رهایی از آلودگی هوا و تامین انرژی با تولید ریز جلبک‌ از co2

گام جدید محققان کشور؛

رهایی از آلودگی هوا و تامین انرژی با تولید ریز جلبک‌ از co2

سیناپرس: محققان پژوهشکده سامانه های حمل و نقل فضایی ایران موفق به طراحی و ساخت فتوبیوراکتور نیمه صنعتی تولید ریز جلبک ها از دی اکسید کربن شدند.

حبیب قوام سعیدی، پژوهشگر پژوهشکده سامانه های حمل و نقل فضایی در گفت و گو با سینا پرس گفت: تثبیت دی اکسید کربن، دفع پساب ها و تامین خوراک سه مقوله حیاتی برای سامانه های زیستی انسانی است. امروزه تکنولوژی‌های مختلفی برای جذب دی اکسید کربن در دنیا وجود دارد. در روش های غیر زیستی، مسایلی همچون صرف هزینه، فضا و زمان زیاد مشهود است بنابراین در سال های اخیر روش های بیولوژیک بسیاری مورد توجه دانشمندان جهان قرار گرفته است. در این میان استفاده از میکروجلبک‌ها نسبت به روش های مختلف زیستی جذب دی اکسید کربن از اهمیت بیشتری برخوردار است.

وی به مزایای اجرای این طرح اشاره کرد و افزود: بازدهی تبدیل فتوسنتز بالا، نرخ سریع تولید بایومس(زیست توده؛ یکی از منابع مهم انرژی‌های تجدیدشونده است)، ظرفیت تولید محصولات متنوع مانند مکمل های غذایی، توانایی رشد در اکوسیستم های مختلف، تجزیه زیستی فوق العاده محیط زیست همچون تثبیت دی اکسید کربن از اتمسفر و گازهای دودکش، تصفیه پساب ها، رقابت نکردن با محصولات کشاورزی در زمینه تصاحب زمین و بازار مصرف از جمله مزایای اجرای این طرح است.

وی اظهار کرد: هر تن جلبک تولید شده از این روش می تواند به طور متوسط 1/8 تن دی اکسید کربن تثبیت کند؛ انتخاب مناسب گونه میکروجلبکی، شرایط و سیستم کشت عواملی کلیدی برای دستیابی به ظرفیت های بالای تثبیت دی اکسید کربن و بازدهی زیاد استخراج محصول است.

وی به تفاوت این بیوراکتور نسبت به نمونه های مشابه اشاره کرد و گفت: هم اکنون فتو بیوراکتورهای موجود در مقیاس تجاری هنوز نتوانسته اند در مورد بسیاری از مسایل موجود راه حلی بهینه ای را ارایه دهند. طراحی مبتکرانه یک فتوبیوراکتور مناسب می‌تواند به نرخ رشد بالای میکروجلبک ها، تثبیت بیشتر دی اکسید کربن و کاهش هزینه های تولید بیانجامند. ما در این پروژه به طراحی، ساخت و عملکرد شکل ویژه فتو بیوراکتورهای هواگرد و اثر پارامترهای هیدوردینامیک و انتقال جرم، برگشت گونه میکروجلبکی کلرلاولگاریس پرداخته ایم.

قوام سعیدی تصریح کرد: هم اکنون واحدهای نیروگاهی و صنعتی منتشر کننده دی اکسید کربن کشور با مشکلات هزینه ای، کاهش آلایندگی و پرداخت جریمه های سنگین مواجه هستند. از جمله صنایع درگیر با این معضل، افزون بر نیروگاه ها، کارخانه های سیمان، آهن، استیل، تولید شکر، لاستیک، دوده، آلومینیوم،کاغذ،کود، ماء الشعیر، نوشابه سازی ها، پتروشیمی، صنایع شیمیایی غیر آلی و نیز معادن است.

این پژوهشگر بیان کرد: ریز جلبک‌ها، دی اکسید کربن ترکیب شده با سایر گازهای دودکش و آب را به مولکول های زیستی اساسی همچون پروتین ها، لیپیدها، کربوهیدارت ها، رنگ دانه ها، نوکلئیک اسیدها تبدیل می کنند. این مولکول‌های زیستی کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارند؛ تولید سوخت‌های زیستی برای تامین انرژی نو، تامین خوراک دام و کودهای آلی برای مصارف  کشاورزی، تامین غذا و دارو و لوازم آرایشی در حوزه بهداشت و درمان، تامین غذای فضانوردان ،جذب دی اکسید کربن و تصفیه پساب ها در کپسول های زیستی برای صنایع فضایی از جمله مهمترین کاربردهای این مولکول هاست. همچنین این ریز جلبک ها در صنایع انتشار دهنده گازهای گلخانه های و پساب‌های صنعتی کاربرد فراوانی دارند.

