سلامت روده با 10 روش

برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها می تواند از میکروبیوم سالم روده پشتیبانی کرده و ممکن است از التهاب روده و دیگر مشکلات روده ای پیشگیری کند.

سلامت روده با تعادل میکروارگانیسم هایی که در دستگاه گوارش زندگی می کنند، مرتبط است. مراقبت از سلامت روده و حفظ تعادل درست این میکروارگانیسم ها برای سلامت روانی، سیستم ایمنی و موارد دیگر حیاتی است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، باکتری ها، مخمرها و ویروس هایی که جمعیت آنها حدود 100 تریلیون برآورد شده است، به نام میکروبیوم روده نیز شناخته می شوند.

بسیاری از میکروب ها برای سلامت انسان مفید بوده و برخی دیگر حتی ضروری هستند. باقی آنها می توانند مضر باشند، به ویژه زمانی که تکثیر می شوند.

در ادامه این مطلب 10 روش که از پشتیبانی علمی برای بهبود شرایط میکروبیوم روده و تقویت سلامت کلی انسان برخوردار هستند، ارائه شده اند.

مصرف پروبیوتیک ها و غذاهای تخمیر شده

برای تقویت باکتری های مفید، یا پروبیوتیک ها در روده، برخی افراد مصرف مکمل های پروبیوتیک را انتخاب می کنند.

برخی پژوهش ها نشان داده اند که مصرف پروبیوتیک ها می تواند از میکروبیوم سالم روده پشتیبانی کرده و ممکن است از التهاب روده و دیگر مشکلات روده ای پیشگیری کند.

غذاهای تخمیر شده یک منبع طبیعی از پروبیوتیک ها هستند. مصرف منظم خوراکی های زیر ممکن است سلامت روده را بهبود ببخشد:

- سبزیجات تخمیر شده

- کفیر

- کیمچی

- کامبوچا

- میسو

- کلم ترش

- تمپه

مصرف فیبر پری‌بیوتیک

پروبیوتیک ها از کربوهیدرات هایی غیر قابل گوارش به نام پری‌بیوتیک ها تغذیه می کنند. این فرآیند تکثیر باکتری های مفید در روده را تشویق می کند.

پژوهشی در سال 2017 نشان داد که پری‌بیوتیک ها ممکن است به افزایش تحمل پروبیوتیک ها در برابر برخی شرایط محیطی خاص، از جمله تغیرات دمایی و pH کمک کنند.

از جمله منابع غذایی خوب برای پری‌بیوتیک ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- مارچوبه

- موز

- کاسنی

- سیر

- کنگر فرنگی

- پیاز

- غلات کامل

مصرف کمتر شکر و شیرین کننده ها

مصرف فراوان شکر و شیرین کننده های مصنوعی ممکن است موجب اختلال در عملکرد روده یا دیسبیوسیس شود که یک بی تعادلی در میکروب های روده است.

مطالعه ای در سال 2015 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که رژیم غذایی استاندارد غربی که شامل شکر و چربی زیاد می شود، آثار منفی بر میکروبیوم روده دارد. این شرایط می تواند بر مغز و رفتار تاثیرگذار باشد.

مطالعه ای دیگر با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که شیرین کننده مصنوعی آسپارتام تعداد برخی سویه های باکتریایی مرتبط با بیماری متابولیک را افزایش داده است.

بیماری متابولیک به گروهی از شرایط که خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش می دهند، گفته می شود.

همچنین، پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی توسط انسان به واسطه تاثیر آنها بر جمعیت باکتریایی روده می تواند اثر منفی بر سطوح قند خون داشته باشد. این به معنای آن است که شیرین کننده های مصنوعی به رغم این که یک قند واقعی نیستند، ممکن است قند خون را افزایش دهند.

کاهش استرس

مدیریت استرس برای بسیاری از جنبه های سلامت انسان از جمله سلامت روده اهمیت دارد.

مطالعات با حضور سوژه های حیوانی نشان داده اند که عوامل استرس‌زای روانی می توانند فعالیت میکروارگانیسم های موجود در روده را مختل کنند، حتی اگر استرس کوتاه مدت باشد.

