زلزله با پایتخت تهران چه می‌کند؟

«هفت ریشتر» با پایتخت چه می‌کند؟

روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: «زلزله ۳/ ۷ ریشتری یکشنبه‌شب در نقطه مرزی غرب کشور، حساسیت از دست رفته مدیران شهری نسبت به خطر «زلزله بزرگ» در پایتخت را احیا کرد. دیروز رئیس شورای شهر تهران، «آسیب‌پذیری ساختمان‌های نوساز» در کنار محله‌های فرسوده را ضعف اصلی در «تاب‌آوری» پایتخت مقابل زلزله عنوان کرد. مطالعه درباره «تهران پسازلزله» تحت‌ تاثیر فعالیت سه گسل اصلی پر خطر نشان می‌دهد با وقوع زلزله ۷ ریشتری، بر حسب منشا گسل، ۱۰ تا ۵۵ درصد ساختمان‌ها دچار تخریب یا آسیب اساسی می‌شود و ۳/ ۰ تا ۶ درصد جمعیت ساکن از بین می‌رود.

حادثه تلخ زمین‌لرزه کرمانشاه بار دیگر مدیریت شهری پایتخت را متوجه خطر پنهان زلزله بزرگ در پایتخت کرد. روز گذشته در جریان جلسه علنی شورای شهر تهران، محسن هاشمی رفسنجانی رئیس پارلمان محلی پایتخت اعلام کرد: نه تنها ساکنان بافت فرسوده تهران با تهدید ناشی از زلزله بزرگ روبه‌رو هستند بلکه ساختمان‌های جدید و کم‌سن نیز به لحاظ تاب‌آوری در برابر زلزله بزرگ در وضعیت مناسبی قرار ندارند.

رئیس شورای شهر تهران ۶ منطقه تهران شامل مناطق ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۷، ۱۶ و ۱۴ را دارای خطرپذیری بالا و مناطق ۷، ۸، ۱۳، ۱۵، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ را دارای خطرپذیری متوسط معرفی کرد. بررسی‌ها با استناد به دو گزارش رسمی تهیه شده توسط مدیریت شهری پایتخت نشان می‌دهد: از میان ۶۵ گسل استان تهران، سه گسل ری، مشا و شمال تهران دارای بیشترین خطر به لحاظ آسیب‌پذیری برای شهر تهران دارا هستند.

در غالب مطالعاتی که با عنوان «تهیه گزارش وضعیت محیط زیست شهر تهران» اوایل دهه ۹۰ از سوی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران انجام شده (از آن زمان تاکنون هیچ مطالعه جامع و کاملی درباره سطح آسیب‌پذیری شهر تهران در برابر زلزله و میزان تاب‌آوری آن در برابر زمین‌لرزه احتمالی بزرگ که هر ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال رخ می‌دهد، انجام نشده است) مشخص می‌‌کند: با توجه به برآوردهای انجام شده از میزان بزرگی و شدت زمین‌لرزه ناشی از فعالیت هر یک از سه گسل مشا، ری و شمال تهران، در صورت وقوع زلزله با بزرگای ۶/۷ تا ۷/۲ ریشتر از ۱۰ تا ۵۵درصد ساختمان‌ها و بناهای شهر تهران تخریب می‌شوند و از ۰/۳ تا ۶ درصد جمعیت شهر تهران نیز از بین می‌روند. به این معنا که در صورت وقوع زلزله ناشی از فعالیت هر یک از این سه گسل با بزرگی عنوان شده، دست‌ کم ۵۰۰ هزار نفر جان خود را در اثر تخریب ساختمان‌ها بدون در نظر گرفتن تلفات ثانویه از دست می‌دهند.

این مطالعات میزان خسارت جانی و مالی ناشی از فعالیت هر یک از سه گسل ری، مشا و شمال تهران به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار داده است. بر اساس سوابق لرزه‌ای و سابقه فعالیت هر یک از این گسل‌ها، برآوردهای انجام شده در این مطالعات نشان می‌دهد در صورتی که گسل ری فعال شود زلزله‌ای به بزرگی ۶/۷ ریشتر، در صورتی که گسل مشا فعال شود زلزله‌ای به بزرگی ۷/۲ ریشتر و اگر گسل شمال تهران فعال شود زلزله‌ای به بزرگی ۷/۲ ریشتر در شهر تهران به وقوع می‌پیوندد.

در این مطالعات علاوه بر بررسی بزرگی زلزله‌های احتمالی ناشی از فعالیت هر یک از گسل‌ها، شدت زلزله نیز مورد توجه قرار گرفته است. شدت زلزله عددی است که بر اساس آن تاثیر زلزله روی ساکنان و ساختمان‌های روی زمین نشان داده می‌شود. به عبارت دیگر این شدت زلزله یک مقیاس مهندسی برای تعیین میزان خسارت ناشی از زلزله روی ساختمان‌ها و ساکنان شهرها و مناطق زلزله‌زده است.

بر این اساس در صورتی که زلزله‌ای به بزرگی ۶/۷ ریشتر بر اثر فعالیت گسل ری در شهر تهران رخ دهد، شدت زلزله برای شمال شهر و جنوب شهر تهران بین ۸ تا ۹ مرکالی خواهد بود. به این ترتیب اگر شدت زلزله معادل ۸ مرکالی باشد ساختمان‌های معمولی شهر خسارت قابل توجهی می‌بینند، ساختمان‌هایی که به شکل نامناسب ساخته شده‌اند به شکل کامل تخریب می‌شوند و ساختمان‌هایی که با کیفیت خوبی ساخته شده‌اند دچار خسارت جزئی می‌شوند.

اما چنانچه شدت زلزله ناشی از فعالیت گسل ری معادل ۹ مرکالی باشد شریان‌های حیاتی زیرزمینی شهر نیز همچون خطوط آب، برق، گاز و... شکسته می‌شوند. همچنین در صورت وقوع زلزله‌ ناشی از فعال شدن گسل ری، ۵۵ درصد کل ساختمان‌های شهر تهران دچار خسارت و آسیب‌دیدگی می‌شوند این در حالی است که میزان خسارت ساختمان‌ها در جنوب شهر شامل مناطق ۱۱ و ۱۲ تا ۸۰ درصد نیز پیش‌بینی شده است و در مناطق یک تا پنج نیز آسیب‌دیدگی ساختمان‌ها تا ۳۰ درصد پیش‌بینی شده است.

برآوردهای انجام شده درخصوص خسارات جانی ناشی از فعال شدن گسل ری نیز حاکی از آن است که با وقوع زلزله‌ای با بزرگی و شدت عنوان شده معادل ۶ درصد از جمعیت شهر تهران از بین خواهند رفت. در این میان بالاترین میزان تلفات جانی نیز برای مناطق ۱۱ و ۱۲ پیش‌بینی شده که در این مناطق میزان تلفات معادل ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعیت این مناطق خواهد بود. در عین حال میزان تلفات جانی برای مناطق یک تا پنج نیز تا ۲ درصد جمعیت این مناطق احتمال داده شده است. از سوی دیگر بررسی‌ها در مورد اثرات ناشی از فعال شدن گسل مشا نشان می‌دهد با فعال شدن این گسل، احتمال وقوع زلزله‌ای با بزرگای ۷/۲ ریشتر و همچنین شدت ۹ مرکالی در شمال شهر و ۷ مرکالی برای جنوب شهر وجود دارد.

وقوع زلزله‌ای با شدت ۷ مرکالی سبب می‌شود علاوه بر آن که شهروندان وحشت‌زده شوند، ساختمان‌هایی که باکیفیت خوب ساخته شده دچار خسارت کم، ساختمان‌های با کیفیت معمولی دچار خسارت جزئی و ساختمان‌های با کیفیت پایین با خسارت جدی مواجه شوند. به این ترتیب ۱۰ درصد کل ساختمان‌ها خسارت می‌بینند که البته میزان خسارت ساختمان‌ها در منطقه ۱۲ به ۳۰ درصد می‌رسد و در عین حال میزان تلفات جانی ناشی از وقوع زلزله‌ای با شدت ۷ مرکالی، ۳ درصد جمعیت شهر تهران از بین خواهند رفت که البته میزان خسارت جانی در منطقه ۱۲به ۱/۷ درصد از جمعیت این منطقه می‌رسد.

بخش دیگری از این گزارش به پیش‌بینی ابعاد خسارت مالی و جانی زلزله احتمالی ناشی از فعال شدن گسل شمال تهران پرداخته است. بر این اساس با وقوع زلزله ۷/۲ ریشتری ناشی از فعال شدن این گسل، شدت زمین لرزه در شمال شهر تهران به ۹ مرکالی و در جنوب شهر تهران به ۷ مرکالی می‌رسد. این شدت زمین‌لرزه سبب می‌شود معادل ۳۶ درصد کل ساختمان‌های شهر تهران دچار آسیب جدی شوند که البته این آسیب در مناطق یک تا پنج پایتخت به ۵۰ درصد ساختمان‌ها و در جنوب شهر به ۳۰ درصد ساختمان‌ها وارد می‌شود.