وی یاد آور شد: مقایسه رشد کلرلاولگاریس تحت شرایط بهینه این پژوهش با منحنی رشد آن در فتو بیوراکتورهای مطالعات دیگر، نشان می دهد، شرایط رشد در این فتو بیوراکتور به گونه ای است که حداکثر غلظت در کوتاه ترین زمان حاصل شده است.

قلمی ضدعفونی‌کننده برای گندزدایی میوه و سبزیجات

دستاوردی متفاوت از محققان ایرانی:

با این قلم روی آلودگی سبزی و میوه ها خط بکشید

سیناپرس: شرکتی دانش بنیان در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان موفق به ساخت قلم ضدعفونی‌کننده برای گندزدایی میوه و سبزیجات شد.

سعید سامانی مجد،مدیر عامل شرکت دانش بنیان بهین آب زنده رود دراین خصوص گفت : ایده ساخت قلم از جایی شروع شد که در جنوب اصفهان وشهرستان های استان از طریق گزارش های مردمی نوعی بیماری گوارشی گزارش شد، بعداز این شایعات بود که مرکز بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی اعلام کرد  منبع این آلودگی ضدعفونی نکردن سبزی و میوه هاست که باعث بیماری شده و باید در شستشوی سبزی و میوه از روش های معمول استفاده شود.

وی افزود: دراین شرایط با توجه به فعالیت های گذشته ما در خصوص گند زدایی استخرها و آب آشامیدنی طرحی را ارائه دادیم که طی فرآیندی می توانست سبزی و میوه های آلوده را ضدعفونی کند.

سامانی تصریح کرد: قلم ضد‌عفونی بکو فناوری دانش‌بنیان جدیدی است که با استفاده از دانش الکتروشیمی و متالورژی، توانایی تولید محلول ضدعفونی کننده‌ای را با استفاده از الکترولیز محلول نمک‌طعام دارد. این محلول حاوی مقادیری کلر فعال به شکل هیپوکلریت سدیم و اکسیدانهایی از جمله ازن، آب‌اکسیژنه و دی‌اکسید‌کلر است که قدرت گندزدایی بسیار بالایی دارد.

 سامانی تاکید کرد: طبق آزمایشهای انجام شده با ضدعفونی توسط این فرآیند نه تنها آلودگی به طور کامل از بین می رود بلکه عمر میوه و سبزیجات تا دوبرابر افزایش می یابد؛ چرا که باکتری هایی که ایجاد  فساد می کنند از این طریق در مواد ازبین میروند و فساد دیرتر اتفاق می افتد.

وی افزود : امروزه در دنیا کاربردهای متنوعی برای این محلول عنوان شده که از جمله آنها می توان به ضدعفونی مواد خوراکی مانند سبزی­ها و میوه ­ها­، ضدعفونی وسایل و فضاهایی همانند یخچال، فریزر، سینک ظرفشویی و دستشویی، سرویس‌های بهداشتی، حمام، وان، البسه، ظروف آشپزخانه اشاره کرد.

سامانی گفت: این محصول تایید و تجاری سازی شده است و به صورت سفارشی به فروش می رسد .

تصفیه آب با کمک گیاهان

سیناپرس: گسترش استخرهای شنای طبیعی با سیستم تصفیه توسط گیاهان و میکروارگانیسم ها ، در اروپا نشان می دهد که می توان بدون استفاده از مواد شیمایی تصفیه کننده و مصرف آب بالا ، استخرهای تمیز و پاکیزه را در اختیار عموم مردم قرار داد .

کارشناسان پیش بینی می کنند در آینده ای نه چندان دور ، استخرهای شنای عمومی صد در صد طبیعی گسترش پیدا کنند . در این گونه استخرها برای تصفیه آب آن از هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نشده و تنها با کمک گیاهان ، آب آن تمیز و تصفیه می شود . 

این موضوع در حالی است که به تازگی استخرهای شنای طبیعی نسبت به استخرهای خصوصی ، طرفداران زیادی  پیدا کرده است . نمونه ای از این گونه استخرها ، استخر طبیعی  Beaune Côté Plage در فرانسه است . این استخر از یک سیستم طبیعی بر خوردار است که در آن گیاهان و میکروارگانیسم ها به شکل طبیعی به تصفیه آب پرداخته و باعث می شوند تا آب شفاف و سالم و تمیز بماند .

این استخر نیازی به تعویض آب ندارد چرا که به  وسیله مداری بسته ، مراحل تصفیه آب در آن انجام می شود . گیاهان آب را فیلتر کرده و سپس آب از حوضچه های بازیابی می گذرد و پس از خالص  و تصفیه شدن دوباره به استخر اصلی باز می گردد . در زیر استخر ده کیلومتر لوله وجود دارد که در طول روز چند بار مورد بررسی قرار می گیرند .

