آیا تا کنون نام شربت جلاب را شنیدهاید؟ شربت جلاب یک نوشیدنی سنتی پرخاصیت است که خواص بیشماری برای این شربت خصوصا در روزهای گرم تابستان در نظر گرفته شده است. این شربت از ترکیب گلاب، نبات و زعفران تهیه میشود و به تقویت قلب و اعصاب و خاصیت آرامبخشی آن اشاره کرد. در ادامه در خصوص شربت جلاب و این که شربت جلاب چیست نکاتی را برای شما خواهیم گفت. همراه ما باشید.
شربت جلاب یا شربت گلاب یک نوشیدنی سنتی پرخاصیت است، جلاب عربی شده گلاب است، انگبینی است که با گلاب آمیخته و آنرا بپزند تا حدی که به قوام بیاید، ایرانیان باستان آنرا به معنی مطلق شربت بکار میبردند.
در قدیم جلاب هم به عنوان دارو و هم به عنوان یک نوشیدنی نشاط آور در میهمانیها مورد استفاده قرار میگرفت، از این رو نسخههای شربت جلاب متعدد و متنوع است و هر حکیم با توجه به نیاز بیمار در نسخه اصل تصرفاتی کرده و مواردی به آن افزوده است.
همچنین جلاب یک نوع شربت محبوب در خاورمیانه به خصوص در کشورهای اردن، سوریه، فلسطین و لبنان است. این نوشیدنی معمولاً در ماه رمضان زیاد نوشیده میشود، شربت جلاب در مناطق ذکر شده از ترکیب شیره انگور یا شیره خرما، خرنوب و گلاب تهیه میشود و با عود عربی دودی میشود.
شربت جلاب، شربت گلاب یا شربت زعفران تقویت کننده عمومی بدن و نشاط آور است و خصوصا مقوی قلب، اعصاب، معده و کبد است، این نوشیدنی گوارا برای بهبود ضعف، ترس، وحشت و افسردگی به تنهایی یا همراه با عرقیات مناسب نوشیده میشود.
شربت جلاب یکی از مُفرحات در طب سنتی ایرانی است و برای تقویت قلب و درمان بیماریهای سوداوی تاثیر فراوانی دارد، شربت زعفران و گلاب قوای جنسی را تقویت میکند و برای رفع سردردها، تنشهای عصبی، بیخوابی و اضطراب بسیار منفعت دارد چون هر صبح به ناشتا بیاشامند.
حکیم عقیلی خراسانی در کتاب قرابادین کبیر در تعریف جُلّاب آورده: از جمله اشربهای است که جهت تقویت قلب و رفع خفقان و توحش و مالیخولیا و… ترتیب میدهند و با عرقهای مناسبه میآشامند.
این شربت نشاط آور است و برای تپش قلب نفع بسیاری دارد، همچنین ضد وسواس و خستگیهای عصبی است و برای درد کبد و درد سینه نفع دارد، خواص و فواید شربت زعفران برای سرد مزاجان چندبرابر است.
نبات سفید یک کیلو، گلاب سه کیلو، زعفران نیم مثقال.
نبات و گلاب را با شعله ملایم بجوشانید در حین جوشیدن کف آن را بگیرید و صاف نمایید تا نصف شود. سپس زعفران را با گلاب حل کرده و به آن اضافه کنید، هنگام استفاده میتوانید با آب سرد یا یکی از عرقیات مناسب با بیماری حل کنید و کمی تخم بالنگو یا تخم فرنجمشک و یا تخم ریحان بر آن اضافه کنید و… بنوشید.
دستور ساختن جلاب آنست که بگیرند نبات سفید و یا شکر سفید مقدار یک من و با سه من گلاب به آتش ملایم بجوشانند و کف آن را بگیرند و صاف نماید تا به نصف رسد، پس یکدرهم زعفران به گلاب سوده داخل نمایند و در ظرفى نگاهدارند و عندالحاجت با آب سرد و یا با یکى از عرقهاى مناسبه حل کرده و تخم بالنگو و یا فرنجمشک و یا ریحان و یا امثال اینها بر آن پاشیده و بنوشند. اگر حرارت در مزاج غالب باشد بزرقطونا بر آن بپاشند و اگر برودت غالب باشد عَنبر و مُشک از هریک دو دانگ داخل جلاب نمایند. در آخر طبخ جلاب طبی عبارت از همین است.
