واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering
واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار»     (HT-CSURE)

واحد مشترک کمکی پژوهش و مهندسی «هوش یار-تواندار» (HT-CSURE)

Hooshyar-Tavandar Common Subsidiary Unit for Research & Engineering

دیدگاه یک اقتصاددان مشهور: بدترین سقوط اقتصادی جهانی تاریخ در راه است

اقتصاددان مشهور: بدترین سقوط اقتصادی تاریخ در راه است
اقتصاددان مشهور و استاد دانشگاه نیویورک، در گفتگو با شبکه ای‌بی‌سی استرالیا هشدار داد که جهان در سال 2023 با یک "طوفان کامل" از تورم بالا، افزایش نرخ بهره و رکود اقتصادی مواجه است و افرادی که در حال حاضر شاغل هستند احتمالاً بیشترین آسیب را از این بحران خواهند دید.

اقتصاددان مشهور و استاد دانشگاه نیویورک معروف به "دکتر عذاب" طی اظهاراتی هشدار داد که جهان در سال ۲۰۲۳ با یک "طوفان کامل" از تورم بالا، افزایش نرخ بهره و رکود اقتصادی مواجه است.

به گزارش تسنیم، نوریل روبینی، اقتصاددان مشهور و استاد دانشگاه نیویورک، در گفتگو با شبکه ای‌بی‌سی استرالیا هشدار داد که جهان در سال 2023 با یک "طوفان کامل" از تورم بالا، افزایش نرخ بهره و رکود اقتصادی مواجه است و افرادی که در حال حاضر شاغل هستند احتمالاً بیشترین آسیب را از این بحران خواهند دید.

روبینی که توسط وال استریت به دلیل پیش‌بینی‌های اقتصادی وحشتناکش "دکتر عذاب" نامیده می‌شود، یکی از اولین اقتصاددانانی بود که بحران مالی 09-2008 را پیش‌بینی کرده بود.


وی ماه‌هاست که درباره یک بحران بدهی و رکود تورمی همزمان هشدار می‌دهد؛ بحرانی که ترکیب بدترین عوامل رکود تورمی دهه 1970 و بحران بدهی سال 2008 را با هم در خود دارد.

این اقتصاددان در ادامه به این موضوع اشاره کرد که نسبت بدهی در اقتصادهای پیشرفته در دهه 1970 تنها 100 درصد تولید ناخالص داخلی بود، در حالی که در حال حاضر 420 درصد تولید ناخالص داخلی در بخش خصوصی و دولتی است.

وی گفت: من معتقدم که امسال یک بحران بدهی همراه با رکود تورمی ظاهر خواهد شد.

روبینی افزود: بنابراین، در این مورد، اگر ما آن شوک‌ها را مثلاً برای قیمت نفت داشته باشیم، نه تنها دچار تورم می‌شویم، نه تنها دچار رکود و رکود تورمی می‌شویم، بلکه چیزی را شاهد خواهیم بود که من آن را بحران بدهی رکود تورمی بزرگ می‌نامم زیرا با نرخ بهره بسیار بالا، نسبت (بدهی) ناپایدار خواهد شد.

روبینی پیشنهاد کرد که همه این‌ها فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی در ایالات متحده را مجبور می‌کند تا نرخ بهره را تا زمانی که اقتصادشان وارد رکود شود ، افزایش دهند.

وی گفت: من فکر می‌کنم که نرخ وجوه فدرال رزرو باید حتماً بالای 6 درصد باشد تا به هدف تورم 2 درصدی دست یابد. اما اگر نرخ بهره را تا 6 درصد افزایش دهید، یک فرود واقعی سخت خواهید داشت.

به گفته این اقتصاددان، این امر منجر به اصلاح شدید در بازارهای سهام، افزایش بازده اوراق، افزایش اسپرد اعتبار برای بدهی بخش خصوصی و در نهایت منجر به مشکلات مالی شدید خواهد شد.

وی افزود: این مشکلات مالی رکود را شدیدتر می‌کند و رکود شدیدتر با کاهش درآمد و تولید، تعداد نکول بدهی خانوارها، مشاغل، شرکت‌ها و حتی برخی مؤسسات مالی و برخی از دولت‌ها در کشورهای فقیری که مشکلات جدی بدهی دارند، را افزایش می‌دهد.

نشانه هایی که نشان می‌دهد هوش مصنوعی از فرمان انسان خارج می‌شود

8 علامتی که نشان می‌دهد هوش مصنوعی از کنترل انسان خارج می‌شود

8 علامتی که نشان می‌دهد هوش مصنوعی از کنترل انسان خارج می‌شود
اگرچه در ابتدای راه چت‌بات‌های هوش مصنوعی قرار داریم، اما شواهد نشان می‌دهند که احتمالاً این فناوری از سیطره ما خارج خواهد شد.

زمان انقلاب هوش مصنوعی ظاهراً فرارسیده است و به‌نظر می‌رسد که از همین ابتدای راه درحال ازدست‌دادن کنترل این فناوری هستیم. موتورهای جستجو، هالیوود و شرکت‌های بزرگ رسانه‌ای در تلاشند تا وارد این صنعت شوند و از آن به نفع خود استفاده کنند. اما این صنعت به‌راحتی می‌تواند بسیاری از صنایع دیگر و شکل زندگی ما را تغییر دهد. در ادامه به بررسی این مسئله می‌پردازیم که انقلاب ربات‌ها چرا و چگونه می‌تواند از کنترل خارج شود.

قبولی ChatGPT در آزمون برنامه‌نویسی

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

چندی قبل در خبری اعلام شد که ChatGPT به‌اندازه کافی باهوش است که در گوگل استخدام شود. این شرکت اخیراً این ابزار هوش مصنوعی را مشابه نیروهایی که در شرف استخدام قرار دارند، آزمایش کرده و متوجه شده است که چت‌بات شرکت OpenAI با موفقیت این آزمون را پشت سر می‌گذارد.

