در همایش تخصصی زیست فناوری و مهندسی ژنتیک: آینده از آن کسانی است که سهم بیشتری از علم و تکنولوژی ببرند

جمعه, 13 اسفند 1395 - 12:57

گزارشگر فرصت امروز

در همایش تخصصی زیست فناوری و مهندسی ژنتیک در تولید دانش بنیان مطرح شد / آینده از آن کسانی است که سهم بیشتری از علم و تکنولوژی ببرند

جدال میان علم و جهل نه مختص جغرافیای مکان است و مربوط به کشور و منطقه خاص می شود و نه جغرافیای زمان را در بر می گیرد و به یک دوره یا عصر در زمانی مشخص اختصاص دارد. جدال و نزاع میان علم و جهل از ابتدای پیدایش بشر بوده و همچنان حتی با پیشرفت علم و دانش و در زمانه ای که به انفجار تکنولوژی مشهور است نیز وجود دارد.

بهره گیری و الهام از طبیعت نیز پایه و زیر بنای رشد و توسعه دانش بشری است تا جایی که دانشمندان با بهره گرفتن از تکامل موجودات و انتقال ژن میان گیاهان و سایر موجودات زنده روی کره زمین توانسته اند فناوری های نوینی در زمینه کشاورزی و حتی فقرزدایی از چهره این کره خاکی سراسر پر رمز و راز ایجاد کنند.

حال در این میان اگر برخی افراد نا آگاه و بی دانش با یا بدون قصد و غرض به مخالفت با علم و دانش بر می خیزند جای تعجب ندارد. تعجب از آنجایی است که عده ای نان به نرخ روزخور، مباحث علمی روز دنیا را به سیاست می آلایند و خلط مبحث می کنند تا از این راه، نانی به کف آرند و به غفلت بخورند.

«زیست فناوری» و «مهندسی ژنتیک» یکی از شاخه های دانش بشری است که ریشه در درازای تاریخ آفرینش دارد و در عصر حاضر به بهترین شکل به کمک جمعیت 7 میلیاردی کره زمین آمده تا به همت دانشمندان و فرهیختگان، فقر و گرسنگی و بهره گیری قدرتمندان از غذا به عنوان سلاح را علیه ملت ها و کشورهای کمتر توسعه یافته، بزداید. گرچه مخالفان زورمدار عَلَم مخالفت با آن بلند کرده اند اما تجربه تاریخی نشان داده که ماهِ علم هیچگاه زیر ابر سیاه نادانی نمی ماند و زمین همواره گرد است و به دور خورشید دانش می چرخد و به گفته دکتر منصور امیدی، استاد دانشگاه تهران، آینده از آن کسانی است که سهم بیشتری از علم و دانش ببرند.

برخوردهای سیاسی و جناحی با مباحث علمی ممنوع

به گزارش فرصت امروز همایش تخصصی زیست فناوری و مهندسی ژنتیک در تولید دانش بنیان، در دانشگاه کشاورزی شیراز برگزار شد و طی آن استادان و فرهیختگان این رشته علمی سخنانی ایراد کردند. دکتر افشاری فر، رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، فناوری مهندسی ژنتیک و توسعه شرکت های دانش بنیان را زیربنای اقتصاد مقاومتی دانست و تصریح کرد: برخوردهای سیاسی و جناحی با علم نمی تواند در این شرایط مشکلی را از کشور حل کند و مباحث علمی باید در فضای علمی و به زبان علم و نه با زبان سیاست، پاسخ داده شود.

رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، مصوبه اخیر مجلس دهم برای حمایت از محصولات دانش بنیان و تراریخته را نشان دهنده توجه مسئولان به این موضوع مهم و فراعلمی برشمرد و گفت: خوشبختانه دانشمندان کشور توانستند مجلس را قانع کنند که به ادعاهای عوامانه و غیرعلمی برخی افراد درباره محصولات تراریخته توجهی نشان ندهد و راه ورود علم به مزارع ایران بسته نشود.

در ایران به عده ای باید بفهمانیم که علم بد نیست!

افشاری فر با اشاره به شطح زیر کشت محصولات تراریخته در جهان، اظهار کرد: در حال حاضر آمریکا که سختگیرانه ترین قوانین کشت و کار و تولید غذا را دارد با ٧٣ میلیون هکتار سطح زیر کشت، بزرگترین تولیدکننده محصولات تراریخته در جهان است. همچنین سطح زیر کشت این محصولات در جهان  سال  به  سال زیادتر می شود اما در ایران باید به عده ای بفهمانیم دانش بد نیست!

رییس دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز تصریح کرد: انتشار گزارش های کذب و دروغ و گزارش هایی که مورد تایید هیچ مرجع علمی در جهان نیست، نمی تواند روش برخورد مناسبی برای ترساندن مردم از علم باشد.

افشاری فر با برشمردن توانمندی های علم مهندسی ژنتیک در بخش کشاورزی، گفت: توانمندی محصولات تراریخته، تولید گیاهانی مقاوم به علف های هرز و آفت کش هاست. همچنین مقاومت گیاهان به خشکی و کم آبی از دیگر خصیصه های گیاهان تراریخت است.

استفاده از 20 درصد توانمندی های مهندسی ژنتیک در نبود مدیریت هوشمندانه

در ادامه این همایش تخصصی و علمی، دکتر محمود تولایی، رییس انجمن ژنتیک ایران نیز با اشاره به کاربردهای مهندسی ژنتیک اظهار کرد: در زیست فناوری قابلیت های فراوانی وجود دارد اما با تاسف به دلیل برخی محدودیت ها و نبود مدیریت هوشمندانه در این زمینه، شاید کمتر از 20 درصد از منابع موجود در کشور بهره برداری می شود.