در عین حال ۲ درصد از جمعیت شهر تهران نیز دچار تلفات جانی می‌شوند که میزان خسارات جانی در مناطق یک تا پنج پایتخت به ۳ درصد جمعیت این مناطق و در جنوب شهر به یک درصد جمعیت مناطق خواهد رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد گسل شمال شهر تهران عمدتا مناطق یک تا پنج و مناطق ۲۱ و ۲۲ را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این مطالعات تاکید می‌کند در حال حاضر پهنه شهر تهران به لحاظ جانمایی ساختمان‌ها و موقعیت گسل‌ها، در وضعیت مناسبی قرار ندارد. این در حالی است که شهرداری تهران دست‌ کم از سال ۹۳ تاکنون مطابق با احکام برنامه پنج ساله دوم شهر تهران نسبت به انجام ۱۵ تکلیف مرتبط با تاب‌آور کردن شهر تهران در برابر زمین‌لرزه وظیفه داشته است. مهم‌ترین این تکالیف شامل ممنوعیت ساخت‌وساز در محدوده حریم گسل‌های شمالی و جنوبی شهر تهران، کاهش بار تراکم جمعیت در بافت فرسوده و ساماندهی یک سری مراکز برای امداد و نجات می‌شود.

مواردی دیگری همچون ارائه لایحه ارتقای سطح ایمنی ساختمان‌ها و فضاهای شهری، افزایش تعداد ایستگاه‌های فعال شتاب‌نگاری به ۲۲ عدد، افزایش تعداد ایستگاه‌های فعال لرزه‌نگاری به ۲۳ عدد، افزایش ایمنی در برابر مخاطرات زمین، اعمال محدودیت‌های ساخت‌وساز در عرصه‌های با شرایط ناپایدار و محدوده‌های گسلی، تهیه و نهایی کردن آیین‌نامه فنی گودبرداری ساختمانی و همچنین تهیه طرح ایجاد سامانه اعلام وضعیت اضطراری و آماده باش از جمله تکالیف شهرداری است که در قالب برنامه پنجم شهرداری تهران به آن اشاره شده است.

همین‌طور به‌کارگیری مصالح ساختمانی منطبق با استانداردهای بین‌المللی، مقاوم‌سازی اماکن و مراکز امدادرسانی، ممنوعیت ساخت‌وساز در حریم اول گسل‌های شمالی و جنوبی تهران، کاهش بار تراکمی محله‌های پرتراکم به ویژه بافت فرسوده نیز جزو مهم‌ترین تکالیف و راهکارهای افزایش تاب‌آوری شهر تهران عنوان شده است. علاوه بر این مدیریت شهری وظیفه دارد از ساخت‌وساز در شیب‌های تند پرهیز و ضوابط و مقررات ساخت‌وساز اصولی و مقاوم در کل پهنه شهری را اعمال کند. همین‌طور محوطه‌های باز و تجهیزشده درون محله‌ای را برای ایجاد مراکز امداد و نجات در هنگام بروز زلزله ساماندهی و در نهایت سازه‌ها و تاسیسات شهری را ایمن‌سازی کند.

گنجاندن این تکالیف در اسناد فرادست شهری در حالی است که بررسی‌هایی که دوماه پیش و در دوره جدید مدیریت شهری درباره میزان تحقق این تکالیف انجام شده، نشان می‌دهد پایتخت به‌ دلیل عدم اجرای تکالیف مرتبط با ایمن‌سازی شهر در برابر حوادث غیرمترقبه در برابر زلزله بزرگ احتمالی فوق‌العاده آسیب‌‌پذیر است.

نکته مهم آن که علاوه بر بی‌عملی در زمینه انجام این تکالیف طی سال‌های گذشته از سوی مدیریت شهری، عملکرد نامناسب در برخی تکالیف انجام‌ شده سبب شده عملا تاب‌آوری شهر تهران در برابر حوادث طبیعی افزایش پیدا نکند. یکی از این موارد تغییر کاربری سوله‌های مدیریت بحران شهر تهران و اختصاص فضای این سوله‌ها به فعالیت‌هایی خارج از حوزه مدیریت بحران از سوی مدیریت شهری است؛ به‌ طوری که از میان ۱۱۱ سوله مدیریت بحران شهری معادل ۶۰ سوله در اختیار کاربری‌های غیر مرتبط قرار داده شده است. در این رابطه زهرا صدر اعظم نوری، عضو شورای شهر تهران نیز روز گذشته در جلسه علنی شورای شهر تهران تذکر داد. او در این باره گفت: بیشتر سوله‌های بحران در اختیار شهرداری نیستند و به کاربری‌های ورزشی - تفریحی و مکانی برای ضبط برنامه‌های صدا و سیما تبدیل شده‌اند.

رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران اظهار کرد: لازم است یادآوری کنم که بروز پدیده‌های طبیعی امری اجتناب‌ناپذیر است. وضعیت کشور ایران به گونه‌ای است که شهرهای بزرگ و کوچک و کلان‌شهرها به خصوص کلان‌شهر تهران با جمعیت قریب به ۹ میلیون نفر ساکن، به‌ طور مستمر در معرض پدیده و حوادث طبیعی است.

او ادامه داد: از این رو لازم و ضروری است که آمادگی کافی برای مقابله با پدیده‌های طبیعی نظیر سیل و زلزله را داشته باشند. تهران به‌عنوان پایتخت ایران باید از ظرفیت تاب آوری بالایی برخوردار باشد تا بتواند در مقابل انواع رخدادها و پدیده‌های طبیعی ایستادگی کند.

نوری تصریح کرد: از این رو از شهرداری تهران می‌خواهم بر خلاف رویه ناصواب نحوه مدیریت پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران به جای اختصاص دادن بیش از ۶۰پایگاه به فعالیت‌های ورزشی، دانشگاه علمی کاربردی (۶ پایگاه)، صداوسیما، غرفه کودک و غیره پایگاه‌ها را به کاربرد متناسب با اهداف آنها برگرداند و توجه جدی به سازمان پیشگیری و مدیریت بحران، ارتقای جایگاه سازمان و نیز تخصیص اعتبارات کافی و تامین تجهیزات مورد نیاز کند تا این سازمان در مواقع حساس و ضروری بتواند به ماموریت‌های ذاتی خود بپردازد.

دومین گزارشی که در این خصوص از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تهیه شده، نشان می‌دهد وقت طلایی برای مدیریت بحران پس از زلزله، ۷۲ ساعت اولیه است که اگر امدادرسانی سریع و دقیق در این مدت انجام نشود آمار تلفات انسانی افزایش پیدا می‌کند و بالعکس در صورتی که در این فرصت طلایی امدادرسانی با سرعت و کیفیت زیادی انجام شود، آمار تلفات انسانی کاهش می‌یابد.

در این گزارش یک سناریوی زلزله فرضی برای سنجش تاب‌آوری شهر تهران انجام شده که برمبنای آن اگر زلزله‌ای به بزرگی ۵ ریشتر به دلیل فعال شدن یکی از گسل‌های اصلی شهر تهران در ساعت ۴ صبح رخ دهد، معادل ۲۰۲ هزار ساختمان شهری با آسیب‌دیدگی متوسط مواجه می‌شوند که معادل ۲۳ درصد از کل ساختمان‌های شهر تهران است.»

---

---

زمین‌لرزه احتمالی تهران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زمین‌لرزهٔ احتمالی تهران به پیش‌بینی‌هایی مبنی بر وقوع یک زمین‌لرزه برجسته در تهران اشاره دارد.