وب‌سایت PC Magazine می‌گوید اگر گوگل ChatGPT را به‌عنوان برنامه‌نویس استخدام می‌کرد، می‌توانست از پرداخت سالانه 183 هزار دلار دستمزد خودداری کند. افراد زیادی تاکنون قابلیت‌های برنامه‌نویسی این ربات را آزمایش کرده‌اند و نگران آینده شغلی برنامه‌نویسان هستند.

استفاده از ChatGPT توسط قاضی

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

خودکارسازی فرایندهای دادگاهی با کمک هوش مصنوعی حتی روی کاغذ هم ایده بدی به‌نظر می‌رسد. بااین‌حال، یک قاضی در کلمبیا تصمیم گرفت که از ChatGPT برای تصمیم‌گیری درباره بیمه درمانی یک کودک مبتلا به اوتیسم استفاده کند. قاضی «خوان مانوئل پادیلا گارسیا» ظاهراً باور دارد که استفاده از چت‌بات‌های هوش مصنوعی می‌تواند به صرفه‌جویی در زمان کمک کند.

گارسیا در حکم خود نوشت: «بررسی استدلال‌های این پرونده با استفاده از هوش مصنوعی انجام می‌شود.» او می‌گوید امیدوار است که با استفاده از این فناوری انجام کارها را بهینه‌تر کند.

استفاده از هوش مصنوعی برای نوشتن فیلم‌نامه‌ها

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

برنامه‌های زیادی این ایده را تبلیغ می‌کنند که هوش مصنوعی می‌تواند فیلم‌نامه بنویسد و فرایندهای فیلم‌سازی را خودکار کند. برای مثال، استارتاپ دیپ‌مایند اخیراً ابزاری به‌ نام Dramatron را معرفی کرد که ظاهراً همراهی برای نوشتن سناریو است. در وب‌سایت این برنامه گفته شده که Dramatron می‌تواند متونی تولید کند که یکپارچگی محتوایی بالایی دارند.

Dramatron می‌تواند توصیف شخصیت‌ها و مکان‌ها، دیالوگ‌ها و نقاط مهم داستانی را هم مشخص کند. بااین‌حساب، شاید بهتر باشد که پس از سپردن وظیفه فیلم‌سازی به هوش مصنوعی، تماشای فیلم‌ها را هم به هوش مصنوعی واگذار کنیم!

استفاده از هوش مصنوعی به‌جای صداپیشگان

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

وب‌سایت Vice به‌تازگی در گزارشی گفته بود که صنعت سرگرمی هم درحال حرکت به‌سمت خودکارسازی صداپیشگی است. ظاهراً برخی شرکت‌ها از صداپیشگان خواسته‌اند تا حق معنوی استفاده از صدای خود را واگذار کنند تا این شرکت‌ها بتوانند با برنامه‌های هوش مصنوعی از صدای آن‌ها استفاده کنند.

این قراردادهای عجیب‌وغریب ازجمله چیزهایی هستند که می‌توانند به‌طور کامل این صنایع را نابود کنند.

استفاده از هوش مصنوعی به‌جای خبرنگاران

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

چه می‌شود اگر یک روز فناوری هوش مصنوعی اخبار را برای مخاطبان تولید کند؟ حدود یک ماه پیش مشخص شد که وب‌سایت CNET، رسانه بزرگ دنیای فناوری، بی‌سروصدا مشغول انجام چنین کاری بوده و اخبار خود را با یک هوش مصنوعی اختصاصی تولید می‌کرده است.

البته این مطالب نه‌تنها پر از اطلاعات غیردقیق بود، بلکه برخی از آن‌ها را می‌توان به سرقت ادبی متهم کرد. جایگزین‌کردن صنعتی که تماماً بر پایه صحت اطلاعات بنا شده است، با هوش مصنوعی احتمالاً کار چندان عاقلانه‌ای نیست.

توجه بازار بورس به هوش مصنوعی

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

هرجا که حرف از پول باشد، پای بازار بورس و به‌خصوص وال استریت هم به میان می‌آید. Morning Brief می‌گوید بازارهای مالی اکنون به هر کسب‌وکاری که پسوند هوش مصنوعی داشته باشد یا ادعا کند که درحال کار روی سیستم‌های هوش مصنوعی است، توجه نشان می‌دهند. به‌نظر می‌رسد که سهام این شرکت‌ها رشد چشمگیری را در پیش خواهد داشت و احتمالاً باید منتظر یک موج دیگر شبیه به موج web3 باشیم.

استفاده از هوش مصنوعی برای جاسوسی

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

آنچه برای آینده بسیار ترسناک به‌نظر می‌رسد، ترکیب سیستم‌های نظارتی و هوش مصنوعی برای ساخت یک سیستم اَبَرجاسوسی هوشمند است. وب‌سایت Wired اخیراً در گزارشی گفته بود که روسیه از هوش مصنوعی در دوربین‌های امنیتی خود استفاده کرده است تا کاری کند که هیچ‌کس نتواند در شهرها از دید دولت مخفی بماند.

رقابت بر سر هوش مصنوعی در دنیای فناوری

8 علامتی که نشان می‌دهد انقلاب هوش مصنوعی از کنترل ما خارج می‌شود

دره سیلیکون به‌دنبال درآمدزایی از هوش مصنوعی است و همه شرکت‌ها سعی دارند به‌نحوی به این بازار بزرگ ورود کنند تا بخشی از کاربران ChatGPT را به‌سمت خود بیاورند. مایکروسافت با معرفی نسخه جدید موتور جستجوی بینگ اعلام کرد که دور جدید رقابت در دنیای فناوری آغاز شده است. این شرکت می‌خواهد با کمک چت‌بات خود لذت اکتشاف را در میان کاربران افزایش دهد.

در سوی دیگر، گوگل هم اعلام کرده است که هوش مصنوعی خود موسوم به Bard را به موتور جستجویش اضافه می‌کند. بااین‌حال، این شرکت کار سخت‌تری در پیش دارد؛ چرا که در گام نخست مرتکب اشتباهاتی شده است. در چین، دو شرکت Alibaba و بایدو اخیراً اعلام کرده‌اند که آن‌ها هم می‌خواهند ابزارهای هوش مصنوعی خاص خود را داشته باشند.