وی افزود: تمامی واکسن ها و داروهای نوترکیب، پلاستیک های تخریب پذیر، رنگ های صنعتی دوستدار محیط  زیست و غیره به روش مهندسی ژنتیک ساخته می شوند. همچنین تکنولوژی های جدیدتر این دانش توانسته است هزینه بهره برداری از معادن را کاهش دهد یا آلودگی های نفتی را از بین ببرد.

برخوردهای غیر کارشناسی مانعی برای توسعه فناوری مهندسی ژنتیک

تولایی ادامه داد: از دیگر قابلیت های مهندسی ژنتیک، تکثیر و حفاظت از گونه های زیستی و جانوری با روش جدید است و ده ها کاربرد متنوع دیگر که تجاری سازی و به بازارهای جهان عرضه شده است اما شوربختانه برخوردهای غیرکارشناسی با این دانش و توسعه آن در ایران، به یک مانع و چالش تبدیل شده است.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی و مهندسی ژنتیک، با اشاره به کسانی که علم ژنتیک را دخالت در کار آفرینش و خالق یکتا می دانند، تصریح کرد: ایزد یکتا تمامی امکانات را در اختیار بشر قرار داده تا با استفاده از آنها بتوانیم جهان بهتری برای خود و همنوعان مان خلق کنیم این بحثها نباید در رسانه ها مطرح شود بلکه در محافل علمی و و دانشگاه ها باید طرح شود.

تولایی در ادامه بیان توانمندی های دیگر مهندسی ژنتیک، اظهار کرد: قابلیت های این رشته از علم به هیچ وجه قابل انکار نیست و با استفاده از این دانش، در حال حاضر 75 درصد اقتصاد جهان از آنِ کشورها و ممالکی است که ذخایر نفت و انرژی ندارند و با بهره گرفتن این فناوری ارزش افزوده ایجاد کرده اند. در حالی که در کشور ما از توسعه این فناوری و تکنولوژی جلوگیری می کنند!

فناوری تراریخته دستمایه بازی های سیاسی!

دکتر منصور امیدی، استاد دانشگاه تهران، دیگر سخنران همایش تخصصی زیست فناوری و مهندسی ژنتیک بود. وی با انتقاد از کسانی که فناوری تراریخته را دستمایه بازی های سیاسی خود قرار داده اند، تصریح کرد: در حال حاضر کشت تراریخته دستمایه بازی های سیاسی در کشور شده است و رسانه های مخالف دولت نیز با شیوه های غیرکارشناسی و غیرعلمی مسایلی را علیه تراریخته مطرح می کنند که هیچ سند علمی نداشته و مورد تایید مراجع علمی جهان هم نیست.

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به گزارش هایی از قرن های گذشته که تلاش داشتند مردم آن زمان را قانع کنند تا از تکنولوژی های زمان خود استفاده کنند، اشاره و اظهار کرد: در  سال ١٨٠٤ میلادی گزارش هایی وجود دارد که تلاش می کنند مردم را قانع کنند برای استفاده از خودرو و اینکه خوب است.

وی افزود: در این گزارش ها به مردم می گویند، اگر از خودرو در رفت و آمدهای شهری استفاده شود، فضولات چهارپایان در خیابان ریخته نمی شود و بهداشت عمومی رعایت می شود یا انسان با سرعت بیشتری به مقصد می رسد اما آیا الان کسی وجود دارد که حاضر باشد تکنولوژی خودرو را کنار بگذارد؟

جهان علم منتظر کسی نمی ماند، از قافله عقب نمانیم

امیدی تصریح کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم جهان به سرعت از دانش تراریخته بهره برداری می کند و منتظر ما نمی ماند. تنها رهاورد این مخالفت های بی پایه و اساس علمی این است که ما در جنگ با علم و تکنولوژی، از قافله پیشرفت عقب می مانیم.

عضو انجمن ژنتیک ایران گفت: گرچه برای برای انتقال این فناوری به کشور متحمل سختی ها و دشواری های فراوانی شده ایم و کشورهای دیگر حاضر نیستند به آسانی دانش و فناوری مهندسی ژنتیک را در اختیار ما بگذارند اما به همت دانشمندان کشور توانسته ایم دانش تراریخته را در اختیارمان بگیریم.

امیدی با اشاره به مخالفت های داخلی که در مقابل رشد و پیشرفت کشور در این زمینه می شود، تصریح کرد: عده ای کوته فکرانه مقابل تجاری سازی این دانش، سنگ اندازی می کنند. این درحالی است که کشورهای پیشرفته برای انحصاری کردن این دانش جنگ زرگری راه انداخته اند و تلاش می کنند مانع دستیابی سایر کشورها به فناوری تولید غذا با روش های پیشرفته علمی شوند.

ترکیه مرگ کشاورزی ایران را نزدیک تر می کند

استاد دانشگاه تهران در بخش دیگر سخنان خود به خشک سالی ها و بحران آب در کشور و منطقه اشاره کرد و گفت: براساس پیش بینی های سازمان جهانی خواربار کشاورزی «فائو»، تا  سال ٢٠٥٠ که حدود ٣ دهه دیگر به وقوع می پیوندد ٧٠ درصد تولید غذا و کشاورزی جهان با تکنولوژی محقق می شود اما در ایران با این وضع وخیم منابع آبی و کشاورزی سنتی و عقب مانده، هنوز درگیر آن هستیم که دانش بنیان کردن کشاورزی کشور خوب است یا بد؟

امیدی در ادامه به کارهایی که برخی کشورهای منطقه و همسایه ایران برای در دست گرفتن بیشتر منابع آبی در مرزهای مشترک انجام می دهند، اشاره و اظهار کرد: ترکیه در حال حاضر سدی روی فرات ساخته که 48 میلیارد متر مکعب آب را پشت آن ذخیره کرده است. برای این که بدانید این رقم تا چه اندازه بزرگ است، باید بگوییم براساس اعلام وزارت نیرو تمام آب ذخیره شده پشت سدهای ایران تنها ٢٥ میلیارد متر مکعب است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: ترکیه با این کار مرگ کشاورزی ایران را نزدیک تر می کند. این کشور که از نظر منابع آبی یکی از برخوردارترین کشورهای منطقه به شمار می آید، حالا دست درازی به منابع آبی منطقه را تا جایی پیش برده و بخش گسترده ای از آب های منطقه ای را پشت سدهای خود ذخیره کرده است.