در انسان ها، انواع مختلفی از عوامل استرس‌زا می توانند بر سلامت روده تاثیر منفی بگذارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- استرس روانی

- استرس محیطی مانند گرما، سرما، یا سر و صدای بیش از حد

- کمبود خواب

- اختلال در ریتم شبانه روزی

از جمله تکنیک های مدیریت استرس می توان به مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، و تن‌آرامی عضلانی اشاره کرد.

ورزش منظم، خواب خوب، و مصرف یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش سطوح استرس کمک کند.

پرهیز از مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک ها

اگرچه مصرف آنتی بیوتیک ها اغلب برای مبارزه با عفونت های باکتریایی ضروری است، مصرف بیش از حد و غیر ضروری آنها می تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی منجر شود.

آنتی بیوتیک ها می توانند به میکروب های روده و ایمنی بدن آسیب برسانند و برخی پژوهش ها نشان داده اند که حتی پس از گذشت شش ماه از استفاده، روده ممکن است همچنان با فقدان برخی گونه های باکتری مفید مواجه باشد.

ورزش منظم

ورزش منظم به تقویت سلامت قلب و کاهش و حفظ وزن سالم کمک می کند. همچنین، برخی پژوهش ها نشان داده اند که ورزش منظم ممکن است به بهبود سلامت روده نیز کمک کند که این شرایط می تواند در کنترل وزن و چاقی نقش داشته باشد.

انجام ورزش ممکن است تنوع گونه های باکتریایی روده را افزایش دهد. مطالعه ای در سال 2014 نشان داد که ورزشکاران از تنوع جمعیت میکروبی روده بیشتر نسبت به افرادی که ورزش نمی کردند، برخوردار بودند.

با این وجود، ورزشکاران یک رژیم غذایی متفاوت را نسبت به گروه کنترل مصرف می کردند که می تواند در تفاوت های موجود در میکروبیوم روده آنها نقش داشته باشد.

کارشناسان 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته به همراه دو جلسه یا بیشتر فعالیت های تقویت کننده عضلات را توصیه کرده اند.

خواب کافی

خواب کافی و با کیفیت می تواند به بهبود خلق و خو، شناخت، و سلامت روده کمک کند.

مطالعه ای در سال 2014 با حضور سوژه های حیوانی نشان داد که خواب نامنظم و اختلال در خواب می تواند نتایج منفی برای میکروبیوم روده داشته باشد که ممکن است خطر بیماری های التهابی را افزایش دهد.

حداقل هفت ساعت خواب خوب و با کیفیت شبانه برای بزرگسالان توصیه شده است.

استفاده از محصولات پاک کننده متفاوت

همان گونه که آنتی بیوتیک ها می توانند در جمعیت میکروبی روده اختلال ایجاد کنند، محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده نیز می توانند شرایطی مشابه را ایجاد کنند. مطالعه ای در سال 2018 به تجزیه و تحلیل میکروبیوم روده بیش از 700 نوزاد 3 تا 4 ماهه اقدام کرد.

پژوهشگران متوجه شدند که نوزادان ساکن در خانه هایی با بیشترین میزان استفاده از محصولات پاک کننده و ضد عفونی کننده دو برابر احتمال بیشتری دارد دارای سطوح بالاتر باکتری های روده Lachnospiraceae باشند که نوعی مرتبط با دیابت نوع 2 و چاقی است.

در سه سالگی، این کودکان دارای شاخص توده بدنی بیشتری نسبت به آنهایی بودند که در معرض سطوح بالای محصولات ضدعفونی کننده قرار نداشتند.

پرهیز از سیگار

سیگار کشیدن اثری منفی بر سلامت کلی بدن انسان دارد و روده نیز این شرایط مستثنی نیست. این عادت مضر احتمال ابتلا به سرطان را نیز بسیار افزایش می دهد.

مطالعه ای در سال 2018 نشان داد که سیگار کشیدن با افزایش میکروارگانیسم های بالقوه مضر و کاهش سطوح موارد مفید میکروبیوم روده را تغییر می دهد.