منبع: دیجیاتو- ایمان صاحبی

هشدارهای دبیرکل سازمان ملل

هشدار دبیرکل سازمان ملل: جهان بسوی جنگ گسترده‌تری بر سر اوکراین و روسیه پیش می‌رود
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی، اولویت های خود را در سال جاری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که بر جنگ روسیه و اوکراین، بحران آب و هوا و فقر شدید متمرکز بود، بیان کرد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به کشورها هشدار داد که تشدید درگیری روسیه و اوکراین به این معنی است که جهان بسوی "جنگ گسترده تری" پیش می رود.

به گزارش ایرنا، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی، اولویت های خود را در سال جاری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که بر جنگ روسیه و اوکراین، بحران آب و هوا و فقر شدید متمرکز بود، بیان کرد.

گوترش به دیپلمات های جهان در نیویورک گفت: ما سال ۲۰۲۳ را با نگاه به مجموعه ای از چالش‌ها آغاز کرده‌ایم که در طول زندگی‌ ما رخ نداده است.

وی خاطرنشان کرد که دانشمندان ارشد و کارشناسان امنیتی ماه گذشته «ساعت وقوع روز قیامت» را تنها به ۹۰ ثانیه تا نیمه‌شب تغییر داده اند که نزدیک‌ترین زمان به نشانه نابودی بشریت است.

گوترش در حالی که به فهرستی از مسائل فوری برای سال ۲۰۲۳ اشاره می کرد، گفت: "ما باید بیدار و دست به کار شویم."

جنگ روسیه و اوکراین، در صدر فهرست دبیرکل سازمان ملل، بود که به نخستین سالگرد خود نزدیک می شود. او گفت: "چشم انداز صلح همچنان رو به کاهش است. احتمال تشدید بیشتر و خونریزی بیشتر می‌شود."

وی هشدار داد: دنیا در حال پیشروی به یک جنگ گسترده تر است.

گوترش به تهدیدهای دیگر برای صلح، از جمله تنش های اسرائیل و فلسطین، افغانستان، میانمار، ساحل و هائیتی اشاره کرد و افزود: اگر هر کشوری به تعهدات خود بر اساس منشور سازمان ملل متحد عمل کند، صلح تضمین می‌شود.

دبیرکل سازمان ملل فقدان "دیدگاه راهبردی" و "سوگیری" رهبران سیاسی و تجاری را محکوم کرد و افزود: همه به نظرسنجی بعدی، مانور سیاسی تاکتیکی بعدی برای حفظ به قدرت و همچنین چرخه تجاری بعدی یا حتی ارزش سهام در روز بعد فکر می کنند. این تفکر کوتاه مدت نه تنها عمیقا غیرمسئولانه است، بلکه غیراخلاقی است.

گوترش با تاکید بر نیاز به اقدام برای نسل های آینده، درخواست خود برای "تغییر ریشه ای" سیستم مالی جهانی را تکرار کرد.

دبیرکل سازمان ملل متحد  گفت:  امری در سیستم اقتصادی و مالی ما اساسا اشتباه است.

وی مشکل در سیستم مالی جهانی  را عامل افزایش فقر و گرسنگی، شکاف فزاینده بین غنی و فقیر و ایجاد بدهی کشورهای در حال توسعه دانست و افزود: بدون اصلاحات اساسی، ثروتمندترین کشورها و افراد به انباشت ثروت ادامه خواهند داد و منابع کمی برای جوامع و کشورهای ضعیف در جهان  باقی خواهند گذاشت.

روزمرگی پایدار پیام خطرناک بودجه برای اقتصاد ایران/ شقاقی: بودجه‌ای نوشتیم که فقط حقوق و دستمزد پرداخت کنیم

پیام خطرناک بودجه برای اقتصاد ایران/ شقاقی: بودجه‌ای نوشتیم که فقط حقوق و دستمزد پرداخت کنیم
ما یک زمانی مالیات می‌گرفتیم که صرف هزینه‌های جاری و حقوق و دستمزد کنیم. بعد هزینه‌های ما فزاینده شد و پول کم آمد، بنابراین نفت را هم به آن اضافه کردیم. دوباره پول کم آوردیم، اوراق منتشر کردیم و الان دوباره کم آوردیم و در کنار مالیات، نفت و انتشار اوراق، فروش اموال را در دستور کار قرار دادیم.
یک اقتصاددان می‌گوید: بالا و پایین شدن اعداد بودجه، توفیری برای کشور ندارد، چراکه عملا تمام تلاش ما این است که بودجه ببندیم که حقوق و دستمزد پرداخت کنیم و چندین سال هم است که برای پروژه‌های عمرانی تخصیصی نداشتیم. ۱
 
به گزارش خبرآنلاین، پس از کش و قوس‌های فراوان و با ۳۶ روز تاخیر، بالاخره لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به مجلس رفت؛ بودجه‌ای که قرار بود همراهی برنامه هفتم توسعه را با خود داشته باشد، اما در نهایت دولت از مجلس خواست که رنامه ششم توسعه تا تصویب برنامه هفتم تمدید شود.
 
اعداد و ارقام بودجه نشان می‌دهد که در بودجه سال آینده افزایش ۴۶ درصدی هزینه‌های دولت، ۴۰ درصدی بودجه شرکت‌های دولتی، افزایش ۲۰ درصدی حقوق، افزایش ۵۹ درصدی درآمدهای مالیاتی و افزایش هزینه یارانه‌ها و دلار ۲۳ هزار تومانی پیش‌بینی شده است. اعداد و ارقامی که به باور کارشناسان، تغییر آن توفیری برای اقتصاد ایران نمی‌کند.
 
در همین خصوص وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: مساله اصلی تغییر اعداد بودجه نیست، مساله اصلی این است که ساختار بودجه‌ریزی کشور مثل سال گذشته است و انباشت تجربه و دانش در ۵۰ سال اخیر به ما نشان داده که این نحوه برنامه‌ریزی یک‌ساله و این نحوه بودجه‌ریزی، دردی را از ما دوا نمی‌کند.
 