خشکیدن زمین های کشاورزی عراق و ایران در نتیجه اقدامات ترکیه

امیدی گفت: این موضوع درحالی رخ می دهد که همسایه شمال غربی ایران به این میزان اکتفا نکرده و درحال حاضر مشغول اجرای طرحی موسوم به GAP است. طرحی که براساس آن بنا شده است مجموعه ای از سد و نیروگاه های برقی در بخش بالادست رودخانه های دجله و فرات اجرا شود. در این طرح ترکیه قرار است ١٤ سد روی فرات، ٨ سد بر دجله و در مجموع ١٩ نیروگاه برق آبی بسازد که پس از تکمیل این طرح قرار است ١/٧ میلیون هکتار زمین کشاورزی را آبیاری و سالانه ٥٥ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کند.

وی تصریح کرد: این ساخت و سازهای آبی، سهم ایران از آب های دجله و فرات را کم و کمتر می کند و موجب خشکیدن بسیاری از اراضی کشاورزی در عراق، سوریه و ایران می شود. در حالی که عده ای در کشور برای جلوگیری از توسعه و رشد فناوری های دانش بنیان و استفاده از ظرفیت های تراریخته که می تواند در مقابل چالش بحران آب به ما کمک کند، قد علم کرده اند.

---

• گروه مطلب: آب و غذا, اخبار امروز, کشاورزی, گزارش اختصاصی

هیدروپونیک آبکشت hydroponics

کشت هیدروپنیک یا آبکشت شیوهٔ کشت بدون خاک می‌باشد. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازه‌گیری کرده و به جای خاک با استفاده از آبی که به گیاه داده می‌شود با افزودن عناصر ماکرو و میکرو و نگهداشتن گیاه توسط مواد نگهدارنده بی‌اثر مانند پرلیت عملاً نیاز به خاک منتفی می‌شود.

بستر کشت
معمولا از مواد کدر، برای جلوگیری از ورود نور خورشید و همینطور جلوگیری از رشد خزه در محیط ریشه که از تمام جهات محصورند و فقط در قسمت قرار گیری گیاه باز هستند استفاده می‌شود. می‌توان از لوله‌های گشاد پلیکا، کیسه‌های نایلونی سیاه رنگ و مانند اینها برای ساخت بستر کشت استفاده کرد.

انواع کشت هیدروپونیک
کشت هیدروپونیک به صورت‌های گوناگونی اعمال می‌شود در ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش کشت هیدروپونیک گیاهان را در بسترهای از جنس کاه کشت می کرده و مواد غذایی را در اختیار گیاهان کشت شده دراین بسترها قرار می‌دهند. روش‌های جدید تری نیز بکار برده می‌شود مانند روش NFT که در آن مواد غذایی بصورت یک لایهٔ نازک در اختیار گیاه قرار می‌گیرد. دو سیستم تغذیه گیاهان در هایدروپونیک وجود دارد:

سیستم باز: که در آن عناصر شیمیایی ای (ماکرو و میکرو) که گیاه به آنها نیاز دارد، فقط یک بار در دسترس گیاه قرار می‌گیرد و بعد از استفاده، از پایین بسترهای کشت به وسیله سوراخهای تعبیه شده از قبل در زیر بسترها، خارج می‌شود.

سیستم بسته: که در آن مواد غذایی محلول در آب بیشتر از یک باراستفاده می‌شوند. برای اینکه محلول غذایی در سیستم بسته، با افت کیفیت روبرو نشود، باید دایما به وسیله دستگاه‌های کنترل کیفیت، اندازه گیری شود و آن قسمت از عناصر شیمیایی محلول در آب جاری در محدوده ریشه گیاهان، که جذب ریشه شده‌اند ومحلول دیگر آنها را با خود ندارد، به محلول، اضافه شوند.

مزایای کشت هیدروپونیک
در این نوع کشت نیازی به شخم و آبیاری نیست و مصرف آب به صورت چشمگیری کاهش می‌یابد ٫ همچنین در این روش ضد عفونی کردن محیط رشد بسیار ساده و کم هزینه است. چون محلول غذایی به صورت مایع است به راحتی می‌توان آن را کنترل کرد. همچنین در جایی که خاک مناسب ندارد و یا دچار بعضی بیماری‌ها است قابل کشت می‌باشد. کنترل شرایط محیطی از جمله نور ٫ دما ٫ رطوبت ٫ و ترکیب هوا بسیار ساده تر است.

معایب کشت هیدروپونیک
مهمترین عیب این روش نیاز به سرمایه گذاری بالا می‌باشد. زیرا تمام سیستم به صورت اتوماتیک می‌باشد. نیاز به افراد متخصص می‌باشد. آلودگی آبهای زیر زمینی هم در اثر مخلوط شدن با محلول غذایی مشکلی دیگر است. این معایب با توجه به سیر تکاملی و ایجاد تکنولوژی برطرف گردیده است در ضمن آلودگی آبهای زیر زمینی در سیستم بسته وجود ندارد که این روش توسط یکی از اعضائ مرکز پژوهشهای بدون خاک ایران در زمینه تولید علوفه هیدروپونیک ابداع شده است.