رشد شهری در تهران بشکل کاملاً منطقی انجام نشده و حدود ۸ میلیون نفر از جمعیت تهران در ناحیه بسیار خطرناک قرار دارند.^[۱] یک تحقیق زمین‌شناسی پیش‌بینی می‌کند که زلزله‌ای با بزرگی ۷ ریشتر در تهران ۶۴۰.۰۰۰ مسکن را از مجموع ۱،۱۰۰،۰۰۰ مسکن ویران کرده و علاوه بر این بیش از یک میلیون و نیم از جمعیت تهران را کشته و حدود چهار میلیون و سیصد هزار نفر را زخمی کند.^[۲] بگفته ریفات لطیفی، متخصص جراحی بالینی در دانشگاه آریزونا، حدود ۲۰ درصد از مرگ‌های مربوط به این زمین‌لرزه احتمالی در ۲ ساعت اول اتفاق می‌افتد که از جمله دلایل اصلی آن خفگی در اثر استنشاق گرد و غبار، فشار بر قفسه سینه، شوک افتادن قند خون^[۳] یا سرمازدگی می‌باشد. بقیه ۸۰ درصد مرگ و میر در ۳ روز اول اتفاق می‌افتد و دلیل آن از دست دادن آب بدن، سرمازدگی، نشانگان له شدن، نارسایی کلیوی، عفونت زخم، یا گندخونی می‌باشد.^[۴] بگفته مهرداد حلوایی، متخصص فیزیولوژیک جانوری، در صورت وقوع زمین‌لرزه نوع جدید موش‌های زنده‌خوار که در تهران گسترش یافته‌اند افرادی که زیر آوار مانده‌اند را تا رسیدن نیروهای امدادی می‌خورند.^[۵]

گسل‌های تهران شامل گسل مُشا - فَشَم، گسل شمال تهران، گسل نیاوران، گسل تِلو پایین، گسل محمودیه، گسل شیان و کوثر، گسل شمال ری، گسل جنوب ری، گسل کهریزک، گسل گرمسار، گسل پیشوا، گسل پارچین هستند؛ البته گسل‌های فرعی زیادی در سطح شهر تهران وجود دارد مانند نارمک، شادآباد، داوودیه، عباس‌آباد، باغ فیض و...^[۶] بر پایه پژوهش گروه همکاری‌های بین‌المللی ژاپن جایکا (JICA) از این بین احتمال فعال شدن سه گسل مشا، جنوب ری و شمال تهران تشخیص داده شد که فعال شدن هر کدام خسارات و شدت گوناگونی را در هر منطقه از تهران در پی خواهد داشت.^[۷] که البته در ماهیت گسل ری تردید وجود دارد.

محتویات

• ۱ گمان‌ها از زمان وقوع زمین‌لرزه
• ۲ انتقال حتمی پایتخت ایران
• ۳ جستارهای وابسته
• ۴ منابع

گمان‌ها از زمان وقوع زمین‌لرزه

فهرست زمین‌لرزه‌های ایران در مقیاس‌های نزدیک ۷ ریشتر در ناحیه اطراف تهران به شرح زیر است:^[۲][۸]

سال	بخش	گسل	اندازه	مقیاس مرکالی
۳۰۰ پیش از میلاد	ری	پارچین، ری	۷٫۶	X
۷۴۳ میلادی	دروازه خزر	گرمسار	۷٫۲	Vlll+
۸۵۵ میلادی	ری	کهریزک	۷٫۱	Vlll+
۹۵۸ میلادی	طالقان	مشا	۷٫۷	X
۱۱۱۷ میلادی	کرج	تهران	۷٫۲	VIII+
۱۶۶۵ میلادی	دماوند	مشا	۶٫۵	Vill+
۱۸۱۵ میلادی	دماوند	مشا	نامعلوم	V+
۱۸۳۰ میلادی	دماوند	مشا	۷٫۲	VIII+

داده‌ها نشان می‌دهد که در منطقه تهران حدود هر ۱۵۸ سال یک لرزه اتفاق می‌افتد.^[۲] آخرین زمین‌لرزه برجسته در تهران مربوط به سال ۱۸۳۰ میلادی و به بزرگی ۷.۲ ریشتر بود.^[۹]

در مورد زمین لرزه های تاریخی منطقه تهران، سزار سلحشور مدیر موسسه دیرینه شناسی فلات اعتقاد دارد که یکی از عظیم ترین و ویرانگرترین زمین لرزه های تهران در محدوده زمانی قرن هفتم و هشتم هجری قمری اتفاق افتاده است که علاوه بر مطالعات زلزله شناسی، مدارک و شواهد باستان شناسی نیز این موضوع را تایید می کند.^[۱۰]

به گفته محمودرضا دلاوری، مدیر کار گروه سیستم‌های اطلاعات مکانی پردیس فنی دانشگاه تهران: «وقوع زلزله در تهران حتمی است و طبق تحقیقات زلزله دارای یک دوره بازگشت است که طبق برآوردها هر ۱۵۰ سال یک بار یک زلزله بزرگ رخ می‌دهد و با توجه به اینکه بزرگترین زلزله در تهران در ۱۷۰ سال گذشته رخ داده‌است باید خود را برای وقوع زلزله بزرگ در کلانشهرها آماده کنیم.» نوربخش غلامی، استاد دانشگاه تهران و زمین‌شناس، در سال ۱۳۸۹ پیش‌بینی کرده که طی چند سال آینده زلزله‌ای با مقیاس ۷ ریشتر در تهران اتفاق بیفتد که نتیجه آن فاجعه‌ای مخرب‌تر از بم خواهد بود، و بحرانی ایجاد می‌شود که شاید در هیچ کجای دنیا مشابه آن اتفاق نیافتاده باشد.^[۱۱]

از طرف دیگر محمدرضا حاتمی عضو پژوهشگاه زلزله مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران می‌گوید: «شاید دولتی بخواهد جمعیت را در سطح کشور پراکنده کند... ولی اینکه تهران زلزله‌خیز است، در آن شکی وجود ندارد. امکان وقوع زمین لرزه در تهران را هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند، کما اینکه کسی نمی‌تواند بگوید زلزله نخواهد آمد.»^[۱۱] گفتنی است جای‌ْنامِ بومهن،در نزدیکی پایتخت، به چم (معنی) زمین‌لرزه است.^{[۱۲] [۱۳]}

جستارهای وابسته

• فهرست زمین‌لرزه‌های ایران
• سامانه هشدار زمین‌لرزه (جدیدترین فناوری کاهش اثرات ویرانگر زمین‌لرزه که در ایران پیاده‌سازی نشده است)

---

منابع

1. 
   

Sergiei Balassanian, Armando Cisternas, Mikael Melkumyan. “Earthquake hazard and seismic risk reduction”. Springer, 2000. 290.

13. حبیب برجیان. زمین‌لرزه در پندار و اندیشهٔ ایرانی. . نامهٔ فرهنگستان ۸، ش. ۴ (زمستان ۱۳۸۵): ۶.

Asgarya, Ali;Levyb,Jason K. ; Mehregand, Nader. Estimating willingness to pay for a hypothetical earthquake early warning systems. . Journal of Environmental Hazards 7, no. 4 (2007): 312-320.

hypovolemic shock

Rifat Latifi. “Telemedicine for Trauma, Emergencies, and Disaster Management”. Artech House, 2010. 27-28.

[۱]

بیتوته-زلزله تهران

نتایج تحقیق یک گروه ژاپنی پیرامون زلزله تهران

تهران و زلزله به روایت آمار

Earthquake Management in Iran, A compilation of literature on earthquake Management. . Iranian Studies Group at MIT, Jan, 6,.

[ http://www.ngdir.ir/news/PNewsDetail.asp?PId=67482/ کشف مدارک باستان شناسی مربوط به زمین لرزه ی ویرانگر تهران]، \پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور

همه چیز درباره زلزله احتمالی تهران، تابناک

«فرهنگ لغت عمید - درآیه بومهن». بازبینی‌شده در ۱۶ آذر ۱۳۹۴.

---

رده:

• زمین‌لرزه‌های ایران

• این صفحه آخرین‌بار در ‏۱۴ نوامبر ۲۰۱۷ ساعت ‏۲۰:۱۰ ویرایش شده‌است.

گفت و گو با محمود حسینی؛ استاد پژوهشگاه زلزله شناسی

قفل شدن گسل، عامل تاخیر در وقوع زلزله/ زلزله تهران، دیر و زود دارد سوخت و سوز ندارد

اگر زیر ساختمان یک متر، بتُن باشد وقتی زلزله بیاید به راحتی نمی تواند ساختمان را تخریب کند. می تواند ساختمان را بچرخاند یا آن را کمی کج کند ولی نمی تواند آن را متلاشی کند.

عصر ایران؛ یوسف ناصری- کشور ما به عنوان یک کشور زلزله خیز محسوب می شود. فقط برخی از مناطق کشورمان که مساحت زیادی از کل مساحت کشور را شامل نمی شود، روی گسل یا همجوار گسل های زلزله نیستند. بخش عمده ای از این مناطق که کم خطر هستند بین ارومیه تا جنوب شهر اصفهان قرار دارد.

بر اساس گفته برخی کارشناسان ایرانی حوزه زلزله شناسی، فقط 15 شهر کشورمان در مناطق کم خطر قرار دارند. شهر تهران که به تنهایی 10 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده است، جزو مناطق پر خطر از لحاظ زلزله به حساب می آید.

