آنچه در کنفرانس استراتژی عربی در دوبی گذشت

استقبال فوکویاما از کاهش قیمت نفت/ برنده نوبل اقتصاد: روسیه، ونزوئلایی با سلاح های هسته ای است

پل کروگمان در پاسخ به این که آیا کاهش قیمت نفت، توطئه‌ای مشترک از سوی عربستان و آمریکا برای وارد کردن فشار به روسیه است؟ گفت: «باور کند. من این آدم‌ها را می‌شناسم، آنقدر باهوش نیستند."

عصرایران - ایام پایانی سال ، روزهای بررسی و عملکرد سال و پیش بینی سال جدید است. این سنت در غرب سالهاست که اجرایی می شود. اما چند سالی است که منطقه خاورمیانه نیز با دعوت از برخی از چهره های معروف چنین نشست هایی را میزبانی می کند. کمتر از یک هفته پیش امارات میزبانی کنفرانسی را بر عهده گرفت که اهمیت زیادی از منظر اندیشه های سیاسی داشت.

 دوبی ، میزبان چهره‌های زیادی نخبگان سیاسی دنیا از جمله فرانسیس فوکویاما نویسنده کتاب پایان تاریخ، پر کروگمان برنده نوبل در اقتصاد، وزیر خارجه سابق مصر ، دبیرکل اوپک و تعدادی از چهره‌های سرشناس دیگر است که هدف آنها ترسیم نقشه‌ای از آینده دنیا و همین طور دنیای عرب در سال 2015 است. این کنفرانس با عنوان «استراتژی عربی» در حالی در مرکز ریتس کارلتون در مرکز بین‌المللی مالی دوبیبرگزار شد که تحولات پرشتاب خارومیانه در سال 2014 ، این سال را یکی از پرتنش ترین سالهای اخیر در این منطقه کرده بود. 

این کنفرانس که در سال 2001 برای اولین بار برگزار شد، روی پیش‌بینی آینده و رسیدن به درکی عمق‌تر از مسائل سیاسی و اقتصادی که بر کشورهای عرب و جامعه جهانی اثر می‌گذارد تمرکز می‌کند. سخنرانان قبلی این کنفرانس بیل کلینتون رئیس جمهور سابق آمریکا و رفیق حریری نخست‌وزیر سابق لبنان بوده‌اند. 

برنامه های کنفرانس 2014 شامل نشست‌هایی است که در آنها تغییرات در جهان سیاست دنیا و کشورهای عرب مورد بحث قرار می‌گیرد. مشکلات سیاسی و چالش‌های منطقه‌ای هم بخشی از کنفرانس امسال است. 

از نقطه نظر اقتصادی، کارشناسان روش‌ها و چالش‌های اقتصادی را در رشد دنیا بررسی می کنند. کارشناسان این کنفرانس همچنین راه‌حل‌های مشخص برای عبور از چالش‌ها را با رویکرد تقویت رقابت در دنیای اقتصاد مورد بحث قرار می‌دهند. 

پیش بینی تغییرات سیاسی و اجتماعی در دنیای عرب
 از همه جالب توجه تر، پیام افتتاحیه این کنفرانس بود که  محمد بن راشد ْآل مکتوم حاکم دوبی در آن معتقد بود که دنیای عرب شاهد تغییرات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی‌ای خواهد شد و دولت‌های عرب باید با اتحاد سیاست‌های انعطاف‌پذیر و تصمیمات خرمندانه خود را برای آنها آماده کنند.

شیخ محمد گفته است که سیاست‌مداران، اقتصاددانان و روشنفکران باید به فکر پاسخ‌ به مسأله هایی باشند که در آینده مطرح می‌شوند و با خود تغییرات را به همراه خواهند آورد. 
بخشی از این بیانیه چنین است: «بخشی از سرمایه‌گذاری در آینده، سرمایه‌گذاری برای پیش‌بینی آن و آماده کردن ابزارهای و نقشه‌های مناسب برای آن است ."

این سخنان شیخ محمد ناشی از چیست؟ آیا او نیز همانند بسیاری از حکام سنتی عربی پس از فروکش کردن موج بهار عربی در منطقه و مهار شدن آن توسط نظامیان در مصر و گروه های لیبرال در تونس و شکست در سوریه، موج جدیدی از اعتراضات را پیش بینی کرده اند که چنین سخن می گویند.

به نظر می رسد که شیخ محمد تغییرات سیاسی و اجتماعی مورد نظرش در منطقه را افراط گرایی گروه های اسلام سیاسی مانند داعش می داند که البته حق نیز با اوست.