این آثار ممکن است خطر بیماری های روده ای و سیستمیک مانند بیماری التهابی روده را افزایش دهد.

دنبال کردن یک رژیم گیاهخواری

برخی مطالعات نشان داده اند که بین میکروبیوم گیاهخواران و افرادی که گوشت مصرف می کنند، تفاوت چشمگیری وجود دارد.

یک رژیم غذایی گیاهخواری ممکن است سلامت روده را به واسطه سطوح بالای فیبر پری‌بیوتیک دریافتی بهبود ببخشد.

به عنوان مثال، در یک مطالعه کوچک، افراد چاق یک رژیم گیاهخواری سخت را دنبال کردند که تمام محصولات حیوانی از جمله گوشت، لبنیات، و تخم مرغ برای یک ماه از آن حذف شده بود.

در پایان مطالعه، شرکت کنندگان به واسطه انواع تغییر یافته میکروب ها دارای سطوح کمتری از التهاب روده بودند. همچنین، آنها کاهش وزن را نیز تجربه کردند.

جذب مواد مغذی بیشتر با فرمول خوراکیهای مکمل!

جذب مواد مغذی بیشتر با فرمول خوراکی!

روی و مس دو ماده معدنی مهم برای سلامت بدن انسان هستند. روی به مواردی مانند تنظیم فعالیت سیستم ایمنی، تقویت یادگیری و حافظه، و افزایش کیفیت اسپرم مردان کمک می کند.

---

افراد بسیاری دریافت مواد مغذی از مواد غذایی تازه و کامل را به جای استفاده از مکمل های غذایی توصیه می کنند. یک دلیل برای این توصیه آن است که غذاهای کامل حاوی ترکیبی از مواد معدنی و ویتامین ها هستند که قدرت و تاثیرگذاری آنها را افزایش می دهد. اما یک مکمل غذایی واحد، مانند ویتامین D، ویتامین C، آهن و غیره از قدرت کمتری در غیاب یاری دهندگان مغذی خود برخوردار است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث اپشنز"، به عنوان مثال، شاید شنیده باشید که زردچوبه از قدرت آنتی اکسیدانی زیادی برخوردار است. این ادویه گزینه ای عالی برای کاهش التهاب، تقویت سلامت مغز و تسکین آرتریت است. اما آیا می دانستید که افزودن مقداری فلفل سیاه به زردچوبه می تواند میزان جذب آن توسط بدن را به طور قابل توجهی افزایش دهد؟ بر همین اساس، بدن میزان بیشتری از زردچوبه مصرفی را استفاده می کند.

اگر اندکی چربی، مانند آووکادو یا ماهی سالمون، به این ترکیب اضافه کنید، شما می توانید میزان جذب را باز هم بیشتر افزایش دهید.

در ادامه با چند زوج مواد مغذی که می توانند وعده های غذایی شما را به تقویت کننده های فوق العاده سلامت تبدیل کنند، بیشتر آشنا می شویم.

کلسیم و ویتامین D

بدن انسان برای جذب بهتر کلسیم که یک ماده معدنی مهم برای حفظ سلامت استخوان ها و اعصاب محسوب می شود به ویتامین D نیاز دارد. اگر با کمبود ویتامین D مواجه باشید، احتمال عدم جذب کلسیم به میزان کافی حتی در صورت مصرف مکمل نیز افزایش می یابد.

کلسیم در شیر و محصولات لبنی دیگر، سبزیجات سبز، سبزیجات برگدار، ماهی های چرب، مانند سالمون، تن و ساردین و لوبیاها وجود دارد.

از منابع غذایی خوب برای ویتامین D نیز می توان به غذای دریایی، مانند صدف چروک و میگو، قارچ ها، زرده تخم مرغ، و غذاهای غنی شده با این ویتامین اشاره کرد.