دامپن کوردیلوس (Damien Cordelois) تکنیسین این استخر در رابطه با ویژگی های فنی آن می گوید : " ما در حال حاضر چهار پمپ داریم که هر 24 ساعت مشغول انتقال آب هستند . در طول 12 ساعت تمام حجم آب استخر یک بار چرخه بازیافت را به طور کامل طی می کند . "

البته باید اذعان داشت که این سیستم از مشکلاتی نیز برخوردار است . در طول هفته چهار بار آب مورد آنالیز قرار می گیرد تا از کیفیت خوب آن اطمینان حاصل شود و این که گیاهان به فعالیت و انجام کار تصفیه مشغول هستند یا نه . باید هر روز کف استخر برس کشیده شود . کسانی که در نظر دارند از این  استخر استفاده کنند باید همچنان هر بار قبل از ورود به استخر دوش بگیرند و از مصرف کرم های ضد آفتاب خودداری کنند تا آب استخر تازه و شفاف بماند .

نمونه ای دیگر از این استخرهای طبیعی که با محیط زیست نیز سازگار است ، در باشگاه کینگز کراس پاند در قلب لندن (King’s Cross Pond Club) قرار دارد . این استخر شنای طبیعی با مساحت 400 متر مربع ، قادر است تا روزانه 160 شناگر را پذیرا باشد . گیاهان و سیستم فیلترهای مشابه آب نیز در این استخر به تصفیه و تمیز کردن آب می پردازند و دمای آن را همواره در حداکثر 25 درجه سانتی گراد نگاه می دارند .

قابل ذکر است که در واقع این نخستین استخر حمام عمومی آب شیرین در فضای آزاد در انگلستان است .  در حال حاضر در کشور فرانسه دوازده نمونه از این استخرها وجود دارد و در کشور آلمان نیز  در حدود صد استخر که بیشتر آن ها فقط می توانند در طول دو ماه تابستان باز بوده و پذیرای شناگران باشند ، در حال فعالیت است .

کریستوف لویسین (Christophe Lucien) که در فرانسه زندگی می کند ، پشت حیاط خانه اش استخری طبیعی ایجاد کرده است که می تواند هفت ماه در سال از آن استفاده کند . او در این رابطه می گوید که هزینه و وقت کم تری را به طور منظم صرف این استخر طبیعی می کند .

قابل ذکر است که هزینه ساخت استخرهای خصوصی طبیعی در اروپا بین 30 تا 80 هزار یورو هزینه در بر خواهد داشت .

منبع

سم سرطانزای «مالاشیت گرین» هنوز در پرورش ماهیهای ایران بکار می رود

قزل‌آلا با طعم خطرناک «مالاشیت گرین» (از تابناک)

خرید و فروش سم سرطان‌زا خیلی راحت‌تر از آنچه فکرش را می‌کنید، در قلب بازار تهران انجام می‌شود. سوداگران سرطان با آسودگی خیال و بدون دغدغه، «مالاشیت گرین» را برای استفاده در مزارع پرورش ماهی خرید و فروش می‌کنند. سازمان‌های متولی تولید و بهداشت ماهی‌پروری یعنی دامپزشکی و شیلات استفاده از این سم سرطان‌زا را که دو دهه است مصرف‌اش در اغلب کشورهای جهان ممنوع شده، کم و بیش تکذیب می‌کنند. 

به گزارش شهروند، مالاشیت گرین برای پرورش ماهی سردابی یا همان قزل‌آلا استفاده می‌شود. این ماده سم ضد قارچ است که برای پاکسازی استخر و محیط پرورش ماهی‌ها استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی روی بافت ماهی باقی می‌ماند و حتی با پختن هم از بین نمی‌رود. درعین حال این ماده مدت‌های طولانی در منابع آبی باقی می‌ماند.

 اما واقعیت آن است که روزانه ده‌ها کیلو از آن به راحتی در پایتخت ایران دادوستد می‌شود. از هر واسطه سرپایی در ناصر خسرو که سراغ مالاشیت گرین را بگیرید بی برو برگرد کوچه‌ای با نام بی‌مسمای «خدابنده‌لو» را نشان‌تان می‌دهد. داروفروشان ناصر خسرو مجبورند که از صبح تا غروب یک لنگه پا در خیابان بایستند و هراسان از پلیس و مامور و در پی مشتری باشند اما فروشندگان مالاشیت گرین وضع و حال دیگری دارند. دادوستد سم سرطان‌زای مالاشیت گرین علنی است و فروشندگانش نگران پیگرد قانونی یا دستگیری توسط ماموران پلیس نیستند.