وی می‌افزاید: مساله این است که ابرچالش‌ها و بحران‌های کشور به سرعت بیشتر می‌شود و بودجه‌های سنواتی نیز همان مسیر گذشته روزمره خود را طی می‌کنند و این دو با یکدیگر برخوردی ندارند. یعنی بحران‌ها و مسایل اقتصاد ایران و مسایل محیط‌زیستی ایران هر روز تشدید می‌شود، ولی بودجه‌ها و برنامه‌ریزی‌های سالانه ناظر بر حل این بحران‌ها و مسایل تنظیم نشده است.
 
این اقتصاددان تصریح می‌کند: از این نظر، این انتقطاع و از هم جدا شدن موجب می‌شود که همان مسیر روزمره خود را پیش برویم. شما به من می‌گویید که مالیات را کمی زیاد کردند، می‌خواهند اوراق منتشر کنند، اموال بفروشند و ۹۰ درصد هزینه‌های جاری است. عملا این نوع نظام بودجه‌ریزی ناظر بر ارتقای بهره‌وری، شایسته‌سالاری، شفافیت و حل بحران تنظیم نشده است. این درد اقتصاد ایران و کشور ماست که این نظامات بودجه‌ریزی صرفا برای امرار معاش کارمندان دولت و بازنشستگان تنظیم می‌شود و همان مسیر روزمرگی است.
 
شقاقی‌شهری عنوان می‌کند: ما یک زمانی مالیات می‌گرفتیم که صرف هزینه‌های جاری و حقوق و دستمزد کنیم. بعد هزینه‌های ما فزاینده شد و پول کم آمد، بنابراین نفت را هم به آن اضافه کردیم. دوباره پول کم آوردیم، اوراق منتشر کردیم و الان دوباره کم آوردیم و در کنار مالیات، نفت و انتشار اوراق، فروش اموال را در دستور کار قرار دادیم.
 
وی ادامه می‌دهد: عملا مسیری که در نظام بودجه‌ریزی طی می‌شود، هیچ‌گونه ارتباطی با حل مسایل کشور ندارد و هیچ‌کجای دنیا هم من سراغ ندارم که این همه کارمند رسمی داشته باشیم. ما فقط الان دنبال این هستیم که حقوق و دستمزد کارمندان دولت را پرداخت کنیم، ولی نکته این‌جاست که چقدر بهره‌وری در اقتصاد ایران وجود دارد.
 
حقوق می‌دهیم که بهره‌وری منفی داشته باشیم
 
این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که من سالیان سال در دستگاه‌های اجرایی بوده‌ام و مشاهده کرده‌ام که چه ساختار اداری در کشور شکل گرفته و چه نهاد اداری‌ای داریم، می‌گوید: این نوع نظام اداری فقط بلعنده پول است و هر چقدر هم ما به این نظام اداری پول بدهیم، خروجی آن حل مسایل نخواهد بود.
 
شقاقی‌شهری می‌افزاید: ۲۰ سال پیش قرار بود بودجه‌ریزی را عملیاتی کنیم و بودجه‌ریزی هدفمند و برنامه‌محور باشد و در عین حال، ناظر بر حل چالش‌های کشور باشد. این شعاری بود که از ۲۰ سال پیش به آن رسیده بودیم و به این نتیجه رسیده بودیم که نظام بودجه‌ریزی کشور ناظر بر ارتقای بهره‌وری و حل بحران‌ها و چالش‌های کشور نیست.
 
وی عنوان می‌کند: در سال ۱۳۸۰ به خاطر دارم که سازمان برنامه و بودجه وقت همایشی برای بودجه‌ریزی عملیاتی گذاشته بود و مباحث این بود که این نظام بودجه‌ریزی جز اتلاف منابع، عایدی دیگری ندارد. الان ۲۱ سال گذشته و همان مسیر گذشته را ادامه می‌دهیم و بودجه‌ریزی، افزایشی و چانه‌زنی است. یکی از بدترین نظامات بودجه‌ریزی این است.
 
این اقتصاددان متذکر می‌شود: حتی رهبری ۴، ۵ سال قبل به رییس مجلس وقت برای اصلاح ساختار بودجه‌ریزی دستور دادند، ولی دیدیم که ما توان اصلاح ساختار بودجه را نداریم. آن مجلس و مجلس بعدی هم این اصلاحات را انجام نداد. آنچه که الان می‌بینیم، همان ساختار سال‌های قبل است؛ با تغییراتی در برخی از اعداد.
 
شقاقی‌شهری عنوان می‌کند: حالا بالا و پایین شدن این اعداد، توفیری برای کشور ندارد. یعنی عملا تمام تلاش ما این است که حقوق و دستمزد پرداخت کنیم و چندین سال است که برای پروژه‌های عمرانی نیز تخصیصی نداشتیم. یعنی عملا پولی نداشتیم که برای بودجه‌های عمرانی تخصیص دهیم و عمدتا تلاش دستگاه‌های اجرایی این است که حقوق و دستمزد کارمندان را پرداخت کنند؛ آن هم کارمندان دستگاه دولتی که وقتی نظام اداری را تحلیل می‌کنیم، رشد بهره‌وری منفی است.
 
وی تصریح می‌کند: عملا به نظام اداری پول می‌دهیم که بهره‌وری، شفافیت و شایسته‌سالاری ندارد و ناظر بر حل مسایل کشور نیست.
 
پیام خطرناک بودجه برای اقتصاد ایران/ شقاقی: بودجه‌ای نوشتیم که فقط حقوق و دستمزد پرداخت کنیم
 
بحران‌های کشور در حال تشدید شدن است
 
این اقتصاددان یادآور می‌شود: مدام هزینه‌ها در بودجه اضافه شده است؛ هم هزینه‌های دستگاه‌های دولتی و هم صندوق‌های بازنشستگی. دولت‌ها مجبور شده‌اند در کنار مالیات و نفت، شروع به آینده‌فروشی کنند، یعنی اوراق منتشر کنند. الان هم شروع کردند که اموال بفروشند. آخر سر کجای دنیا سراغ دارید که یک نفر بخواهد رستوران برود و بعد فرش زیر پای خود را بفروشد. اگر درآمد دارد، با مازاد درآمد باید رستوران برود.
 