---

آخرین اخبار

• دانشگاه استنفورد مهد استارتاپ‌های "تک‌شاخ"
• هوش مصنوعی صد برابر هوشمندتر می‌شود
• وضعیت اینترنت اشیا در ایران
• ابلاغ قانون اساسنامه سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ساتبا
• ابداع باتری جریانی که بیش ازده سال کار می کند
• بررسی زمینه‌های همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر
• ساخت باتری با هوا و دی‌اکسیدکربن
• نشانه های جنگ قریب الوقوع آمریکا با ایران
• بیش از ۲۰ میلیارد ابزار به اینترنت وصل می شوند
• فرصتی برای بازگشت نخبگان فناوری

---

آخرین آگهی ها

• هیدروپونیک آبکشت hydroponics
• پروژه جنگل صحرا
• آلمریا شهر گلخانه ها
• طرح کاشف- کارآفرینی یک میلیونی
• ایزکس
• گل ارکیده
• شرکت توربوکمپرسور نفت
• خدمات مهندسی

گزارشی از نشست محیط زیست و مسائل اجتماعی آن

گزارشی از نشست محیط زیست و مسائل اجتماعی آن :

این جا یک تمدن هزار ساله وجود دارد…

در نشست صد و چهارم در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات که با عنوان گزارش محیط زیست و مسایل اجتماعی در 19 دی ماه برگزار شد، عباس عبدی و دکتر محمد فاضلی به سخنرانی پرداختند.

پایگاه خبری تحلیلی آب ایران: تا به حال محیط زیست را دغدغه ی یک سری آدم که از سر بیکاری به محیط زیست پرداخته اند جلوه داده اند و گاهی اوقات نیز واژه هایی مثل محیط ایست و افراد طرفدار حیوان را در این زمینه به کار برده اند. در نگاه اول این ها عباراتی هستند که ساده به نظر می رسند اما در انتها می توان دید پشت این رویکرد ها نوعی از ساختار قدرت و منافع وجود دارد.

در نشست صد و چهارم در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات که با عنوان گزارش محیط زیست و مسائل اجتماعی آن در 19 دی ماه برگزار شد، عباس عبدی و دکتر محمد فاضلی به سخنرانی پرداختند.

درابتدای این نشست مستند روزگار هامون که به بی آبی سرزمین سیستان می پردازد،  پخش شد. پس از بخش این مستند، محمد احسانی کارگردان این فیلم گفت: مسئله ی هامون یک بحث فرامنطقه ای بوده و تنها مربوط به افغانستان و ایران نیست. باید توجه داشت که اگر هامون نابود شود، آیین ها، فرهنگ ها، موسیقی آنجا و … نیز نابود خواهند شد.

آنجا یک تمدن هزار ساله وجود دارد…

منافع بلند مدت قربانی هزینه های کوتاه مدت

عباس عبدی: وقتی محیط زیست  تخریب می شود چه در حوزه ی آب، خاک و هوا یا انرژی، حتما یک منافع کوتاه مدت و یک هزینه های بلند مدتی دارد که به آن توجه نکرده ایم، که در این صورت آن هزینه های بلند مدت قربانی منافع کوتاه مدت ما شده اند و یا برعکس؛ مواردی هست که منافع بلند مدتی دارد که قربانی هزینه های کوتاه مدت می شود. باید دید ربط این اتفاق به ساخت سیاسی چیست؟ می توانیم دلایل مختلفی برای آن توضیح دهیم و عوامل ریشه ای را بررسی کنیم. در این میان تحلیل های روانشناسی که می گوید ما آدم های بی مسوولیتی هستیم، خیلی کمکی به ماجرا نمی کند. ساختار هایی در جامعه وجود دارد که تا آن ها را تغییر ندهیم، تغییر در محیط زیست سخت خواهد بود. به طور کلی اگر محیطی در مجموع ناسالم باشد و یا میکروبی و آلوده باشد، طبیعی است اگر هرکدام از ما رعایت کنیم، به آلودگی کم تری دچار می شویم اما در نهایت عده ای آلوده خواهند شد. ما باید به دنبال متغیر اصلی که تحلیل ساختاری جامعه باشد، دقت کنیم. در محیط زیست دو عامل دخیل هستند؛ یک مردم و یک گروه دولت. فرقی که در تصمیم گیری بین این دو گروه وجود دارد این است که دولت مجموعه ای قدرتمند، متمرکز و سازمان یافته است، اما مردم غیرمتمکز و غیر سازمان یافته هستند که قدرت آن ها بالفعل نبوده و بالقوه می باشد و فرق کلیدی که وجود دارد این است که منافع جزء مردم لزوما ربطی به منافع کل ندارد، یعنی مثلا من می توانم به عنوان یک عضو جامعه رفتاری داشته باشم که برایم کاملا منفعت داشته باشد اما منفعت جمع را زایل کند. اگر این جزء بتواند متفاوت از کل باشد به سراغ منافع خود می رود در حالی که کل ضرر می کند. اما دولت این چنین نیست و اولین اتفاقی که اینجا می افتد این است که شکاف عمیقی بین دولت و ملت می افتد. منظور از این شکاف تضاد منافع و هزینه می باشد. چنانچه رابطه ی دولت و ملت دارای شکاف باشد، بنابراین شکاف هزینه و فایده خواهیم داشت . در ساختار این چنینی تمام تصمیمات دولت درباره ی منافع عمومی از یک منطق به خصوصی تبعیت می کند. ساختار تصمیم گیری در چنین دولتی را می توان به دو حالت تشبیه کرد؛ حالت اول زمانی است که دولت از جیب ملت( منابع) هزینه می کند برای خودش و حالت دوم زمانی است که از جیب ملت برای خود ملت هزینه می کند. در ساختار با شکاف منطق تصمیم خرید از جیب خود برای خود را نمی توان ایجاد کرد. باید دید چرا این شکاف به وجود آمده است؟ می توان گفت بخشی از آن به دلیل منافع نفتی است . شکاف به معنی درگیری نیست. استقلال منابع دولت از ملت نیز موجب این شکاف شده است. در جامعه ی ایران چیزی به نام منافع مردم نداریم به این دلیل که سازمان دهی و تشکیلات ندارند. منطق حاکم بر تصمیم گیری دولت برای امور اقتصادی و محیط زیست، هزینه کردن از جیب دیگران برای خود و یا دیگران است که باعث اتلاف منابع می گردد.