ناصر خسرو،کوچه خدابنده‌لو، پاساژ اخوت

با نشانی‌هایی که از قبل گرفته‌ام به پاساژ اخوت می‌روم. چند دهنه مغازه خاک گرفته سوت وکور طبقه همکف را برانداز می‌کنم و از پله‌ها به طبقه بالا می‌روم. «مجید» را دوستی از قبل به من معرفی کرده است. وارد مغازه که می‌شوم تغییری در نحوه نشستنش نمی‌دهد و کماکان پاهایش روی میز است. می‌گویم که فلانی معرفی کرده و دنبال مالاشیت گرین صنعتی می‌گردم. می‌گوید در را ببند و بشین. کولر گازی اسپیلت را روشن می‌کند و بی‌درنگ زنگ می‌زند به عباس آقا نامی. هنوز تلفن را قطع نکرده که رو به من می‌کند و می‌گوید بسته‌های ١٠ کیلوگرمی باز و بشکه‌های آکبند ۲۵ کیلوگرمی داریم. چقدر می‌خواهی؟

هاج و واج مانده‌ام که این ماده چقدر راحت پیدا می‌شود و جواب می‌دهم:  ٢ تا بشکه ۲۵ کیلویی. بعد از کمی چانه‌زنی روی هر کیلو ۵۲‌هزار تومان توافق می‌کنیم. شماره کارت می‌دهد تا بروم مبلغ را کارت به کارت کنم! و برگردم. قبل از خروج می‌پرسم که کجا تحویل می‌دهید؟ می‌گوید هر کجای ایران که بخواهی. تأکید می‌کنم که برای پرورش ماهی قزل‌آلا می‌خواهم، شاید پشیمان شود، کک طرف هم نمی‌گزد و تازه با تأکید بر اینکه مشکلی پیش نمی‌آید، جواب می‌دهد که داداش هر روز داریم می‌فرستم. مثل این‌که کارمون اینه‌ها. 

حیران از پاساژ بیرون می‌آیم. سمت راست داخل کوچه «خدابنده‌لو» که عرضش به زور ٣ متر می‌شود، چشمم به مغازه‌ای می‌افتد که ٢ جوان در آن نشسته‌اند و درحال گپ زدن هستند. به سرم می‌زند که «مالاشیت گرین» را با اینها هم مظنه کنم. در را که باز می‌کنم خنکی می‌خورد به صورتم. یه لنگه لای در می‌ایستم و می‌پرسم که مالاشیت گرین دارین؟ همزمان دو نفری می‌گویند «در را ببند بیا تو». جوان روبه‌رویی با خنده می‌گوید که «اگر نداشته باشیم پس این‌جا چکار می‌کنیم.» داستان تکراری است، می‌گویم: «مسئول خرید مزرعه پرورش ماهی در نهاوند هستم و تازه شروع به کار کرده‌ام و اگر قیمت خوب بدهید مشتری می‌شوم.» نامشان را نمی‌پرسم اما آن‌که کنار پنجره رو به کوچه نشسته شروع به زنگ زدن می‌کند. تا تماس برقرار شود می‌خواهد مرا مجاب کند و سوال و جواب‌هایمان کوتاه می‌شود. می‌گوید: «کسی که بهش زنگ می‌زنم از دلالان اصلی مالاشیت گرین است و ٢٠ ‌سال است که کارش اینه، راستی چقدر می‌خواهید؟» جواب می‌دهم:  «یک کیلو نمونه.» می‌گوید: «فقط بشکه‌های ۲۵ کیلویی آکبند دارد که از کشور چین وارد می‌شود». قیمت را از او می‌پرسم، ادامه می‌دهد که: «هر کیلو ۴۶‌هزار تومان با مارک چینو کم.» در جوابش اما بهانه می‌آورم: «باید عکس بشکه را برای صاحب مزرعه بفرستم تا اوکی بدهد.» جوابم می‌دهد: «پس صبر کن بگویم خودش بیاید.» دلال پیشکسوت، چند دقیقه بعد می‌آید. در این فاصله از روزه  ماه رمضان و توافق هسته‌ای حرف می‌زنیم. پیرمرد حدود شصت وپنج‌ سال سن دارد، قد بلند،شکمی نیمه برآمده با ابروهایی یکدست سفید. آن‌قدر هول شده‌ام که درست نمی‌فهمم اما به نظرم می‌آید که شاید کمی زال باشد که مژه‌ها و ابروهایش این طور سفید است. خیلی راحت متقاعد می‌شود که عکس از بشکه بگیرم تا صاحبکارم تأیید کند. آدرس بنگاهی در شورآباد را می‌دهد و می‌گوید برو آن‌جا با بچه‌ها هماهنگ می‌کنم که عکس بگیری. وقتی می‌پرسم که مگر چقدر دارید، دلال سم سرطان‌زا می‌خندد و می‌گوید: «خیلی نمی‌آوریم هر محموله شیمیایی که میاد یکی دو تن هم از این میاریم.» سرم سوت می‌کشد. یک تن مالاشیت گرین یعنی یک‌میلیارد لیتر آب آلوده به سمی سرطان‌زا که نه‌تنها ماهیان مزرعه را آلوده می‌کند بلکه برای صدها ‌سال در منابع آبی کشور باقی می‌ماند.

