آسیب شناسی اجتماعی تلفن همراه

آسیب شناسی تلفن همراه (از مگیران از ایران) نویسنده: مصطفی آب روشن * زندگی در دنیای مدرن و عصر ارتباطات خواسته یا ناخواسته شکل گیری نوع خاصی از تعاملات اجتماعی را الزام آور کرده است، در واقع شهروندان دنیای واقعی چه بخواهند و چه نخواهند باید عضوی از شهروندان جهان مجازی هم باشند و به موازات زندگی در عالم واقع در دنیای مجازی هم به تعاملات خود ادامه دهند زیرا هزینه کم، سرعت انتقال اطلاعات بالاو امکان ارتباطات صوتی و تصویری به طور همزمان این شیوه از تعاملات اجتماعی را اجتناب ناپذیر ساخته است.      هریک از ابزارهای فناوری اعم از تلفن همراه و اینترنت یا نرم افزارهای مربوط به این دو اگر بدون فرهنگ سازی و مهیا کردن زیرساخت های فرهنگی وارد جامعه شوند، به همراه خود آسیب های فراوانی خواهند داشت.     روند شتابان افزایش استفاده از این نرم افزارها و البته مانند همیشه استفاده ناصحیح جوانان کشورمان از این نرم افزارها باعث شده متخصصان علوم اجتماعی نسبت به استفاده از آن حساس شده و حتی هشدار دهند.گفتنی است وجود نرم افزارها و شبکه های اجتماعی تلفن همراه به عنوان هرگونه ابزاری است که بالقوه می تواند کاربردی دوگانه داشته باشد، به عبارتی هم می توان تفسیری تهدیدوار از آن ارائه کرد و هم می توان فرصت های کارکردی و ارزشی آن را مدنظر قرار داد. لذا از منظر آسیب شناسی نرم افزارهای ارتباطی فی نفسه بد نیست بلکه فرهنگ استفاده از آن را باید با آموزش های لازم و بموقع نهادینه کرد. پس زدن و طرد تکنولوژی هایی که مواجه شدن با آن گریزناپذیر است به مرور جامعه را دچار آسیب زایی و واپس ماندگی فرهنگی می کند.     با استفاده پیش هنگام از تلفن همراه و در دسترس قرار گرفتن این دستگاه در دست کودکان و نوجوانان و گسترش بیش از پیش تعاملات اجتماعی از طریق نرم افزارهای نوظهور، می توان پیش بینی کرد که نسل آینده در کنش های رو در رو دچار مشکل شده و حتی از ساده ترین مهارت های کلامی و رابطه ای بی بهره خواهند بود.     گوشه گیری، انزوا و اعتماد به نفس پایین از آسیب های مهم استفاده کودکان از این وسیله ارتباطی است که شور و هیجان فیزیکی را از این گروه های سنی گرفته است. برخی والدین تلفن همراه را برای فرزندان خود وسیله ای ضروری می دانند تا بتوانند در هر لحظه با آنها ارتباط برقرار کنند اما در شرایطی که استفاده از این ابزار برای جوانان فرهنگ سازی نشده، همرا داشتن تلفن همراه دارای ضررهایی بیش از منفعت آن است که متاسفانه مشاهده می شود این شیوه افراطی در استفاده کردن از تلفن همراه، برای والدین به یک معضل و بحران تبدیل شده است چرا که وجود فضای اینترنت، دسترسی آسان به سایت های غیر اخلاقی، کلیپ های ناشایست و انتشارآن در بین جوانان و سوء استفاده احتمالی دیگران از آن، مشکلات اخلاقی زیادی را برای والدین به وجود آورده که غیر قابل انکار است. زیرا فرزندان در زمان و شرایط نامناسب از مسائلی آگاه می شوند که بسترهای ذهنی لازم برایشان مهیا نشده است که این آگاهی های لجام گسیخته، بلوغ زودرس را در آنان به وجود می آورد. در واقع این دانش افزایی نابهنگام باعث زیر سوال بردن ارزش ها و هنجارهای خانوادگی شده و اقتدار اخلاقی پدر و مادر را زیر سوال می برد و در همین راستا باعث تعارضات خانوادگی می شود.     یکی دیگر از آسیب هایی که کاربران نرم افزارهای نوین را تهدید می کند جعل هویت در فضای مجازی است، به عبارتی این انتخاب فضایی آزاد را برای افراد فراهم می کند تا شخص بر اساس اهداف و تمایلات، شخصیت خود را به صورت های گوناگون جلوه دهد که این واقعیت به گسترش بی اعتمادی شدید در این فضا منجر خواهد شد و مدیریت تاثیر گذاری دوسویه را دچار اخلال می کند.      به عبارتی کاربران از عکس، جملات زیبا و اشعار و اصطلاحات مختلف برای توصیف ظاهر خود و شخصیت و خصوصیات درونی خود استفاده می کنند و به شکلی دلخواه «خود» شان و وضعیت ظاهری شان را توصیف می کنند. در واقع این بستر نرم افزاری این فرصت را برای برخی افراد مهیا می کند تا شخص بتواند با جعلِ هویت خویش و به اشتراک گذاری آن در دنیای مجازی، به اهداف خود دست پیدا کند که این واقعیت ناهنجار، به طور بالقوه می تواند بی اعتمادی را در فضای مجازی تسری دهد و آسیب های اجتماعی و روانی فراوانی را برای کاربران جوان به ارمغان بیاورد لذا قبل از اینکه این پدیده اجتماعی نو ظهور به شکل مرضی، آسیب های جبران ناپذیری را بر جامعه تحمیل کند آسیب شناسی و آگاهی رساندن به خانواده ها، جوانان و به طور عام کاربران شبکه های اجتماعی را ضروری و الزام آور می سازد. به عبارتی با توصیه به خانواده ها در مورد ابعاد مختلف و پیچیده فعالیت های کجروانه در این فضا، به طور همزمان نیز به سایر متخلفان برای اصلاح رفتار، توقف فعالیت های خلاف اخلاق و عفت عمومی که تبعات قضایی و حقوقی شدیدی را در پی دارد، هشدارهای قانونی باید داده شود.               * جامعه شناس                 □  روزنامه ایران، شماره 5779 به تاریخ 6/8/93، صفحه 12 (شوک امروز)  لینک کوتاه به این مطلب:            دفعات مطالعه این مطلب: 48 بار       آثار دیگری از "مصطفی آب روشن "   ریشه های جامعه شناختی اسیدپاشی مصطفی آب روشن*، ایران 10/9/93 مشاهده متن       مبارزه با مجرم یا فرایند وقوع جرم؟! مصطفی آب روشن*، ایران 9/9/93 مشاهده متن       پیشداوری در مناسبات اجتماعی مصطفی آب روشن*، ایران 1/9/93 مشاهده متن       ارتباط موثر، ضرورت جامعه امروزی مصطفی آب روشن*، ایران 26/8/93 مشاهده متن       جایگزینی اقدام های تامینی و تربیتی به جای مجازات ها مصطفی آب روشن*، ایران 8/8/93 مشاهده متن