگیری از آسیب رساندن به بافت MRSA استفاده شد. البته شخصی که دارو‌های دیگری مصرف می‌کند باید قبل از مصرف گیاه طلایی با پزشک مشورت کند، زیرا این مکمل می‌تواند در روند‌های درمانی اختلال ایجاد کند. گیاه طلایی همچنین حاوی بربرین (berberine) یک جزء مهم از آنتی بیوتیک‌های طبیعی است. البته این آلکالوئید برای نوزادان یا زنان باردار یا شیرده بی‌خطر نیست.
گل میخک
گل میخک به‌طور سنتی در کار‌های دندانپزشکی مورداستفاده قرارگرفته است. تحقیقات اکنون نشان می‌دهند که عصاره آب گل میخک می‌تواند علیه انواع بسیاری از باکتری‌ها ازجمله E.coli مؤثر باشد.
پونه کوهی
برخی معتقدند که پونه کوهی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند. همچنین ممکن است دارای خواص ضدالتهابی باشد. محققان هنوز این ادعا‌ها را تأیید نکرده‌اند، اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که پونه کوهی به‌ویژه زمانی که به روغن تبدیل می‌شود به آنتی بیوتیک مؤثری تبدیل می‌شود.
خطرات آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی
فقط به دلیل اینکه این مواد طبیعی هستند، لزوماً بی‌خطر نیستد. مقدار و غلظت مواد فعال در مکمل‌های ساخته‌شده از این آنتی بیوتیک‌ها متفاوت است و به همین دلیل فرد باید قبل از مصرف این مکمل‌ها برچسب آنها را به‌دقت بخواند و از فواید سلامتی آنها مطلع شود. به‌عنوان‌مثال، درحالی‌که مصرف سیر پخته بی‌خطر است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف سیر غلیظ شده به‌صورت مکمل خطر بروز خون‌ریزی را افزایش می‌دهد؛ بنابراین مصرف این مکمل برای افرادی که می‌خواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند یا افرادی که دارو‌های رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، می‌تواند خطرناک باشد. همچنین مصرف کنستانتره‌های سیر تأثیر دارو‌های HIV را کاهش می‌دهند.

توصیه‌هایی علمی برای جوان ماندن جسم (و پوست) و روح

توصیه‌های علم روانشناسی برای جوان ماندن جسم و روح

رفتارها و عادت‌های روزانه ما می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر ظاهر و احساس ما داشته باشند. این موضوع فراتر از نوشیدن آب کافی یا استفاده از ضد آفتاب است. کلید اصلی در ایجاد عاداتی است که نه تنها سلامت جسمی، بلکه ذهنیت مثبت و رفاه روانی را تقویت می‌کنند.

توصیه‌های علم روانشناسی برای جوان ماندن جسم و روح، عنوان موضوعی است که در این پست به آن خواهیم پرداخت.

صنعت ضد پیری در حال رشد چشمگیری است، اما چه می‌شود اگر راز جوان‌تر به نظر رسیدن نه در محصولات گران‌قیمت یا روش‌های درمانی پیچیده، بلکه در عادات ساده روزمره ما نهفته باشد؟

کانال عصر ایران در تلگرام

به گزارش فرارو به نقل از هک اسپریت، رفتارها و عادت‌های روزانه ما می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر ظاهر و احساس ما داشته باشند. این موضوع فراتر از نوشیدن آب کافی یا استفاده از ضد آفتاب است. کلید اصلی در ایجاد عاداتی است که نه تنها سلامت جسمی، بلکه ذهنیت مثبت و رفاه روانی را تقویت می‌کنند. یک فرد شاد و آرام، هاله‌ای از جوانی و نشاط از خود ساطع می‌کند که هیچ محصول آرایشی یا کرم ضد پیری نمی‌تواند آن را ایجاد کند.

روز خود را با انرژی مثبت آغاز کنید

حتی جوان‌ترین افراد نیز اگر با خلق و خوی بد روز خود را شروع کنند، مسن‌تر به نظر می‌رسند. در مقابل، افرادی که شاد و مثبت‌نگر هستند، سن بیولوژیکی خود را پشت سر می‌گذارند. احساسات و نگرش‌های ما تأثیر عمیقی بر ظاهر فیزیکی ما دارند.

استرس مزمن و احساسات منفی روند پیری را تسریع می‌کنند، در حالی که احساسات مثبت این روند را کند می‌کنند. بنابراین، اولین عادت مهم این است: روز خود را با یک نکته مثبت شروع کنید. این می‌تواند گوش دادن به موسیقی انرژی‌بخش، خواندن یک جمله الهام‌بخش، مدیتیشن یا حتی لذت بردن از یک فنجان قهوه باشد. هر کاری که حال شما را خوب می‌کند و به شما کمک می‌کند روز خود را با ذهنیتی مثبت آغاز کنید، ارزش انجام دادن دارد. به یاد داشته باشید، مثبت‌اندیشی نه تنها برای روح، بلکه برای پوست نیز مفید است.