شقاقی‌شهری می‌گوید: در دنیا هم وقتی اموال یا اوراق منتشر می‌کنند، برای توسعه زیرساخت‌ها است. ایراد ندارد که خودرو را بفروشیم که خانه بخریم، اما ماشین را نباید بفروشیم تا یک هفته به شمال برویم. اگر این اتفاق بیفتد، همه نسبت به عقلانیت این فرد تعجب می‌کنند.
 
وی عنوان می‌کند: ما الان گرفتار چنین ساختار معیوبی شدیم. در ۵ سال گذشته اوراق منتشر کردیم تا حقوق و دستمزد بدهیم و الان هم سقف اوراق زیاد شده و پاسخ‌گوی هزینه‌ها نیستیم. حالا هم یک جای دیگر را می‌خواهیم خراب کنیم و درصدد فروش اموال هستیم. اسم آن را مولدسازی دارایی‌های دولت گذاشتیم، اما مولدسازی با فروش اموال، دو بحث متفاوت است.
 
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: در مولدسازی، تبدیل دارایی با هدف ارزش افزوده بیشتر در آینده انجام می‌شود. یعنی تحت عنوان شکیل و زیبای مولدسازی دارایی‌های دولت، می‌خواهیم اموال را برای پرداخت حقوق و دستمزد بفروشیم تا در نهایت بهره‌وری منفی حاصل شود.
 
شقاقی‌شهری می‌افزاید: واقعا این زنجیره معیوب چه فایده دارد. مسایل کشور مدام تشدید می‌شود؛ از بحث عدم سرمایه‌گذاری‌ها، آب، محیط‌زیست، آلودگی هوا، فرونشست زمین، فرسودگی زیرساخت‌ها و ...
 
وی تاکید می‌کند: این بودجه سنواتی که برنامه یک‌ساله است، عملا با مسایل کشور باید متصل شود که در برنامه‌های میان‌مدت، مساله حل شود. یعنی برای مثال، بگوییم مساله آب را ظرف ۵ سال می‌خواهیم حل کنیم. این نوع بودجه‌ریزی ۵۰ سال است که اتفاق می‌افتد و حاصل آن، «هیچ» بوده است. ما که نباید با حاصل «هیچ» دوباره این مسیر را ادامه دهیم.
 
حاصل این بودجه «هیچ» است
 این کارشناس اقتصادی می‌گوید: حالا عدد دلار در بودجه بالا و پایین شود یا نفت را کم و زیاد بفروشیم، اما در نهایت، حاصل هیچ است و بودجه را می‌بندیم که حقوق و دستمزد بدهیم. این چالش‌های اقتصادی ایران سر جای خود است و روز به روز بدتر و بدتر می‌شود.
 
شقاقی‌شهری می‌افزاید: سوال این است که این نوع نظام بودجه‌ریزی چه فایده‌ای دارد. چرا این همه وقت و انرژی کشور را تلف می‌کنیم. اگر قرار است حقوق و دستمزد بدهیم، یعنی روزمرگی. این دیگر بودجه نمی‌خواهد و دولت خیلی راحت بگوید می‌خواهم زندگی روزانه کشور را بگذرانم.
 
وی یادآور می‌شود: بودجه باید ناظر بر حل مسایل کشور باشد و این نوع بودجه‌ریزی محکوم به شکست است و مسایل کشور هر روز بدتر و بدتر خواهد شد، چون برای حل مسایل کشور برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی نکردیم.
 
پیام بودجه برای اقتصاد ایران چیست؟
 
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: به طور طبیعی این بودجه به دلیل این‌که ناظر بر ارتقای بهره‌وری و حل مسایل کشور نیست، حاصل آن کسری‌های بودجه، تورم حاصل از کسری‌های بودجه، عدم کمک به رشد اقتصادی ایران و حل مسایل اقتصادی ایران خواهد بود.
 
شقاقی‌شهری می‌افزاید: لایحه‌ای که من دیدم، به دلیل این‌که مثل گذشته تنظیم شده، کسری بودجه عیانی دارد. کسری بودجه عملیاتی بالایی هم دارد، چون باید اوراق و اموال بفروشیم. ما برای پرداخت حقوق و دستمزد داریم اموال می‌فروشیم و این یعنی اوج بی‌خردی در نظام بودجه‌ریزی. ما حق نداریم برای حقوق و دستمزد پایدار، اموال بفروشیم یا اوراق منتشر کنیم.
 
وی عنوان می‌کند: به نظر من نظام اداری ما نیازمند تغییرات اساسی است. این نظام اداری در جهت راحت‌طلبی است، یعنی حقوق می‌دهیم و بهره‌وری منفی است. این نظام اداری با این وضعیت ساختار سازمانی و استخدامی بهره‌وری ندارد. ما باید از دستگاه‌ها برنامه بخواهیم. ما نباید به کارمند پول دهیم، باید برای حل مساله پول دهیم. ساختار است که ایراد دارد و هر سال هم تکرار می‌شود و این همان روزمرگی است.