از آنجا که احتمال وقوع زلزله در اغلب مناطق کشور منتفی نیست، کسب شناخت از این پدیده طبیعی و تلاش برای کاهش تلفات انسانی و مالی و مادی در زلزله های احتمالی، می تواند کارساز باشد. بر این مبنا عصر ایران با سیدمحمود حسینی، به گفت و گو نشست.

حسینی، دکترای مهندسی سازه- زلزله دارد و از سال 1370 به بعد عضو هیات علمی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله است. گفت و گو با دکتر محمود حسینی، عمدتا متمرکز بر میزان آسیب پذیری پایتخت 8 میلیون نفری کشور در برابر زلزله های احتمالی است.
***

*در مورد گسل های تهران اظهار نظرهای متفاوتی وجود دارد از جمله این که گفته شده 40 گسل اصلی دارد و برخی کارشناسان حوزه زلزله هم می گویند 30 گسل اصلی دارد. اما به طور مشخص روی چند گسل تاکید می شود و در این زمینه اجماع نظر وجود دارد که چند گسل اصلی مثل گسل شمال تهران و گسل ری وجود دارد.
تعریفی وجود دارد که گسل اصلی، گسلی است که بیش از 10 کیلومتر طول داشته باشد. این همان مبنایی است که همه باید بپذیرند؟

- اساسا گسل هایی که طول شان کمتر از 10 کیلومتر باشد نمی توانند زلزله خیلی بزرگ تولید کنند. یعنی وقتی هم این گسل ها بلغزند زلزله زیر 6 ریشتر تولید می کنند که خیلی ویرانگر نیست.

وقتی طول گسل بالای 10 کیلومتر باشد می تواند زلزله 6 ریشتری و بیش از آن ایجاد کند. هر چقدر طول گسل، زیادتر باشد زلزله هم شدیدتر می شود. در مورد تهران باید گفت که دو تا گسل بزرگ داریم. یک گسل در جنوب ری است و یک گسل در شمال شهر تهران داریم به نام گسل شمال تهران که با گسل مُشا، یک مجموعه هستند.

بر اساس مطالعاتی که زلزله شناسان ما انجام داده اند، این گسل ها به هر دلیل فعال شوند می توانند زلزله هایی تا 7 ریشتر تولید کنند. این از لحاظ کلیت گسل های تهران ولی گسل های کوچک در سطح شهر تهران هم داریم مثل گسل نیاوران. این نوع گسل ها، طول شان کم است و مشکل خاصی ایجاد نمی کنند.

*درباره گسل نیاوران گفته شده بود که 13 کیلومتر درازا دارد. در سال های گذشته عمدتا این بحث مطرح بود.

-گسل هایی که نگران کننده هستند گسل شمال تهران و گسل جنوب ری است. بقیه گسل های تهران طول شان تا این حد نیست. من فکر نمی کنم گسل نیاوران اینقدر طول داشته باشد. باید کوچکتر از این باشد. تا جایی که من یادم می آید گسل نیاوران زیر 10 کیلومتر طول داشت.

*آقای دکتر بیت اللهی (رئیس بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی) بر اساس مطالعاتی که انجام شده است در اسفند سال 1395 اعلام کردند که طول گسل نیاوران از 13 کیلومتر به 40 کیلومتر افزایش پیدا کرده است.

-ایشان زلزله شناس هستند و تخصص شان در این زمینه است. اگر مطالعات جدیدی انجام داده اند که این موضوع را نشان می دهد باید همین اطلاعات را پذیرفت. چون ایشان بر مبنای علمی این موضوع را مطرح کرده اند.

نقشه قدیمی که ما داریم گسل نیاوران را به این طول نشان نمی دهد. با مطالعاتی که انجام داده اند شاید ادامه آن گسل را توانسته اند در زیر رشته کوه البرز پیدا کنند.

* مشخص شده گسل نیاوران در اصل 40 کیلومتر طول دارد. آیا شما باز معتقدید که چندان اهمیت ندارد و خطر آن به شدت گسل شمال تهران و گسل جنوب ری نیست؟

-اگر این گسل 40 کیلومتر باشد که فرق می کند. این 40 کیلومتر، طول کمی نیست. از شمال تا جنوب شهران تهران تقریبا 30 کیلومتر است. اندازه حوزه تهران بزرگ بیش از 45 کیلومتر نیست.

اگر گسل نیاوران 40 کیلومتر است باید این گسل از شرق به غرب تهران را طی کرده باشد تا گسل بزرگی باشد.

*گسل نیاوران از اقدسیه و نیاوران عبور کرده و به سمت سعادت آباد رفته است.

-با این مشخصات یقینا بالای 20 کیلومتر طول دارد. بر این اساس اگر مطالعات آقای دکتر بیت اللهی نشان داده باشد گسل نیاوران اینقدر طول دارد، یک گسل بزرگ محسوب می شود.

به هر حال گسل های بالاتر از 10 کیلومتر طول را به عنوان گسل های خطرناک می شناسند.

*گسل مُشا- فشم از شاهرود شروع می شود و همه استان های سمنان، تهران، البرز و قزوین را در برمی گیرد. گسل شمال تهران یک شعبه از آن گسل مُشا – فشم است یا مستقل از آن گسل است؟

- در محل تقاطع گسل مُشا و گسل شمال تهران، گسیختگی هایی وجود دارد ولی این گسل ها یک مجموعه هستند. این مجموعه، گسل خیلی بزرگی است. مطالعات زلزله شناسان نشان می دهد در صورت فعالیت این مجموعه، زلزله بالای 7 ریشتر تولید می شود.

*در اسفند ماه 1395 بحث کشف یک گسل جدید در تهران مطرح شد. اعلام شد که گسل پردیسان 40 تا 50 کیلومتر طول دارد و جهت شرقی به غربی دارد. چرا تا الان مشخص نشده بود چنین گسلی وجود دارد مثل گسل شمال تهران و گسل ری؟

-مطالعات زیرسطحی، ابزار و تکنولوژی پیشرفته می خواهد. بر اساس مطالعاتی که با ابزارهای همین سال های اخیر انجام داده بودند این گسل، کشف نشده بود. اما اخیرا مطالعات زیرسطحی که به کمک تکنولوژی پیشرفته انجام شده است، شناسایی شده که چنین بریدگی ای در آن منطقه وجود دارد.

نمی شود گفت که در مورد این گسل، قبلا اشتباه کرده اند. مثل بیماری هایی است که قبلا شناخته شده نبود ولی الان شناخته شده اند. گسل پردیسان هم با ابزارهای قدیم، شناخته نمی شد و الان با ابزارهای جدید شناخته شده.

*یعنی ابزارهای مدرن نیاز است برای این که بعضی گسل ها را تشخیص بدهند؟

-بله. همین طور است و ابزارهای جدید باید داشته باشیم.

*برج میلاد دقیقا روی همین گسل جدید پردیسان قرار دارد.

-اثبات شده که این طور است ولی این که آیا این گسل، فعال است و آیا حرکتی می تواند داشته باشد یا نه، جای بحث دارد.

* راجع به زلزله هایی که در قرن های قبل اتفاق افتاده است برای مثال گفته شده که گسل مُشا در محدوده دماوند سه زلزله بزرگ در سال های 1665 و 1815 و 1830 میلادی ایجاد کرده است. اندازه زلزله های سال های 1665 و 1830 اعلام شده ولی اندازه زلزله سال 1815 مشخص نیست و اعلام نشده.

-این نوع اظهار نظر بر اساس شواهد تاریخی است که می گویند بزرگی زلزله به نظر می آید که اینقدر بوده است. با توجه به تاثیری که در محیط گذاشته است این موضوع را مطرح کرده اند.

این مطالعات باید انجام شود تا متوجه شوند این گسل اگر فعالیت داشته است چقدر تاثیر گذاشته و چه جا به جایی در سطح ایجاد شده و چه بریدگی هایی در لایه های زمین و مسیر رودخانه ایجاد شده. وقتی این مطالعات انجام شود می توانند بزرگی زلزله را حدس بزنند.

به هر حال زلزله سال 1830 تهران، یک زلزله بزرگ بوده. فکر می کنم در جنوب ری هم در سال 1470 میلادی، یک زلزله بزرگ، ری را که آن موقع شهر بزرگی بوده با خاک یکسان کرده است. چنین زلزله هایی در تاریخ داشته ایم.

