کتاب «ساحل بقا»، شرح و تفسیر حدیث عنوان بصری منتشر شد

درباره یک کتاب کاربردی در حوزه سیر و سلوک الهی + خرید پیامکی

«ساحل بقا»، شرح و تفسیر حدیث عنوان بصری منتشر شد/ حدیثی که آیت الله قاضی شاگردانش را بدون التزام عملی به آن نمی‌پذیرفت

یک نکته مهم دیگر در کتاب این است که نویسنده مانند آثار قبلی خود، دستورالعملها و نکات سلوکی را با توجه به شرایط روز ذکر می‌کند و مثالهایی می‌زند که همه ما در زندگی روزمره با آنها روبرو هستیم و اتفاقا غفلت از همین نکات روزمره است که سد راه سیر و سلوکمان شده است.

---

گروه فرهنگی - رجانیوز: «ساحل بقا» به معنای واقعی کلمه یک کتاب کاربردی در زمینه سیر و سلوک، و معارف دینی است. بگذارید از همین شروع کنیم؛ یک کتاب کاربردی در این حوزه چه مشخصاتی باید داشته باشد؟

بخشی از مقدمه نویسنده شاید کمک کند در رسیدن به پاسخ این سوال. نویسنده در مقدمه خود بعد از اشاره مختصری به احوالات عارفان و سالکان مینویسد:

«دیگران که شاهد جلوه‌هایی از عظمت و شکوه و عروج و صفا و اخلاص چنین عارفان واصلی بوده‌اند و حالات و مقامات معنوی آنها را از این و آن می‌شنیدند و با مطالعه سیرهٔ ارباب معرفت، با روحیات و کمالات آنان آشنایی اجمالی پیدا می‌کردند و خود از درد فراق دیدار حضرت حق جلّ‌جلاله رنج برده و در آتش سوزان هجرانش می‌سوختند، همواره پرسش‌هایی در ذهنشان شکل می‌گرفته که:

آیا طی کردن این راه وقف عده‌ای خاص می‌باشد؟ آیا ما می‌توانیم در این طریق قرار گیریم و رهرو این راه باشیم؟ آیا رسیدن به چنین صفای باطنی برای ما دست‌یافتنی است؟ آیا طی طریق قرب الهی اختصاص به صنفی خاص داشته و با جنسیتی مخصوص سازگار می‌باشد؟ این سالکان واصل و عارفان واله، چگونه به این مقامات عظیم معنوی دست پیدا کرده‌اند؟ آغاز سفرشان از کجا بوده؟ راهنما و دلیل راهشان که بوده؟ نقشه تربیتی و سلوکی خود را از کجا و از چه کسی اخذ نموده‌اند و...؟»

ساحل بقا به این سوالات پاسخ می‌دهد.

این کتاب همانطور که در زیرعنوانش ذکر شده «شرح و تفسیر حدیث شریف عنوان بصری» است. همه کم و بیش با اهمیت و جایگاه عظیم این حدیث آشنا هستیم اما در همان صفحات ابتدای کتاب، با خواندن توصیه‌هایی از علما و عرفای بنامی چون آیة الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، آیة الله میرزا علی‌آقا قاضی، حضرت امام خمینی، فیض کاشانی، محدّث قمی، مرحوم آیه الله پهلوانی و آیهٔ الله حسن‌زاده آملی مَدَّظلُّه درباره این حدیث دیگر مطمئن می‌شویم که نویسنده دست روی متن و محتوایی متقن و قوی گذاشته و دستور العملی راهگشا را برای شرح و تفسیر انتخاب نموده است. در پشت جلد کتاب اهمیت این حدیث نزد آیت الله قاضی ذکر شده است:

از اینجا به بعد در هر چند صفحه فرازی از این حدیث شریف آورده شده و ذیل آن نکات و معارف موجود شرح داده شده و همچنین دستورالعملهای سلوکی به تناسب ذکر شده است.

امتیاز ساحل بقا این است که هم در فرم و هم محتوا متنوع و فراگیر است. نویسنده در بیان مطالب کتاب از قالبهای مختلف ادبی استفاده کرده است. لابلای بیان معارف توحیدی و سلوکی، حکایتی شیرین و خواندنی اورده و در جایی دیگر از ابیات شاعران استفاده کرده است. این تنوع باعث میشود که خواندن 688 صفحه کاری سخت نباشد و زبان کتاب عکس بسیاری از کتابهای این حوزه روان و شیرین گردد. به واقع باید گفت حکایتهایی که نویسنده از علما و عرفای بزرگ در کتاب بیان کرده است به تنهایی ارزش خواندن دارند. مانند حکایتی که درباره گریه آیت الله میرزا محمدحسن شیرازی هنگام اصرار دوستان برای قبول مرجعیت نقل شده یا حکایتی که علامه طباطبایی از یکی از اخیار نقل می‌کند که شبی در خواب خود و شیطان را بالای دره ای دید و...

در محتوا، کتاب هم معارف نظری دارد و علم توحیدی مخاطب را ارتقاء می‌دهد و هم دستورالعمل سلوکی دارد و به او نسخه عملی می‌دهد. برای مثال در کتاب هم میتوان مطالبی درباره مراتب تقوا، ضرورت تفکر، معنای نور، رمز قبولی اعمال، معنای حلم و... خواند و هم میتوان درباره این امور دستورالمعلهای سلوکی مشاهده کرد.