چرا جهان در سالهای آینده متفاوت است؟

چرا جهان در سال ۲۰۲۳ متفاوت است؟
گروه بین الملل: راوی آگراوال؛ سردبیر نشریه فارین پالسی در مقاله‌ای نوشت: معنادارترین روند در سیاست جهانی برای سال ۲۰۲۳ روندی است که به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. "جنوب جهانی" در هر عرصه‌ای قابل مشاهده‌تر و تاثیرگذارتر می‌شود. در نشست بزرگ آب و هوایی در سال گذشته توافق شد، صندوق "ضرر و زیان"  برای کمک به کشور‌های در حال توسعه ایجاد شود تا با آسیب‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی مقابله کنند.
بزرگترین رویداد ورزشی سال ۲۰۲۲ میلادی جام جهانی فوتبال مردان که در قطر برگزار شد، خود جزء اولین‌ها محسوب می‌شد؛ چرا که نخستین باری بود که یک کشور عربی میزبان چنین رویداد مهم ورزشی بود و نخستین بار بود که یک تیم آفریقایی یعنی مراکش به مرحله نیمه نهایی صعود کرد. این مسابقات هم چنین برای تماشاگرانی از آفریقا، خاورمیانه و جنوب آسیا که برایشان سفر به رویداد‌های ورزشی در اروپا و آمریکای شمالی چالش برانگیز است، خاطره انگیز باقی خواهد ماند.
هم چنین، در نظر بگیرید که چگونه همزمان با آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین بسیاری از کشور‌های در حال توسعه از مشارکت در تحریم‌های علیه روسیه خودداری کردند. شایستگی اخلاقی چنین تصمیمی را می‌توان و باید مورد بحث قرار داد. با این وجود، با کنار گذاشتن مقوله جنجال برانگیز و پر مناقشه اخلاق در سیاست خارجی، رهبران کشور‌ها از هند تا نایروبی اعتماد به نفس فزاینده‌ای را در دفاع از منافع استراتژیک خود به جای دفاع از منافع غرب نشان دادند.
جهان غیر غربی یعنی جنوب جهانی که مدت‌ها نادیده گرفته شده بود یا اصطلاحا در استراحت به سر می‌برد اکنون صدای خود را به گوش سایرین می‌رساند. این بخش از سیاره زمین که در مقایسه با غرب جوان‌تر است و سریع‌تر رشد می‌کند در مقابل تغییرات آب و هوایی نیز آسیب پذیرتر است و  در حال تبدیل شدن به ذینفعی قدرتمند و قاطع‌تر در سیاست جهانی می‌شود. سیاستگذاران و صاحبان کسب و کار‌های تجاری در غرب باید خود را با شرایط جدید سازگار کنند.
زمانی که نمایندگان جهانی در نوامبر گذشته به شهر تفریحی ساحلی شرم الشیخ مصر پرواز کردند در اولین اجلاس آب و هوایی سازمان ملل متحد در خاک یک کشور واقع شده در آفریقا از سال ۲۰۱۶ میلادی به این سو شرکت کردند. منطقه جغرافیایی برگزاری آن نشست تا حدودی فوریت رسیدگی به این موضوع را نشان داد: سازمان ملل آفریقا را آسیب پذیرترین قاره می‌داند قاره‌ای که از کم‌ترین امکانات برای مقابله با تغییرات آب و هوایی برخوردار است.
برای چندین دهه مذاکرات آب و هوایی مسیری ثابت را دنبال کرده است. کشور‌های ثروتمند نیاز به کاهش انتشار جهانی آلاینده‌های کربنی را اعلام کرده اند. کشور‌های در حال توسعه اشاره می‌کنند که برای تغییر به سمت منابع انرژی پاک‌تر به کمک نیاز دارند. مقدار بسیار کمی از پول وعده داده شده در نهایت تحویل داده شده است.
با این وجود، به نظر می‌رسید در سال ۲۰۲۲ میلادی چیزی تغییر کرده است. شاید این واقعیت عیان شد که در سراسر جهان به ویژه در جنوب جهانی تغییرات آب و هوایی به شدت در حال خارج ساختن سیستم‌ها از تعادل هستند. بیش از ۱۷۰۰ نفر در پاکستان پس از ترکیب سمی خشکسالی، باران‌های موسمی بیش از حد و آب شدن برف هیمالیا جان خود را از دست دادند که منجر به غرق شدن یک سوم آن کشور در آب بر اثر وقوع سیل شد. در همین حال، شرق آفریقا بدترین خشکسالی خود را در دهه‌های اخیر تجربه می‌کند که ناشی از یک سال دیگر بارندگی ناکافی است. شاید پاندمی کووید به رهبران غربی آموخت که مشکلات در بخشی از سیاره زمین می‌تواند به سرعت بر کشور‌های آنان نیز تاثیر بگذارد.
هر آن چه رخ داد اکنون شاهد درکی در میان رهبران جهان هستیم مبنی بر آن که "شما نمی‌توانید چیزی را که از قبل در اینجا بوده متوقف سازید". تغییرات آب و هوایی در حال وقوع است. در نتیجه، جهان باید به کار بر روی کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و ایجاد استراتژی‌های کاهش و انطباق مانند قبل ادامه دهد، اما اکنون باید به یک موضوع روشن و فعلی نیز رسیدگی کند. یعنی کمک به کشور‌های در حال توسعه برای رفع آسیب‌هایی که تغییرات اقلیمی بر مردم آن کشور‌ها وارد می‌سازد.
کشور‌های ثروتمند غربی در نهایت برای ارائه کمک و پرداخت ضرر و زیان در نشست آب و هوایی تسلیم خواسته کشور‌های جنوب جهانی شدند. اسکاتلند کشور میزبان اجلاس قبلی آب و هوایی در سال ۲۰۲۱ میلادی با وعده ۲.۲ میلیون دلاری برای پرداخت به تنهایی ایستاد. در نشست آب و هوا در مصر تعهد آن کشور به میزان ۵.۷ میلیون دلار افزایش داد. اتریش، بلژیک، دانمارک و آلمان با مبالغ مشابهی با اسکاتلند همصدا شدند. حتی ایالات متحده که مدت‌ها نگران بود که چنین صندوقی مانع تلاش برای کاهش انتشار کربن شود با اهداف صندوق بین المللی ضرر و زیان موافقت کرد.