*زلزله سال 1830 میلادی تهران که توسط گسل مُشا اتفاق افتاده مشخص است که قدرت آن 7.2 ریشتر بوده ولی اندازه زلزله 1815 میلادی مشخص نیست. آیا نیاز هست یا نیست که مشخص باشد زلزله سال 1815 چه قدرتی داشته است؟

-خیر. همین زلزله سال 1830 که ثبت شده است نشان می دهد این منطقه، فعال و زلزله خیز است. حالا این که قبل از آن هم زلزله اتفاق افتاده یا نه، خیلی تاثیری در نتیجه نمی گذارد. به هر حال زلزله آمده و دو بار در فاصله 15 سال در اینجا رخ داده است.
احتمال این که دوباره در یک فاصله 20 یا 30 ساله، در این منطقه چند بار زلزله بیاید وجود دارد. اما به طور دقیق نمی توان اظهار نظر کرد.

*همین گسل بزرگ مُشا در سال 1815 یک زلزله بزرگ در اطراف تهران ایجاد کرده و در سال 1830 هم یک زلزله به وجود آورده است. چطور بعد از 15 سال که از زلزله 1815 گذشته بود، یک زلزله دیگر اتفاق افتاده است ولی از 1830 هیچ اتفاق مهمی نیفتاده است؟

-اصطلاح « Seismic Gap» به فارسی نبود لرزه ای ترجمه شده. یعنی خلایی که از نظر زمانی زلزله نداریم. در اثر مواد مذاب زیر پوسته زمین، این پوسته به طور دائم در حال حرکت است. یک جایی به هم قفل می شود و یک جای دیگر از هم باز می شود یا در کنار هم لغزانده می شود.

بستگی به شرایط و آن مواد مذاب و ضخامت پوسته دارد و وضعیت های مختلفی پیش می آید. در آن زمان که دو بار زلزله اتفاق افتاده، فشار مواد مذاب وجود داشته است. الان آنجا در همدیگر قفل شده و انرژی بیش تری می خواهد تا دوباره بلرزد.

با این حال نمی شود فهمید که دقیقا چه زمانی این گسل فعالیت خواهد کرد. تجربه تقریبا قطعی وجود دارد که اگر در جایی زلزله آمده است باز هم زلزله می آید. به قول معروف حالا دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد.

*درست است که ایران در منطقه زلزله خیزی قرار دارد ولی چطور برخی از زلزله شناسان به این نتیجه رسیده و اعلام می کنند که هر 200 سال یکبار یا هر 150 سال یکبار زلزله بزرگ در تهران اتفاق می افتد؟

-تا جایی که من می دانم ما نمی توانیم برای زلزله های تهران، دوره بازگشت مشخصی را عنوان کنیم. یعنی آمار ما اینقدر دقیق نیست که بتوانیم دوره بازگشت را برای زلزله احتمالی تهران محاسبه کنیم.

این صحبت ها، خیلی مبنای علمی ندارد. اما این که هر لحظه ممکن است در تهران، زلزله بیاید، منطقی تر است. ادامه گسل شمال تهران به جاده لواسان می آید و در یک جایی بریدگی جاده مشخص است. آن بریدگی که گسل باعث آن شده را می توان دید.

این نشان می دهد که گسل، فعال است و زنده است. گسلی که زنده باشد هر لحظه ممکن است بلغزد. با علم امروز نمی توانیم بگوییم در چه ساعتی و چه روزی زلزله می آید ولی نگران آن هستیم.

*ادامه گسل شمال تهران در سال 1117میلادی، یک زلزله در محدوده کرج ایجاد کرده که قدرت آن 7.2 ریشتر بوده است. گسل مُشا در نزدیکی دماوند دو زلزله بزرگ در 200 سال اخیر ایجاد کرده است ولی چرا در خصوص گسل شمال تهران فاصله زیادی افتاده بین آن زلزله 900 سال قبل و زلزله احتمالی بعدی؟

-ساختار پوسته زمین، پیچیده است. مواد مذابی که در زیر پوسته زمین وجود دارد به قدری غیر قابل پیش بینی است که نمی شود گفت دقیقا به چه علت این طور شده یا این طور نشده. ما نمی دانیم در عمق 40 کیلومتری زمین و زیر پوسته زمین دقیقا چه خبر است.

با توجه به زلزله ها یا انفجارهایی که در سطح ایجاد می کنند، بریدگی های زیر زمین را شناسایی می کنند. با شواهدی که در سطح زمین و تغییر جهت رودخانه ها و بریدگی هایی که در کوه ها می بینند حدس می زنند که گسلی وجود داشته و فعال شده و می توانند متوجه شوند که چقدر حرکت کرده و چه زمان حرکت کرده است.

با استفاده از این موارد یک مقدار می توانند تاریخ را برآورد کنند ولی دانش ما در حدی نیست که بتوانیم به طور صددرصد بگوییم چند سال به چند سال، زلزله آمده است.

*علاوه بر گسل بزرگ مُشا، برخی زلزله شناسان برای گسل شمال تهران هم دوره بازگشت مشخصی اعلام کرده اند.

-من شخصا با اعلام دوره های بازگشت زلزله موافق نیستم. موضوع دوره بازگشت زلزله، مبنای علمی ندارد. ما به اندازه کافی دانش نداریم که بتوانیم این آمار را تهیه کنیم و بگوییم دوره بازگشت زلزله چگونه است. از دید من اعلام دوره بازگشت زلزله، زیاد حرفی علمی نیست.

*از لحاظ ساخت و ساز آیا روی گسل ها یا کنار گسل های بزرگ زلزله نباید ساخت و سازی انجام شود؟

-ما اگر بدانیم و مطمئن باشیم نباید روی گسل ساخت و ساز انجام شود. ترجیحا اگر در فاصله 200 تا 300 متری گسل ها، ساخت و ساز نشود، بهتر است. برای این که بریدگی ای که از آن زیر شروع می شود در جایی به سطح زمین برسد زلزله به ساختمان هایی که روی گسل شاخته شده اند آسیب می زند.

اما چون دقیقا نمی دانیم که پهنه های لرزه خیز در کجا هستند، نمی توانیم با دقت کامل این 200 یا 300 متر را تعیین کنیم. چون عمق گسل زیاد است و شناسایی محل دقیق آنها با خطای زیاد همراه است.

بنابراین، بهتر است ما در مناطقی که گسل وجود دارد ساخت و ساز نداشته باشیم ولی اگر هم قرار است ساخت و ساز انجام شود باید پِی ساختمان ها، یکپارچه و ضخیم ساخته شود. یعنی این که هر دو، سه متر یک ستون می گذارند و آنها را به همدیگر وصل می کنند فایده ندارد.

اگر زیر ساختمان یک متر، بتُن باشد وقتی زلزله بیاید به راحتی نمی تواند ساختمان را تخریب کند. می تواند ساختمان را بچرخاند یا آن را کمی کج کند ولی نمی تواند آن را متلاشی کند.

دستورالعمل ساخت و ساز در حریم گسل ها، وجود دارد و حدودا 10 سال پیش، ما توصیه های خودمان را به شهرداری ارائه کردیم.

*گسل شرق تهران مشخص است که از شرق تهران می اید و از پارک جنگلی سرخه حصار عبور می کند و تا محدوده سید خندان ادامه پیدا می کند. یا محل عبور گسل جنوب ری یا گسل شمال ری مشخص است. همچنین محل عبور گسل نیاوران مشخص است.

در مورد گسل هایی که محل عبور آنها مشخص هست و از سال ها قبل هم در مورد وجود آنها صحبت شده آیا واقعا باید تصمیم گرفته شود که به هیچ وجه ساخت و ساز انجام نشود؟

-نقشه های معمولی که ما در اختیار داریم با مقیاس یک پنجاه هزارم(50000 : 1) است و در آنها خط گسل مشخص نیست. اگر نقشه بزرگ شود و یک دو هزارم(2000 : 1) باشد در واقع نقشه را 25 برابر به نحوی بزرگ می کنیم لذا پهنای یک خط گسل اینقدر زیاد می شود که بخش بزرگی را در بر می گیرد.

نمی شود موقعیت گسل ها را روی زمین مشخص کرد و گفت از چه جاهایی عبور کرده است. با یک خطای چند ده متری ممکن است رو به رو شویم. بنابراین بهتر است تا فاصله 200 متری یا 300 متری، ساخت و ساز انجام ندهیم یا اگر یک منطقه را نمی شود تعطیل کرد و بافت مسکونی در آنجا وجود دارد، باید با پِی های یکپارچه و ضخیم مقاوم سازی را انجام بدهیم.

با این کار می توانیم کاری کنیم که در زمان زلزله احتمالی، ساختمان ها را متلاشی نکند و بتوانیم جان مردم را نجات بدهیم.