دوز مصرف مالاشیت گرین یک قسمت در ‌میلیون است (۱ پی پی ام) یعنی یک کیلوگرم آن برای یک‌میلیون لیتر آب مصرف می‌شود. موقع خداحافظی کارت مغازه را می‌گیرم و می‌گویم فردا هماهنگ می‌کنم تا بروم بنگاه. دم آخر می‌پرسم که چند مارک دیگر در بازار هست؟ پیرمرد که حالا سگرمه‌هایش درهم رفته با روی برگردانده به کوچه باریک جواب می‌دهد: «تا دلت بخواد هست اما جنس اصل و نسب‌دار کمه. چند تا از مشتری‌هایم کارشناس‌های اداره‌های شیلات شهرستان‌ها هستند که عمده می‌خرند و خرده فروشی می‌کنند. آنها بهتر از من و شما متوجه کیفیت هستند و بی‌خود نیست که سراغ کس دیگری نمی‌روند.»

تایید کارشناسان

«در این‌که کماکان مالاشیت گرین در برخی مزارع کشور مصرف می‌شود شکی وجود ندارد، هرچند میزان آن نسبت به گذشته کمتر شده است.» مهدی چوبچیان، استاد بهداشت و بیماری‌های آبزیان با گفتن این مقدمه به «شهروند» سراغ حقایق موجود می‌رود. او معتقد است که قوانین دامپزشکی وجود دارد اما در عمل شاهدیم که این قوانین و تنها اکتفا به نمونه گیری‌های موردی از مزارع کفایت نمی‌کند. این محقق دانشگاهی تأکید دارد که روی کاغذ هیچ مالاشیت گرینی مصرف نمی‌شود اما خود مدیران هم خوب می‌دانند که واقعیت این نیست. چوبچیان، وابستگی مالی مسئولان بهداشتی مزارع را دلیل اصلی ناکارآمدی نظارت‌ها عنوان می‌کند و یادآور می‌شود که نداشتن آگاهی مصرف کنندگان هم مزید بر علت است. (ظاهراً منظور رشوه به ناظران است)

در همین ارتباط سراغ یکی از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته شیلات و آبزیان می‌روم . قاسم مشرقی هم معتقد است که کماکان مالاشیت گرین در برخی مزارع وجود دارد، هرچند نسبت به سابق کمتر مصرف می‌شود. او بر این باور است که باید روش‌های جایگزین بیشتری برای مزرعه‌داران فراهم شود تا به کلی مصرف این ماده سرطان‌زا متوقف شود.

صحبت در مورد «مالاشیت گرین» به این سادگی‌ها نیست. خیلی‌ها وقتی پای مصاحبه درباره مالاشیت گرین سرطان‌زا پیش می‌آید، پا پس می‌کشند و می‌گویند که اظهارنظرهایشان می‌تواند برایشان گران تمام شود.

شریف روحانی، معاون سابق موسسه علوم شیلاتی کشور که سال‌ها تلاش کرده استفاده از آویشن را جایگزین مالاشیت گرین کند مصاحبه را به بعد‌ها موکول می‌کند.  «علیرضا پ» مشاور آبزی‌پروری، حرف‌های بسیار زیادی درباره این سم سرطان‌زا می‌زند و بعد هم وعده می‌دهد تا ارتباط را با «مهندس ی»، کارشناس متبحر مالاشیت گرین در سازمان شیلات برقرار کند. چند ساعت بعد همه چیز عوض می‌شود و عنوان می‌کند که نظرات مهندس یاری هم مشابه او است و به نظرش دیگر مالاشیت گرین در مزارع مصرف نمی‌شود پس لزومی هم ندارد شماره تماسش را برای مصاحبه بدهد. در این میان، محمد رضا تورجی، عضو هیأت علمی وزارت جهاد کشاورزی شجاعت به خرج می‌دهد و با «شهروند» رک و پوست کنده حرف می‌زند. او معتقد است که سلامت جامعه ارزشش خیلی بیشتر از جایگاه شخصی او است و حقایق درباره مالاشیت گرین باید گفته شود.

این کارشناس دادگستری در رشته آبزیان باور دارد که مسائلی از این دست نباید در لابه‌لای مسائل سیاسی و اقتصادی گم وگور شود. او تأکید می‌کند که همچون سایر کشورها باید برای همه بخش‌های سلامت در کشور هزینه شود و پیشگیری از مصرف چنین سم مهلکی نیز مشمول این موضوع است.

تورجی از لزوم یک همت ملی برای ریشه‌کنی مصرف این سم حرف می‌زند و تأکید دارد تا زمانی که رویه تکذیب و انکار وجود دارد این مهم به انجام نمی‌رسد.

این متخصص آبزی‌پروری از نبود برنامه برای تولید ماهی ارگانیک در کشور هم انتقاد می‌کند و بر این اعتقاد است که وقتش رسیده تا فرآورده‌های باکیفیت‌تر به بازار عرضه شود.

 تأیید ضمنی؛ از دامپزشکی تا مقالات علمی

در حالی که مالاشیت گرین سرطان‌زا به راحتی در ناصر خسرو تهران خرید و فروش می‌شود، مدیران سازمان‌های دامپزشکی و شیلات مصرف آن را تکذیب می‌کنند. هرچند بازهم در لابه‌لای معدود اخباری که از لابی‌های تو در توی روابط عمومی این دو سازمان به بیرون درز می‌کند، می‌توان نشانه‌های مصرف مالاشیت گرین،سم سرطان‌زا را در مزارع آبزیان پیدا کرد.