مذاکره کنندگان آب و هوا بخش عمده سال ۲۰۲۳ میلادی را صرف بحث در مورد این خواهند کرد که هر کشور باید چه مقدار پول تخصیص دهد و این پول باید در کجا تخصیص یابد. مسلم است که قلک ناکافی خواهد بود. تحقیقات نشان می‌دهند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی کشور‌های در حال توسعه ممکن است سالانه ۵۸۰ میلیارد دلار خسارت ناشی از تغییرات آب و هوایی متحمل شوند. کشور‌های فقیر بودجه لازم برای ترمیم زخم‌های اجتناب ناپذیر ناشی از تغییرات آب و هوایی را در اختیار ندارند. اکنون به نظر می‌رسد یک بحث بزرگ جهانی حل شده است: گروه کوچکی از کشور‌های ثروتمند که مسئول نیمی از انتشار کربن از سال ۱۸۵۰ میلادی به این سو بوده اند در نهایت اعتراف می‌کنند که باید برای محافظت از کشور‌های آفریقایی و آسیایی که در طول تاریخ نقش بسیار کمی در تغییرات آب و هوایی داشته اند اقدامات بیش تری انجام دهند. این تایید و اذعان به تنهایی می‌تواند لحن و ماهیت تمامی مذاکرات جهانی را که در پی خواهد آمد تغییر دهد.
اندکی پس از نشست آب و هوا توجه عمومی به قطر معطوف شد اولین کشور عربی که میزبان جام جهانی فوتبال بود. رسانه‌ها به درستی به نقض حقوق بشر و کار در کشوری اشاره کردند که طی یک نسل به قطبی گازی در جهان تبدیل شده است. انتقاداتی نیز به درستی به دوحه به دلیل حفظ قوانین واپسگرایانه در زمینه روابط اجتماعی و آزادی مطبوعات وارد شد. با این وجود، از نقطه نظر جنوب جهانی کشور‌هایی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین که ممکن است در زمینه حقوق بشر بیش‌تر با قطر همدل باشند تا با غرب جام جهانی اخیر را نشانه‌ای از لحظه‌ای نادر از دسترسی و برابری قلمداد کردند.
در نهایت، مردم شهر‌هایی مانند مومباسا و بمبئی می‌توانند هزینه سفر به مکانی مانند دوحه را تامین کرده و از تماشای بازی لیونل مسی آرژانتینی مقابل کیلیان امباپه فرانسوی لذت ببرند. راهیابی افسانه‌ای مراکش به نیمه نهایی توسط هزاران هوادار مراکشی مورد استقبال قرار گرفت هوادارانی که پیش‌تر به سختی می‌شد آنان را در مسابقات برگزار شده در نیویورک یا لندن مشاهده کرد (موضوع تنها فقدان هزینه سفر آنان به امریکا و بریتانیا نیست بلکه امریکا در صدور ویزا برای اتباع کشور‌های جنوب جهانی نیز به شکلی نابرابر و چالش برانگیز عمل می‌کند).
منتقدان قطر اشاره کردند که آن کشور از نفوذ ورزشی خود برای پوشاندن مشکلات اش و تقویت قدرت نرم خود بهره برداری کرده است. آن کشور نه تنها میزبان جام جهانی بود بلکه مالک پاری سن ژرمن برترین باشگاه فوتبال فرانسه است که دارای خط حمله‌ای متشکل از مسی، امباپه و نیمار برزیلی است. در حالی که جهان یکی از جذاب‌ترین فینال‌های جام جهانی را تماشا می‌کرد و در این فکر بود که فرانسه یا آرژانتین برنده خواهند شد یک موضوع واضح بود: قطر نمی‌توانست بازنده باشد. قطر تنها کشوری نیست که قدرت مالی جدید خود را در ورزش افزایش می‌دهد. تا پیش از تحریم‌های غرب علیه روسیه در سال گذشته "رومن آبراموویچ" الیگارش روس مالک باشگاه فوتبال انگلیس چلسی بود. استادیوم آرسنال به افتخار شرکت هواپیمایی امارات پرچمدار دبی نامگذاری شده است. صندوق سرمایه گذاری مستقل عربستان سعودی سهامدار عمده نیوکاسل یونایتد است.
"کریستیانو رونالدو" فوق ستاره پرتغالی ماه گذشته قراردادی به ارزش سالانه ۲۰۰ میلیون دلار برای بازی در یک باشگاه کمتر شناخته شده سعودی امضا کرد. نفوذ فزاینده جنوب جهانی چندین ورزش دیگر را در بر می‌گیرد. عربستان سعودی بر روی بازی گلف سرمایه گذاری می‌کند و چندین بازیکن برتر گلف جهان را جذب کرده است. چین مدت هاست که روی موفقیت ورزشی سرمایه گذاری کرده که در بازی‌های المپیک پکن در سال ۲۰۰۸ میلادی به اوج خود رسید.
پرسش این است که این قدرت‌های ورزشی نوظهور با نفوذ جدیدشان چه خواهند کرد. در مورد کریکت ورزشی که بیش‌تر در مستعمرات سابق بریتانیا انجام می‌شد هند اساسا تقویم جهانی بازی‌ها را برای تطبیق با لیگ خود تغییر داده است. مانند ورزش، سرگرمی نیز یکی از شاخص‌های اصلی نفوذ فزاینده جنوب جهانی است. در نظر بگیرید که چگونه فیلم‌های هالیوود در طول سه دهه گذشته تغییر کرده اند. برای مثال، در سال ۱۹۹۵ میلادی دو فیلم پرفروش جهان یعنی داستان اسباب بازی و آپولو ۱۳ بیش از سه چهارم فروش جهانی بلیت خود را در ایالات متحده داشتند. با این وجود، فیلم‌های Avatar: The Way of Water و Top Gun: Maverick در سال ۲۰۲۲ میلادی هر دو فروش بیش تری در خارج از امریکا داشتند. این تغییر در کشوری که درآمد حاصل می‌شود به طور پیوسته بر ماهیت محتوایی که ایجاد می‌شود تاثیر گذاشته است. اکنون بازار فیلم‌های چین و هند عملکرد خوبی دارند.