فوکویا علیه ایران 
فرانسیس فوکویاما زندگی حرفه‌ای مورد توجه ای در دنیای آکادمیک و دنیای سیاست داشته است. او عضو هیات آمریکا در مذاکارت مربوط به فلسطین میان اسرائیل و مصر بوده و عضور شواری ریاست جمهوری آمریکا در کمیته اخلاق‌زیستی بوده است.
  او همچنین عضور دپارتمان علوم سیاسی موسسه راند کورپوریشن بوده و درحال حاضر عضو هیات مدیره تراستیز است.  او یکی از سخنرانان این نشست بود که در مورد قیمت رو به کاهش نفت و تاثیرات آن بر کشورهای نفت خیر سخن گفت. 

 نویسنده شهیر کتاب پایان تاریخ بدون اشاره به اینکه کشورهایی نظیر عربستان با مخالفت خود باکاهش سقف اوپک باعث کاهش سرسام آور قیمت نفت شده اند  گفت که معتقد است عربستان سعودی نسبتا از تاثیرات اقتصادی کاهش قیمت نفت مصون است و دلیل آن را ذخایر مالی عظیم این کشور دانست. فوکویاما در ادامه کاهش قیمت نفت را به عنوان گزینه ای برای تغییرات در ایران و روسیه دانست:«کشورهایی مانند ایران، روسیه و ونزوئلا از کاهش قیمت نفت ضربه خواهند خورد و این خوب است! این می‌تواند ثبات را به هم بریزد و یک کاتالیزور برای تغییرات باشد.»

بحران بزرگ در روسیه
پل کروگمان اقتصاددان برنده نوبل اقتصاد نیز یکی از سخنرانان این نشست بود که سخنان مهمی در مورد کاهش قیمت نفت،اقتصاد چین ،اروپا و آمریکا در سال 2015 بیان کرد. او در این نشست گفت که استراتژی تنوع اقتصادی در این منطقه این کشورها را در موقعیت بهتری قرار داده است تا در برابر کاهش قیمت نفت مقاومت کنند و امارات متحده و مشخصاً دوبی ، شاید حتی به عنوان پیامد کاهش قیمت نفت، از افزایش تجارت جهانی سود ببرد. اینجا صحبت از کاهش قیمت نفت نیست،البته این منطقه وابسته به نفت است بنابراین تاثیر خود را خواهد گذاشت، اما امارات حالا بیشتر از گذشته تنوع اقتصادی دارد. اگر پانزده سال پیش بود، کاهش قیمت نفت می‌توانست ضربه منفی بیشتری بزند. دوبی قطعا از هر چیزی که روی تجارت جهانی تاثیر منفی بگذارد حتما ضربه خواهد خورد اما می‌تواند از فعالیت‌های تشدید شده‌ای که ناشی از قیمت پایین نفت است هم سود ببرد.»

کروگمان همچنین گفت که سه دلیل عمده برای کاهش قیمت نفت وجود دارد: کاهش تقاضا به خاطر شرایط ضعیف اقتصادی در آسیا و اروپا؛ افزایش تولید در دنیا به خاطر افزایش تولید در آمریکا؛ و قیمت بالای نفت آمریکا که باعث شده است تا عربستان تولید خود را در همین سطح نگه دارد که در نهایت به کاهش قیمت نفت آمریکا منجر خواهد شد. 

او در پاسخ به این که آیا کاهش قیمت نفت، توطئه‌ای مشترک از سوی عربستان و آمریکا برای وارد کردن فشار به روسیه است؟ گفت: «باور کند. من این آدم‌ها را می‌شناسم، آنقدر باهوش نیستند."

 کروگمان همچنین تصویری کلی از اقتصاد جهان در سال 2015 ترسیم کرد. او گفت که بحران اقتصادی سال 2009 همچنان روی اقتصاد جهانی تاثیر می‌گذارد. او همچنین گفت که اروپا تا اندازه زیادی به تورم نزدیک شده است و آینده بانک مرکزی اروپا بسیار ترسناک است. از نظر او، آمریکا ریکاوری بهتری نسبت به سال 2009 داشته است و آرام به پیش رفته است. ژاپن، چین و روسیه همگی از نظر او پتانسیل بالایی برای بروز مشکلات اقتصادی دارند. 

او همچنین پیش‌بینی کرد که روسیه هم در بحران عمیقی فرو برود و پیش‌بینی کرد که این کشور در آینده،‌می‌تواند ترسناک باشد: "روسیه واقعا ترسناک به نظر می‌رسد. این کشور یک ونزوئلا با سلاح‌های هسته‌ای است و این واقعا ترسناک است."