منطق دیگری که  در ایران باید به آن توجه شود، منطق پس انداز است. یکی از مهم ترین ویژگی های هر جامعه این است که چقدر پس انداز می کند. باید دید چه موقع ما پول را پس انداز می کنیم؟ پس انداز یعنی گذشتن از مصرف فعلی به نحو مطلوبیت بیش تر در آینده. ما اگر امروز پول را خرج نکنیم به این معنا نیست که نمی توانیم آن را خرج کنیم اما با این پول مطلوبیت بهتری در آینده خواهیم داشت. وقتی پول پس انداز می شود که ریسک آینده کم باشد، در جامعه ای که کوتاه مدت و بی سواد باشد، کسی حاضر نیست در آن پس انداز کند. کدام جامعه پس انداز بیشتری می کند؟ جامعه ای که از مصرف کوتاه مدت و سود کوتاه مدت می گذرد و نگاه آن به آینده است، یک جامعه ی پیشرفته می باشد.

اگر به محیط زیست این نگاه را داشته باشیم متوجه خواهیم شد که چرا انقدر راحت چاه می زنیم. این چاه در بلند مدت هزینه هایی که برای جامعه ایجاد می کند بسیار سنگین است و شامل منافع کوتاه مدت می باشد.

منطق دیگری که وجود دارد منطق ریسک است. پیشرفت بشریت و اقتصاد روی ریسک است. جوامع ریسک پذیر جوامعی هستند که شکست در آن ها هست اما بیش از شکست پیروزی دارند. دولتی که شکننده نباشد می تواند ریسک کند و به پشتیبانی ملت اعتماد داشته باشد. از نطر من تصمیمات ریسک پذیر در جامعه ما در بعد از انقلاب بسیار کم بوده است.

از بدترین تصمیماتی که برای آب کشور گرفته شده است ارزان کردن آب کشاورزی است که باعث شده چاه با پمپ از شب تا صبح کار کند. ما فکر کردیم با تغییر علامت در اقتصاد می توانیم کشاورزی را توسعه دهیم در حالیکه اینطور نیست.

تصمیم گیری در مورد محیط زیست و آب به گونه ای نیست که امروز تصمیم گرفت و فردا آن را عوض کرد. باید بگم پس انداز ما در محیط زیست صفر است و من به آینده نگری تاکید دارم اما ما بیش تر در حال زندگی می کنیم.

سیاست محیط زیست و فرسایش تمدنی ایران

محمد فاضلی : بررسی های امروز دنیا نشان می دهد محیط زیست بیش از هر زمانی درگیر سیاست شده است و این یک گفتمان جدید می باشد. تا قبل از این ما از محیط زیست به عنوان یک تصویر رمانتیک یاد می کردیم که شامل ستایش رود ها و… بود. باید گفت محیط زیست مستقیما با ثروت و عدالت مرتبط است. این هوای آلوده و خفه کننده ی امروز تهران ظلم به آیندگان است. ظلم به آن هایی است که سرطان می گیرند. محیط زیست یعنی روزگاری هامون و آن هایی که ساختار معیشتیشان از هم پاشیده است. محیط زیست کالایی کم یاب شده است. هوای پاک، آب پاک امروزه کالایی کم یاب هستند. یک جنگل سالم کالایی کم یاب است. غذایی که ما مصرف می کنیم انبوهی از فسفات ها، نیترات ها و فلزات سنگین است، پس غذای سالم نیز امروزه در جامعه ما کم یاب است. محیط زیست موضوع مناقشه ی ژئوپولتیک شده است. محیط زیست بخشی از سیاست و هویت شده است.  برای این که ارزش اقتصادی محیط زیست ایران را نشان دهم حاصل یک کار را که در سازمان حفاظت محیط زیست انجام داده ام گزارش می دهم که در آن 16 منطقه ی حفاظت شده ایران از نظر ارزش اقتصادی سالانه با متر های مشخص تعیین کرده اند.

در تولید دشمن خودکفا شده ایم

در ادامه باید بگم 28 کیلومتر مربع از جنوب تهران فرونشست آبخوان داشته است و مناطق 20-16 تهران به طور متوسط سالانه 36 سانتی متر فرو می روند و خطر فرونشست کلی کلیه ی جاده های ورودی به تهران را تهدید می کند. 21 کیلومتر از جاده ی ساوه-تهران و 28 کیلومتر از جاده ی قم- تهران فرونشست داشته اند. باید گفت ما در تولید دشمن نیز خودکفا شده ایم. دشمنی از این بزرگتر نیست که با یک زلزله 7 ریشتری ممکن است چند صد هزار نفر کشته دهد. در 50 سال گذشته چه اتفاقی افتاده است؟ این کشور به دلیل سیاست اقتصادی، رویکرد های ایدئولوژیک، تنش با نظام جهانی و یا هر آیتم دیگری نتوانسته صنعتی شود و نتوانسته جمعیت خود را از راه صنعت تامین کند که نتیجه ی آن فشار آوردن بر منابع است که در کشاورزی و معدن بروز کرده است. ما به هیچ قیمتی حاضر نشدیم شعار خودکفایی در کشاورزی را رها کنیم. اگر هم در صنعت فشار آوردیم، صنعتی بوده است که به شدت انرژی بر و آلوده کننده بوده است و به سراغ کارخانجاتی که با تکنولوژی پایین مثل پتروشیمی، فولاد و سیمان و … بوده اند رفته ایم.