به‌عنوان نمونه معاون سازمان شیلات به ایسنا گفته که‌ سال گذشته برخی از پرورش‌دهندگان از ماده‌ای رنگی به نام «مالاشیت کلین» استفاده می‌کردند که یک قارچ‌کش قوی به شمار می‌رفت اما برای سلامت مردم مضر بود و گفته می‌شد که خاصیت سرطان‌زایی دارد.

در اظهارنظر دیگری، رئیس اداره‌ دامپزشکی شهرستان قزوین به صراحت مصرف مالاشیت گرین را تأیید کرد. «عیسی غیاث‌یزدی» از نمونه‌برداری مراکز تولید و پرورش آبزیان خبر داد که نتیجه‌اش شواهدی مبنی بر استفاده یکی از آبزی‌پروران از این ماده سمی و معدوم‌سازی ماهیان این مزرعه بوده است. اما جست‌وجو در مقالات علمی کنگره‌ها پنجره دیگری از استفاده فراوان این ماده سرطان‌زا در کشور می‌گشاید.

 یک دهه پیش محمد رهاننده؛ عضو هیأت علمی مرکز آموزش عالی شیلاتی میرزاکوچک خان رشت مقاله تحقیقاتی با عنوان «بررسی بکارگیری مالاشیت گرین در استخرهای پرورش ماهی و تاثیر آن در سلامت مصرف‌کننده» منتشر کرد. این تحقیق خبر از مصرف وسیع مالاشیت گرین در سطح استخرهای پرورش ماهی و سالن‌های تکثیر ماهیانی که مورد تغذیه انسان قرار می گیرد می‌داد. همچنین توصیه می‌کرد به هر طریق ممکن باید سعی شود که این ماده سرطان‌زا که در بافت ماهی رسوب می‌کند به آسانی از طرف مراکز عرضه‌کننده در دسترس آبزی‌پروران قرار نگیرد. اما تحقیقات علمی کشور نشان می‌دهد با وجود تکذیب‌ها و انکار‌ها گذشت زمان تغییری در وضع موجود ایجاد نکرده است. هشت‌سال بعد در‌ سال ۱۳۹۰ عباس خدابخشی؛ استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم‌پزشکی شهرکرد و محمدمهدی امین؛ استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان تحقیقات خود را با عنوان تعیین مقدار مالاشیت سبز در پساب خروجی و بافت ماهیان مزارع پرورش ماهی استان چهارمحال و بختیاری به همایش ملی بهداشت محیط ارایه دادند. مقاله‌ای که در آن مالاشیت در پساب استخرهای پرورش ماهی تأیید شد. جست‌وجو در مقالات شیلاتی کشور نشان می‌دهد که تمام تحقیقات انجام‌شده در مزارع کم‌وبیش مصرف مالاشیت‌گرین را تأیید کرده است.

تولید سوخت زیستی از روغنهای مصرف شده آشپزخانه

به کمک دستاورد محققان ایرانی ممکن شد:

تولید سوخت زیستی در آشپزخانه

سیناپرس:

عادت خوبی نیست اما ما ایرانیان غذای سرخ کرده را خیلی دوست داریم آن‌هم با روغن پر ملاط. روغنی که پس از حرارت دیدن و سرخ کردن به ماده‌ای خطرناک و سرطان‌زا تبدیل می‌شود.

البته آن را دور می‌ریزیم، اما ورود این روغن‌ها به شبکه فاضلاب مشکلات فراوانی به دنبال دارد،‌ این روغن‌های سوخته ضمن اینکه موجب گرفتگی شبکه‌های فاضلاب می‌شوند، هزینه‌های تصفیه آب را هم به شدت افزایش می‌هند و در بسیاری موارد هم نهایتا وارد چرخه طبیعت شده و موجب آلودگی‌ آب رودخانه‌ها و دریا می‌شوند. تازه این قسمت خوب ماجراست، فاجعه زمانی رخ می‌دهد که برخی سودجویان به صورت غیر قانونی این پسماندها را از رستوران‌داران و یا کارخانه‌های تولید مواد غذایی می‌خرند و با افزودن موادی آن را دوباره وارد چرخه مصرف می‌کنند یا از این مواد آلوده برای تولید مواد بهداشتی مانند صابون استفاده میکنند که موجب بروز بیماری‌های پوستی، حساسیت و حتی سرطان می‌شود. این در حالی است که می‌توان با کمک روش‌هایی این روغن‌ها را به سوخت زیستی تبدیل کرد که در کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد موتور خودروها نقش به سزایی دارد.