از جمله ترکیب های غذایی مفید در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ماهی های چرب و بروکلی

- تخم مرغ و مقداری پنیر  ماست

- سبزیجات برگدار و جگر گاو

- بادام و قزل آلا

سدیم و پتاسیم

در مقادیر کم، سدیم کلراید (نمک خوراکی) محصولی مفید است. متاسفانه، برخی خوراکی ها، مانند غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده، حاوی نمک پنهان فراوان هستند، از این رو، بسیاری از ما بیش از نیاز روزانه خود نمک مصرف می کنیم.

نمک بیش از حد می تواند رگ های خونی را منقبض کرده و حجم خون را افزایش دهد که این شرایط خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.

اما پتاسیم از طریق تشویق کلیه ها به دفع سدیم اضافه می تواند به خنثی کردن اثر این ماده کمک کند. مطالعات نشان داده اند که یک رژیم غذایی سرشار از پتاسیم می تواند سلامت قلب را تقویت کند.

افزایش مصرف پتاسیم، در شرایطی که میزان مصرف نمک را کاهش می دهید، می تواند برای سلامت قلب بسیار مفید باشد. از منابع غذایی خوب برای پتاسیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- موز

- زردآلو

- آلو

- لوبیا قرمز

- عدس

ویتامین B12 و فولات

ویتامین B12 یک ویتامین اساسی در نظر گرفته می شود، به این معنی که بدن برای ارائه عملکرد درست و بقای خود به آن نیاز دارد. همچنین، بدن برای تولید گلبول های قرمز و سفید خون، تبدیل کربوهیدرات ها به انرژی و تولید DNA به فولات نیاز دارد.

بدن برای جذب بهتر فولات به ویتامین B12 نیاز دارد و این ویتامین در همکاری با فولات به تقسیم و تکثیرسلولی سالم کمک می کند.

ویتامین B12 بیشتر در محصولات حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ، و شیر وجود دارد. از سوی دیگر، فولات بیشتر در سبزیجات، مانند سبزیجات برگدار، حبوبات و لوبیاها وجود دارد و همچنین در برخی میوه ها نیز یافت می شود.

از این رو، ترکیب پروتئین بدون چربی و سبزیجات می تواند این مواد مغذی قدرتمند را در اختیار بدن شما قرار دهد. به عنوان مثال می توان به ترکیب های غذایی زیر اشاره کرد:

- استیک با اسفناج

- مرغ و سوپ لوبیا سفید

روی و مس

روی و مس دو ماده معدنی مهم برای سلامت بدن انسان هستند. روی به مواردی مانند تنظیم فعالیت سیستم ایمنی، تقویت یادگیری و حافظه، و افزایش کیفیت اسپرم مردان کمک می کند.

مس برای تولید گلبول های قرمز، حفظ سلامت استخوان ها و رگ های خونی و کمک به جذب آهن ضروری است.

اما مشکل این است که روی و مس معمولا برای جذب در روده کوچک رقابت دارند. این به معنای آن است که روی بیش از حد در رژیم غذایی شما می تواند موجب کمبود مس در بدن شود. مس بیش از حد نیز می تواند به کمبود روی منجر شود.

از منابع غذایی خوب برای روی و مس می توان به سبزیجات برگدار، گوشت، غذای دریایی، لوبیا، مغزدانه ها، تخم مرغ، و پنیر اشاره کرد. تنها باید تعادل در مصرف مواد غذایی حاوی روی و مس را حفظ کنید تا از مصرف بیش از حد یکی و رو به رو شدن با کمبود دیگری پیشگیری شود.

پیوند غذای خانگی با دوری از سرطان و ناباروری

«سرطان» و «ناباروری» را با این روش دور کنید

نتایج یک بررسی جدیدحاکی از آن است افرادی که غذاهای خانگی می‌خورند، از مواد شیمیایی که منجر به سرطان و ناباروی می‌شود در امان هستند.

 

به گزارش رجانیوز به نقل از دیلی‌میل، نتایج یک بررسی جدید حاکی از آن است افرادی که غذاهای خانگی می‌خورند، از مواد شیمیایی که منجر به سرطان و ناباروی می‌شود در امان هستند. 

 

به گفته کارشناسان، مواد شیمیایی موسوم به polyfluoroalkyl و Per با علامت اختصاری (PFAS) نشان داده می‌شوند، در محصولات زیادی از جمله ظروف غذاهای فست‌فودی استفاده می‌شوند که قابل تجزیه هم نیستند. 