*احتمالا و در شرایطی که فرضا در محلی به ناچار بخواهند ساخت وساز انجام شود آیا شما اعتقاد دارید این ساخت و سازها محدود به چند طبقه باشد ولی ساخت ساختمان های مرتفع و برج های ساختمانی روی گسل را که تحت هیچ عنوان تجویز نمی کنید؟

-در این حالت برج های بالای 7 یا 8 طبقه نباید ساخت. چون اگر ساختمان در اثر حرکت گسل، یک کم کج شود ممکن است آن ساختمان واژگون شود. ساختمان های بلند، احتمال واژگون شدن دارند. بنابراین در این نوع مناطق ساختمان های بالای 7 طبقه یا 8 طبقه باید ساخته نشود.

*علاوه بر گسل هایی که در تهران وجود دارد، راندگی هایی هم در تهران داریم مثل راندگی داوودیه. در خصوص این راندگی ها باید با همان شدت مورد توجه قرار بگیرد؟

-بله. اگر در بالادست راندگی، ساخت و ساز انجام بدهیم موقع زلزله، ممکن است آن بخش بالادست زلزله بلغزد و احتمال این که آن بخش بالادست، پایین بیاید زیاد است. در قسمت بالادست راندگی ساخت و ساز نباید انجام شود.

البته متاسفانه در بالادست راندگی های تهران، ساخت و ساز انجام شده و در شمال تهران تعداد زیادی از این نوع ساخت و سازها داریم. به احتمال زیاد این راندگی ها ممکن است موقع زلزله بلغزند و هر چه ساختمان روی آنها هست را با خودشان به پایین بیاورند. به این ترتیب، راندگی ها نیز خطرناک هستند.

*تفاوت عمده راندگی با گسل زلزله چگونه تعریف می شود؟

- گسل در زیر است و در زیر آبرفت و در اعماق 40 کیلومتری و 50 کیلومتری است ولی راندگی در سطح زمین است. در اثر حرکت گسل به تدریج، بریدگی سطحی ایجاد شده که ممکن است قائم یا افقی باشد. اگر قائم باشد در قسمت بالادست راندگی، منطقه خطرناک است و ساخت و ساز نباید انجام شود.

*آقای مهندس چمران در زمانی که رئیس شورای شهر تهران بود در مورد مشخصات و موقعیت گسل ها گفته بود ما نمی خواهیم مردم نگران شوند بنابراین اعلام نمی کنیم چه نقاطی از تهران روی گسل است.

آیا چنین باوری و این نوع صحبت کردن درست است یا برخلاف چنین نگرشی، مردم باید بدانند که اگر در جایی گسل زلزله است ساختمان خریداری نکنند؟

-قاعدتا وقتی چنین بحث هایی مطرح می شود قیمت زمین و منافع انبوه سازان مطرح می شود. یک بحث اقتصادی و سیاسی این است که آیا این کار را انجام بدهیم یا انجام ندهیم.

از دید من که از جنبه علمی به این مساله نگاه می کنم اعتقاد دارم اگر مردم به این مسائل آگاه باشند بهتر است. البته اگر این آگاهی اتفاق بیفتد به طور مسلم روی قیمت زمین در مناطقی که گسل هست اثر می گذارد.

اما اِشکال ندارد که این بحث ها مطرح شود و قیمت زمین یک مقدار پایین بیاید. در این وسط، برخی از مردم، مقدار زیادی ضرر می کنند و می گویند حالا چرا قیمت زمین ما پایین آمد. این دیگر جزو پیامدهای اجتماعی است که جامعه شناسان باید آن را حل کنند.

آقای چمران بر اساس ملاحظات سیاسی و اجتماعی خودشان، این موضوع را مطرح کرده اند ولی من اگر باشم به مردم اطلاعات دقیق را منتقل می کنم که همه چیز روشن شود.

*یعنی حتی اگر مردم به خاطر اطلاع رسانی درست، نگران شوند باید واقعیت ها را به مردم گفت؟

-بله. نظر من این است. من خیلی به آن ملاحظات اجتماعی توجه نمی کنم که آیا این کار درست است یا نه. به نظر من، اگر این واقعیت ها را به مردم بگوییم بهتر است.

*در چارچوب فرهنگ سازی، انجمن مهندسی زلزله ایران که شما عضو آن هستید به عنوان یک نهاد غیر دولتی، آیا برای آگاه سازی مردم می تواند کاری انجام بدهد؟

-اگر صدا و سیما همکاری کند و رسانه ها همکاری کنند، مسئولان انجمن می توانند برنامه داشته باشند و هفته ای یکبار یا هر ماه یکبار، بحث هایی را برای مردم مطرح کنند.

کولر رومیزی usb

کولر رومیزی usb

توضیحات

مناسب برای خنک کردن و ایجاد گردش هوای مناسب در محیط شما، آیا برای گرمای هوا چاره ای اندیشیده اید؟ هنگامی که دمای هوا شما را کلافه می کند و ریه های شما نیاز به هوای تازه دارند و نفس کشیدن بجای لذت به یک حرکت عذاب آور تبدیل میشود

برای شما هم حتما پیش آمده که در مکانی قرار بگیرید که گرمای هوای محیط آنجا شما را آزار دهد.

مینی کولر آبی رومیزی قابل شارژ با باتری و USB قابل حمل+ ارسال فوری به سراسر ایران

یک کولر آبی همراه با کارایی بالا و وزن کم و ابعاد کوچک قابل حمل و قابل استفاده با برق و باتری قلمی، دارای دو دریچه قابل تنظیم بصورت مجزا و کیفیت ساخت بسیار بالا

یکی از کوچکترین کولرهای آبی قابل استفاده بصورت پرتابل یا بر روی میز دارای 2 دریچه خروجی مستقل قابل تنظیم و محفظه مخصوص یخ یا آب خنک با قابلیت کارکرد بوسیله 3 عدد باتری قلمی یا برق پورت USB (یا آداپتورUSB)

مقیاسی کوچک از کولرهای آبی با قدرتی عالی که توسط موتور براشلس آن ایجاد میشود و اگر آب محفظه سرد و خنک باشد یا داخل مخزن یخ ریخته باشید در عرض چند دقیقه چنان باد خنکی توسط این کولر از سمت دریچه هایش خواهد وزید که نسبت به جثه و اندازه و هیکل این دستگاه بعید به نظر خواهد رسید و شما یا اطرافیان شما را به تعجب وا خواهد داشت.

مینی کولر رومیزی یک وسیله جالب و کاربردی با طراحی ویژه ای است. این محصول که از پلاستیک با کیفیت ABS ساخته شده است یک کولر واقعی در ابعاد کوچک و رو میزی است. این کولر به دلیل داشتن مخزن آب، باد بسیار خنکی را تولید کرده و از طریق دو دریچه که در راستای عمودی تغییر زاویه می دهند، به بیرون می دمد. کولر رومیزی کوچک هم از ظریق سه باتری قلمی می تواند کار کند و هم دارای یک کابل یو اس بی است که می توانید به کامپیوتر، لپ تاپ یا آداپتور و …. وصل نمایید. در هر کجایی می توانید این کولر کوچک و قوی را همراه خود برده و استفاده نمایید.

این مینی کولر دارای یک مخزن آب و یخ است که می توانید قبل از روشن نمودن درون مخزن تعبیه شده در قسمت پایینی مینی کولر را با آب و در صورت تمایل با یخ پر کنید تا باد خنک تری بزند. علاوه بر آن دارای دانه های بوگیر و معطر کننده ای نیز می باشد که باد کولر رایحه ای دلپذیر خواهد داشت. این کولر دارای 2 دریچه خروجی باد می باشد که قابل تنظیم بوده و می توانید هر دریچه را به سمت جهت مورد نظرتان تنظیم نمایید.

استفاده از وسایل سرمایشی نظیر کولر و پنکه در ایام گرم سال بسیار رواج پیدا می کند . اما استفاده از این وسایل محدودیت هایی را نیز برای شما به همراه خواهد داشت که از مهمترین آنها می توان به عدم امکان استفاده از آنها در موقعیت های مکانی و زمانی مختلف اشاره نمود که از مهمترین دلایل آن نیاز به انرژی برق و همچنین غیر قابل حمل بودن است . اما برای حل چنین مشکلاتی انواع مختلفی از پنکه های رومیزی و همراه ارائه شدند که قابلیت حمل و جابه جایی آسان را داشتند.

حتی شما میتوانید درون مخزن آب این کولر چند قطره عطر نیز بچکانید تا هوای دمیده شده بوی خوبی به خود بگیرد و فضای اتاق را خوشبو و عطرآگین کند. البته درون مخزن آب این کولر شگفت انگیز دانه های گلوله ای گرد مخصوصی قرار داده شده و شما میتوانید هر تعدادی را که دوست دارید به همراه آب در فریزر بگذارید تا یخ بزند و سپس داخل مخزن این کولر قرار دهید تا به تدریج بوی مخصوص آنها جلوی بوی نم و رطوبت را از هوای پخش شده بگیرد. این پنکه را میتوانید بصورت رومیزی بر روی هر سطح صافی بگذارید و از وزش باد خنک آن در خانه ، اداره و محل کار یا مغازه لذت ببرید.