یک نکته مهم دیگر در کتاب این است که نویسنده مانند آثار قبلی خود، دستورالعملها و نکات سلوکی را با توجه به شرایط روز ذکر می‌کند و مثالهایی می‌زند که همه ما در زندگی روزمره با آنها روبرو هستیم و اتفاقا غفلت از همین نکات روزمره است که سد راه سیر و سلوکمان شده است.

برای مثال در صفحه 129 کتاب و ذیل بیان مطالبی درباره نماز اول وقت نویسنده سه توصیه عملی را به خواننده ارائه میدهد؛ در آنجا میخوانیم:

«...یکی اینکه نماز اول وقت را ترک نکند و در ظرف اول وقت، فقط به خواندن نماز بپردازد و از هر دیدنی و شنیدنی که تفرقه حواس می‌آورد بپرهیزد. مثلا گوشی همراه خود را در این زمان خاموش کند، نه اینکه کنار سجاده‌اش بگذارد که اگر پیامکی هم آمد متوجه شود و یا با یک دست به تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) مشغول باشد و با دست دیگر با گوشی خود، پیامک را دنبال کند...»

یا در ادامه نویسنده اشاره می‌کند که سالک هم باید مراقب نماز اول وقت خود باشد هم اینکه مانع نماز اول وقت دیگران نشود و مثلا در ساعت نماز به کسی زنگ نزند و... . واقعا این نکات ریز را چقدر رعایت می‌کنیم؟ آیا خیلی از موانع رشد معنوی ما همین نکات به ظاهر کوچک نیست؟

کتاب پر است از این نکات کاربردی و مهم و فراموش شده.

در انتها خوب است یکی دیگر از امتیازات کتاب را بربشمریم تا جواب آن سوال که درباره شرایط کاربردی بودن کتاب در ابتدای متن مطرح کردیم بیشتر مشخص شود.

نویسنده در مقدمه کتاب نوشته است: «امید دارم به برکت نقل دستورالعمل نورانی و شرح کلمات راه‌گشای آن حضرت که عمل به آن همواره مورد تأکید مرحوم جمال‌العارفین آیة‌الله سید علی‌آقا قاضی و تلامذه و شاگردان سلوکی ایشان بوده، کویر جانِ تفتیده‌ای سیراب شود و توشه‌ای برای طیّ طریق سعادتش باشد...»

از این رو در کتاب آنچه که بیشتر از هر چیزی به چشم می‌آید ایجاد امید و شور و شوق به حرکت و تلاش برای رسیدن به قرب الهی است. برای مثال اگر ذکر و ورد بدون توجه، فاقد اثرات تربیتی شمرده شده و سالک به توجه در هنگام ذکر فرا خوانده می‌شود، سریع بیان می‌گردد که همان ذکر و ورد بدون توجه هم از بی‌ذکری بهتر است چرا که لااقل موجب می‌گردد در همان موقع ذکر گفتن زبان به لغو و بیهوده گویی نچرخد! یعنی نویسنده مراقب است که اگرچه سالک نوپا را با مسیر درست آشنا می‌کند اما مسیر را چنان برای او سخت و پرپیچ و خم نشان ندهد که سالک بگوید خب ما که نمی‌توانیم همه اش ذکر با توجه بگوییم پس بهتر است کلا بی خیال ذکر شویم!

یا در جای دیگر اگر نویسنده اثرات «سوء ظن به خود» را در مسیر سلوک برمی‌شمارد، سریع تذکر می‌دهد که سالک نباید در این مرحله باقی بماند و باید حرکت کند و به فکر چاره جویی بیفتد همانطور که عنوان بصری اینچنین کرد و خود را به دامان امام صادق (علیه السلام) رساند و از چشمه علم و معرفت آن بزرگوار سیراب گشت.

 

 

اگرچه درباره ساحل بقا بیشتر از اینها میتوان نوشت اما تفصیل بیشتر هم از حوصله خارج است و هم اینکه احتمالا اکثر مخاطبان با آثار قبلی این نویسنده از جمله «سلوک با همسر»، «سلوک با فرزند»، «بالاترین نذر»، «کیمیای وصل»  و... آشنا هستند و از این رو میتوانند کیفیت و سبک کتاب را حدس بزنند.

با این تفاسیر اگر مایل به تهیه کتاب «ساحل بقا» هستید علاوه بر مراجعه به سایت «ادامه من» به نشانی edameman.ir می‌توانید عدد 1 را به شماره 09120404552 پیامک کنید. همچنین اگر سوالی درباره خرید دارید میتوانید با همین شماره در تلگرام مکاتبه کنید.

قیمت کتاب چهل هزار تومان است. هزینه ارسال کتاب به تهران و شهرستان با پست سفارشی به ترتیب 7500 و 8200 تومان خواهد بود.

همچنین برای خرید کتابهای سلوک با همسر و سلوک با فرزند به ترتیب عددهای 2 و 1 را به همان شماره بفرستید.