 

انباشت چنین مواد شیمیایی در بدن انسان منجر به بروز بیماری‌های مختلف از جمله انواع سرطان می‌شود. 

 

محققان آمریکایی که این پژوهش را انجام دادند تأکید می‌کنند، این مواد شیمیایی به وفور در  بسته بندی برخی محصولات مانند بسته بندی‌های فستفود و کیسه‌های پاپ کورن که در مایکروویو قرار دارند، یافت می‌شوند. 

 

مطالعات به خوبی نشان دادهاست، افرادی که بیشتر وعده‌های غذایی خود را درخانه طبخ می‌کنند، از خطر بیماری‌هایی که منجر به سرطان، ناباروری و مشکلات بهداشتی دیگر می‌شود، در امان هستند. 

 

 پخت و پز در خانه می‌تواند میزان قرار گرفتن در معرض «PFAS» را کاهش دهد و به افراد برای محافظت از خود  در مقابل برخی از سرطان‌ها و مشکلات تیروئید کمک کند.

آشنایی بیشتر با عسل

صبحانه خوشمزه‌ای که تا ابد فاسد نمی‌شود

این ماده غذائی از زمان‌های بسیار قدیم، به عنوان غذا و دارو استفاده می‌شده است.

---

 

به گزارش رجانیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، عسل یک ماده غذایی بسیار منحصر به فرد است که به دلیل ترکیب شیمیایی آن رشد باکتری‌ها در آن بسیار دشوار است. باستان شناسان هنگام حفاری یکی از اهرام مصر، تعدادی ظرف عسل را کشف کردند. میانگین سنی این یافته در حدود دوهزار تا سه هزار سال بود، اما هنوز هم کاملاً قابل خوردن بود، بطوریکه باستان شناسان حتی آن را چشیدند! همچنین چندین سال پس از این گزارش، نمونه عسلی با قدمت ۵ هزار و ۵۰۰ سال در گرجستان یافت شد.

 

این ماده غذایی از ترکیبات مفید گیاهی بسیار غنی است و فواید بسیاری برای سلامتی دارد که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

نوع با کیفیت عسل سرشار از آنتی اکسیدان‌های مهم، اسید‌های آلی و ترکیبات فنلی مانند فلاونوئید‌ها است که می‌توانند شریان‌های قلب را گشاد کنند تا جریان خون به قلب افزایش یابد و در نتیجه به کاهش فشار خون کمک کنند، از این رو با کاهش خطر حملات قلبی، سکته‌های مغزی و برخی از انواع سرطان‌ها مرتبط هستند. آن‌ها همچنین سلامت چشم را ارتقاء می‌دهند.

 

عسل همچنین می‌تواند به جلوگیری از تشکیل لخته خون کمک کند که این دلیلی دیگری برای نقش موثر آن در جلوگیری از حملات قلبی و سکته مغزی است. این ماده غذایی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را هم کاهش دهد، اما سطح قند خون این افراد را بالا می‌برد و بنابراین نمی‌توان آن را برای افراد دیابتی سالم قلمداد کرد. 

 

عسل می‌تواند سطح کلسترول بد یا LDL، تری گلیسیرید‌ها و التهاب را کاهش دهد در حالی که کلسترول HDL یا خوب را بالا ببرد. سطح بالای کلسترول LDL یک عامل خطرناک برای بیماری‌های قلبی است و در آترواسکلروز و ایجاد چربی در شریان‌ها نقش مهمی دارد و می‌تواند منجر به سکته قلبی و مغزی شود. 

 

از زمان مصر باستان، برای درمان زخم‌ها و سوختگی‌ها از روش درمانی عسل موضعی استفاده شده است و امروزه هنوز هم رایج است. امروزه تحقیقات نشان می‌دهد که عسل در بهبود سوختگی و ضایعات با ضخامت جزئی و پس از جراحی که بعد از عمل به آن مبتلا شده اند، مؤثر است.