چون ما نتوانستیم معیشت بیکاران را در عرصه های دیگر ببریم. نتوانستیم صنعت نساجی را با اشتغال گسترده تولید کنیم. نتوانستیم کشاورزان پیشرفته درست کنیم، پس فشار عظیمی به منابع آوردیم. گزارش ارزیابی زیست محیطی ما کجاست؟ در گزارش ارزیابی انتقال آب خزر به سمنان باید مشخص شود مدیریت تقاضا داشته باشیم یا خط لوله بکشیم؟ کدام یک ارزانتر است؟ کدام پایدارتر است؟ گزارش ارزیابی خشک شدن جنگل های بلوط کجاست؟

کم دانشی نظام تصمیم گیری

این نظام نسبت به آینده و عوارض آن کم دانش است. دولت در ایران ماهیت ساخت و سازی دارد. ساختن برای چه؟ نتایج این وضعیت باعث فرسایش تمدنی ایران می شود. منظور از فرسایش تمدنی این است که سالیانه 4.3 میلیارد تن خاک در ایران فرسایش می کند. یعنی سالیانه 53 تن خاک به ازای هر ایرانی . تعداد سازمان های مردم نهاد بیش از 30 درصد کاهش یافته است و شاخص بهره وری انرژی به طور مداوم کاهش یافته است. رتبه ی عملگرد محیط زیستی ایران از 53 به 114 سقوط کرده است. دمای کشور تا 80 سال آینده بین 1 تا 3.5 درجه افزایش می یابد. 42 درصد کاهش آب ورودی به سد ها داشته ایم. چرا ما تصمیمی درباره ی انتشار گزارش های زیست محیطی نمی گیریم. بیکاری واضح ترین پیامد این بحران است. آسیب های اجتماعی به حد خطرناکی رسیده است. ما چرا نمی توانیم حقابه ی خود را از افغانستان احیا کنیم؟ باید گفت چون در موقعیت ژئوپولتیک خوبی نیستیم که تداوم آن ما را در همه ی عرصه ها دچار مشکل خواهد کرد. اگر دریاچهِ ارومیه خشک شود تا زنجان ریزگرد خواهیم داشت. اگر جنگل های بلوط نابود شوند بنیاد آب شیرین و مقابله با ریزگرد ها را از دست خواهیم داد. وقت آن است نخبه ها برای حاکمیت و قدرت سیاسی موضع خود را مشخص کنند. کلی گویی دیگر بس است. باید تصمیمات سخت بگیریم و با مردم وارد گفتگو شویم. باید اصلاحات سخت انجام دهیم. باید در یک سیستم مشارکتی مبتنی بر گفتگو به دور از کلی گویی این داستان فرسایش تمدن را متوقف کنیم.

پریسا سلامی

معرفی 6 روش نوین برای حل بحران آب

همه ما می دانیم که بحران آب همیشه وجود داشته است و خواهد داشت. در این مطلب قصد داریم به معرفی روش هایی بپردازیم که می توانند به تأمین آب مورد نیاز مردم در مناطق محروم جهان کمک کنند و یا از هدر روی میزان زیادی از آب جلوگیری کند.

پایگاه خبری تحلیلی آب ایران: همه ما می دانیم که بحران آب همیشه وجود داشته است و خواهد داشت. در این مطلب قصد داریم به معرفی روش هایی بپردازیم که می توانند به تأمین آب مورد نیاز مردم در مناطق محروم جهان کمک کنند و یا از هدر روی میزان زیادی از آب جلوگیری کند.
مدتی پیش خشکسالی کالیفرنیا را فراگرفت و رسانه ها نیز این رویداد را به صورت گسترده مورد پوشش قرار دادند و در آن زمان ساکنان این ایالت واقعاً وخامت اوضاع را درک کردند.
از سویی دیگر نیز ناسا در گزارشی که اخیرا چاپ کرده است به بیان این مطلب پرداخته است که بحران کمبود آب شیرین جدی است و دریاچه های بزرگ آب شیرین نیز در حال نابود شدن هستند. همچنین طبق این گزارش در آینده برخی از کشورها برای تأمین آب مورد نیاز خود، واقعاً با مشکل مواجه خواهند شد.
اما خوشبختانه اخیرا روش هایی ایجاد شده است که می توان به وسیله آن ها بحران آب را مدیریت کرد. با این روش ها می توان میزان مصرف آب توسط مردم و بخش های مختلف را بدون تحت تاثیر قرار گرفتن سبک زندگی آن ها و همچنین عملکرد بخش های مختلف، کاهش داد. همچنین با استفاده از برخی از این روش ها می توان آب مورد نیاز ساکنان مناطق محروم را با هزینه بسیار کم تأمین کرد. در ادامه به معرفی چند مورد از این روش ها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

تصفیه آب به وسیله انرژی خورشیدی

در نواحی گرم و خشک، بحران آب واقعا جدی است و از سویی دیگر قدرت خورشید نیز در این مناطق بسیار زیاد است. به همین دلیل یک دختر 15 ساله آمریکایی یا ابداع روش جدیدی توانسته است از انرژی خورشید برای تصفیه آب و قابل شرب کردن آن استفاده کند. او در این روش از ظرف هایی برای تصفیه آب استفاده می کند که دربردارنده اکسید مس و اکسید تیتانیوم هستند و در معرض اشعه فرابنفش خورشید قرار می گیرند. این دختر بچه که دیپیکا کروپ نام دارد، موفق شده است با این اختراع جوایز متعددی را از آن خود کند. این اختراع کروپ به 1٫1 میلیارد نفر در سراسر جهان کمک خواهد کرد تا با کمک این روش پایدار، آب مورد نیاز خود را تأمین کنند. این روش به بسیاری از مردم کشورهای فقیر کمک خواهد کرد تا با استفاده از آن، منابع آب آلوده را به آب شرب تبدیل کنند و به این صورت برای تأمین آب مورد نیاز خود به کسی وابسته نباشند.