تبدیل روغن پسماند به سوخت زیستی پیش از این توسط محققین خارجی انجام می‌شد اما  روش این کار را پژوهشگران یک واحد فناور در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران در حدود ۲ تا ۳ سال پیش در ایران بومی کردند. آنها با یافته‌های خود موفق شدند پیشرفته‌ترین دستگاه تولید سوخت زیستی که فناوری آن تنها در انحصار آمریکا بود را در کشور بسازند. پس از آن تیم تحقیقاتی دانشگاه علم و صنعت، همکاری خود را با یک گروه غیر دولتی با نام تیم تحقیقاتی سوخت‌های زیستی ایران برای گسترش کاربرد این فناوری آغاز کرد. این گروه‌ها با حمایت دفتر کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران در طرحی مشترک با همکاری مجتمع تحقیقاتی علوم و فناوریهای پیشرفته سانان و گروه ترویجی دوستداران محیط زیست برنامه‌ای را به اجرا درآورند که ضمن ترویج استفاده از سوخت‌های زیستی، به توسعه فناوری‌های کاربردی برای عموم مردم جهت تولید این نوع سوخت پاک می‌پردازد. مهندس فاطمه صابری، مدیر پروژه، دکتر میثم طباطبایی، سرپرست تیم تحقیقات سوختهای زیستی و مهندس محمد رضا قهرمانی، سرپرست تیم مهندسی طراح و سازنده رآکتورهای تولید سوخت زیستی که به همراه تیم تحقیقاتی خود کارشان را از یک واحد فناور در مرکز رشد دانشگاه علم و صنعت ایران آغاز کردند در گفتگو با خبرنگار سیناپرس دستاوردهای خود را تشریح کردند..

بنا به گفته مهندس طباطبایی برنامه‌ای تحت عنوان «سایت منطقه ای آموزش مدیریت روغنهای پسماند خوراکی جهت تولید سوخت پاک بیودیزل در کلان شهرها» توسط گروه آنها تدوین شد که توانست حمایت مالی آغاز ارتباط گروه با دفتر کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران را کسب کند. این برنامه  در درجه اول کسانی را هدف گرفته است که بزرگترین تولید کنندگان روغن پسماند خوراکی در کشور هستند مثل رستوران‌ها ،اسنک سازی‌ها، کارخانه های صنایع غذایی. طباطبایی ضمن تاکید بر ضررهای استفاده چند باره از روغن‌های خوراکی، از فعالیت برخی سودجویان خبر می‌دهد که به پسماند روغن خوراکی، افزودنی اضافه می کنند تا به حالت اولیه روغن بازگردانده شود غافل از اینکه با چنین کاری خواص شیمیایی و سرطان زایی آنها از بین نمیرود و نمی‌توان آن‌ها را دوباره تصفیه کرد. وی همچنین به استفاده برخی از این مواد به منظور تولید صابون اشاره کرده و می‌گوید: اگر صابونی هم از این روغن‌ها تولید شود باعث سرطان پوست میشود یعنی به هیچ عنوان این نباید وارد چرخه شود چه مصرفی چه غیر مصرفی. برخی هم این روغن‌ها را خریده و برای غذای دام و طیور استفاده می کنند که باز سرطان زاست چرا که مواد آلوده بدینصورت داخل گوشت مرغ، گاو یا گوسفند می‌شود و دوباره گوشت آنها حالت جهش ژنتیکی شده و عامل سرطان را داشته باشد.

تبدیل روغن پسماند به سوخت پاک

سرپرست تیم تحقیقات سوختهای زیستی توضیح می‌دهد، طی برنامه‌ای که برای ترویج استفاده صحیح از روغن پسماند خوراکی در حال اجراست، به رستوران داران و اسنک‌ سازی‌ها و کارخانجاتی که مواد غذایی تولید میکنند مثل تولید کنندگان تن‌ماهی و غذاهای آماده که روزانه چند تن روغن پسماند خوراکی دارند آموزش داده می‌شود که با یک دستگاه ساده و کاملا خودکار روغن‌های پسماند خود را به سوخت زیستی تبدیل کنند. طبق اظهارات طباطبایی، کار با این دستگاه پیشرفته که فناوری آن کاملا بومی است و درراستای همین برنامه ساخته شده بسیار ساده است، به گونه‌ای که حتی نیازی نیست حتما پرسنلی برای آن استخدام شود. سوخت تولیدی هم می‌تواند در خودروهای سنگین و دیزلی که برای حمل و نقل تولیداتشان دارند استفاده شود.

راه‌های درآمدزایی صحیح از روغن پسماند

سوخت زیستی را می‌توان فروخت. بنا به گفته طباطبایی در حال حاضر برخی شرکت‌های خصوصی جهت بازاریابی سوخت زیستی با آنها همکاری می‌کنند علاوه بر این یک شرکت خصوصی که از بزرگترین شرکتهای وارد کننده و توزیع کننده ژنراتورهای صنعتی در ایران است با همکاری تیم تحقیقاتی سوختهای زیستی محصول جدیدی را بر مبنای سوخت زیستی تولید شده از روغن پسماند، ساخته و روانه بازار کرده که باعث افزایش طول عمر موتور و کاهش آلاینده های آن میشود و به صورت ویژه ای روی موتورهای دیزل تاثیر میگذارد. این شرکت خصوصی برای تشویق مشتریان خود جهت استفاده از این افزودنی برای کمک به حفاظت از محیط زیست در صورتی که  مشتریان از این افزودنی استفاده کنند، تشویق‌هایی را قرار داده  مثلا مدت زمان گارانتی را از یکسال به یکسال و شش ماه افزایش داده است.