آب کافی بنوشید

شاید این توصیه را بارها شنیده باشید، اما نوشیدن آب کافی تنها یک شعار سلامتی نیست. این یک روش اثبات‌شده برای داشتن پوستی صاف، شاداب و جوان است. با نوشیدن آب به میزان کافی، نه تنها پوست شما ظاهر بهتری پیدا می‌کند، بلکه احساس انرژی و تمرکز بیشتری نیز خواهید داشت. اگر نوشیدن آب کافی هنوز بخشی از عادت‌های روزانه شما نیست، بهتر است آن را در اولویت قرار دهید.

تحرک بدنی را فراموش نکنید

ورزش نه تنها برای سلامت عمومی و تناسب اندام، بلکه برای پوست نیز مفید است. زندگی مدرن پر از مشغله است و پیدا کردن زمان برای ورزش گاهی دشوار به نظر می‌رسد. اما اگر می‌خواهید جوان‌تر به نظر برسید، باید فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. ورزش جریان خون را بهبود می‌بخشد و اکسیژن و مواد مغذی را به طور مؤثرتری به سلول‌های پوست می‌رساند.

 این فرآیند به سلامت پوست کمک کرده و درخشندگی جوانی را به آن بازمی‌گرداند. نکته مهم این است که نیازی به انجام ورزش‌های سنگین مانند دویدن ماراتن یا ساعت‌ها تمرین در باشگاه ندارید. حتی یک پیاده‌روی سریع در اطراف خانه یا یک جلسه کوتاه یوگا نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر ظاهر و روحیه شما بگذارد.

به رژیم غذایی خود توجه کنید

«ما همان چیزی هستیم که می‌خوریم.» این جمله شاید کلیشه‌ای به نظر برسد، اما حقیقت دارد. پوست، به عنوان بزرگترین عضو بدن، بازتابی از عادات غذایی ماست. مصرف غذاهای فرآوری‌شده، قندها و چربی‌های ناسالم می‌تواند باعث التهاب و استرس اکسیداتیو شود و روند پیری را تسریع کند. از سوی دیگر، یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم می‌تواند معجزه‌ای برای پوست باشد.

این مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی هستند که با آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و سلامت پوست را تقویت می‌کنند. بنابراین، عادت مهم بعدی این است: به آنچه در بشقاب خود می‌گذارید دقت کنید و به دنبال یک رژیم غذایی متعادل و متنوع باشید. تغذیه سالم به معنای محدودیت نیست، بلکه سرمایه‌گذاری بر روی ظاهر و سلامت شماست.

خواب کافی را جدی بگیرید

در طول خواب، بدن وارد فاز ترمیم و بازسازی می‌شود. سلول‌ها بازسازی می‌شوند، هورمون‌ها متعادل می‌شوند و سموم از بدن دفع می‌گردند. این فرآیند برای حفظ ظاهری جوان و شاداب ضروری است. مطالعات نشان داده‌اند افرادی که خواب کافی ندارند، در مقایسه با کسانی که خواب باکیفیتی دارند، پیرتر و خسته‌تر به نظر می‌رسند. بنابراین، هر شب ۷ تا ۹ ساعت خواب بدون وقفه را هدف قرار دهید. این عادت نه تنها بر پوست، بلکه بر سلامت کلی شما تأثیر شگفت‌انگیزی خواهد داشت.

خودتان را بپذیرید و دوست داشته باشید

شاید این عادت در نگاه اول غیرمنطقی به نظر برسد، اما شاید مهم‌ترین نکته در این مسیر باشد: یاد بگیرید خودتان را همان‌طور که هستید بپذیرید و دوست داشته باشید. در جست‌وجوی جوان‌تر به نظر رسیدن، گاهی فراموش می‌کنیم که هر چروک و خط خنده نشان‌دهنده تجربیات و خاطرات زندگی ماست. این نشانه‌ها نماد هر لبخند، هر اخم و هر لحظه شادی و اندوهی هستند که پشت سر گذاشته‌ایم. پذیرش خود نقش مهمی در سلامت روانی دارد و زمانی که از نظر ذهنی در آرامش هستیم، این موضوع در ظاهر فیزیکی ما نیز منعکس می‌شود.

از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید

قرار گرفتن در معرض نور خورشید یکی از اصلی‌ترین عوامل پیری زودرس پوست است و می‌تواند منجر به چین و چروک، لکه‌های پوستی و حتی سرطان پوست شود. بنابراین، هر روز از ضد آفتاب با حداقل SPF 30 استفاده کنید، حتی در روزهای ابری. اگر زمان زیادی را در فضای باز می‌گذرانید، هر دو ساعت یک بار ضد آفتاب خود را تجدید کنید. همچنین، پوشیدن لباس‌های محافظ مانند کلاه‌های لبه‌دار و عینک آفتابی را فراموش نکنید.

صبور باشید و قدم‌های کوچک بردارید

به یاد داشته باشید که تغییرات بزرگ از قدم‌های کوچک آغاز می‌شوند. نوشیدن یک لیوان آب بیشتر، انتخاب سالاد به جای غذاهای سرخ‌کرده یا حتی انجام چند دقیقه ورزش در روز، همگی سرمایه‌گذاری‌هایی برای آینده شما هستند. با خودتان صبور باشید و بدانید که نتایج پایدار به زمان نیاز دارند. هر قدم کوچک شما به سمت سلامتی و جوانی، ارزشمند است.