تشخیص نشتی آب به وسیله نرم افزار

یک شرکت آلمانی به نام Albstadtwerke نرم افزاری به نام Zonescan Alpha را طراحی و ایجاد کرده است که می تواند نشتی آب از شیرهای آب و همچنین نشتی آب در توالت ها و حمام ها را تشخیص دهد و اطلاعات لازم را سریعا به مرکز داده ها ارسال کند؛ اما مشکل اصلی مربوط به لوله هایی است که وارد منازل می شوند. این شرکت معتقد است که یک سوم آب لوله ها قبل از اینکه به منازل برسند، هدر می روند. مسئولان Albstadtwerke امیدوارند با این روش بتوانند از هدر روی گسترده آب جلوگیری کنند.
استفاده از دی اکسید کربن برای تمیز کردن سطوح مختلف

آب در صنایع زیادی مورد استفاده قرار می گیرد و هم می تواند به عنوان یک خنک کننده به کار گرفته شود و هم توسط شرکت های خدماتی برای تمیز کردن مورد استفاده قرار می گیرد. در هر دو مورد میزان زیادی از آب هدر می رود.؛ به عنوان مثال برای تولید یک خودرو 4000 گالن (15،120 لیتر) آب استفاده می شود که این مقدار می تواند میزان بسیار زیادی از آب مورد نیاز مردم را تأمین کند. حال این سوال مطرح می شود که آیا می توان جایگزینی برای این مایع با ارزش پیدا کرد تا در صنایع مورد استفاده قرار گیرد و از هدر روی آب جلوگیری کند؟ محققان موفق شده اند از عنصر  دی اکسید کربن برای پاک کردن سطوح استفاده کنند و آن را جایگزین آب کنند.
در این روش دی اکسید کربن به صورت جامد مصرف می شود و به شکل یخ خشک با فشار زیادی از یک نازل خارج می شود و هر نوع سطحی را پاک می کند. از این روش به عنوان یک روش دوستدار محیط زیست می توان در صنایع هواپیما سازی، خودرو سازی و وسایل پیچیده پزشکی که برای تمیز کردن استفاده می شوند و همچنین در روش های خشک مورد استفاده برای تمیز کاری، استفاده کرد. دی اکسید کربن مورد نیاز برای این کار، با ایجاد تغییراتی در گاز دی اکسید کربنی که توسط صنایع مختلف ایجاد می شود، به وجود می آید. این روش کمک زیادی به محیط زیست می کند؛ زیرا هم از هدر روی آب جلوگیری می کند و هم روشی برای مبارزه با پدیده تغییر اقلیم است.

بطری جدیدی با قابلیت تصفیه آب

چند سال پیس سونامی Boxing day بخش های زیادی از آسیا را فرا گرفت و هر روز کامیون های حمل آب، آب مورد نیاز مردم را به این مناطق انتقال می دادند؛ زیرا آبی که بر اثر سیل این مناطق را فراگرفته بود، بسیار آلوده بود. به همین دلیل مخترعی به نام مایکل پریتچارد، بطری جدیدی اختراع کرد که می توانست آب آلوده را تصفیه کند. عملکرد این بطری به صورتی است که آب آلوده به وسیله یک پمپ کوچک، داخل یک فیلتر 15 نانومتری پمپاژ می شود و سپس آب تصفیه شده که کاملا سالم و عاری از هر گونه میکروب و باکتری است.
همه افراد اعم از افرادی که ورزش کوه نوردی و پیاده روی انجام می دهند و همچنین نیروهای نظامی ارتش انگلستان، از این بطری استفاده می کنند. این بطری می توانند آب شرب مورد نیاز صد ها هزار نفر را تأمین کند و این کار را بدون هیچ هزینه ای یا آسیب به محیط زیست انجام دهد.

دوش جدیدی با کارایی بسیار بالا

هر روز صدها میلیون نفر در سراسر جهان دوش می گیرند که باعث هدرروی میزان زیادی از آب می شود؛ زیرا برخی از افراد مدت زیادی شیر آب را باز می گزارند تا دمای آب به دمای دلخواه آن ها برسد. مخترعی به نام ریچارد اُگُدیتِن، دوشی را اختراع کرده است که می تواند دمای آب را در کمتر از 30 ثانیه به میزان دلخواه شما برساند. با استفاده از این دوش هم می توانید در زمان صرفه جویی کنید و هم می توانید از هدر روی آب جلوگیری کنید.
یک محقق استرالیایی دیگر به نام پیتر کولین دوشی را اختراع کرده است که می تواند سالانه از هدر روی صدها میلیون لیتر آب جلوگیری کند؛ حتی اگر تنها در هزار خانه نصب شود. این دوش که این محقق آن را Collector Ultra Efficient Shower نامیده است، دارای یک مخزن است که آب سردی را در طول بالا رفتن دمای آب هدر می رود، جمع آوری می کند و با تصفیه آن، دوباره آن را قابل استفاده می کند. اختراعات این چنینی می توانند از هدر روی میزان زیادی آب در سال جلوگیری کنند.