در روزهای تابستان وجود نوشیدنیهای خنک بسیار ضروری است و علاوه بر این که طراوت و شادابی را به دنبال دارد میتواند برای سلامتی نیز بسیار مفید باشد. در این مقاله در خصوص شربت جلاب و نحوه ساخت آن نکاتی را بیان کردیم. امیدواریم استفاده از این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
واحد: از آنجایی که جوشاندن گلاب باعث پریدن آن و رفتن بخش بزرگی از بو و عطر گلاب و نتیجتاً ماده مؤثر آن می شود، می توان گلاب تازه را بدون جوشاندن با زعفران آمیخت (قاطی یا مخلوط کرد). همچنین بهتر از نبات و شکر، عسل است که هم بسیار خواص مثبت دارد و هم آسانتر از نبات حل می شود. از آنجایی که جوشاندن یا گرما (حرارت) دادن عسل آن را سمی می کند، حتماً باید در آب سرد یا ولرم حل شود. پس به آسانی می توان عسل و زعفران و گلاب و آب را به اندازه نیاز، درهم آمیخت و شربت تازه ای را هر اندازه نیاز باشد درست کرد و نوشید. آن که نبات را با گلاب می جوشانده اند هم احتمالاً برای حل شدن نبات و گرفتن ناخالصیهای نباتهای قدیم بوده است و هم آنکه شربتی غلیظ بدست آید تا توان ماندگاری داشته باشد و خراب نشود زیرا در قدیم یخچال نبوده است و شربت رقیق خراب می شده است.
ادویهی دارچین علاوه بر طعم منحصربفردش میتواند خواص مفید دیگری برای انسان داشته باشد. به عنوان مثال، مطالعات نشان میدهد که دارچین دارای خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی است و همچنین میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
برخی مطالعات همچنین نشان دادند که ترکیبات زیستی فعال آن میتواند عملکرد مغز، به ویژه حافظه و یادگیری را تقویت کند. تیمی از محققان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اخیراً چندین مطالعه گذشته را در مورد تأثیر دارچین بر عملکردهای شناختی بررسی کردند.
تجزیه و تحلیل آنها، که در علوم اعصاب تغذیه بیان شده است و ارزش بالقوه دارچین را برای پیشگیری از اختلالات یادگیری برجسته میکند. سمانه نخعی، علیرضا کوشکی و همکارانشان در مقاله خود نوشتند: این مطالعه با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مربوط به رابطه بین دارچین و اجزای کلیدی آن در حافظه و یادگیری انجام شده است.
دو هزار و ششصد و پنج مطالعه از پایگاههای اطلاعاتی مختلف در سپتامبر ۲۰۲۱ جمعآوری شد و برای واجد شرایط بودن تحت بررسی قرار گرفت. نخعی، کوشکی و همکارانشان صدها مطالعه ذخیره شده در چندین پایگاه تحقیقاتی آنلاین از جمله PubMed، Scopus، Google Scholar و Web of Science را بررسی کردند.
آنها سپس تحلیل خود را به ۴۰ مورد از این مطالعات محدود کردند، از میان
این ۴۰ مطالعه، ۳۳ مطالعه در داخل بدن (به عنوان مثال، بررسی موجودات زنده
واقعی، مانند انسان، جوندگان، یا حیوانات دیگر) انجام شده است.
پنج
مورد از آنها در شرایط آزمایشگاهی (به عنوان مثال، خارج از موجودات زنده،
به عنوان مثال با تجزیه و تحلیل سلولها یا بافت پس از مرگ) بوده است و دو
مورد مطالعات بالینی (یعنی، با بیماران پزشکی) بودند.
محققان دادههای مربوط به همه این مطالعات را استخراج کردند، از جمله نویسنده، سال انتشار، ترکیب یا نوع دارچین مورد استفاده، جمعیت مطالعه و حجم نمونه، دوز دارچین یا اجزای زیست فعال آن، جنسیت و سن شرکت کنندگان و همچنین مدت زمان و روش مصرف این ادویه را بررسی کردند.
به طور کلی، اکثر مطالعاتی که محققان ایرانی بررسی کردند نشان دادند که دارچین میتواند بر حافظه و عملکرد شناختی تأثیر مثبت بگذارد.
نخعی، کوشکی و همکارانشان در مقاله خود نوشتند: مطالعات در موجودات زنده نشان داد که استفاده از دارچین یا اجزای آن مانند اوژنول، سینامالدئید و اسید سینامیک میتواند عملکرد شناختی و حافظهای را به طور مثبت تغییر دهد.
افزودن دارچین یا سینامالدئید به یک محیط سلولی میتواند تجمع تاو، آمیلوئید β را کاهش دهد و بقای سلولی را افزایش دهد.
محققان در یک مطالعه از نوجوانان خواستند آدامس دارچینی بجوند و نتایج مثبتی به همراه داشت که نشان میدهد جویدن آدامس دارچین عملکرد حافظه را بهبود میبخشد و اضطراب را کاهش میدهد.
به طور کلی، مقاله مروری سیستماتیک نخعی، کوشکی و همکارانشان نشان میدهد که دارچین و برخی از اجزای فعال آن میتوانند تأثیرات مثبتی بر عملکرد مغز انسان، تقویت حافظه و یادگیری داشته باشند.
این بررسی میتواند گامی اثربخش برای دیگر تیمهای محققان برای بررسی بیشتر تأثیر دارچین بر مغز باشد، که به طور بالقوه میتواند استفاده از آن را برای حفظ عملکرد مغز و کاهش اختلالات شناختی ترویج کند.
همچنین در خصوص مصرف دارچین به عنوان یک دارو و اثرات درمانی آن میتوان نگاه دقیقتر داشت.
منبع: باشگاه خبرنگاران