در نهایت، اندازه مهم است. اینجاست که وعده جنوب جهانی به عنوان یک نیروی رو به رشد روندی غیرقابل توقف به نظر می‌رسد. در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ میلادی زمانی که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه به سربازان خود دستور حمله به اوکراین را داد رهبران جهان با آزمایش دشواری مواجه شدند. رهبران اروپایی شاهد بحرانی وجودی در مرز‌های خود بودند.
رهبران ایالات متحده جهانی را می‌دیدند که به اردوگاه‌های دموکراسی و خودکامگی تقسیم شده بود. با این وجود، رهبران در جنوب جهانی به تصویری مبهم نگاه می‌کردند. آنان به سادگی برداشتی واضح و سیاه و سفید از وضعیت نداشتند.
در هفته‌ها و ماه‌های پس از آن در حالی که واشنگتن لندن، برلین، پاریس و دیگر پایتخت‌های غربی برای پیوستن به تحریم‌های سخت گیرانه علیه مسکو گردهم آمدند بسیاری از کشور‌های دیگر جهان ترجیح دادند در حاشیه قرار گیرند. پیش از حمله روسیه به اوکراین، هند تنها ۰.۲ درصد از کل نفت خام خود را از روسیه وارد می‌کرد. تا پایان سال ۲۰۲۲ میلادی نفت روسیه که با تخفیف شدید بین ۲۰ تا ۳۰ دلار در هر بشکه خریداری می‌شد حدود ۲۳ درصد از کل خرید نفتی هندوستان را به خود اختصاص داد.
وزیر امور خارجه هند در ژوئن گذشته در مجمعی در اسلواکی گفت: "ما حق داریم منافع خود را بسنجیم و در نظر بگیریم". او به منتقدان غربی خود توصیه کرد که "از این ذهنیت بیرون بیایند که مشکلات اروپا مشکلات جهان است و مشکلات جهان مشکلات اروپا نیست".
دیپلمات‌ها از تایلند تا کنیا به من نوع دیگری از همین موضوع را گفتند: "غرب همواره انتظار دارد کشور‌ها به طرح‌هایی بپیوندند که می‌خواهد در آن سرمایه گذاری کند، اما به ندرت برای مشکلات دیگران اقدام موثری انجام می‌دهد". برای مثال، خروج ایالات متحده از افغانستان ممکن است در راستای منافع امریکا بوده باشد، اما امید‌های نیرو‌های طرفدار دموکراسی در منطقه را از بین برد. آنان می‌گفتند درگیری و بحران در جهان در حال توسعه کم‌تر از بحران در کشور‌های غربی توجه افکار عمومی جهان را به خود جلب می‌کند.
واکنش جنوب جهانی به جنگ اوکراین نشان دهنده تغییر بسیار بزرگ تری در نظم جهانی نسبت به آن چیزی است که اکثر تحلیلگران آمریکایی و اروپایی به آن اعتبار می‌دهند. این جنبش غیر متعهد قرن بیستم نیست بلکه مجموعه‌ای از قدرت‌های مهم هستند: هند، برزیل، آفریقای جنوبی، انجمن کشور‌های آسیای جنوب شرقی که می‌گویند: "این دیگر جنگ ما نیست و آن چه ما واقعا نگران آن هستیم درگیری‌های منطقه‌ای مان است".
البته این موضوع وجود دارد که آیا تحریم‌های تحت رهبری ایالات متحده از حمایت سازمان ملل برخوردار است یا خیر. در مورد تحریم مسکو، این امر به دلیل کرسی روسیه در شورای امنیت غیرممکن است. بسیاری از کشور‌ها مانند هند سیاستی را اتخاذ کرده اند که تنها به تحریم‌هایی بپیوندند که مشروعیت قطعنامه سازمان ملل را با خود به همراه دارند. موضع سیاست خارجی هند به طور خاص جالب است، زیرا می‌تواند پیش نمایشی باشد برای آن که دیگر قدرت‌های در حال ظهور چگونه ممکن است جهان را ببینند.
سیاست خارجی هند در دوران نخست وزیری نهرو اخلاقی‌تر بود و او از ایده عدم تعهد دفاع کرد. با این وجود، در سالیان اخیر "نارندرا مودی"نخست وزیر فعلی هند سیاست خارجی معامله گرایانه تری را اتخاذ کرده و بر روی روابط دو جانبه تمرکز کرده است. همان طور که هند به عنوان یک قدرت اقتصادی و سنگر بالقوه در برابر چین رشد می‌کند برای غرب به عنوان یک متحد بالقوه اهمیت فزاینده‌ای پیدا می‌کند. با درک این موضوع هند ممکن است هم چنان به دنبال بهترین معاملات برای خود در بازار جهانی برای نفت، تسلیحات، مواد معدنی، نیروی کار یا فناوری باشد.
در سال گذشته در جریان سفر‌هایی که از داووس تا دوحه و از نایروبی به دهلی نو داشتم صدا‌هایی تکراری از رهبران سیاسی و تجاری در کشور‌های در حال توسعه شنیدم. آنان احساس می‌کنند که غرب برای مدت زمانی طولانی بر روایت اقتصادی و ژئوپولیتیک جهانی تسلط داشته است. آنان احساس می‌کنند که دوران سلطه ایالات متحده به تدریج در حال پایان است و در جهانی که ایالات متحده به طور فزاینده‌ای با چین درگیر است آنان نمی‌خواهند مجبور به انتخاب یک طرف شوند.
آنان از خود می‌پرسند:"چرا باید مجبور باشیم تنها با یک شریک بزرگ تجارت کنیم؟ جرا باید اجازه دهیم غرب به تنهایی سیاست جهانی را شکل دهد در حالی که افزایش درآمد طبقات متوسط کشور‌های مان به ما اجازه می‌دهد صدای بلندتری داشته باشیم"؟
چه در عرصه ورزش چه تجارت یا دیپلماسی ما دیگر در یک دنیای روشن تک قطبی یا دو قطبی نیستیم. اکنون با جهانی چند قطبی مواجه هستیم که در آن تعداد فزاینده‌ای از کشور‌ها در تلاش هستند تا بخشی از تصویر باشند.