دوش گرفتن بدون استفاده از آب

آیا تاکنون به دوش گرفتن بدون استفاده از آب فکر کرده اید، شاید این سوال در ابتدا برایتان کمی احمقانه به نظر برسد، اما جالب است بدانید که چنین کاری امکان پذیر است، یک جوان 17 ساله به نام لودویک مِریشِن مدتی پیش متوجه شد که تمام ترکیبات مورد نیاز برای ساخت یک محلول پاک کننده قوی که اثر آن همانند دوش گرفتن باشد، در گوشی او یافت می شود. محلول او فاقد هر گونه رایحه، بیوفلاونودیدها و روغن های مورد استفاده ها در اکثر محلول ها است و دارای مواد شیمیایی خاصی است که وقتی بر روی پوست قرار داده می شود، دارای خاصیت پاک کنندگی بسیار خوبی است و اثر آن درست همانند زمانی است که دوش گرفته اید.
این روش حمام کردن می تواند باعث صرفه جویی 4 لیتر آب به ازای هر نفر شود که می تواند باعث صرفه جویی میلیون ها لیتر آب در سال شود. در حال حاضر میلیاردها نفر در سراسر جهان هنوز برای حمام کردن از آب های راکد استفاده می کنند و این آب های راکد حاوی باکتری های خطرناکی هستند که می تواند سلامتی انسان ها را تهدید کنند و با این روش می توان از این مشکل جدی نیز جلوگیری کرد.

سخن آخر 

بسیاری از متخصصان امر تخمین زده اند که انسان ها هر ساله 9 هزار میلیارد متر مکعب آب مصرف می کنند و با افزایش روز افزون جمعیت انسان ها، این میزان در آینده بیشتر هم می شود.
همه ما می دانیم که آب، مایع بسیار با ارزشی است و در آینده هم از ارزش بیشتری برخوردار خواهد شد. در حال حاضر میلیاردها نفر در جهان برای تأمین آب شرب خود و آب مورد نیاز برای سایر کارها و همچنین حمام کردن، باید چندین کیلومتر مسافت را طی کنند.
اما خوشبختانه در سال های اخیر روش های خوبی برای مقابله با بحران آب و مدیریت آن، ایجاد شده است که چندین مورد از آن ها در این مطلب ذکر شد.

منبع: آریا

خشکسالی بسیار شدید مراکز مهم جمعیتی کشور

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور ضمن تشریح وضعیت خشکسالی کشور در بازه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، اظهار کرد: آنچه نگران کننده است، آنست که بسیاری از نقاطی که به عنوان منابع تامین آب کشور یا به عنوان مراکز مهم جمعیتی از جمله تهران، البرز و خراسان شمالی شناخته می‌شوند با خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید مواجه‌ هستند.

به گزارش ایسنا، شاهرخ فاتح ضمن تشریح وضعیت خشکسالی کشور در مقیاس کوتاه‌مدت، با اشاره به اینکه بر اساس شاخص SPEI  دوازده ماهه منتهی به آذرماه، در بسیاری از مناطق کشور خشکسالی‌های خفیف تا شدید وجود دارد، اظهار کرد: در بخش‌هایی از استان‌های فارس، اصفهان، چهار محال و بختیاری، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، قم، تهران، البرز، قزوین، مازندران، آذربایجان شرقی و کردستان خشکسالی‌های شدید و در برخی نقاط خشکسالی‌های بسیار شدید دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه بر اساس این شاخص کوتاه‌مدت، در بخش‌هایی از شمال اردبیل، آذربایجان شرقی، شرق گلستان ترسالی مشاهده می‌شود، افزود: بقیه مناطق کشور در این بازه زمانی 12 ماهه در حالت طبیعی قرار دارند.

 

رئیس مرکز ملی خشکسالی با اشاره به اینکه با نگاه کوتاه‌مدت حدود 84 درصد مساحت کشور با درجاتی از خشکسالی مواجه هستند، گفت: 33 درصد مساحت کشور خشکسالی خفیف، 41 درصد خشکسالی متوسط، 10 درصد خشکسالی شدید، دو دهم درصد خشکسالی بسیار شدید دارند. تنها یک درصد مساحت کشور در این بازه زمانی در شرایط ترسالی قرار دارد و بقیه مناطق، شامل 15 درصد مساحت کشور از شرایط نرمال برخوردار است.

فاتح در ادامه با تاکید بر اینکه تغییرات خشکسالی در بلندمدت بطئی است، به ترسیم وضعیت خشکسالی کشور در مقیاس بلندمدت با تکیه بر شاخص SPEI  هشتاد و چهار ماهه منتهی به آذرماه سال 95 پرداخت و گفت: با توجه به این شاخص، بسیاری از مناطق کشور با خشکسالی بلندمدت و انباشته شده مواجه هستند. آنچه نگران کننده است آنست که بسیاری از نقاطی که به عنوان منابع تامین آب کشور محسوب می‌شوند یا به عنوان مراکز مهم جمعیتی از جمله تهران، البرز و خراسان شمالی شناخته می‌شوند با خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید مواجه‌ هستند.

 

 

این مقام مسئول در سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه 83 درصد مساحت کشور با شاخص بلندمدت با پدیده خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند، افزود: از این میزان 21 درصد خشکسالی خفیف، 40 درصد خشکسالی متوسط، 18 درصد خشکسالی شدید و سه درصد خشکسالی بسیار شدید دارد و در مقابل تنها سه درصد مساحت کشور در شرایط ترسالی قرار دارد و مابقی مساحت کشور که شامل 14 درصد است در شرایط طبیعی به سر می‌برند.

---

 

برچسب ها: تابناک ، محیط زیست ایران ، خشکسالی ، مراکز جمعیتی ، خشکسالی خفیف ، خشکسالی شدید