تولید سوخت زیستی در مدرسه

یکی دیگر از اهداف برنامه اجرا شده با همکاری سازمان ملل، ترویج تبدیل روغن پسماند خوراکی به سوخت زیستی در میان جوانان و نوجوانان است. در این راستا بنا به گفته مهندس صابری، کارگاه­هایی در سطح مدارس تیزهوشان کشور از جمله دبیرستان علامه حلی تهران و مجتمع آموزشی شهید سلطانی کرج برگزار شده که در آن دانش آموزان با معضلات ناشی از ورود مجدد روغن پسماند خوراکی به محیط زیست و چرخه مصرف و همچنین مزایای تبدیل آن به سوخت پاک آشنا شدند و در ادامه کارگاه با دریافت آموزشهای عملی لازم، بخشی از سوخت مورد نیاز مدرسه خود را با استفاده از دستگاههای تولید خودمان از روغنهای پسماند خوراکی تولید و درحضور مدیران و مسئولان این سوخت پاک را در خودروهای مدرسه سوخت‌گیری کردند.

شرکت کنندگان در این کارگاه‌ها ضمن فراگیری نحوه کار با دستگاه، آموزشهای محیط زیستی یاد می‌گیرند که به چه صورت مدیریت ضایعات روغن‌های پسماند خود را داشته باشند همچنین به صورت عملی با نحوه تولید گازوئیل زیستی یا بایو دیزیل آشنا میشوند و در پایان دوره به آنها گواهینامه داده میشود که تاییدیه سازمان ملل را دارد.

این کارگاه‌ها کاملا رایگان است و با حمایت دفتر کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی برنامه عمران سازمان ملل متحد در ایران به صورت یک دوره یک یا دو روزه برگزار می‌شود و مجری آن نیز شاخه ترویجی گروه دوستداران محیط زیست  است.

مزایای سوخت زیستی تولید شده از روغن پسماند خوراکی

بایودیزل یا سوخت زیستی، جایگزین سوخت‌های نفتی است. این سوخت از منابع تجدید پذیر ازجمله هر نوع روغن گیاهی و جانوری تولید میشود. بنا بر گفته مهندس قهرمانی، بایو دیزل میتواند تا 20 درصد بدون هیچ دغدغه ای با گازوئیل نفتی مخلوط شود و لازم نیست موتورها یا پمپهای سوخت رسانی تغییر پیدا کنند و چه در موتور دیزلی که ثابت باشد مثل ژنراتور و چه در موتوردیزلی که متحرک باشد میتواند استفاده شود و این سوخت نه تنها قابلیت‌های سوخت نفتی را دارد بلکه ویژگی‌های بهبود دهنده هم دارد.اگر تنها ۲ درصد از آن به عنوان افزودنی به سوخت نفتی افزوده شود روانکاری موتور را چندین برابر می‌کند و باعث افزایش طول عمر موتور میشود در عین حال باعث بهسوزی میشود و کاهش آلاینده‌های محیط زیستی را به همراه دارد. لازم به ذکر است که افزودن بیودیزل به گازوئیل مصرفی ماشین آلات موجب کاهش چشمگیر آلایندگی این ماشینها میگردد به طوری که جایگزینی هر لیتر گازوئیل با بیودیزل منجر به کاهش دفع گاز دی اکسید کربن به میزان 3 کیلوگرم می شود که از نظر محیط زیستی شایان توجه است. استفاده از بیویزل همچنین باعث شستشوی موتور و افزایش عمر مفید آن می گردد.

در حالیکه بایودیزل امروزه در اولویت خیلی از کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است تا جایگزین سوخت‌های فسیلی شود، اما طبق اظهارات قهرمانی در ایران، به دلیل پایه اصلی موتور خودروها، نهایتا به میزان 20 درصد می تواند مورد استفاده قرار گیرد که البته همین میزان، می‌تواند آلودگی هوای ناشی از خودرو را به میزان 40 درصد کاهش دهد.

مطالب مرتبط

 ایران به فناوری سوخت زیستی دست یافته است

 چالش‌ها و پیشرفت‌های تولید سوخت زیستی

 سهم سوخت زیستی در حمل و نقل جاده‌ای

 تولید سوخت از زباله های ارگانیک شهری

 افزایش رشد درختان با دستکاری ژنتیک

 تولید انرژی الکتریکی از ضایعات مرکبات

 مزارع تولید سوخت زیستی جایگزین دشت های ایالات متحده

 تولید سوخت از ضایعات چربی حیوانی