خصوصیات مینی کولر یو اس بی رومیزی:

مصرف بسیار کم برق (در حد 2.5 وات)

موتور : brushless 4.5 واتی با دمندگی خوب و قدرتی عالی

کنترلر هوشمند داخلی برای بهینه سازی قدرت وزش باد

بدنه ساخته شده از پلاستیک ABS درجه یک

مجهز به مخزن مخصوص در قسمت زیرین ، جهت ریختن آب و یخ برای ایجاد باد خنک تر

دارای ژل مخصوص نگهدارنده آب (می توان آن را در مخزن مخصوص نگهداری آب ریخت تا به کاهش دمای باد خروجی کمک نماید)

ارائه شده همراه با کابل usb و ژل مخصوص

(قیمت 55 هزارتومان)

وبا دریمن همه گیر شد

معاون دفتر نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در یمن با اعلام امکان ابتلای نیم میلیون یمنی به وبا وجود دارد، گفت: نیازمند واکنش متناسب و قوی جامعه جهانی درخصوص یمن هستیم.

به گزارش ایرنا ازدفتر صلیب سرخ در تهران، «جوناس برائر» با اعلام ابتلای بیش از 200 هزار یمنی به وبا و مرگ بیش از یک هزار و 300 نفر، اظهارکرد: امکان ابتلای بیش از500 هزار یمنی به وبا وجود دارد.

به گفته وی، شرایط بشر دوستانه دریمن ازهمیشه در وضع بدتری قراردارد وبا وجودی که پیشگیری از وبا کارسختی نیست، اما دسترسی نداشتن مردم به آب سالم، انباشت زباله درشهرها و از کار افتادن شبکه فاضلاب شهری سبب همه گیری وبا شده است.

وی با بیان اینکه ازکار افتادن 45 درصد ازخدمات درمانی دریمن در نتیجه حملات مستقیم است، اظهارکرد: نتوانستن تامین سوخت و دسترسی به تنها 30درصد از داروهای مورد نیاز از دیگر عوامل شیوع سریع وبا دراین کشور است.

برائر افزود: در مدت دوسال جنگ در یمن منجر به قتل 10 هزار نفر شده است و در کمتر از هفت هفته از شیوع وبا، بیش از یک هزار نفر جان باخته اند.

معاون دفتر نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در یمن خواستار واکنش متناسب و قوی جامعه جهانی دراین زمینه شد.

از زمان شیوع وبا دریمن کمیته بین المللی صلیب سرخ به عنوان بزرگترین سازمان بشر دوستانه کمک رسان دریمن، 20درصد ازمبتلایان را درمان کرد و تا کنون موفق به ارسال 5 محموله هوایی ملزومات درمانی به یمن شده است.

علاوه برخدمات درمانی، کمیته بین المللی صلیب سرخ با اعزام نیروهای متخصص سعی در بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی شهرها داشته است تا بتواند از شیوع بیشتر این بیماری جلوگیری کند.

منبع: ایرنا

بیست و هفت سال از زلزله 31 خرداد 1369 منجیل چگونه گذشت

برای زلزله های با بیش از 7 ریشتر باید آماده شویم

با بدنه و مدیریت ضعیف در مدیریت بحران سوانح طبیعی در رخدادی مشابه زلزله 31 خرداد 69 منجیل، حتما آسیب های وارده به کشور از نظر تلفات و خسارات مالی بسیار بیشتر از سال 69 خواهد بود.

دکتر مهدی زارع . استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله

دقایق اولیه روز سی و یک خرداد ، یادآور سالروز رخداد زلزله 31 خرداد 69 منجیل است که در نیمه شب (ساعت 36 دقیقه بامداد) موجب 16 هزار کشته و حدود 50 هزار مجروح و تخریب کامل سه شهر و آسیب جدی به حداقل 10 شهر ایران و حدود دو میلیارد دلار خسارت مستقیم و غیر مستقیم شد.

زلزله در سال 69 رخ داد و هنوز کشور در سال های اولیه پس از اتمام دوره دفاع مقدس بود. از نظر مدیریت بحران، ازستادهای پشتیبانی و  بازسازی جنگ 8 ساله دراین زلزله به عنوان پشتیبانی از عملیات جستجو و امداد و در نهایت بازسازی در مناطق زلزله زده استفاده شد .



این زلزله در نزدیکی پهنه شهری منجیل، رودبار و لوشان روی داد و عملا سه شهر ما را ویران کرد (به ویژه دو شهر منجیل و رودبار). ضمنا در شهر های رشت، لاهیجان و آستانه اشرفیه خسارت های مهم و قابل ملاحظه ای مشاهده شد.
 همچنین زلزله منجیل در نزدیکی محور و مخزن سد سفید رود رخ داد که در هنگام زلزله، مخزن این سد لبالب پر از آب بود و بنابراین احتمال گسیخته شدن سد و رها شدن آن می توانست به فاجعه بزرگتری منجر شود.

خوشبختانه به دلیل کیفیت بالای طراحی سد توسط مرحوم دکتر اشتوکی از سوئیس و ساخت سد سفید رود طی سالهای 1335تا 1341 (سال بهره برداری)، با وجود خسارت دیدن در هنگام زلزله، اتفاقی بدتر از آنچه مشاهده شد، نیفتاد. یعنی سد پاره نشد و دریاچه به صورت سیل در رودخانه سفید رود تخلیه نشد.
ساختار ستادهای حوادث غیر مترقبه (زیر نظر وزارت کشور) هنوز وجود نداشت و عملا بعد از زلزله منجیل و با درس آموزی از زلزله منجیل در کشور  به وجود آمد.

جدی گرفتن و مطرح شدن آیین نامه استاندارد زلزله ایران (آیین نامه 2800) از بعد از زلزله 1369 منجیل رخ داد. زلزله 1369 منجیل در یک پهنه کوهستانی صعب العبور و به همراه وقوع زمین لغزش های متعدد بود. بعد از 27 سال هنوز زلزله ای در ابعاد و گستردگی زلزله 1369 منجیل رخ نداده است تا بدانیم که از درس های آن زلزله آیا درس آموزی کافی انجام شده است یا نه. 

مردم منجیل و پهنه زلزله زده در زلزله 1369 با اثر پذیری روانی از این رخداد، در سال های بعد از رخداد زلزله سال 69 تلاش کردند در ساخت و ساز رویکردی محافظه کارانه تر داشته باشند ولی همین رویکرد محافظه کارانه به نظر می رسد که در دهه اخیر به کناری گذاشته شده و عملا روند توسعه بدون پلان و برنامه برای ارزیابی ریسک پیگیری شده است..
        
*تغییر شکل زمین در محدود جنوب کاسپین

در زلزله های کلان راندگی (Mega thrust) که معمولا در نواحی فرورانش و در حاشیه اقیانوس ها مانند نوار حاشیه اقیانوس آرام و یا ناحیه حاشیه اقیانوس هند،  رخ می دهند ابعاد صفحه گسیختگی در یک رخداد زمین لرزه اصلی در حدود ۲۰۰ در ۵۰۰ کیلومتر و میزان لغزش حداکثر بر روی صفحه گسل ۲۰ تا ۳۵ متر در یک زلزله و میزان متوسط تغییر مکان /لغزش سالانه حدود ۲ تا ۱۲ سانتی متر در سال است.

بنابراین انتظار رخداد زمین لرزه های بزرگ با بزرگای بیش از 8 و گاه حتی با بزرگای بیش از 9در این نواحی، انتظار بیهوده ای نیست، ولی در زلزله هایی که در درون صفحه قاره ای رخ می دهند و بیشتر زلزله های ایران و ترکیه و افغانستان از این نوع هستند، ابعاد صفحه گسیختگی کوچکتر است و مثلا در زمین لرزه ای مانند زمین لرزه 31 خرداد 69 منجیل ایران، با بزرگای 7.3  گسلشی با صفحه گسیختگی در حدود ۲۰ در ۹۰ کیلومتر روی داد.

حداکثر میزان لغزش در لرزه اصلی زلزله  منجیل حدود 60 سانتی متر بود .مطالعات نشان می دهد که حوزه جنوبی دریای مازندران حدود 6 میلی متر در سال به سوی شمال غرب جا به جا می شود. میزان حداکثر لغزش متوسط سالانه در ناحیه البرز و تالش، حدود  5میلی متر در سال است. بنابراین زمین لرزه ای با بزرگای بیش از 8 اساسا در چنین نواحی بسیار به ندرت رخ می دهند. گرچه بعید نیستند.