 

عسل همچنین یک درمان مؤثر برای زخم پای دیابتی است که عوارض جدی آن منجر به قطع عضو می‌شود. محققان معتقدند که قدرت ترمیم کنندگی عسل از اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی آن و همچنین توانایی آن در تغذیه بافت اطراف حاصل می‌شود. علاوه بر این، این ماده می‌تواند به درمان سایر بیماری‌های پوستی، از جمله پسوریازیس و ضایعات تبخال کمک کند.

 

سرفه در کودکان بالای یک سال مبتلا به عفونت‌های تنفسی فوقانی یک مشکل شایع است اما، دارو‌های اصلی سرفه همیشه مؤثر نیستند و می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. جالب است که بدانید ممکن است عسل انتخاب بهتری برای درمان باشد، زیرا می‌تواند به کاهش سرفه در کودکان هم کمک کند.

هم اکنون، عسل با کیفیت مطلوب کیلویی 50 هزار تومان است

عسل‌ تقلبی کیلویی چند؟

در سال 97 حدود دو هزار و 647 تن عسل تولید شده که نسبت به سال گذشته 33 درصد رشد و تعداد کلونی‌ها نیز 30 درصد رشد داشته است.

---

معاون تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت:در حال حاضر قیمت عسل با کیفیت مطلوب کیلویی 50 هزار تومان است ولی عسل‌های تقلبی با قیمت 110 هزار تومان به فروش می‌رسد.

سعادت علی‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا درباره تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی ادامه داد: عسل‌های تقلبی پارامترهای خاص خود را دارد و متولی برخورد با این عسل‌های تقلبی بهداشت و درمان است تا با واحدهای فاقد برند، بسته‌بندی و شناسنامه برخورد کند.

وی با اشاره به میزان تولید عسل در استان اظهار کرد: در اوایل مهرماه سرشماری کندوهای عسل آغاز می‌شود و بر طبق آخرین سرشماری در سال 97 در استان خراسان رضوی، 335 هزار زنبور عسل، 97 کلونی و سه هزار و 61 نفر بهره‌بردار شناسایی شده است.

وی افزود: در سال 97 حدود دو هزار و 647 تن عسل تولید شده که نسبت به سال گذشته 33 درصد رشد و تعداد کلونی‌ها نیز 30 درصد رشد داشته است.

معاون تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی بیان کرد: همچنین سال گذشته 396 کیلوگرم ژل رویال با قیمت هر کیلو سه تا چهار میلیون، شش هزار و 473 کیلوگرم گرده گل، 87 تن موم، هزار و 389 کیلوگرم بره موم با قیمت هر کیلو 250 هزار تومان تولید شده است.

علی‌نیا خاطرنشان کرد: استان خراسان رضوی در سال 96 در رتبه 14 میانگین تولیدات عسل قرار داشته که در سال 97 این رتبه به عدد 11 رسیده است.

وی اضافه کرد: به دلیل ارزش اقتصادی 100 برابری گرده‌افشانی نسبت به تولید عسل، ستاد گرده‌افشانی استان راه‌اندازی شده است و قرار است ستادهایی در هر شهرستان فعال شود.

معاون تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی تصریح کرد: تولید عسل تقریبا در شهرستان‌های استان انجام می‌شود اما قطب تولید عسل در مشهد، چناران، طرقبه و شاندیز، نیشابور، تربت‌جام، تربت‌حیدریه، بجستان و تایباد است.

علی‌نیا با بیان اینکه سرانه مصرف عسل در دنیا 225 گرم است، ادامه داد: در سال گذشته 81 هزار و 400 تن عسل در کشور تولید شده است که سرانه مصرف آن 1.1 دهم کیلو است و برای افزایش سرانه مصرف باید بر روی کیفیت و قیمت کار کنیم. در حال حاضر تنها ژل رویال صادر می‌شود.

معاون تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت: امسال هویت‌گذاری کندوهای عسل نیز در دستور کار است و این وظیفه بر عهده اتحادیه مورد نظر است. با شناسنامه‌دار کردن زنبورداران، تولیدات آنان قابل ردگیری و ساماندهی است.