*تجربیات جهانی برای کاهش ریسک زلزله

زلزله کوماموتو ژاپن  پنج شنبه 26 فروردین 95 با یک پیش لرزه با بزرگای 6.2 در عمق 10 کیلومتری آغاز شد و سپس با رخداد زمین لرزه اصلی با بزرگای 7.2(در روز جمعه 15 آوریل، 27 فرردین) که به وقت محلی در اولین ساعات شنبه به وقت ژاپن بود، تلفات 49 نفری از این رخداد های سلسله وار گزارش شد.

این زلزله ها در زیر شهر کوماموتو و هر دو در نیمه های شب و در عمق حدود 10 تا 11 کیلومتری رخ دادند.
از این نظر شرایطی مشابه با زلزله بم 1382 که در ایران موجب 26271 کشته شد، در زلزله های کوماموتو برقرار بود. ضمن اینکه در زمان زلزله بم جمعیت شهر در حدود 106 هزار نفر ارزیابی می شود  و شهر کوماموتو جمعیتی بالغ بر750 هزار نفر جمعیت دارد.

با تلاش حدود 90 ساله ژاپنی ها در مساله زلزله (از زلزله 1923 کانتو به بعد) و به ویژه در سال های بعد از جنگ جهانی دوم و در 70 سال اخیر، توسعه ای  در جهت و همگان با حفظ ایمنی در این کشور پیشرفته  رخ داده که موجب شده تا آسیب پذیری انسانی در سوانحی مانند زلزله بسیار کاهش پیدا کند.

ژاپن نماد بسیار خوبی از کشور توسعه یافته با توسعه زیر ساخت سازگار با شرایط سخت این کشور از دیدگاه زلزله و سوانح طبیعی است. به نحوی که هم در زیر ساخت ها و شهرسازی زیر ساخت هایی با ایمنی بسیار بالا ایجاد کرده اند و هم از دید جنبه های اجتماعی و روانی، یکی از بالاترین سرمایه های اجتماعی را در دنیا در هنگام زلزله ها – از دید رفتار مردم در هنگام زلزله – دارند.

فرورانش در دو سوی شرقی و غربی اقیانوس آرام در نواری پیرامون این ورقه اقیانوسی رخ می دهند که زمین شناسان به آن حلقه آتش(Ring of Fire) می گویند. البته این نوار حالت حلقه کامل ندارد و بیشتر به شکل نعل اسب است.
این نوار با طول حدود ٤٠ هزار کیلومتر فعال ترین ناحیه از نظر ژئودینامیکی و وقوع زلزله ها و آتشفشان ها بر روی کره زمین است.
در محل این نوار ، مرز هایی پوسته اقیانوسی اقیانوس آرام به زیر ورقه های از جنس پوسته قاره ای موجود در پیرامون این ناحیه اقیانوسی  با سرعت حدود 7 تا 11 سانتی متر در سال  فرورانش می کند.

این نوار محل وقوع گودال های اقیانوسی، کمان ها و رشته کوه های آتشفشانی و زلزله های متعدد است به طوری که حدود ٤٥٠ آتشفشان فعال (حدود ٨٠ درصد آتشفشان های فعال بر روی زمین) و حدود ٩٠ درصد زلزله های جهان و ٨٠ درصد زلزله های بزرگ - زلزله های با بزرگای بیش از ۸ در دنیا در این نوار دور اقیانوسی رخ می دهد.

*تجربه کشور شیلی

کشور شیلی در آن سوی اقیانوس آرام، و در سوی دیگر حلقه آتش، از کشورهای در حال توسعه و اکنون نسبتا پیشرفته در زمینه مطالعات زلزله شناسی و مهندسی زلزله و مدیریت بحران است.

متخصصان این کشور از دانشمندان شناخته شده در دنیا هستند. مثلا استاد دکتر رائول ماداریاگا که استاد به نام زلزله شناسی در دانشگاه پاریس است (و اکنون بازنشسته شده) تبار شیلیایی دارد.
در زمینه های علمی این کشور در عرصه های بین الملی بسیار فعال است. به نحوی که شانزدهمین کنفرانس جهانی مهندسی زلزله در شهر سانتیاگو در ژانویه 2017 در این کشور برگزار شد.
از نظر توسعه زیرساخت های مناسب نیز در سال های اخیر هم از نظر ایجاد سامانه هشدار پیش هنگام سونامی و هم ایجاد سازمان مستقل برای مساله مدیریت سانحه (ONEMI) شیلی کارنامه مثبتی دارد.

همچنین آیین نامه های ساختمانی زلزله در این کشور به طور منظم به روز می شود. در منطقه آمریکای جنوبی باید به توسعه سریع در کشور لرزه خیز شیلی به ویژه در حدود سه دهه  سال اخیر توجه ویژه کرد. عدد شاخص توسعه انسانی در این فاصله از حدود ۰.۶ در سال ۱۹۸۰ به حدود ۰.۸۲ در ۲۰۱۳ افزایش یافته و در سال ۲۰۱۳ با رشد سه پله ای نسبت به ۲۰۱۲ در رتبه ۴۰ در جهان قرار گرفته است. این کشور اکنون در رده اول از نظر شاخص توسعه انسانی در میان کشور های آمریکای جنوبی قرار دارد.

دولت شیلی هم از نظر توسعه کارآمدی و هم از نظر مهار فساد اداری موفق ترین دولت در آمریکای جنوبی در دهه گذشته بوده است.
این جنبه های مختلف در توسعه کمک کرده است که در زلزله های مهم اخیر به ویژه زلزله ٢٧ فوریه ٢٠١٠ ساحل بیو بیو در شیلی با بزرگای ٨.٨ که موجب مرگ حدود ٥٧٠ نفر و حدود ٣٠ میلیارد دلار خسارت شد و یکی از مهمترین زلزله های ابتدای سده بیست و یکم است، بیشتر، خسارت مالی به این کشور وارد شود تا خسارت جانی. شاخص و معیاری که بیشتر به کشورهای صنعتی پیشرفته لرزه خیز مانند آمریکا و ژاپن شبیه است تا کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه.
در دو دهه اخیر و سال های اخیر توسعه هایی که در کشور شیلی روی داده است باعث شده که آسیب پذیری انسانی بسیار کاهش پیدا کند و این کشور درحال توسعه در بخش زلزله به کشور پیشرفته ای همچون ژاپن رسیده است.

شیلی در این باره برنامه های خوبی را در دست گرفته و زیر ساخت های مناسبی را فراهم کرده است. حال صرف نظر از اینکه سونامی رخ دهد یا نه آسیب پذیری کشور شیلی بسیار پایین آمده و در رتبه بندی جایگاه خوبی را دارا است و به عنوان نمونه موفق به کشور های در حال توسعه معرفی می شود.

*وضعیت کنونی و راه پیش رو جمعیت ایران از حدود 55 میلیون نفر در سال 69 به 80 میلیون نفر در سال 95 رسیده است. اگر به همین آمار دقت کنیم می توان دریافت که ریسک زلزله در ایران (با فرض ثابت ماندن خطر زمینلرزه) از دیدگاه افزایش معرضیت بیشتر شده است.

البته می توان در مورد آسیب پذیری محیط زندگی در ایران اعم از ساختمان ها و زیر ساخت ها و شریان های حیاتی ارزیابی نمود تا سنجشی واقع بینانه در مورد میزان تاب آوری حاصل شود.

توجه کنیم که در این مدت پدیده هایی مانند حاشیه نشینی و البته توسعه انبوه سازی ناپایدار و غیر تاب آور مانند مسکن مهر، عملا به افزایش آسیب پذیری هم منجر شده است.

برای  مدیریت سوانح با بهره گیری از درس های زمین لرزه سال 69 منجیل  و سایر زلزله های مخرب ایران باید نیروهای توانمند از نظر علمی و تخصصی به بدنه و مدیریت اجرایی دولتی  کشور به تدریج وارد شوند و راه حل های جدید و نوآورانه  و کلان بر اساس کارهای جدی و علمی از سوی این کادر های متخصص پرورش یافته در سطوح بالای علمی، ارایه شود.

با بدنه و مدیریت ضعیف در مدیریت بحران سوانح طبیعی در رخدادی مشابه زلزله 31 خرداد 69 منجیل حتما آسیب های وارده به کشور از نظر تلفات و خسارات مالی بسیار بیشتر از سال 69  خواهد بود. برای رویدادی با بزرگای بیش از 7 ریشتر مشابه زمین لرزه 1369 منجیل در هر نقطه از ایران باید آماده شویم.